“Ndiĩtĩkagĩra Gwĩciria Mũno Igũrũ Rĩgiĩ Mũrimũ Wakwa”
“Ndaabataraga gũteithĩrĩrio kũhaica ũrĩrĩ na kuuma. Nĩ ndaatuuragwo mũno ngĩthiĩ na magũrũ. Mũmero wakwa ũkĩhingana ũndũ itaahotaga kũmeria ndawa cia ruo. Ngĩgĩa na ironda itaahonaga, na imwe thutha ũcio igĩtuĩka cia ndĩĩra. Nĩ ndanyitirũo nĩ ironda cia nda na nĩ ndaarũngũragĩrũo mũno. Ndiamenyaga wega nĩ kĩĩ kĩrathiĩ na mbere. Ndaarĩ na mĩaka ikũmi tu.”—Elisa.
KIUGO scleroderma kĩrĩa kiugĩte “ngothi nyũmũ,” kĩhũthagĩrũo gũtaarĩria mĩthemba ĩrĩ ya mĩrimũ ĩthĩnagia andũ hakuhĩ milioni 2 na nuthu thĩinĩ wa thĩ. Mũthemba ũrĩa ũnyitaga ciana kaingĩ nĩ localized scleroderma, ũrĩa ũtũmaga ngothi yũme.
O na kũrĩ ũguo, Elisa, arĩ na mĩaka ikũmi nĩ aamenyekire arĩ na mũthemba wa scleroderma wĩtagwo systemic ũrĩa ũngĩthũkia ngothi na njĩra nene o hamwe na ciĩga ingĩ thĩinĩ wa mwĩrĩ ta higo, ngoro, mahũri, na nyama cia nda. Mandagĩtarĩ meeciragia atĩ gũthondeka Elisa kũngĩamũteithirie gũikara mĩaka ĩngĩ ĩtano tu. No rĩu nĩ mĩaka 14 kuuma hĩndĩ ĩyo, na Elisa arĩ o muoyo. O na gũtuĩka ndahonete biũ, arĩ o na muonere mwega wĩgiĩ ũtũũro. Aandĩki a ngathĩti ĩno nĩ maaranĩirie na Elisa igũrũ rĩgiĩ mũrimũ wake na ũrĩa ahotete kũũmĩrĩria.
Nĩ rĩ wamenyire riita rĩa mbere atĩ wĩ mũrũaru?
Rĩrĩa ndaarĩ na mĩaka kenda-rĩ, nĩ ndatihirio kĩgokora, na ngĩigua ruo rũnene mũno. Kĩronda kĩu gĩgĩthegea, na gĩkĩrega kũhona. Ndathimwo thakame yonanirie atĩ ndĩna systemic scleroderma. Na tondũ ũgima wakwa wa mwĩrĩ waathiaga ũgĩthũkaga narua, nĩ twabataraga gwetha ndagĩtarĩ ũrĩ na ũmenyeru wa gũthondeka mũrimũ ũcio.
Hihi nĩ muonire ndagĩtarĩ?
Nĩ tuonire ndagĩtarĩ wa mahĩndĩ na marũngo. Akĩra aciari akwa atĩ ndawa ta iria ithondekaga mũrimũ wa kansa, nĩ ingĩanyihanyihirie mũrimũ ũcio, na indeithie gũikara mĩaka ĩngĩ ĩtano, na hihi mũrimũ ũcio ũhorere. No thĩna ũmwe warĩ atĩ ndawa icio, nĩ ingĩathũkirie hinya wakwa wa mwĩrĩ wa kũrũa na mĩrimũ, ũũ atĩ o na homa ĩngĩarĩ ũgwati mũnene.
No hatarĩ nganja ũguo tiguo gwathire.
Nĩ ma, tondũ ndĩrĩ o muoyo! No ndakinyia mĩaka 12, nