«Մահացու մեղքով մեռնողներուն հոգին անմիջապէս դժոխք կ’երթայ, ուր կը տառապին ‘յաւիտենական կրակի’ պատիժով» (Catechism of the Catholic Church)։ Կարգ մը կրօնական առաջնորդներ կ’ըսեն, թէ դժոխքը Աստուծմէ ամբողջովին անջատուելու վիճակ մըն է։

«Մեռելները բան մը չեն գիտեր» (Ժողովող 9։5)։ Եթէ մեռելները անգիտակից վիճակի մէջ են, ինչպէ՞ս կրնան «յաւիտենական կրակ»ի մէջ տառապիլ կամ նոյնիսկ Աստուծմէ մշտնջենապէս անջատուելու ցաւը զգալ։

Աստուածաշունչին մէջ, «դժոխք» թարգմանուած եբրայերէն եւ յունարէն բառերը կ’ակնարկեն մարդկութեան հասարակաց գերեզմանին։ Օրինակ, երբ Յոբ հիւանդութենէ կը տառապէր, աղօթեց. «Երանի՜. . . դժոխքին մէջ ծածկէիր ու պահէիր զիս» (Յոբ 14։13, ԱԾ)։ Յոբ ուզեց հանգստանալ, ոչ թէ չարչարանքի վայրի մէջ, կամ ալ Աստուծմէ հեռու գտնուելով, այլ՝ գերեզմանին մէջ։

Անգթութիւնը մեզ Աստուծոյ չի մօտեցներ, այլ՝ կը հեռացնէ։ Մեքսիքայի մէջ ապրող Ռոսիօ անունով կին մը կ’ըսէ. «Մանկութենէս ինծի սորվեցուցին դժոխքի կրակի վարդապետութիւնը։ Ա՛յնքան վախցայ, որ չէի կրնար երեւակայել որ Աստուած լաւ յատկութիւններ ունի։ Խորհեցայ թէ ան բարկացկոտ եւ անհանդուրժող անձնաւորութիւն ունի»։

Աստուծոյ դատաստաններուն եւ մեռելներուն վիճակին մասին Աստուածաշունչի յստակ բացատրութիւնները փոխեցին Ռոսիոյի տեսակէտը։ «Զգացի թէ ազատ եմ, զգացական հսկայ բեռ մը ուսէս իջաւ։ Սկսայ վստահիլ թէ Աստուած մեզի համար լաւագոյնը կ’ուզէ, մեզ կը սիրէ եւ թէ ես ալ կրնամ զինք սիրել։ Ան կը նմանի հօր մը, որ իր զաւակներուն ձեռքէն կը բռնէ եւ իրենց համար լաւագոյնը կ’ուզէ» (Եսայի 41։13)։

Շատեր ջանացած են աստուածավախ դառնալ, քանի որ դժոխքի կրակէն կը սարսափին։ Բայց Աստուած չ’ուզեր որ մարդիկ իրեն ծառայեն, պարզապէս քանի որ իրմէ կը վախնան։ Փոխարէն, Յիսուս ըսաւ. «Քու Տէր Աստուածդ սիրես» (Մարկոս 12։29, 30)։ Ասկէ զատ, երբ գիտակցինք թէ Աստուած ներկայիս անարդարօրէն չի վարուիր, կրնանք նաեւ իր ապագայ դատաստաններուն հանդէպ վստահութիւն ունենալ։ Յոբի բարեկամին՝ Եղիուսի նման, կրնանք վստահօրէն ըսել. «Աստուած անօրէնութիւն չ’ըներ ու Ամենակարողը դատը չի ծռեր» (Յոբ 34։12)։