Lè m te gen twazan, yo te depòte papa m, tonton m ak granpapa m nan yon kan pou yo travay tè poutèt yo te net antanke kretyen. Se sèl papa m ki pa t mouri. An 1947, apre Dezyèm Gè mondyal la, li te retounen lakay ak zo do l kase. Malgre sante l pa t bon, lafwa l te toujou solid.

Lè m te gen nevan, yo te egzile fanmi m ak san lòt Temwen Jewova Mòldav an Siberi. Apre sa, 6 jiyè 1949, yo te antase nou nan yon machin yo konn pote bèt. Nou te fè 12 jou nan wout e nou te vwayaje san rete nan yon distans ki plis pase 6 400 km. Nou te fè yon kanpe nan yon estasyon tren ki nan Lebyaze. Otorite nan zòn nan t ap tann nou rive. Yo te divize nou an ti gwoup e menm kote a yo gaye nou nan tout zòn nan. Yo te bay gwoup nou an yon vye lekòl ki pa t fonksyone pou l abite. Nou te fatige anpil e nou te tris. Gen yon dam aje ki te ansanm avèk nou ki t ap fredone yon kantik Temwen Jewova yo te konpoze nan peryòd Dezyèm Gè mondyal la. Yon ti tan apre, tout moun te pran chante avè l, men sa yo t ap di:

“Yo te voye anpil frè byen lwen.

Yo te voye yo nan nò ak lès.

Paske yo t ap fè travay Bondye a, yo te kondane yo pou yo pase mizè e yo te andire tribilasyon ki te fè yo pase toupre lanmò.”

Avèk letan, nou te kapab asiste reyinyon chak dimanch nan yon distans 13 km parapò ak kote nou rete a. Byen souvan nou te konn kite kote n te rete a byen bonè nan maten anvan l jou. Se te nan sezon ivè e nou te konn mache nan anpil nèj. Gende lè tanperati a konn mwens 40°C. Yo te konn fè reyinyon nan yon pyès ki te mezire 19 mèt kare e te konn gen 50 moun oubyen plis ki te antase nan pyès kay la. Pou kòmanse reyinyon an, nou te chante yon kantik oubyen de oswa twa. Apre sa, yon frè te fè yon priyè ak tout kè l epi nou pale sou kèk kesyon biblik. Diskisyon sa yo te konn dire jiska inèdtan oswa plis. Ansuit nou te chante kèk kantik ankò apre sa nou te kontinye pale sou plis kesyon biblik. Se pa ti ankourajan moman sa yo te ankourajan pou nou nan domèn espirityèl!

An 1960, yo te bay Temwen Jewova yo te egzile yo plis libète. Malgre afè nou pa t bon, m te anmezi pou m vizite Mòldavi, kote m te rankontre Nina. Paran l ak gran paran l te Temwen Jewova tou. Nou pa t pran tan pou n te marye e mwen te tounen Siberi ansanm ak madanm mwen. An 1964 nou te fè Dina, pitit fi nou an e an 1966 nou te fè yon ti gason ki rele Viktor. Dezan apre, nou te demenaje nou t ale Ikrèn e  nou te abite nan yon ti kay ki te nan vil Zannkòy, ki te nan yon distans 160 km parapò ak Yalta, ki nan preskil Krimeya.

Yo te entèdi aktivite Temwen Jewova yo nan Krimeya, jan yo te deja fè sa nan tout Inyon Sovyetik. Nan epòk sa a, yo pa t twò jennen nou ni yo pa t twò pèsekite nou. Sa te lakòz kèk Temwen Jewova pèdi zèl yo te genyen pou laverite. Yo te fè rezònman kòmkwa se moman pou yo travay di pou yo gen anpil konfò nan domèn materyèl piske yo te soufri règ soufri yo an Siberi.

Jou ki te 27 mas 1991, yo te rekonèt aktivite nou yo legalman nan tout Inyon Sovyetik, jan yo te rele zòn nan nan epòk sa a. Menm kote a, Temwen yo te planifye pou yo fè sèt kongrè espesyal anpil kote nan peyi a. Chak kongrè te dire 2 jou. Nou te asiste kongrè yo te fè Odesa, ann Ikrèn, yo te kòmanse 24 out. Mwen te rive yon mwa anvan kongrè a te kòmanse pou m te ka ede frè yo prepare yon gwo stad pou yo fè kongrè a.

Nou te fè plizyè jou ap travay san pran souf e aswè nou te konn dòmi sou ban ki nan stad la. Te gen anpil sè ki te netwaye plas piblik ki te bò stad la. Nou te bwote 70 tòn fatra al jete. Volontè ki t ap travay nan sèvis lojman yo te chèche lojman toupatou nan vil la pou 15 000 delege yo t ap tann yo. Epi, sanzatann, gen yon move nouvèl ki tonbe!

Jou ki te 19 out, sis jou anvan kongrè a te kòmanse, yo te arete Mikhail Gorbachev, ki te prezidan Inyon Sovyetik nan epòk la, pandan l te vin pase vakans toupre Yalta, ki pa t twò lwen kote yo t ap fè kongrè a. Yo te anile otorizasyon yo te ban nou pou n fè kongrè a. Delege yo t ap plede rele biwo kongrè a. Yo t ap mande: “Ki sa pou n fè ak rezèvasyon bis oubyen rezèvasyon tren nou te fè yo?” Apre anpil priyè, frè ki te responsab pou yo òganize kongrè a te di yo: “Nou mèt vini kanmenm!”

Nou te kontinye fè preparasyon e nou te kontinye priye. Moun ki te nan sèvis transpò yo te rankontre delege yo, ki te soti plizyè kote ann Inyon sovyetik, yo te mennen yo nan lojman yo. Chak maten, frè ki nan komite kongrè a te kite biwo yo pou yo te ka rankontre ak otorite ki nan vil la. Chak swa yo te retounen san okenn bon nouvèl.

Nan jedi 22 out, de jou anvan kongrè a te kòmanse, frè ki te nan komite kongrè a te retounen ak yon bon nouvèl. Yo te jwenn apwobasyon pou yo fè kongrè a. Lè nou t ap chante kantik pou nou kòmanse kongrè a e apre sa nou te koute priyè a, sa te fè kè nou kontan anpil. Nan samdi, apre sesyon an te fini, nou te rete byen ta nan stad la. Nou t ap pale youn ak lòt e nou te fè nouvo zanmi. Nou te rankontre ak kretyen ki te gen lafwa tèlman solid, sa te ede yo kenbe fèm nan eprèv ki te pi difisil yo te rankontre.

Plis pase 22 an apre kongrè sa a, yo te pran kèk dispozisyon ki te pèmèt òganizasyon an fè anpil pwogrè. Yo te konstwi Sal Wayòm toupatou ann Ikrèn e kantite pwoklamatè yo te ogmante. Alòske an 1991 te gen 25 000 pwoklamatè, kounye a gen plis pase 150 000 pwoklamatè nan peyi a.

Fanmi nou toujou abite Zannkòy, yon vil ki gen 40 000 abitan kounye a. Sepandan, lè nou te kite Siberi an 1968 e nou te tounen Zannkòy, se kèk fanmi Temwen Jewova ki te abite nan vil la, men kounye a gen sis kongregasyon nan vil Zannkòy.

Kounye a gen plis moun nan fanmi m. Gen moun nan kat jenerasyon ki vivan e yo kontinye ap sèvi Jewova: pitit nou, pitit pitit nou ak pitit pitit pitit nou.