Panaginsisingpet! Agpatingganto Pay Ngata?
DIMMAKKEL ni Panayiota iti maysa nga isla idiay Mediteraneo. Idi tin-edyer, napalalo ti panaginteresna iti politika. Idi agangay, nagbalin a sekretaria ti maysa a partido iti politika iti purokda. Napnapan pay ketdi iti binalaybalay tapno makaurnong iti pondo para iti partidoda. Ngem iti panaglabas ti tiempo, nadismaya. Uray no ibilangda ti maysa ken maysa kas gayyem, makita latta iti partidoda ti paboritismo, kinaambisioso, panagririri, ken apal.
Napadakkel ni Daniel iti relihioso a pamilia idiay Ireland. Ngem nakitkitana idi a mismo ti makapadismaya a panaginsisingpet dagiti papadi a mangnginum, sugador, ken agtaktakaw iti kuarta a naur-or ti simbaan idinto ta isersermonda kenkuana a mapan isuna idiay impierno no makaaramid iti basol.
Ni Jeffery ket nakabaybayag a nagtrabaho iti marketing ken sales para kadagiti makinkukua kadagiti internasional a barko a nakabase idiay United Kingdom ken United States. Adu ti malagipna a panangluko dagiti kliente ken dagiti kakompetensiada iti pannakipagtrabahoda kadagiti opisial ti gobierno. Agpampammarangda ken maituredda nga ibaga ti uray ania tapno laeng maalada ti kontrata.
Anian a makapadismaya ta normalen dagiti kasta a situasion. Gagangay unayen ti panaginsisingpet iti dandani amin nga aspeto ti biag—iti politika, relihion, ken komersio. Kinaagpaysuanna, ti sao a “managinsisingpet” ket naggapu iti Griego a sao a mangiladawan iti maysa nga ispiker wenno aktor iti entablado, a kaaduanna a nakamaskara. Idi agangay, nausaren dayta a sao a mangtukoy iti asinoman nga agpampammarang tapno mangallilaw wenno tapno maalana ti kayatna para iti bagina.
Gapu iti panaginsisingpet, mabalin a makarikna dagiti biktima kadagiti negatibo nga emosion a kas iti sakit ti nakem, pungtot, ken gura. Isu a mabalin a maibagada: “Agpatingganto pay ngata ti panaginsisingpet?” Makaparagsak ta adda dagiti ibaga ti Biblia a panggapuantayo a mamati nga agpatingganto.
TI PANGIBILANGAN TI DIOS KEN TI ANAKNA ITI PANAGINSISINGPET
Sigun iti Biblia, saan a tao ti immuna a nangipakita iti panaginsisingpet, no di ket maysa nga anghel. Iti rugi ti pakasaritaan ti tao, nagusar ni Satanas a Diablo iti maysa nga uleg kas pannakamaskarana ket nagpammarang a nasayaat ti motibona tapno maallilawna ti immuna a babai a ni Eva. (Genesis 3:1-5) Sipud idin, adun ti agpampammarang tapno malukoda ti dadduma ken maalada ti iniimut nga ambisionda.
Isaias 29:13, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia) Idi saan a nagbalbaliw dagiti Israelita, impalubos ti Dios a madadael ti sentro ti pagdaydayawanda—ti Jerusalem ken ti templona—umuna, babaen ti mannakabalin a nasion ti Babilonia idi 607 B.C.E. ken kamaudiananna, ti Imperio ti Roma idi 70 C.E. Nalawag a saan a pampanuynoyan ti Dios ti panaginsisingpet.
Idi nagdayaw ti nagkauna a nasion ti Israel kadagiti ulbod a didios ken nagbalinen a pammarang ti panagdayawda iti pudno a Dios, maulit-ulit a pinakdaaran ida ni Jehova a Dios a dakesto ti ibunga dayta. Inusarna ni propeta Isaias a mangipakaammo: “Ibagbaga dagitoy a tattao nga agdaydayawda kaniak ngem barengbareng ti saoda ket adayo ti pusoda kaniak.” (Ngem nakapatpateg iti Dios ken iti Anakna a ni Jesus dagiti napudno a tattao. Kas pagarigan, idi rugrugi ti ministerio ni Jesus, immasideg kenkuana ti lalaki a ni Natanael. Apaman a nakita ni Jesus, kinunana: “Kitaenyo, sigurado a maysa nga Israelita, a kenkuana awan ti allilaw.” (Juan 1:47) Ni Natanael, a naawagan met iti Bartolome, ket nagbalin a maysa kadagiti 12 nga apostol ni Jesus.—Lucas 6:13-16.
