No nakapokustayo iti nakaidumaan ti dadduma kadatayo, mabalin a panunotentayo nga adda depekto kadakuada. Kasla ibilbilangtayo ida a nababbaba ngem kadatayo. No kasta ti panangmatmattayo iti dadduma, marigatantayo a mangipakita iti empatia. No marigatantayo a mangipakita iti empatia, posible a maigapu dayta iti panangidumduma.

“Makipagragsakkayo kadagidiay naragsak; makipagsangitkayo kadagidiay agsangsangit.”​—ROMA 12:15.

Ania ti kaipapananna? Isuro daytoy a prinsipio a masapul nga ipakitatayo ti empatia. Ti empatia ket ti abilidad a mangikabil iti bagitayo iti situasion ti sabali ken mangrikna iti marikriknana.

No ipakitaantayo iti empatia ti maysa a tao, makitatayo nga awan ti nakaidumaantayo kenkuana. Maammuantayo a mabalin a ti rikrikna ken reaksionna ket kas met la kadatayo. Tulongannatayo ti empatia a mangibilang iti amin a tao kas kapamiliatayo, aniaman ti kasasaadda. No ad-adda nga agpokustayo iti pagpapadaantayo, basbassit ti posibilidadna a manghusgartayo.

Tulongannatayo met ti empatia a mangrespeto iti sabsabali. Tagtagibassiten idi ni Anne-Marie a taga-Senegal, dagiti tattao manipud iti grupo a maibilbilang a nababbaba. Imbagana no kasano a nakatulong kenkuana ti empatia: “Idi nakitak ti panagrigrigat dagidiay a tattao, pinanunotko no ania ngata ti mariknak no addaak iti kasasaadda. Gapu iti dayta, nariknak a saanak a nangatngato ngem kadakuada ta awan ti inaramidko tapno maibilangak a nangatngato.” Wen, no ikagumaantayo a tarusan ti kasasaad ti sabsabali, nalaklakatayo nga ipakita ti empatia imbes a kritikarentayo ida.

No negatibo ti panangmatmatmo kadagiti tattao iti maysa a grupo, ikagumaam ti mangbirok kadagiti pagpadaanyo. Kas pagarigan, panunotem no ania ti mariknada no

• mangmanganda a kadua ti pamiliada

• nagmalmalem a nagtrabahoda

• kaduada dagiti gagayyemda

• dumdumngegda iti paboritoda a musika

Kalpasanna, panunotem nga addaka iti situasionda. Isaludsodmo iti bagim:

• ‘Ania ti mariknak no adda mangtagibassit kaniak?’

• ‘Ania ti mariknak no adda manghusgar kaniak uray dinak pay am-ammo?’

• ‘No karamanak iti dayta a grupo, kasano ti kayatko a pannakatrato?’