Iwu Iri ahụ bụ iwu Chineke nyere mba Izrel n’oge ochie. A na-akpọkwa ha Okwu Iri ahụ, nke bụ́ nsụgharị nkịtị nke okwu Hibru bụ́ ʽaseʹreth had·deva·rimʹ. Okwu a pụtara ugboro atọ na Pentatuk (Tora), ya bụ, akwụkwọ ise mbụ nke Baịbụl. (Ọpụpụ 34:28; Diuterọnọmi 4:13; 10:4) Otú ọzọ e si sụgharịa ya na Grik bụ deʹka (Iri) loʹgous (okwu). Ọ bụkwa na ya ka e si nweta okwu a sụgharịrị “Iwu Iri.”

 Chineke dere Iwu Iri ahụ ná mbadamba nkume abụọ ma nye ya onye amụma ya bụ́ Mozis n’Ugwu Saịnaị. (Ọpụpụ 24:​12-​18) E dere Iwu Iri ndị ahụ n’Ọpụpụ 20:​1-​17 nakwa na Diuterọnọmi 5:​6-​21.

•  Otú e si depụta Iwu Iri ahụ

•  Gịnị mere e ji nwee otú dị iche iche e si depụta Iwu Iri ahụ?

•  Gịnị mere e ji nye Iwu Iri ahụ?

•  Ọ̀ bụ iwu na Ndị Kraịst ga-edeberịrị Iwu Iri ahụ?

•  Iwu Iri ahụ hà ka bara uru taa?

•  Isi ihe ndị dị n’Iwu Iri ahụ ndị gbakwara n’Agba Ọhụrụ

1.   Fee naanị Jehova bụ́ Chineke.​—Ọpụpụ 20:3.

2.   Ekperela arụsị.​—Ọpụpụ 20:​4-6.

3.   Ejila aha Chineke eme ihe efu.​—Ọpụpụ 20:7.

4.   Debe Ụbọchị Izu Ike.​—Ọpụpụ 20:​8-​11.

5.   Sọpụrụ ndị mụru gị.​—Ọpụpụ 20:12.

6.   Egbula ọchụ.​—Ọpụpụ 20:13.

7.   Akwala iko.​—Ọpụpụ 20:14.

8.   Ezula ohi.​—Ọpụpụ 20:15.

9.   Agbagidela mmadụ ibe gị akaebe ụgha.​—Ọpụpụ 20:16.

10.   Ihe onye ọzọ agụla gị agụụ.​—Ọpụpụ 20:17.

 Baịbụl edeghi nọmba n’iwu nke ọ bụla n’ime Iwu Iri ahụ. N’ihi ya, otú ọtụtụ ndị chere e kwesịrị isi depụta ya ga-adị iche iche. Nke e depụtara n’elu bụ otú a kacha esi edepụta iwu ndị ahụ. Ma, ụfọdụ ndị na-edepụta Iwu Iri ahụ n’ụzọ dị iche n’otú e si dee ya ebe a. Ndị a na-edekarị n’ụzọ dị iche iche bụ iwu nke mbụ, nke abụọ, na nke ikpeazụ. a

 Iwu iri ahụ so n’Iwu Mozis. E nwere ihe karịrị narị iwu isii so n’Iwu ahụ. Ha so n’ihe Chineke na mba Izrel oge ochie kwekọrịtara na ha mgbe ha gbara ndụ. (Ọpụpụ 34:27) Chineke kwere ụmụ Izrel nkwa na ihe ga-agaziri ha ma ha rube isi n’Iwu Mozis. (Diuterọnọmi 28:​1-​14) Ma, ihe bụ́ isi mere e ji nye Iwu ahụ bụ iji kwadebe ụmụ Izrel maka Mesaya ahụ e kwere ná nkwa ma ọ bụkwanụ Kraịst.​—Ndị Galeshia 3:​24.

 Mba. Ndị bụ́ isi Chineke nyere Iwu ahụ, nke Iwu Iri ahụ so na ya, bụ mba Izrel oge ochie. (Diuterọnọmi 5:​2, 3; Abụ Ọma 147:​19, 20) Iwu ejighị Ndị Kraịst idebe Iwu Mozis. ‘A tọpụdịrị ndị Juu bụ́ Ndị Kraịst’ n’iwu ahụ.’ (Ndị Rom 7:6) b E ji “iwu nke Kraịst” dochie Iwu Mozis. Ihe ndị so n’iwu nke Kraịst bụ ihe niile Jizọs gwara ndị na-eso ụzọ ya ka ha na-eme.​—Ndị Galeshia 6:2; Matiu 28:​19, 20.

 Ee. Ebe ọ bụ na Iwu Iri ahụ na-egosi otú Chineke si eche echiche, ha ga-abara anyị uru ma anyị na-amụ gbasara ha. (2 Timoti 3:​16, 17) Iwu Iri ahụ hiwere isi n’isi ihe ụfọdụ gbara ọkpụrụkpụ oge ha na-anaghị agafe agafe. (Abụ Ọma 111:​7, 8) N’eziokwu, ọ bụ n’ọtụtụ n’ime eziokwu ndị a ka ọtụtụ ihe ndị dị n’ihe a kpọrọ Agba Ọhụrụ hiwere isi.​—Lee “ Isi Ihe Ndị Dị n’Iwu Iri ahụ Ndị Gbakwara n’Agba Ọhụrụ.”

 Jizọs kụziri na Iwu Mozis niile, ma Iwu Iri ahụ, hiwere isi n’iwu abụọ dị mkpa. Ọ sịrị: “‘Jiri obi gị dum na mkpụrụ obi gị dum na uche gị dum hụ Jehova bụ́ Chineke gị n’anya.’ Ọ bụ ya bụ iwu kasị ukwuu, bụrụkwa nke mbụ. Nke abụọ bụ nke dị ka ya bụ ‘Hụ onye agbata obi gị n’anya dị ka onwe gị. Ọ bụ n’iwu abụọ a ka Iwu ahụ dum dabeere.” (Matiu 22:​34-​40) N’ihi ya, n’agbanyeghị na iwu ejighị Ndị Krịast taa idebe Iwu Mozis, e nyere ha iwu ka ha hụ Chineke na ndị mmadụ ibe ha n’anya.​—Jọn 13:34; 1 Jọn 4:​20, 21.