Nakikadkadua ni Jesus kadagiti adalanna ken insurona kadakuada ti panagpampanunot ti Dios. Masapul a saanda nga aginsisingpet. Kas pakdaar, kasta unay ti panangkritikar ni Jesus kadagiti managinsisingpet nga aramid dagiti lider ti relihion idi a tiempo. Kitaem ti dadduma kadagita.
Ugalida ti agpammarang a ‘nalinteg.’ Imbaga ni Jesus kadagiti agdengdengngeg kenkuana: “Agannadkayo a dikay annuroten ti kinalintegyo iti sanguanan dagiti tattao tapno mapaliiwdakayo . . . a kas iti ar-aramiden dagiti managinsisingpet.” Insurona pay kadakuada a “nalimed” koma wenno saan a madlaw ti dadduma ti panangtedda iti tulong. Masapul nga agkararagda iti pribado, a saan a tapno makita ida ti dadduma. Iti kasta, agbalin a pudpudno ti panagdayawda ken apresiaren dayta ti Amada.—Mateo 6:1-6.
Alistoda a mangdillaw. Kuna ni Jesus: “Aginsisingpet! Ikkatem pay nga umuna ti troso iti matam, tapno nalawag ti panagkitam a mangikkat iti puling iti mata ni kabsatmo.” (Mateo 7:5, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia) No isarsarita ti maysa a tao ti pagkamkamalian ti dadduma idinto ta nakarkaro met dagiti pagkamkamalianna, agpampammarang isuna. Ta ti agpayso, “amin nagbasol ken agkurang iti dayag ti Dios.”—Roma 3:23.
Adda nalimed a dakes a motiboda. Naminsan, immasideg ken ni Jesus dagiti adalan dagiti Fariseo ken pasurot ti partido ni Herodes ket nagsaludsodda maipapan iti panagbuis. Saan a naimpusuan a kinunada ken Jesus: “Mannursuro, ammomi a napudnoka ken isurom a sipupudno ti dalan ti Dios.” Kalpasanna, insaludsodda tapno adda pangtiliwanda kenkuana: “Nainkalintegan kadi ti agbayad iti panguluen a buis ken Cesar wenno saan?” Insungbat ni Jesus: “Apay a subsubokendak, managinsisingpet?” Husto la unay ti inyawag ni Jesus a managinsisingpetda ta saanda met a talaga nga agsapsapul iti sungbat. Kayatda laeng a ‘siluan’ gapu kadagiti saona.—Mateo 22:15-22.
Ipakpakita dagiti pudno a Kristiano ti ‘ayat manipud iti nadalus a puso ken iti naimbag a konsiensia ken iti pammati nga awanan panaginsisingpet.’—1 TIMOTEO 1:5
Idi naibangon ti kongregasion Kristiano idi Pentecostes 33 C.E., immadu ti nasursuruan nga agbalin a napudno ken mapagpiaran. Inkarigatan dagiti pudno a Kristiano nga ikkaten iti personalidadda ti tendensia nga agbalin a managinsisingpet. Kas pagarigan, ni Pedro, maysa kadagiti 12 nga apostol, pinaregtana dagiti padana a Kristiano nga iyugalida ti ‘agtulnog iti kinapudno a ti bungana ket di managinsisingpet a nainkabsatan a panagayat.’ (1 Pedro 1:22) Inyunay-unay ni apostol Pablo kadagiti kakaduana nga ipakitada a kanayon ti ‘ayat manipud iti nadalus a puso ken iti naimbag a konsiensia ken iti pammati nga awanan panaginsisingpet.’—1 Timoteo 1:5.
TI PANNAKABALIN TI SAO TI DIOS
Napuersa latta agingga ita dagiti mabasa iti Biblia a pannursuro ni Jesus ken dagiti apostolna a kas idi naisurat dagita idi umuna a siglo. Maipapan iti dayta, insurat ni apostol Pablo: “Ti sao ti Dios nabiag ken adda bilegna ken natartarumamis [wenno, natadtadem] ngem iti aniaman a kampilan a dua ti tademna ket sumalput uray agingga iti paglasinan ti kararua ken espiritu, ken kadagiti nagsusuopan ken iti patada, ket kabaelanna a lasinen dagiti panunot ken dagiti Hebreo 4:12) Idi naammuan ti adu dagiti isursuro ti Biblia ken inkarigatanda a suroten dagita, natulonganda a mangiwaksi iti panaginsisingpet ken nagbalinda a napudno ken mapagpiaran. Kitaem dagiti kapadasan ti tallo nga indibidual a naisalaysay iti rugi.
panagem ti puso.” (Nagbaliw ti biag ni Panayiota idi pinatganna ti awis a makigimong idiay Kingdom Hall dagiti Saksi ni Jehova. Awan a pulos ti nakitana nga agpampammarang a nalinteg tapno laeng pagbiliben ti dadduma. Kinunana: “Nakitak sadiay ti pudpudno nga ayat ken naimpusuan nga interes iti pada a tao. Diak pulos nakita dayta iti amin a tawtawen a kaaddak iti politika.”
Nagadal ni Panayiota iti Biblia agingga a nagbautisar. Dayta ket 30 a tawenen ti napalabas. Kunana itan: “Naaddaan iti direksion ti biagko, saan nga idi mapmapanak iti binalaybalay tapno ikampania ti partidomi iti politika, no di ket idi inkasabak ti maipapan iti Pagarian ti Dios—ti kakaisuna a pamay-an tapno maadda ti kinahustisia iti intero a lubong.”
Nasayaat ti panagrang-ay ni Daniel iti kongregasion Kristiano ket naikkan kadagiti responsabilidad. Kalpasan ti sumagmamano a tawen, nakaaramid iti maysa a kamali ket nakonsiensia. “Gapu iti nakitkitak a panaginsisingpet iti dati a relihionko,” kinunana, “awan pagpiliak no di ibbatan dagiti responsabilidadko iti relihionko ita. Diak maitured ti agpammarang iti sango dagiti padak a Kristiano.”
Makaparagsak ta kalpasan ti sumagmamano a panawen, nariknana a mabalinna manen ti agserbi iti kongregasion nga addaan iti nadalus a konsiensia, isu a naragsakan a nangawat manen kadagiti dati a responsabilidadna. Ti kasta a nagpaiduma a napudno a kababalin ket normal kadagidiay saan nga aginsisingpet nga agserserbi iti Dios. Nasursuroda nga ‘ikkaten ti troso’ iti bukodda a mata sakbay nga ibagada nga ‘ikkatenda ti puling’ ti kabsatda.
Ni Jeffery, a nabayag a nagtrabaho iti lubong ti komersio, kinunana: “Bayat nga umad-adu ti maam-ammuak iti Biblia, naawatak a masapul nga isardengkon ti agbalin a nasikap ken nalaing a mangengganio a salesman a nakasagana a mangibaga iti aniaman tapno laeng maalana ti kontrata. Nakonsiensiaak idi nabasak dagiti teksto ti Biblia a kas iti Proverbio 11:1, a pakabasaantayo: ‘Ti nakusit a paris a timbangan nakarimrimon ken Jehova.’” Wen, saan a kas kadagiti nagsaludsod ken ni Jesus maipapan iti panagbayad iti buis, nasursuro ni Jeffery a kanayon koma a nadalus ti motibona iti pannakilangenna kadagiti karelihionanna ken kadagiti saanna a karelihionan.
Ikarkarigatan ti minilion a Saksi ni Jehova iti intero a lubong a suroten dagiti naadalda iti Biblia. Agtultuloy ti panagporsegida a mangisuot iti “baro a personalidad a naparsua maitunos iti pagayatan ti Dios iti pudno a kinalinteg ken kinasungdo.” (Efeso 4:24) Paregtaendaka a mangammo no siasino dagiti Saksi ni Jehova, no ania dagiti patpatienda, ken no kasano a matulongandaka a mangammo maipapan iti baro a lubong nga ikarkari ti Dios. ‘Agtaengto ti kinalinteg’ iti dayta a lubong ken awanton a pulos ti panaginsisingpet ken panagpampammarang.—2 Pedro 3:13.