OMAPURIRO OMITANDA NGU VE PURA
Me munika vi?
Omena raye tji mo sokuripurira komuano mu rihwikika? Mena rokutja ozombanda ze raisa kutja oove omundu ngu ri vi. Ovandu varwe ve ripura ohunga na tjike indu tji va munu omuano ove mbu we rihwikike?
Ozondataiziro ndatu ozonene nḓe etwa i yomote nomuano ove mu mo yenene okuzeyepa
Ondataiziro #1: Ove u rizara ozombanda mena rokutja we ze munu momirari vyomarandisiro.
Omuatje omukazona omutanda wena Theresa wa tja: “Povikando tjiva ami mbi nanukirwa i yomuzaro kaaṋi, mena rokutja mbe u muna ovikando ovingi amau raisiwa momirari vyomarandisiro. Indu aruhe tji mo munu ovandu ovengi ava zara omuzaro kaaṋi, ove wina u vanga okurizara nao.”
Kavanatje ovakazona aveyerike mbe ṱunwa i yoviṋa mbi raisiwa momirari vyomarandisiro. Embo rimwe ri tja: “Ovanatje ovazandu ve ṱunwa i yozombanda nḓe ri momote wina. Nandarire indu ovanatje ovazandu ngunda ave ri ovaṱiṱi, omirari vyomarandisiro vi kondjisa okuṱuna komuano mu ve rizara.”
Rora okutjita nai: Ombeibela i tja: “Eyova ri kambura membo ngamwa arihe; nungwari omunazondunge u tjevera omikambo vye.” (Omiano 14:15) Otja ketjangwa ndo, rihonga okuripura nawa ohunga na imbi mbi raisiwa momirari vyomarandisiro. Otjotjihorera, indu tji wa munu ozombanda nḓu maze raisiwa otja ozonanambango momirari vyomarandisiro, ripura omuini kutja:
‘Ouṋe ngu ma munu ouwa indu tji mba randa ozombanda nḓo?’
‘Ovandu varwe tji ve ndji munu amba zara ozombanda nḓa, owo mave ripura tjike ohunga na ami?’
‘Hapo imbwo oomuano ami mbu me vanga varwe okuripura ohunga na ami?’
Ondunge ohunga nomote: Oure wotjivike, tara nawa kozombanda nḓu maze raisiwa momirari vyomarandisiro nu u ripure omuini omapuriro ngu maye kongorere mba. Ozo maze handjaura omuano uṋe wokuhupa? Hapo owo ve kondja okukuraera kutja mo hepa okuzara ozombanda kaaṋi? Omuatje omukazona omutanda wena Karen wa tja: “Ku yandjewa ombango tjinene kokumunika nawa, okurihwikika nawa, nokuraisa orutu rwoye oruwa. Ovarandise mbu mave tjiwa otjiṋa ho, i rira oupupu ku wo okunana ombango yovandu omitanda.”
Ondataiziro #2: Okurizara omuano kaaṋi kutja u munike tjimuna ovandu avehe.
Omuatje omuzandu omutanda wena Manuel wa tja: “Indu omuzaro kaaṋi tji u ri momote, ovandu avehe mave rizara omuano mbwo. Indu tji u hi nokurizara nao, ovandu ovengi mave munu kutja ko ri momote.” Omuatje omukazona omutanda wena Anna u noumune mbwo wina. Eye wa tja: “Otjiṋa otjinanḓengu okuyakurwa i varwe.”
Rora okutjita nai: Ombeibela i tja: “Amu horere komihingo vyouye mbwi.” (Ovaroma 12:2) Omuano umwe mu mo yenene okutjita nao, okutara kozombanda zoye nokuripura omuini kutja:
‘Ovikeṋa mbi tjita kutja mbi rihwikike momuano mbwo?’
‘Hapo okuzara ozombanda zomana omanene okunanḓengu pu pe ṱa pi kwami?’
‘Hapo mbi kondja okuritjatisa kovandu nomuano mu mbi rizara?’
Ondunge ohunga nomote: Ovandu ovengi omitanda ndino ve ripura kutja okuzara ozombanda nḓe ri momote oomuano auyerike okuyakurwa i varwe. Posi yokutja indu omundu tje nongamburiro mu ye omuini, ke nokuhepa okurikenda ohunga nomuano varwe mu ve ripura ohunga na ye.
Ondataiziro #3: Okuripura kutja ozombanda ozonanambango oozosemba.
Omuatje omukazona omutanda wena Jennifer wa tja: “Tjiri povikando tjiva ami mbi vanga okuzara ozombanda ozosupi poo nḓe kakatera korutu.”
Rora okutjita nai: Ombeibela i tja: “Eṋe amu zara omizaro ongongo. . . . Moruveze rwanao ouwa weṋu ngau rire ouwa watjiri womoukoto womundu.” (1 Petrus 3:3, 4) Otja ketjangwa ndo, ripura ohunga na ihi tji tji ri otjinahepero, kutja okumunika nawa poo okurira omundu omuwa.
Ondunge ohunga nomote: Otjiṋa tji tji tjita kutja omundu ma munike nawa, okurihwikika ouhirona nomerisusuparisiro. Otjingaperi kutja, inga kamambo nge ungurisiwa tjinene ndino mouye. Posi yokutja ripura ohunga na ro momuano mbwi:
Ove wa rora okukara nehungi ku nomundu ngu hungira tjinene nu ngu hungira ohunga na ye omuini uriri? Eye u vanga kutja ovandu ve mu suvere, posi yokutja ka munu kutja omeritjindiro we ye tjita kutja ovandu ave he mu suvere.
Tjimuna ovandu tji ve ha vanga omundu ngu hungira ohunga na ye omuini uriri, owo wina kave vanga omundu ngu rihwikika momuano mbu mau raisa kutja eye u vanga okunana ombango yavarwe
Indu tji we rihwikike momuano mbu he ri omuhirona nomurisusuparise, ove u rira tjimuna omundu ngo. Ozombanda zoye ze raisa oukahu kutja ove u vanga kutja varwe ve tare kove. Nu iho tji tjita kutja ovandu ve ripure kutja ko nongamburiro move omuini, poo u ripurira kove omuini uriri. Otjiṋa hi mape ya atji yandja oumune ouvi ku varwe, nu matji raisa kutja mo yenene okutjita otjiṋa ngamwa atjihe tji matji nana ombango yovandu varwe, nandarire imba ovavi.
Indu tji u hi nokuvanga okunana ombango yovandu ovavi, rihwikika momuano omuhirona nomurisusuparise. Omuatje omukazona omutanda wena Monica wa tja: “Okurihwikika ouhirona kaku hee kutja u sokurizara tjimuna tjikukae woye. Oko ku heya kutja u nondengero na ove omuini na varwe ongondoroka na ove.”
Mo yenene okutara ku imbi wina
OVAKWEṊU VE TJA VI?
Ovakweṋu ve tja vi ohunga nombunikiro?
Ongwaye tje ri ouzeu komitanda okukara noumune ouwa ohunga nombunikiro yawo? Otjikeṋa tji matji ve vatere?
