AMMO ti adu a tattao nga adda 12 nga apostol ni Jesus. Ngem mabalin a saanda nga ammo nga adda met adalanna a babbai a nasinged kenkuana. Maysa kadakuada ni Juana.—Mat. 27:55; Luc. 8:3.

Ania ti paset ni Juana iti ministerio ni Jesus, ken ania ti masursurotayo iti ulidanna?

Ni Juana ket “asawa ni Cuza, a pagay-aywanen ni Herodes.” Mabalin a ni Cuza ti agay-aywan kadagiti trabaho iti uneg ti sangakabbalayan ni Herodes Antipas. Maysa ni Juana kadagiti babbai nga inagasan ni Jesus. Kadua ni Juana ti dadduma a babbai a nakikuykuyog ken Jesus ken kadagiti apostolna.—Luc. 8:1-3.

Isursuro dagiti rabbi a Judio a saan a mabalin a makilangen dagiti babbai kadagiti lallaki a saanda a kabagian, nakarkaro pay a dida mabalin ti makipagdaliasat kadakuada. Kinapudnona, saan unay a kasarsarita dagiti Judio a lallaki dagiti babbai. Ngem saan a sinurot ni Jesus dagita a tradision. Impalubosna a makikuyog kenkuana ni Juana ken ti dadduma a manamati a babbai.

Gapu iti pannakilangen ni Juana ken ni Jesus ken kadagiti apostol, binabalaw dagiti lider ti relihion, pamilia, ken gagayyemna. Amin a makikuyog ken Jesus masapul a sisasagana a mangaramid iti panagbalbaliw iti inaldaw a panagbiagda. Maipapan kadagitoy a pasurotna, kinuna ni Jesus: “Ti inak ken ti kakabsatko isuda dagitoy dumngeg iti sao ti Dios ket aramidenda dayta.” (Luc. 8:19-21; 18:28-30) Saan kadi a makaparegta a maammuan a nasinged ni Jesus kadagiti agsaksakripisio a mangsurot kenkuana?

“Manipud kadagiti sanikuada,” ni Juana ken ti adu a sabsabali a babbai nagserbida ken Jesus ken kadagiti sangapulo ket dua nga apostolna. (Luc. 8:3) “Saan nga ibagbaga ni Lucas kadagiti agbasbasa a dagiti babbai ti nagluto, naginnaw, wenno nagdait kadagiti kawes,” kuna ti maysa a mannurat. “Mabalin nga inaramidda dagita . . . , ngem saan a kasta ti kayat a sawen ni Lucas.” Nalawag nga inusar dagiti babbai ti kuarta ken sanikuada a mangipaay iti kasapulan dagiti kakaduada.

Saan a nagtrabaho ni Jesus ken dagiti apostolna bayat ti panangasabada. Gapuna, mabalin a saanda a kabaelan a gatangen ti amin a taraon ken ti dadduma pay a kasapulan ti grupo a nalabit 20 a tattao.  Mabalin a pinadagus ida dagiti tattao, ngem ti panagawit ni Kristo ken dagiti apostolna iti “kahon ti kuarta” ti mangipakita a saanda a kanayon a nagpannuray iti kinamanagpadagus dagiti tattao. (Juan 12:6; 13:28, 29) Mabalin a ni Juana ken ti dadduma a babbai nangtedda iti kontribusion tapno mainayon iti gastuenda.

Kontraen ti dadduma nga adda kuarta wenno sanikua dagiti babbai a Judio. Ngem ipakita ti dadduma a nagkauna a sursurat a mabalin a maaddaan dagiti babbai a Judio iti sanikua iti nagduduma a pamay-an: (1) tawid manipud iti amana nga awanan iti anak a lalaki, (2) sanikua a naited kenkuana, (3) kuarta a maited kenkuana sigun iti kontrata ti panagasawa no bilang isina ti asawana, (4) suporta manipud iti sanikua ti natay nga asawana, wenno (5) bukodna a birok.

Nalawag nga impaay dagiti pasurot ni Jesus ti kabaelanda. Mabalin a karaman kadagiti pasurotna dagiti baknang a babbai. Gapu ta ni Juana ket asawa wenno nagbalin nga asawa ti pagay-aywanen ni Herodes, kuna ti dadduma nga adda mabalinna. Ti kas kenkuana ti mabalin a nangted ken Jesus iti nangina a kawes nga awan nagsaipanna. Kuna ti maysa a mannurat a ti kasta a kawes ket “saan a kabaelan nga ited ti asawa ti maysa a mangngalap.”—Juan 19:23, 24.

Saan nga espesipiko nga ibaga ti Biblia a nangted ni Juana iti pinansial a kontribusion. Ngem impaayna ti amin a kabaelanna, ket makaadaltayo iti dayta. Agdepende kadatayo no ania ti kabaelantayo nga ipaay iti Pagarian. Ti napateg iti Dios ket siraragsak nga ipaaytayo ti kabaelantayo.—Mat. 6:33; Mar. 14:8; 2 Cor. 9:7.

Mabalin nga adda ni Juana idi mapapatay ni Jesus, kasta met ti dadduma a babbai “a kimmuykuyog kenkuana ken nagserbi kenkuana idi adda idiay Galilea, ken adu a sabsabali pay a babbai a simmang-at a kaduana idiay Jerusalem.” (Mar. 15:41) Idi maibaba ti bangkay ni Jesus iti kayo a nakaibitinanna tapno maitabon, “dagiti babbai, a nakikuyog kenkuana manipud Galilea, simmurotda ket kinitada ti pakalaglagipan a tanem ken no kasano a naipaidda ti bagina; ket nagsublida tapno mangisaganada kadagiti especia ken kadagiti bangbanglo a lana.” Dagitoy a babbai a tinukoy ni Lucas a da ‘Maria Magdalena, Juana, ken Maria nga ina ni Santiago’ nagsublida kalpasan ti sabbath ket nakitada dagiti anghel a nangibaga a nagungaren ni Jesus.—Luc. 23:55–24:10.

Mabalin a maysa ni Juana kadagiti adalan, a pakairamanan ti ina ni Jesus ken dagiti kakabsatna, idi naguummongda iti Jerusalem idi Pentecostes 33 C.E. (Ara. 1:12-14) Gapu ta pagay-aywanen ni Herodes Antipas ti asawa ni Juana, mabalin nga isu ti nagtaudan ti impormasion ni Lucas maipapan ken Herodes Antipas, nangruna ta ni Lucas laeng ti mannurat iti Ebanghelio a nangdakamat iti nagan ni Juana.—Luc. 8:3; 9:7-9; 23:8-12; 24:10.

Adu a leksion ti masursurotayo iti pakasaritaan ni Juana. Nagserbi ken ni Jesus iti amin a kabaelanna. Naragsakan la ketdi ni Juana no nausar ti kuartana iti panagdaliasat ken panangasaba ni Jesus, ti sangapulo ket dua nga apostolna, ken ti dadduma pay nga adalan. Nagserbi ni Juana ken Jesus ken nagtalinaed a matalek uray idi naparigat ni Jesus. Nagsayaat a tuladen dagiti Kristiano a babbai ti kababalinna.