IPABIANG ti Biblia kadagiti biktima ti pannakikamalala no makidiborsioda wenno saan. b (Mateo 19:9) Ni Steve, a nadakamat iti ngato, inkeddengna a di makidiborsio. Kayatda a salbaren ken Jodi ti panagasawada. Ngem nabigbigda idi agangay a masapul a sanguenda ti adu a karit. Apay? Agsipud ta, sigun kadakuada, nadadael ti amin a panagtalek iti nagbaetanda gapu iti pannakikamalala ni Jodi. Tapno naragsak ti panagasawada, masapul nga ikagumaanda nga isubli ti panagtalekda iti maysa ken maysa.

No ikagkagumaanyo a salbaren ti relasionyo nga agassawa kalpasan a nakikamalala ti maysa kadakayo, sigurado nga adda dagiti karit a sanguenyo. Nakarigrigat dagiti umuna a bulan kalpasan a naduktalan ti panagbasol. Ngem kabaelanyo dayta! Kasanoyo a mapasubli ti panagtalekyo? Makatulong ti sirib manipud iti Biblia. Usigenyo dagiti uppat a singasing.

“Ita ta inwaksiyon ti kinaulbod, sawenyo ti kinapudno,” insurat ni apostol Pablo. (Efeso 4:25) Madadael ti panagtalek gapu iti panagulbod, panagilimed, ken uray ti panagulimek. Gapuna, saankayo nga agilimlimed ken agbalinkayo a napudno iti maysa ken maysa.

Iti damo, mabalin a diyo kayat a pagsaritaan ti naaramid a pannakikamalala. Ngem inton agangay, masapul a pagsaritaanyo dayta. Mabalin  nga ikeddengyo a saanyo a pagsaritaan ti tunggal detalye, ngem saan a nasayaat no liklikanyo a pagsaritaan ti dakes a napasamak. “Idi damo, diak kayat a pagsaritaanmi ti pannakikamalala,” kuna ni Jodi, a nadakamat itay. “Pagbabbabawyak dayta ket talaga a kayatkon a lipaten.” Ngem timmaud dagiti parikut gapu iti dayta. Apay? Kuna ni Steve, “Di kayat ni Jodi a pagsaritaanmi ti pannakikamalalana, isu a nagsuspetsaak.” Kuna ni Jodi, “Nagrigat nga isubli ti panagtalekmi iti maysa ken maysa gapu iti saanmi a panagsarita maipapan iti nagbasolak.”

Talaga a nasaem ti aniaman a panagsarita maipapan iti pannakikamalala ti asawa. Gapu iti pannakikamalala ni Paul iti sekretariana, kinuna ni Debbie a baketna: “Adu ti saludsodko. Kasano? Apay? Ania ti nagsarsaritaanda? Nasakit ti nakemko ta sangkapanunotko dayta ken umadu ti saludsodko iti panaglabas ti aldaw.” Kuna ni Paul: “Talaga nga agapakami ken Debbie no dadduma. Ngem, agpinnakawankamto met laeng kalpasanna. Dagita a panagsaritami ti nangpasinged iti relasionmi.”

Kasanoyo a maliklikan ti agapa no agsaritakayo? Laglagipem a ti kangrunaan a panggepmo ket saan a ti panangdusa iti asawam, no di ket tapno makasursurokayo iti napasamak ken mapatibkeryo ti relasionyo. Kas pagarigan, idi inusig da Chul Soo ken ni baketna a Mi Young ti relasionda, kuna ni Chul Soo: “Natakuatak nga okupadoak unay kadagiti bukodko a paginteresan. Kasta unay ti panangpagustok iti sabsabali, isu a maipaayko kadakuada ti kaaduan a panawen ken atensionko. Nagbanaganna, nagbassiten ti panawenko ken baketko.” Idi nabigbigda a dayta ti nangituggod ken Chul Soo iti pannakikamalala, natignayda ken Mi Young nga agaramid iti panagbalbaliw. Idi agangay, timmibker ti relasionda nga agassawa.

“Ti dua nasaysayaat ngem iti maysa,” kuna ti Biblia. Apay? “Agsipud ta addaanda ti naimbag a gunggona gapu iti napinget a panagtrabahoda. Ta no ti maysa kadakuada matuang, daydiay sabali mabalinna a bangonen ti kaduana.” (Eclesiastes 4:9, 10) Ad-adda nga agaplikar kadakayo dayta a prinsipio no ikagkagumaanyo nga isubli ti panagtalekyo.

No agtinnulongkayo nga agassawa, maisubliyo ti dati a panagtalekyo. Ngem masapul a dakayo a dua ti mangsalbar iti panagasawayo, ta ad-adu ti problema no bukbukodanyo ti agtignay. Masapul nga ibilangyo ti maysa ken maysa kas kapareha.

Kasta ti napaneknekan da Steve ken Jodi. “Saan a kaskarina,” kuna ni Jodi, “ngem nagtinnulongkami ken Steve tapno maisubli ti nabileg a relasionmi. Inkeddengko a diakton pulos saktan ti riknana. Ket uray no nasaktan ni Steve, ikagkagumaanna a salbaren ti panagasawami. Tunggal aldaw, ipaspasiguradok nga agbalinak a napudno kenkuana, ket intultuloynak nga inayat. Napalalo ti yamanko kenkuana.”

Kalpasan a namallaag ni Jesus maibusor iti pannakikamalala, kinunana kadagiti dumdumngeg kenkuana: “No, ita, dayta makannawan a matam itibtibkolnaka, suatem ket ibellengmo manipud kenka.” (Mateo 5:27-29) No sika ti nakabasol, ania a tignay wenno kababalin ti masapul a balbaliwam tapno sumayaat ti relasionyo?

