No Apay a Mapagtalkan ti Biblia

4. Umiso ti Linaonna Maipapan iti Siensia

Adu ti rimmang-ayan ti siensia iti kaaldawantayo. Nasukatanen iti baro dagiti daan a teoria. Maysa laengen a sarsarita ti maibilbilang idi a kinapudno. Masansan a marebisar dagiti libro ti siensia.

TI Biblia ket saan a libro ti siensia. Ngem no maipapan iti siensia, mapagtalkan ti Biblia kadagiti dakamatenna ken saanna a dakamaten.

Awan ti linaonna a kapanunotan a di maitunos iti siensia. Adu a di umiso a kapanunotan ti pinati dagiti nagkauna a tattao. Patienda idi a daplat ti daga ken adda mangtengtengngel iti dayta. Sakbay pay a naammuan ti siensia no kasano nga agwaras ken malapdan ti sakit, dagiti mangngagas us-usarenda idi dagiti di epektibo ken makapapatay pay ketdi a pamay-an ti panangagas. Ngem iti nasurok a 1,100 a kapitulo ti Biblia, di pulos mangirekomenda iti aniaman a kapanunotan a di maitunos iti siensia wenno pamay-an ti panangagas a makadangran.

Maitunos iti siensia. Agarup 3,500 a tawenen ti napalabas, imbaga ti Biblia a ti daga ket naibitin “iti awan.” (Job 26:7) Idi maikawalo a siglo K.K.P., silalawag a dinakamat ni Isaias “ti sirkulo ti [wenno nagtimbukel a] daga.” (Isaias 40:22) Nagtimbukel ti daga ken adda daytoy iti law-ang nga awan ti mangtengtengngel—saan kadi a kasta met laeng ti napaneknekan ti moderno a siensia?

Ti Mosaiko a Linteg (a masarakan iti umuna a lima a libro ti Biblia) a naisurat idi agarup 1500 K.K.P. ket naglaon kadagiti awan kamalina a linteg mainaig iti panangkuarentinas kadagiti masakit, panangtaming kadagiti bangkay, ken panangibelleng kadagiti rugit.—Levitico 13:1-5; Numeros 19:1-13; Deuteronomio 23:13, 14.

Maibatay kadagiti nakitada iti law-ang babaen kadagiti napipigsa a teleskopio, imbaga dagiti sientista nga adda kellaat a nangrugian ti uniberso. Saan nga amin a sientista ket maragsakan iti ipasimudaag dayta a takuat. Kuna ti maysa a propesor: “Ti maysa nga uniberso nga adda nangrugianna kalikagumanna nga adda nangaramid iti dayta; ta kasano koma a tumaud ti maysa a banag nga awan met ti nangpataud?” Ngem uray idi awan pay ti teleskopio, kastoy ti nabayagen a dinakamat ti umuna a bersikulo ti Biblia: “Idi punganay, ti Dios pinarsuana ti langlangit ken ti daga.”—Genesis 1:1.

Uray no maysa daytoy a nagkauna a libro ken naglaon iti nagadu a topiko, kanayon a maitunos iti siensia dagiti detalye a linaon ti Biblia. No kasta, saan kadi a maikari nga usigentayo dayta a libro? *

[Footnote]

[Ladawan iti panid 8]

Sakbay pay a napaneknekan a mismo ti tao, nabayagen a siuumiso a kinuna ti Biblia a nagtimbukel ti daga ken naibitin “iti awan”

[Gubuayan]

U.S. Fish & Wildlife Service, Washington, D.C./NASA