1-2. Ania koma ti reaksion dagiti nagannak no agsaludsod ti anakda maipapan kadagiti patpatientayo a naibatay iti Biblia?

 IBAGBAGA ti adu a ti panagbalin nga ama wenno ina ket kas iti full-time a trabaho. No adda anakyo, makomendarankayo iti panangikagumaanyo a tumulong kenkuana a maaddaan iti nabileg a pammati iti Dios. (Deut. 6:​6, 7) Bayat a dumakdakkel ti anakyo, baka mangrugin nga agsaludsod maipapan kadagiti patpatientayo a naibatay iti Biblia, agraman kadagiti estandarte ti Biblia maipapan iti umiso ken di umiso.

² Iti damo, baka madanagankayo maipapan kadagiti isalsaludsod ti anakyo. Baka ibilangyo payen a kurang ti pammatina gapu kadagita a saludsodna. Ngem ti kinaagpaysuanna, masapul nga agsaludsod dagiti annak bayat a dumakdakkelda tapno mapabilegda ti pammatida. (1 Cor. 13:11) Isu a saankayo koma a madanagan. Ibilangyo koma dagiti saludsod ti anakyo a gundaway tapno matulonganyo a mangparang-ay iti abilidadna nga agpanunot.

3. Ania ti usigentayo iti daytoy nga artikulo?

³ Iti daytoy nga artikulo, pagsasaritaantayo no kasano a matulongan dagiti nagannak ti annakda a (1) mangpabileg iti pammatida iti Dios ken iti Biblia, (2) mangapresiar kadagiti estandarte ti Biblia maipapan iti umiso ken di umiso, ken (3) mangidepensa kadagiti patpatienda. Pagsasaritaantayo met no apay a pagsayaatan dagiti annak ti agsaludsod ken ammuentayo ti dadduma nga aktibidad a mabalinyo nga aramiden a sangapamiliaan tapno mapagsasaritaanyo ti maipapan kadagiti patpatientayo kas Kristiano.

 TULONGANYO TI ANAKYO A MANGPABILEG ITI PAMMATINA ITI DIOS KEN ITI BIBLIA

4. Ania dagiti mabalin nga isaludsod ti anakyo, ken apay?

⁴ Ammo dagiti Kristiano a nagannak a saanda a maipatawid iti anakda ti pammatida iti Dios. Saankayo a nayanak nga addan a dagus pammatiyo ken Jehova. Kasta met laeng ti anakyo. Isu nga addanto tiempo a mabalin a maisaludsodna: ‘Talaga kadi nga adda Dios? Agpayso kadi dagiti ibagbaga ti Biblia?’ Kinapudnona, iparparegta ti Biblia nga usarentayo ti ‘abilidadtayo nga agpanunot’ ken ‘siguraduentayo ti amin a banag.’ (Roma 12:1; 1 Tes. 5:21) Ngem kasanoyo a matulongan ti anakyo a mangpabileg iti pammatina?

5. Ania ti mabalin nga aramiden dagiti nagannak tapno matulonganda ti anakda a mangpabileg iti pammatina iti Biblia? (Roma 12:2)

⁵ Paregtaenyo ti anakyo a mangbirok kadagiti ebidensia a talaga nga agpayso ti ibagbaga ti Biblia. (Basaen ti Roma 12:2.) No agsaludsod ti anakyo, usarenyo dayta a gundaway a mangisuro kenkuana no kasano ti agbirok kadagiti sungbat. Usarenyo dagiti alikamen iti panag-research, kas iti Watch Tower Publications Index ken Giya iti Panagsukimat Para Kadagiti Saksi ni Jehova. Iti Giya iti Panagsukimat, iti suheto a “Ti Biblia,” mabalin a kitaenna ti “Impaltiing ti Dios” tapno makabirok kadagiti ebidensia a ti Biblia ket saan la a nasayaat a libro nga insurat dagiti tattao. Imbes ketdi, dayta ti “sao ti Dios.” (1 Tes. 2:13) Kas pagarigan, mabalinna met nga i-research kadagiti publikasiontayo ti Nineve a maysa a nagkauna a siudad ti Asiria. Iti napalabas, imbaga ti dadduma nga eskolar ti Biblia a saan nga agpayso ti siudad a Nineve. Ngem idi 1850’s, nakali dagiti eksperto dagiti rebba dayta a nagkauna a siudad. Ebidensia dayta a husto ti ibagbaga ti Biblia. (Sof. 2:​13-15) Tapno maammuan ti anakyo no kasano a ti pannakadadael ti Nineve ket kaitungpalan ti padto ti Biblia, baka kayatna a kitaen ti artikulo nga “Ammoyo Kadi?” iti Nobiembre 2021 a ruar Ti Pagwanawanan. No dagiti naammuanna kadagiti publikasiontayo ket ikomparana kadagiti impormasion nga adda kadagiti encyclopedia ken dadduma pay a mapagtalkan a reperensia, mapabileg la ketdi ti pammatina iti ibagbaga ti Biblia.