 Siempre, masapul a gupdem ti komunikasionmo iti nakikamalalaam. c (Proverbio 6:32; 1 Corinto 15:33) Ni Paul, a nadakamat itay, binaliwanna ti eskediul ti trabahona ken ti numero ti selponna tapno saannan a makalangen ti babai a nakikamalalaanna. Ngem saan a naan-anay a naguped ti komunikasionda. Gapu ta determinado ni Paul a mangpasubli iti panagtalek ni baketna, nagikkat iti trabahona. Awan payen ti selponna ket makiusar laengen iti selpon ni baketna. Ania ti nagbanaganna? Kuna ni Debbie a baketna: “Innem a tawenen ti napalabas ngem adda dagiti gundaway a madanaganak latta amangan no ipamuspusan ti babai ti makisarita kenkuana. Ngem agtalekak itan a saanen nga agpasulisog ni Paul.”

No sika ti nagbasol, masapul met a balbaliwam ti personalidadmo. Kas pagarigan, mabalin a medio nakarinio ti tigtignaymo, wenno ar-arapaapem a makadenna ti saanmo nga asawa. No kasta, ‘uksobem ti daan a personalidad agraman dagiti aramidna.’ Baliwam ti ugalim tapno makombinsirmo nga agtalek kenka ti asawam. (Colosas 3:9, 10) Marigatanka kadi a mangyebkas iti ayatmo gapu iti wagas a pannakapadakkelmo? Kanayonmo koma nga iyebkas ken ipasigurado ti panagayatmo iti asawam, uray no dika nairuam. Kuna ni Steve: “Masansan nga aprosannak ni Jodi tapno ipakitana ti panagayatna, ken kanayon nga ibagana nga ay-ayatennak.”

Nasayaat met no estoriaem amin nga inaramidmo iti kada aldaw. Kuna ni Mi Young, a nadakamat itay: “Estoriaen kaniak ni Chul Soo ti amin a napasamak kenkuana iti kada aldaw, uray dagiti kasla di nasken a banag, tapno ipakitana kaniak nga awan ti ilemlemmengna.”

Dimo koma ipagarup a dagus a maisubli ti normal a kasasaadyo. Iballaag ti Proverbio 21:5: “Tunggal maysa a nadarasudos sigurado nga agturong iti panagkasapulan.” Kasapulan ti sumagmamano a tiempo​—nalabit adu a tawen​—sakbay a maisubli ti panagtalekyo iti maysa ken maysa.

No sika ti nasaktan, bay-am a mailiwliwagmo ti napasamak tapno naan-anay a mapakawanmo ti asawam. Malagip ni Mi Young: “Masmasdaawak idi no adda asawa a babai a marigatan a mangpakawan iti nakikamalala a lakayna. Diak maawatan no apay a mabayag a mailiwliwagna ti napasamak. Ngem idi nakikamalala ni lakayko, maawatakon no apay a narigat ti mamakawan.” Talaga saan a nalaka ti panangpakawan ken panangpasubli iti panagtalek.

Ngem kuna ti Eclesiastes 3:1-3 nga adda “tiempo ti panangpaimbag.” Iti damo, mabalin nga ipapanmo a nasaysayaat no ing-ingpem lattan ti marikriknam. Ngem no aramidem dayta, marigatanka a mangpasubli iti panagtalekmo iti asawam. Maisubli ti dati a panaglangenyo no pakawanem ti asawam. Maipakitam dayta no ibagam kenkuana ti marikriknam. Gutugotem met nga ibagana dagiti banag a nakaragsakan ken dagiti pakaseknanna.

Dika agimulmula iti sakit ti nakem. (Efeso 4:32) Mabalin a makatulong kenka ti panangutobmo iti ulidan ti Dios. Nasaktan ti riknana idi tinallikudan dagiti adipenna nga Israelita. Inyarig ni Jehova a Dios ti bagina iti naliputan nga asawa. (Jeremias 3:8, 9; 9:2) Ngem ‘saan a nagtalinaed a maluksaw agingga iti tiempo a di nakedngan.’ (Jeremias 3:12) Pinakawanna ida idi naimpusuan a nagbabawi ken nagsublida kenkuana.

 Inton kontentokayon kadagiti inaramidyo a panagbalbaliw, nataltalgedton ti riknayo. Kalpasanna, imbes a nakapokuskayo lattan iti panangsalbar iti panagasawayo, mabalin met a panunotenyo ti dadduma a parang-ayenyo. Ngem napateg no mangyeskediulkayo iti tiempo a panangusigyo iti bambanag a napasayaatyo. Dikay koma agbalin a kampante. Sanguenyo ti babassit a parikut ken paneknekanyo ti kinamatalekyo iti maysa ken maysa.​—Galacia 6:9.

No mariknam a kasla kayatmon ti sumuko, laglagipem a ti Dios ti Namunganay iti panagasawa. (Mateo 19:4-6) No dayta ti panunotem, makapagballigikayonto. Dagiti agassawa a nadakamat itay inyaplikarda ti nainsiriban a balakad ti Biblia ket nasalbarda ti panagasawada.

Nasuroken a 20 a tawen ti napalabas sipud idi nagparikut da Steve ken Jodi iti relasionda. Kastoy ti kuna ni Steve bayat ti panagreggetda a mangpasubli iti nasayaat a relasionda: “Simmayaat laeng ti relasionmi nga agassawa idi nakipagadalkami iti Biblia kadagiti Saksi ni Jehova. Dakkel ti naitulong ti panagadalmi. Isu a napagballigianmi dayta a narigat a tiempo.” Kuna ni Jodi: “Napalaus ti yamanko ta naibturanmi dagidi a narigat a tiempo. Babaen iti panagadalmi iti Biblia ken panagreggetmi a dua, nasalbarmi ti panagasawami.”