Mapan iti linaonna

Mapan iti listaan dagiti linaonna

Ni Pedro Kadi ti Immuna a Papa?

Ni Pedro Kadi ti Immuna a Papa?

“Ni Cardinal Jorge Mario Bergoglio, S.J. ket nabotosan kas Supreme Pontiff, ti maika-265 nga agtawid iti posision ni Pedro.”—VATICAN INFORMATION SERVICE, VATICAN CITY, MARSO 13, 2013.

“Adda kalintegan ti obispo ti Roma a maikkan iti nangato a saad iti Iglesia Katolika, gapu ta isu ti sumukat ken ni San Pedro, nga immawat iti nangato a posision manipud ken Jesu-Kristo.”—THE PRIMACY OF THE BISHOP OF ROME DURING THE FIRST THREE CENTURIES, 1903, LIBRO NI VINCENT ERMONI.

“No ngarud adda mangibaga a . . . ti Roman Pontiff [wenno, ti papa ti Roma] ket saan nga agtawid iti saad ni Bendito a Pedro; masapul a mailunod [wenno, maibilang a bumusbusor iti Simbaan].”—THE FIRST VATICAN COUNCIL, JULY 18, 1870.

PARA iti minilion a Katoliko iti intero a lubong, ti 1870 a linteg ti umuna a Vatican Council ket paset ti sursuro ti simbaan, a masapul a masurot ken saan a mabaliwan. Ngem ti saludsod, Naibasar kadi iti Biblia dayta a sursuro? Maysa pay, talaga kadi a ni Pope Francis ket agtawid iti saad ni apostol Pedro? Ken ni Pedro kadi ti immuna a papa?

“ITI RABAW DAYTOY A BATO, BANGONEKTO TI IGLESIAK”

Ti 1870 a linteg ti Vatican Council ket kangrunaanna a naibasar iti pannakaawatda iti Mateo 16:16-19 ken Juan 21:15-17. Dagiti mabasatayo ditoy a panagsarita da Jesus ken Pedro ken ti dadduma pay a salaysay ti Biblia ipakitana nga adda idi napateg nga akem ni apostol Pedro iti pakasaritaan ti nagkauna a Kristianidad. Kinapudnona, idi damo a nagam-ammoda, impakpakauna ni Jesus a mangipakitanto ni Pedro kadagiti arig-bato a kababalin. (Juan 1:42) Ngem inikkan kadi ni Kristo ni Pedro iti nangato a posision?

Iti Mateo 16:17, 18, kastoy ti imbaga ni Jesus ken ni Pedro: “Ibagak ngarud kenka a sika ket Pedro [a ti naganmo kayatna a sawen, “Maysa a Bato”]. Iti rabaw daytoy a bato, bangonekto ti iglesiak.” * Ibagbaga kadi ni Jesus a daytoy nga ‘iglesiana,’ wenno kongregasionna ket maibangon babaen ken Pedro, a maysa a tao? Ni kadi Pedro ti agbalin a pannakaulo ti amin a pasurot ni Jesus? Ania ti pannakaawat ti dadduma nga apostol a presente idi ken nakangngeg iti dayta nga imbaga ni Jesus? Ipakita dagiti Ebanghelio nga idi agangay, adda dagiti gundaway a nagpipinnapilitda no asino ti kangatuan kadakuada. (Mateo 20:20-27; Marcos 9:33-35; Lucas 22:24-26) No inikkan idin ni Jesus ni Pedro iti nangato a posision, wenno kinatan-ok, pagpipinnapilitanda ngata pay la koma no asino ti kangatuan kadakuada?

Ania ti naawatan ni Pedro iti imbaga ni Jesus? Gapu ta dimmakkel ni Pedro kas Israelita, pamiliar la ketdi kadagiti padto iti Hebreo a Kasuratan (wenno, Daan a Tulag) a mangtuktukoy iti maysa a “bato” wenno “pasuli a bato.” (Isaias 8:13, 14; 28:16; Zacarias 3:9) Idi inramanna ti maysa kadagita a padto iti suratna kadagiti kapammatianna, inlawlawag ni Pedro a ti naipadto a “pasuli a bato” ket isu ni Apo Jesu-Kristo, ti Mesias. Inusar ni Pedro ti Griego a sao a pe’tra (ti isu met laeng a sao a masarakan iti imbaga ni Jesus iti Mateo 16:18) para laeng ken Jesus.—1 Pedro 2:4-8.

Ni apostol Pablo ket maysa pay a matalek a pasurot ni Jesus. Namati kadi ni Pablo nga inikkan ni Jesus ni Pedro iti nangato a posision? Gapu ta ammo ni Pablo ti posision ni Pedro iti nagkauna a kongregasion Kristiano, insuratna a maysa ni Pedro kadagiti “maibilang a papangulo.” Para ken Pablo, saan laeng a maymaysa ti ‘pangulo.’ (Galacia 2:9) Maysa pay, no inapointaranen ni Jesus ni Pedro kas ulo ti kongregasion, apay nga ibilbilang, wenno pampanunoten laeng dagiti kapammatianna nga isu ket maysa a pangulo?