6. Kasano a maparegta dagiti nagannak ti anakda a mangusar iti abilidadna nga agpanunot? Mangted iti pagarigan. (Kitaen met ti ladawan.)

⁶ Paregtaenyo ti anakyo a mangusar iti abilidadna nga agpanunot. Adu ti gundaway dagiti nagannak a makisarita iti anakda maipapan iti Biblia wenno iti pammati iti Dios. Mabalinyo nga isuro dagita no agpasiarkayo iti museum, botanical garden, wenno exhibit iti sanga nga opisina dagiti Saksi ni Jehova. Kas pagarigan, no agpasiarkayo iti museum, aktual man wenno babaen ti Internet, iturongyo ti atension ti anakyo iti maysa a banag wenno pasamak iti napalabas nga adda koneksionna iti salaysay ti Biblia. Makatulong dayta tapno bumileg ti pammatina a husto ti ibagbaga ti Biblia. Ammo kadi ti anakyo a ti nagan ti Dios ket makita iti 3,000 ti tawennan a bato a maawagan iti Moabite Stone? Ti orihinal a Moabite Stone ket nakadispley iti Louvre Museum idiay Paris, France. Adda  met replika ti Moabite Stone a nakadispley iti exhibit a “The Bible and the Divine Name” iti Sangalubongan a Hedkuarter Dagiti Saksi ni Jehova iti Warwick, New York. Mabasa iti Moabite Stone a ni Ari Mesa iti Moab ket nagrebelde iti Israel. Maitunos dayta iti ibagbaga ti Biblia. (2 Ar. 3:​4, 5) No aktual a makita ti anakyo dagiti ebidensia a husto ti ibagbaga ti Biblia, bumileg la ketdi ti pammatina.—Idilig ti 2 Cronicas 9:6.

7-8. (a) Ania dagiti masursurotayo iti kinapintas ken disenio a makitatayo iti nakaparsuaan? Mangted iti pagarigan. (Kitaen met ti ladawan.) (b) Ania dagiti saludsod a makatulong iti anakyo tapno bumileg ti pammatina iti Namarsua?

⁷ Paregtaenyo ti anakyo nga agpanunot maipapan kadagiti nakaskasdaaw a parsua ni Jehova. No magmagnakayo iti parke wenno addakayo iti hardin, iturongyo ti atension ti anakyo kadagiti makapainteres a sukog (shape) wenno pattern a makita iti nakaparsuaan. Apay? Ebidensia dagita nga adda nakasirsirib a nangdisenio kadagita. Kas pagarigan, adu a banag iti nakaparsuaan ti agpapada nga agkawikaw wenno spiral ti pattern wenno disenioda, kas iti dadduma a galaxy, shell iti baybay, bulong ti mulmula, ken ti tengnga ti sabong ti sunflower. Adun a tawen nga ad-adalen dayta dagiti sientista. Inlawlawag ti sientista a ni Nicola Fameli a no bilangem ti kaadu ti spiral iti maysa a banag, makitam nga adda pattern ti bilangda. Maaw-awagan dayta iti Fibonacci sequence. a

