Nang Chye Ai Kun?
Egutu mung hta, Israela ni mayam galaw wa ai hpe Chyum Laika hta n-ga, kaga madi madun lam ni naw nga ai kun?
Egutu mung de Yosep hpe Midian masha ni woi mat wa ai hpang, Yaku hte shi a nta masha ni gaw, Hkanan mung kaw nna Egutu mung de htawt mat ai lam Chyum Laika hta tsun da ai. Egutu mung, Nila Hka Htumpa Zundawng dingyang hta nga ai Goshen shara kaw shanhte nga ma ai. (Nin 47:1, 6) Israela ni gaw “law htam wa let ja ja kaba wa” ai. Dai majaw, Egutu masha ni gaw Israela ni hpe hkrit wa nna, mayam shatai na matu shakut wa ai.—Pru 1:7-14.
Ya prat na, Chyum Laika hpe mara tam ai masha nkau gaw, Chyum Laika labau hpe sari jahpoi nna, maumwi mausa sha re ngu tsun ma ai. Raitim, moi Egutu mung hta Simet * masha ni gaw, mayam ni hku nna nga wa ai ngu madi madun ai lam nga ai.
Ga shadawn, lamu ga sawk sagawn hpaji du ni gaw, dingdung Egutu mung kaw moi aten hta masha ni nga lai wa ai lam tam mu wa ai. Dr. Jon Bimsan gaw, dingdung Egutu mung hta Simet masha ni nga lai wa ai hpe madi madun ai lam 20 jan nga ai ngu tsun ai. Dai sha n-ga, Egutu mung hpe sawk sagawn ai hpaji du Jim K. Hopmaia ndai hku tsun ai: “B.C. 1800 kaw nna 1540 daram hta, Egutu mung gaw, sinna Asha mung kaw na Simet ga shaga ai masha ni htawt mayu ai shara langai byin wa ai.” Shi ndai hku bai tsun ai: “Dai aten ladaw gaw ‘Dinghku Kawa Ni Uphkang Ai Aten’ hte hkrak sha re. Bai nna, Ningpawt Ninghpang Laika hta tsun da ai aten ni, mabyin masa ni hte mung hkrak sha re.”
Dingda Egutu mung kaw nna kaga madi madun lam mung nga ai. B.C. 2000 kaw nna 1600 daram ngu nna nhtoi shakap da ai tinggaw lap laika (papyrus) hta, dingda Egutu mung na nta langai kaw bungli galaw wa ai mayam ni a amying ni lawm ai. Amying 40 jan gaw Simet masha ni re. Dai mayam ni gaw, shat shadu ai ni, da da ai ni, n-gun shadat nna bungli galaw ai ni re. Hopmaia ndai hku tsun ai: “Tibe mung daw [dingda Egutu] na nta langai hta pyi, bungli galaw ai Simet masha 40 jan nga ai. Dai majaw, Egutu mung dingyang, laksan hku nna hkanu dingyang na ginra ni hta, Simet masha grai law na masa nga ai.”
Lamu ga sawk sagawn hpaji du Debit Ro gaw, chyarang kaw lawm ai mayam ni a amying nkau gaw Chyum Laika hta mu lu ai amying ni hte bung ai ngu ka wa ai. Ga shadawn, tam mu wa ai adaw achyen kaw lawm ai amying ni hta Yisahka, Ashe, Shipra zawn re ai amying ni lawm ai. (Pru 1:3, 4, 15) “Egutu mung hta Israela ni mayam ni hku nna nga wa ai gaw dan dawng nga ai” ngu Ro ka wa ai.
Dr. Bimsan ndai hku tsun ai: “Egutu mung hta mayam yam wa ai prat nga ai ngu Pru Mat Wa Ai laika hta tsun da ai ni gaw labau hte mung hkrak sha rai nga ai.”
^ စာပိုဒ်၊ 4 Simet ngu ai amying gaw, Noa a kasha masum kaw nna langai re ai Shem kaw nna yu hkrat wa ai. Elam, Asuri, shawng na Hkalde, Hebre, Suri hte Arabi amyu masha ni gaw Shem a aru arat ni mai byin ai.