Idi nagsurat ni Pablo maipapan iti saan a patas a panangtrato ni Pedro kadagiti tattao, nadayaw ngem prangka nga imbaga ni Pablo: “Sinuppiatko iti imatang dagiti tattao agsipud ta nalawag a nagbiddut.” (Galacia 2:11-14) Saan a pinanunot ni Pablo a binangon ni Kristo ti iglesiana, wenno kongregasionna, babaen ken Pedro wenno iti uray sabali nga imperpekto a tao. Imbes ketdi, mamati a ti kongregasion ket naibangon babaen ken Jesu-Kristo kas pundasionna. Para ken Pablo, “ni Cristo dayta a bato.”—1 Corinto 3:9-11; 10:4.

“SIKA KET PEDRO . . .”

Kasanotayo ngarud a maawatan ti kayat a sawen ti sasao a: “Sika ket Pedro. Iti rabaw daytoy a bato, bangonekto ti iglesiak”? Tapno umiso ti pannakaawattayo iti dayta, masapul a basaentayo ti intero a salaysay. Ania ti pagsarsaritaan idi da Jesus ken Pedro? Kaisalsaludsod laeng idi ni Jesus kadagiti adalanna: “Siasinoak iti panagkunayo?” Simmungbat a dagus ni Pedro: “Sika ti Cristo, ti Anak ti sibibiag a Dios.” Gapu iti dayta, kinomendaran isuna ni Jesus. Imbaga pay ni Jesus a bangonenna ti ‘iglesiana,’ wenno kongregasionna, iti natibtibker a “bato,” daydiay nangipakitaan ni Pedro iti pammatina—ni Jesus a mismo.—Mateo 16:15-18.

Kasanotayo a maawatan ti kayat a sawen ti sasao a: “Sika ket Pedro. Iti rabaw daytoy a bato, bangonekto ti iglesiak”?

Maitunos iti dayta, insurat ti adu nga “Amma ti Simbaan” a ti bato iti Mateo 16:18 ket ni Kristo. Kas pagarigan, insurat ni Augustine idi 400’s: “Kinuna ti Apo: ‘Iti rabaw daytoy a bato, bangonekto ti iglesiak,’ gapu ta imbaga ni Pedro kenkuana: ‘Sika ti Cristo, ti Anak ti sibibiag a Dios.’ Iti daytoy ngarud a bato, a binigbigmo, ti pangibangonakto iti Iglesiak.” Maulit-ulit nga imbaga ni Augustine a “ti Bato (Petra) ket ni Kristo.”

No maukom ni Augustine ken ti dadduma pay sigun iti agdama a doktrina ti Katoliko, maibilangda kas bumusbusor iti Simbaan. Kinaagpaysuanna, kuna ni Ulrich Luz, maysa a Swiss a teologo (agad-adal maipapan iti Dios ken iti relihion), a ti opinion a nagtutunosan dagiti eskolar ti Biblia ita maipapan iti daytoy a topiko ket sigurado a maikontra la unay iti 1870 a linteg ti Vatican Council.

TI PAPA—AGTAWID ITI POSISION NI PEDRO?

Saan nga ammo ni apostol Pedro ti titulo a “papa.” Ti agpayso ket inus-usar dagiti obispo iti sabali a lugar dayta a titulo kas awag iti bagida agingga idi 800’s. Ngem manmano a mausar dayta kas opisial a titulo idi agarup 1100’s. Mainayon pay, awan kadagiti nagkauna a Kristiano ti mamati a ti maibagbaga a nangato a saad a naited ken Pedro ket naipasa iti siasinoman nga agtawid. Isu nga imbaga ti German nga eskolar a ni Martin Hengel nga “awan ti masarakan a historikal wenno Nainkasuratan a pammaneknek iti nagbalinen a ‘nangato a posision’ ti papa.”

Kas konklusion: Ni Pedro kadi ti immuna a papa? Adda kadi asinoman nga agtawid iti posisionna? Naibasar kadi iti Biblia ti pannursuro ti Katoliko maipapan iti nangato a posision ti papa? Ti husto a sungbat kadagita a saludsod ket simple a saan. Ngem nalawag a ni Jesus a mismo ti nangbangon iti iglesiana, ti pudno a kongregasionna. (Efeso 2:20) Ti ngarud napateg a saludsod iti tunggal maysa kadatayo ket, Nasarakak kadin dayta a pudno a kongregasion?

^ par. 8 Amin a teksto ti Biblia a nausar iti daytoy nga artikulo ket naggapu iti Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia.