NAYƲ Danɩyɛɛlɩ kaacaɣ wezuu pɩcɛzɩ pɩnzɩ 500 pʋcɔ nɛ palʋlɩ Yesu. Paa mbʋ yɔ, Yehowa kaaheyi Danɩyɛɛlɩ tɔm natʋyʋ nɛ tɩkaɣ sɩnʋʋ se patɩlɩ alɩwaatʋ ndʋ pakaɣ taʋ Yesu num se ɛpɩsɩ Mesiya yaa Krɩstʋ yɔ. Paaheyi Danɩyɛɛlɩ se: “Tɩlɩ nɛ ŋsɩɩ se: Pɩkpaɣʋ nɛ tɔm lɩʋ se paɖaɣnɩ maʋ Yerusalɛm nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ Wiyaʋ Krɩstʋ yɔ, pɩkɛ kpɩtaŋ lʋbɛ. Nɛ pɩkaɣ kɛʋ kpɩtaŋ hiŋ loɖo nɛ naalɛ.”—Danɩyɛɛlɩ 9:25.

Ye ɖɩcaɣ se ɖɩtɩlɩ alɩwaatʋ ndʋ Mesiya kɔŋ yɔ, kajalaɣ  lɛ, pʋpɔzʋʋ se ɖɩtɩlɩ alɩwaatʋ ndʋ kpɩtaŋ ɛnɩ ɩpaɣzaa yɔ. Ɛzɩ natʋ tɔm yɔɔdʋʋ yɔ, ɩpaɣzɩ “pɩkpaɣʋ nɛ tɔm lɩʋ se paɖaɣnɩ maʋ Yerusalɛm” yɔ. Ɛzɩmtaa ‘tɔm ndʋ tɩɩlɩwa’? Bibl mayʋ weyi payaɣ se Nehemiya yɔ, ɛtɔm se “wiyaʋ Artazɛɛrzɛsɩ pɩnaɣ nɩɩlɛ ŋga taa” tɔm lɩwa se paɖaɣnɩ maʋ Yerusalɛm kolonzi. (Nehemiya 2:1, 5-8) Caanaʋ tɔm taa tazɩyaa ñɩɣ niye se pɩnaɣ 474 P.Ð.A. Artazɛɛrzɛsɩ tɛm e-kewiyitu kajalaɣ pɩnaɣ. Ye mbʋ, e-kewiyitu pɩnaɣ nɩɩlɛ ŋga tɔlʋʋ pɩnaɣ 455 P.Ð.A. Ye mbʋ, Danɩyɛɛlɩ kaayɔɔdɩ Mesiya yɔɔ natʋ tɔm ndʋ yɔ, tɩpaɣzɩ pɩnaɣ 455 P.Ð.A.

 Danɩyɛɛlɩ kaayɔɔdɩ ɖɔɖɔ alɩwaatʋ ɛzɩma pɩlakɩ nɛ pʋcɔ nɛ “Wiyaʋ Krɩstʋ” talɩ yɔ. Natʋ tɔm yɔɔdaa se “kpɩtaŋ lʋbɛ. Nɛ . . . kpɩtaŋ hiŋ loɖo nɛ naalɛ,” pʋ-tɔbʋʋ lɛ se pɩkpɛndɩ kpɩtaŋ 69. Alɩwaatʋ ɛzɩma lɛ? Ye ɖɩkalɩ Biblwaa sakɩyɛ yɔ, ɖɩnaɣ se kpɩtaŋ ɛnɩ ɩtɩkɛ kɩyakɩŋ lʋbɛ kpɩtaŋ, ɛlɛ pɩnzɩ kpɩtaŋ. Pʋ-tɔbʋʋ lɛ se paa kpɩtaʋ ŋgʋ lɛ, kɩkɛ pɩnzɩ lʋbɛ. Pɩnzɩ kpɩtaŋ ɛnɩ ɩ-tɔm fɛyɩ piti Yuda mba mbʋ pʋyɔɔ yɔ, paa pɩnaɣ lʋbɛ ñɩŋga ŋga lɛ, kaakɛ-wɛ Sabaatɩ pɩnaɣ. (Egipiti Lɩʋ 23:10, 11) Ye mbʋ, kpɩtaŋ 69 weyi ɩ-tɔm pɔyɔɔdɩ natʋ taa yɔ, ɩkpɛndɩ pɩnzɩ 7 tam 69 yaa pɩnzɩ 483.

Lɛɛlɛɛyɔ mbʋ pɩkazaa yɔ lɛ se ɖɩla akɔnta. Ye ɖɩkalɩ pɩnzɩ 483 kpaɣnɩ pɩnaɣ 455 P.Ð.A. yɔ, ɖɩtalɩɣ pɩnaɣ 29 Ð.A. Pɩnaɣ ŋga ɖeyi ɖeyi pamɩyɩsɩ Yesu lɩm tɛɛ nɛ ɛpɩsɩ Mesiya. * (Luka 3:1, 2, 21, 22) Ɛzɩma Bibl natʋ tɔm ndʋ tɩkɔm pɩ-taa yɔ, pɩkpazɩɣ ɖe-tisuu ɖoŋ yaa we?