MYAKA mĩna mĩvĩtu Cesar na mũka, Rocio, mekalaa nesa mũno California. Cesar athũkũmaa masaa maingĩ kwa kyumwa aithũkũmana na masinĩ sya kwongela kana kũolanga muutĩa nyũmba na kũlikya nzeve nyũmba. Nake Rocio athũkũmaa ovisinĩ wa ndakĩtalĩ masaa manini kwa kyumwa. Maĩ na nyũmba yoo na mayaĩ na syana. Ĩndĩ ve kaũndũ kamwe keekĩkie kaalyũla maũndũ moo vyũ. Kaũndũ keva?

Kwĩ Mwei wa 10, 2009, ovisi wa ũvonge wa Amelika nĩwatũmĩie ikundi syonthe sya nthĩ ĩsu valũa ũwetete vata wa kwongelanga myako ya ovisi wa ũvonge ũla wĩ Wallkill, New York, na ũkakũlya ala me na ũtũĩka mũna meyumye mausũsye valũa makũlĩtye mathi Mbetheli makatetheesye wĩa ũsu kwa kavinda. O na ala mavĩtũkĩtye myaka ĩla yendekaa nĩmakũlilw’e mausũsye valũa ũsu. Cesar na Rocio measya ũũ: “Nũndũ wa ũkũũ witũ, twamanyie twalea kwĩka ũu no tũeme kwĩsa kũkwata mwanya ũngĩ wa kũthũkũma Mbetheli o na twenda. Kwoou tũyaĩ tũeka mwanya ũsu wae oou mana!” Nũndũ wa ũu nĩmatũmie valũa woo mate kwananga saa.

Mwaka nĩwathelile Cesar na Rocio matetwa Mbetheli. Ĩndĩ no maendeeie kwĩka ũndũ matonya nĩ kana meanĩsye mũvango woo. Meekie ũu kwa kwĩtheeangya kĩlasi. Cesar easya: “Twaseũvisye vala twaiaa ngalĩ vatw’ĩka kasũmba ka lumu ũmwe nĩ kana wĩthĩe no tũkomboethye nyũmba ĩla twekalaa.” Na ĩndĩ mauma nyũmba yoo ya ngolova ĩmwe yĩ na lumu mũonza, ĩla maakĩte ũndũ mendete tũmyaka o tũvũthũ tũvĩtu, na mathamĩĩa kala kasũmbanĩ. Cesar easya atĩĩ: “Kwĩka moalyũku asu nĩkwatumie wĩthĩwa wĩ laisi kwitũ kũthi Mbetheli tũkesa kũtw’ĩka nĩtweetwa.” Ĩtina wa kĩu kwaendie ata? Rocio easya: “Twathamĩĩa kala kasũmbanĩ vathelile o mwei ũmwe na twakwata valũa twĩtĩtwe tũkatetheesye kwa kavinda wĩa ũla waĩ Wallkill. Ĩvinda yĩu nĩw’o twamanyie kana ĩla twetheeisye kĩlasi, now’o tweekie kĩndũ Yeova ũtonya kũathima.”

O namo ana-a-asa na eĩtu-a-asa maana maingĩ nĩmeyĩimĩte maũndũ mana nĩ kana matetheesye  wĩa wa kwaka ũla wĩ New York State, o tondũ Cesar na Rocio meekie. Amwe ma asu nĩmeyumĩtye matetheesye wĩa ũla wĩ Wallkill, namo angĩ aingĩ manengetwe kĩanda kya mwanya kya kũthi Warwick makatetheesye kwaka ovisi mũnene wa Ngũsĩ sya Yeova. * Nĩ kana mamũthũkũme Yeova nesanga, andũ aingĩ matwaanĩte nĩmatiĩte nyũmba syoo nzeo, mawĩa maseo, o na nyamũ ila maĩthĩtye. We Yeova nũmaathimĩte nũndũ wa veva ũsu woo? Vate nzika, nũmaathimĩte!

Kwa ngelekany’o, Way athũkũmanaa na maũndũ ma sitima na e na mũka, Debra, mangĩe myaka 60. Tene mekalaa Kansas, ĩndĩ mata nyũmba yoo na syĩndũ mbingĩ ila maĩ nasyo na mathamĩĩa Wallkill nĩ kana makaendaa Mbetheli kũtetheesya wĩa. * O na kau yaĩ lasima meke moalyũku mana nĩ kana mavote kũthamĩĩa Wallkill, nĩmonaa mayaaĩyĩima syĩndũ syoo mana. Debra aĩtye ũũ ĩũlũ wa wĩa ũla yu manengetwe: “Mavinda angĩ nonaa ta nalika mavisanĩ ala masolawa mavukunĩ maitũ monanĩtye ana-a-asa mayaka nyũmba me Nthĩ Nzaũ!”

Melvin na Sharon nĩmatee syĩndũ syoo vamwe na nyũmba yoo ĩla mekalaa me South Carolina nĩ kana makatetheesye wĩa ũla wĩ Warwick. O na kau vayaĩ laisi kwĩyĩima maũndũ ala meeyĩimie, mew’aa mũyo nũndũ me na kĩanda kya kũtetheesya wĩa ũsu wa vata mũno. Measya: “Vai kĩndũ kĩ mũyo ta kũmanya kana wĩkũna wĩa ũkatetheesya ũseũvyo witũ ũla wĩ nthĩ yonthe.”

Kenneth na Maureen, ala me na myaka 50 na kĩndũ, nĩmathamie California mathi kũtetheesya wĩa Warwick. Kenneth aĩ wa myako na athyũmũĩa wĩa ũsu. Nĩ kana mathame nĩmavanganie na mwĩĩtu-a-asa ũmwe amasũvĩĩe nyũmba, na nũndũ ĩthe wa Kenneth nĩ mũkũũ makũlya andũ ma mũsyĩ mamũsũvĩe. Mo nĩmeliĩlaa maũndũ ala matiie? Aiee! Ken easya: “Nĩtũtethekete mũno. Ĩndĩ ũu nĩ kwasya tũyĩsaa kũthĩna? Aiee, ĩndĩ twĩ na moathimo maingĩ, na ũũ nĩ wĩa tũtonya kwathĩĩa ala angĩ kuma ngoonĩ.”

Aingĩ matanamba kwĩyumya maĩ na mawetu mana maaĩlĩte kũmasinda. Kwa ngelekany’o, William na Sandra kuma Pennsylvania me na myaka 60 na kĩndũ na maĩ mamanyĩie kwĩkala kũu. Kambunĩ yoo ya kũseũvya syĩndũ sya masinĩ yaĩ na athũkũmi 17 na yaendeee nesa. Mekalĩte kĩkundinĩ kyoo kuma me anini, na andũ aingĩ ma mũsyĩ mekalaa vau ũtũinĩ. Kwoou ĩla meetiwe maendae Mbetheli ĩla yĩ Wallkill, nĩmamanyie kana yu no nginya matiaa vakuvĩ andũ onthe ala mamanyĩĩte na kyonthe  kĩla meesĩ. William easya: “Tweew’aa twavikie kũla twaendete, na kwoou vate nzika kũthama nĩkw’o ũndũ ũla waĩ vinya vyũ kwitũ.” Ĩndĩ e na mũka nĩmavoyie mũno na ĩtina wa ũu mathama, na kũvika ũmũnthĩ mayĩlilaa. William easya ũũ: “Mũyo ũla twĩw’aa nũndũ wa kũthũkũma vamwe na kũtindany’a na ala me Mbetheli tũyĩsa kũũkwata vandũ vangĩ o na va. Nĩ na Sandra twĩ na ũtanu mwingĩ tũtaĩ twaawona!”

Ricky athũkũmaa wĩa wa kũũngamĩa myako Hawaii. Nĩwathokiw’e aendae kũtetheesya wĩa ũla wĩ Warwick. Mũka, Kendra, nĩwendaa mũno mũũme etĩkĩle kũthi. Ĩndĩ ve ũndũ mũna mũito wamathĩnasya: moolanĩlaw’a nĩ ũndũ makaea mwana woo Jacob, ũla waĩ na myaka ĩkũmi na ũmwe. Masaanĩaw’a ethĩwa nĩ ũndũ wa ũĩ onthe mathamĩĩe New York State, na ethĩwa mwana woo akamanyĩa kwĩkala kũu.

Ricky easya: “Katĩ wa maũndũ ala twavangĩte kwĩka twathama oou, nĩ kũmantha kĩkundi kĩ na amũika maendeee nesa kĩ-veva. Twendaa Jacob akwate kĩtindo kĩseo.” Ĩndĩ kĩkundi kĩla mesie kũkwata kĩ twana o twa ũtala, o na kau ve amwe vau mathũkũmaa Mbetheli. Ricky easya ũũ: “Mũthenya wa mbee ũla twaendie maũmbanonĩ vau nakũlilye Jacob woni wake ĩũlũ wa kĩkundi kĩu kyeũ mũno mũno nũndũ vayaĩ mũndũ me ĩika. Ambĩie, ‘Ndũkamake, Tata. Nĩngũtuma ndũũ na ana-a-asa ma mũika ala mathũkũmaa Mbetheli.’”

Namo ana-a-asa asu ma mũika nĩmatumie ndũũ na Jacob. Kĩu kyamũtethisye ata? Ricky aeleetye akasya atĩĩ: “Mũthenya ũmwe kwĩ ũtukũ nesĩle vakuvĩ na vala mwanawa ũkomaa na noona atanesa kũvosya taa. Neesĩ nĩngũmũkwatya aithaũka ĩthaũ ya vitio, ĩndĩ namwĩthĩie aisoma Mbivilia! Ĩla nakũlilye Jacob eĩkata, ambĩie, ‘Nĩtw’ĩte ta nĩ mũthũkũmi mweũ wa Mbetheli, na kwoou no nginya nĩsome Mbivilia yonthe na mwaka ũmwe.’” Vai nzika kana Ricky na Kendra me na mũyo mwingĩ nũndũ mbee Ricky e na kĩanda kya kũtetheesya mwako ũla wĩ Warwick, na kelĩ kũthama nĩkũtumĩte mwana woo eana kĩ-veva.—Nth. 22:6.

Mũthenya ũmwe wĩa ũla wĩ Wallkill na Warwick no ũkathela, na kwoou ala mathoketw’e matetheesye wĩa Mbetheli no mesĩ wĩa woo nĩ wa kavinda. Mo ana-a-asa asu na eĩtu-a-asa asu nĩmethĩwa maimakw’a nĩ kũla methi kana ũndũ meĩka wĩa ũsu wathela? Ai aiee! Aingĩ me na woni ta wa John na mũka, Carmen, kuma Florida, ala me na myaka 50 na kĩndũ na mathokiw’e matetheesye o kwa kavinda wĩa ũla wĩ Warwick. Wĩa wa John nĩ kũũngamĩa myako, na measya: “Kũvikĩa vu nĩtwonete ũndũ Yeova wĩanĩĩtye mavata maitũ. Tũikwona  Yeova ethwa aatũete vaa nĩ kana etũtia.” (Sav. 119:116) Nake Luis aseũvasya masinĩ sya kũvosya mwaki na e na mũka, Quenia, matetheeasya wĩa Wallkill. Measya atĩĩ: “Nĩtwonete Yeova aianĩsya mavata maitũ ma kĩ-mwĩĩ nũndũ we nĩ mũlau. O na kau tũyĩsĩ akeanĩasya mavata maitũ ata, na ĩndĩĩ, kana twĩ va, tũi na nzika kana we ndakaaeka kũtũsũvĩa.”—Sav. 34:10; 37:25.

Aingĩ ma ala maendete kũtetheesya wĩa ũla wĩ New York methĩwa mamanthie itumi sya kwĩlingya  maikeyumye. Ĩndĩ nĩmatwie kũmũtata Yeova o tondũ we mwene ũtwĩĩte nĩtwĩke. Aĩtye: “Ndatai . . . , ethĩwa ndimũvingũĩa mbũthi sya ĩtunĩ, na kũmũtulũĩla ũathimo, mũvaka vae ũthei wa kũwĩanĩa.”—Mal. 3:10.

We naku ũkamũtata Yeova nĩ kana wone ũndũ ũkakũathima mũno wĩana? Ĩthiane na ũivoya nĩ kana ũmanye ũndũ ũtonya kwĩvanga ũtetheesye wĩa ũũ mũseo ũendeee, wĩthwe wĩenda kũtetheesya wĩa ũla wĩ New York kana wĩenda kũtetheesya myako ĩngĩ ya Ngũsĩ sya Yeova. Weeka ũu ũkeeyonea we mwene ũndũ Yeova ũkakũathima.—Mko. 10:29, 30.

Dale nĩ ingyinia wa myako na e na Cathy maumĩte Alabama. Elĩ metetheesya wĩa Wallkill na measya ũsu nĩ wĩa mũseo vyũ. Mongelete kwasya: “Ethĩwa wĩ na ũkũmbaũ wa kũtia vala wendete na wĩw’aa wĩ mwĩanĩe, ndũkaema kwona ũndũ veva wa Yeova ũtethasya wĩa.” Ĩndĩ ũtonya kwĩka ata nĩ kana wĩyumye? Dale easya: “Ola, ũole, na ũisyoka ũole o ĩngĩ ngalama ila ũtũmĩaa. Ndũkaaĩlila!” Gary kuma North Carolina ethĩĩtwe aiũngamĩa myako kwa myaka 30. E na mũka, Maureen, measya kana ũathimo ũmwe makwatĩte nũndũ wa kũthi Warwick nĩ kũkwata mwanya wa “kũmanyana na kũthũkũma na ana-a-asa na eĩtu-a-asa aingĩ na aseo ki ala matũmĩĩte ĩvinda yoo yonthe maimũthũkũma Yeova me Mbetheli.” Gary asyokete kwasya atĩĩ: “Wenda kũthũkũma Mbetheli no nginya wĩtheesye kĩlasi, na nengĩ vai nzĩa ĩngĩ yĩ kavaa ya kwĩsa kũvonoka nthĩ ĩno.” Nake Jason na Jennifer maumĩte Illinois, na Jason tene aandĩkĩtwe nĩ mũndũ wosaa mawĩa ma sitima, na elĩ measya kana kũthi Wallkill makatetheesye wĩa ũla ũvangĩtwe nĩ Mbetheli “nĩ ũndũ ũmwe katĩ wa maũndũ ala mathengeanĩe na kwĩkala nthĩ nzaũ.” Jennifer ongelete ũũ: “Ve mũyo mwingĩ vyũ kũmanya kana kyonthe kĩla ũkwĩka Yeova nũkyonaa kĩ kya vata, na kũmanya kana kĩu ũkwĩka kĩkaũtethya mũno o na ĩvindanĩ yĩla Yeova ũtwathĩte. Yeova akekalaa ayĩkĩĩthya kana nĩwakũathima mũno kũthonoka o na ũndũ ũtonya kũsũanĩa.”