⁸ Bayat nga umad-adu ti maad-adal ti anakyo iti subject-na a science iti eskuelaan, mabalin a maammuannanto ti dadduma pay a pattern wenno sukog a gagangay iti adu a banag. Kas pagarigan, kaaduan a kayo ket addaan iti maulit-ulit a pattern. Ti puon ket agsanga sa mangpataud dagiti sanga iti babbabassit pay a sanga. Fractal pattern ti pangawag kadagita. Makita met dagiti fractal pattern iti dadduma pay a banag iti nakaparsuaan. Ngem asino ti nangdisenio kadagita a nagpipintas a pattern? No panunoten a naimbag ti anakyo dayta a saludsod, bumileg la ketdi ti pammatina a pinarsua ti Dios ti amin a banag. (Heb. 3:4) Bayat a dumakdakkel ti anakyo, masapul nga ipaawatyo met kenkuana no apay a napateg nga agtulnog kadagiti bilin ti Dios. Mabalinyo nga isaludsod, “No pinarsuanatayo ti Dios, saan kadi a rasonable laeng nga isurona met ti aramidentayo tapno agbalintayo a naragsak?” Kalpasanna, mabalin nga ilawlawagyo nga inted kadatayo ti Dios ti Biblia kas pagsurotan wenno pattern no kasanotayo nga agbalin a naragsak.

TULONGANYO TI ANAKYO A MANGAPRESIAR KADAGITI ESTANDARTE TI BIBLIA MAIPAPAN ITI UMISO KEN DI UMISO

9. Apay a mabalin a kuestionaran ti anakyo no talaga met la a pagsayaatantayo dagiti estandarte ti Biblia iti umiso ken di umiso?

⁹ No kuestionaran ti anakyo no talaga met la a pagsayaatantayo dagiti estandarte ti Biblia maipapan iti umiso ken di umiso, padasenyo nga  ammuen no apay. Talaga kadi a saan a kombinsido kadagiti estandarte ti Biblia maipapan iti umiso ken di umiso, wenno baka saanna laeng nga ammo nga idepensa ti patpatienna iti dadduma? Aniaman ti makagapu, matulonganyo ti anakyo a mangapresiar kadagiti estandarte ti Biblia maipapan iti umiso ken di umiso no adalenyo ti libro nga Agbiagka a Naragsak iti Agnanayon! b

10. Ania ti mabalinyo nga aramiden tapno matulonganyo ti anakyo nga agbalin a nasinged a gayyem ni Jehova?

¹⁰ Tulonganyo ti anakyo nga agbalin a nasinged a gayyem ni Jehova. Bayat nga iyad-adalanyo ti anakyo iti Biblia, mangusarkayo kadagiti mamagpanunot a salsaludsod ken ilustrasion manipud iti libro nga Agbiagka a Naragsak iti Agnanayon! tapno matarusanyo ti marikriknana iti nagduduma a banag. (Prov. 20:5) Kas pagarigan, ti leksion 8 inyarigna ni Jehova iti nasayaat a gayyem a mangpalagip kadatayo tapno maprotektaran ken magunggonaantayo. Kalpasan a mapagsasaritaanyo ti 1 Juan 5:​3, mabalinyo nga isaludsod, “Gapu ta ni Jehova ket nasayaat a gayyem, ania ngarud koma ti mariknam maipapan iti ibagbagana nga aramidentayo?” Kasla simple laeng dayta a saludsod, ngem mabalin a makatulong dayta iti anakyo tapno matmatanna dagiti linteg ti Dios kas ebidensia ti ayatna.—Isa. 48:​17, 18.

11. Kasano a matulonganyo ti anakyo a mangapresiar iti kinapateg dagiti prinsipio ti Biblia? (Proverbio 2:​10, 11)

¹¹ Pagsasaritaanyo no kasano a pagsayaatantayo ti panagtulnog kadagiti prinsipio ti Biblia. Bayat nga agkakaduakayo nga agbasa iti Biblia wenno agteksto, pagsasaritaanyo no kasano a makatulong iti pamiliayo dagiti prinsipio ti Biblia. Kas pagarigan, mabalinyo nga usaren dagita a gundaway a tumulong iti anakyo a mangtarus a pagsayaatantayo no agtitinnulongtayo ken no kanayon nga ibagatayo ti pudno. (Heb. 13:18) Mabalinyo met nga ilawlawag no kasano a makatulong kadatayo ti panangsurot kadagiti balakad ti Biblia tapno nasalsalun-at ken naragragsaktayo. (Prov. 14:​29, 30) No maawatan ti anakyo a pagsayaatantayo ti panagtulnog kadagiti prinsipio ti Biblia, posible a maparegta met isuna nga agtulnog kadagita.—Basaen ti Proverbio 2:​10, 11.

12. Kasano a tultulongan ti maysa nga ama ti anakna a mangapresiar kadagiti prinsipio ti Biblia?

¹² Ni Steve ket maysa nga ama a taga-France. Ipapaawatda ken baketna iti tin-edyer pay nga anakda a ni Ethan nga inted ni Jehova dagiti lintegna gapu ta ay-ayatennatayo. Imbaga ni Steve, “Isalsaludsodmi no kua kenkuana, ‘Apay a kayat ni Jehova nga agtulnogtayo iti bilinna? Kasano nga ipakita dayta nga ay-ayatennatayo? Ania ti mapasamak no saantayo nga iyaplikar dayta a prinsipio?’” Nakatulong ken Ethan dagita a panagsasarita tapno mapabilegna ti pammatina nga umiso ti ibagbaga ni Jehova. Innayon ni Steve: “Kayatmi a matulongan ni Ethan a mangtarus a dagiti ibagbaga ti Biblia ket adayo a nasaysayaat ngem iti kapanunotan ti tao.”

13. Kasano a sanayen dagiti nagannak ti anakda a mangyaplikar kadagiti prinsipio ti Biblia? Mangted iti pagarigan.

¹³ Sanayenyo ti anakyo a mangyaplikar kadagiti prinsipio ti Biblia. Kas pagarigan, baka maikkan ti anakyo iti asaynment iti eskuelaanda nga agbasa iti maysa a libro. Baka dagiti karakter iti dayta a libro ket agar-aramid kadagiti kagura ni Jehova kas iti seksual nga immoralidad ken kinaranggas. Ken kasla pagparparangen dayta a libro nga awan pagdaksanna no aramidentayo dagita. No mapasamak dayta, mabalinyo a pagpanunoten ti anakyo no maitunos kadagiti prinsipio ti Biblia ti ar-aramiden dagiti karakter iti libro. (Prov. 22:​24, 25; 1 Cor. 15:33; Fil. 4:8) Makatulong dayta iti anakyo tapno maawatanna a pagsayaatanna ti agtulnog ken Jehova. Ket no damagen ti titserna wenno dagiti kaeskuelaanna ti opinionna iti dayta a libro, posible a mailawlawagnanton ti patpatienna.

 TULONGANYO TI ANAKYO A MANGIDEPENSA KADAGITI PATPATIENNA

14. Ania a topiko ti mabalin a narigat nga ilawlawag dagiti agtutubo a Kristiano iti dadduma, ken apay?

¹⁴ No dadduma, mabalin nga agkurang ti kompiansa dagiti agtutubo a Kristiano a mangidepensa kadagiti patpatienda. Baka mabutengda no ti pagsasaritaanen iti klaseda ket maipapan iti teoria ti ebolusion. Apay? Posible ngamin nga ibaga dagiti titserda a ti ebolusion ket saan laeng a basta teoria, no di ket agpaypayso dayta. No maysaka nga ama wenno ina, kasano a mapapigsam ti kompiansa ti anakmo tapno maidepensana dagiti patpatienna?

15. Ania ti makatulong iti maysa nga agtutubo a Kristiano tapno agbalin a mas kombinsido nga agpaypayso dagiti patpatienna?

¹⁵ Tulonganyo ti anakyo nga agbalin a mas kombinsido kadagiti patpatienna. Saan koma nga ibain ti anakyo ti pammatina nga adda Namarsua. (2 Tim. 1:8) Apay? Ngamin, uray ti adu a sientista ket mamati a saan a basta bigla lattan a timmaud dagiti sibibiag a parsua a bukbukodda. Makitkita dagitoy a sientista dagiti ebidensia nga adda masirib a nangparsua kadagitoy a nakakomkomplikado a sibibiag a banag. Kas resultana, saanda nga akseptaren ti teoria ti ebolusion a gagangay a maisursuro kadagiti eskuelaan iti intero a lubong. Mapabileg ti anakyo ti pammati ken kinaturedna no ammuenna dagiti nakakombinsir iti dadduma a kakabsat nga adda Namarsua. c

16. Kasano a matulongan dagiti nagannak ti anakda a mangidepensa iti pammatina nga adda Namarsua? (1 Pedro 3:15) (Kitaen met ti ladawan.)

¹⁶ Tulonganyo ti anakyo a mangidepensa iti pammatina nga adda Namarsua. (Basaen ti 1 Pedro 3:15.) Mabalin a makatulong no pagsasaritaanyo dagiti artikulo iti serye a “Saludsod Dagiti Agtutubo—Panamarsua Wenno Ebolusion?” iti jw.org. Kalpasanna, mabalin a pilien ti anakyo dagiti makakombinsir a punto a panagriknana ket makatulong iti dadduma a mangtarus nga adda Namarsua. Praktisenyo no kasano nga ilawlawag dayta ti anakyo. Ipalagipyo a saanna a masapul ti makiriri kadagiti kaeskuelaanna. Paregtaenyo ketdi nga ilawlawagna dayta iti simple ken lohikal a pamay-an, no adda interesado a makasaritana maipapan iti dayta a topiko. Kas pagarigan, baka ibaga ti kaeskuelaanna: “Diak pati diak kita, diak pay met nakita ti Dios.” Mabalin nga isungbat ti agtutubo a Kristiano: “Imadyinem a magmagnaka iti kabakiran nga adayo iti siudad wenno ili. Idi kuan, adda nakitam a nakali a bubon. Ania ti mapanunotmo?  Adda la ketdi nangaramid iti dayta. Kasta met laeng ti planetatayo ken ti amin a sibibiag a parsua. Sigurado nga adda la ketdi nangaramid kadagita!”

17. Kasano a matulongan dagiti nagannak ti anakda a mangpanunot kadagiti pamay-an a mairanudna ti kinapudno iti Biblia? Ilawlawag.

¹⁷ Tulonganyo ti anakyo a mangpanunot kadagiti pamay-an a mairanudna ti kinapudno iti Biblia. (Roma 10:10) Ti panangiranud iti kinapudno maipapan iti Biblia ket kas iti panagsursuro nga agtokar iti maysa nga instrumento. Iti damo, baka simple pay laeng a kanta ti sursuruen a tokaren ti maysa. Ngem inton bumaybayag, baka laklakaennanto laengen ti agtokar. Kasta met, no damdamo pay laeng ti maysa nga agtutubo a Kristiano ti mangasaba, baka makatulong no uray simple pay laeng a pamay-an ti usarenna. Kas pagarigan, baka isaludsodna iti kaeskuelaanna: “Ammom kadi a masansan a tultuladen dagiti engineer dagiti disenio iti nakaparsuaan? Buyaem daytoy a nagpintas a video.” Kalpasan a maipabuyana ti video manipud iti serye a Nadisenio Kadi?, mabalinna nga ibaga: “No mapadayawan ti sientista gapu iti disenio a tinultuladna laeng iti nakaparsuaan, saan kadi a masapul a mapadayawan met ti orihinal a nangaramid iti nagtuladanna?” Simple laeng dayta a pamay-an ngem baka umanayen dayta a mangriing iti interes ti kaeskuelaanna tapno kayatna nga ammuen ti ad-adu pay maipapan ken Jehova.

ITULTULOYYO A TULONGAN TI ANAKYO A MANGPABILEG ITI PAMMATINA

18. Kasano a matulongan dagiti nagannak ti anakda a mangpabileg iti pammatina iti Dios?

¹⁸ Agbibiagtayo iti lubong a kaaduan a tattao ket saan a mamati ken Jehova. (2 Ped. 3:3) Nagannak, bayat nga iyad-adalanyo ti anakyo iti Biblia, paregtaenyo a mangadal kadagiti topiko a mangpabileg iti panagtalekna iti Sao ti Dios ken kadagiti estandarte ti Dios maipapan iti umiso ken di umiso. Tulonganyo a mangparang-ay iti abilidadna nga agpanunot ken mangpabileg iti pammatina ken Jehova babaen ti panangisuroyo kenkuana ti maipapan kadagiti parsua ni Jehova. Tulonganyo met a mangapresiar kadagiti nakaskasdaaw a natungpalen a padto ti Biblia. Ken kangrunaanna, agkararagkayo a kadua ti anakyo ken ikararaganyo isuna. No aramidenyo dagita, masiguradoyo a bendisionan ni Jehova ti panagreggetyo a mangtulong iti anakyo a mangpabileg iti pammatina.—2 Cron. 15:7.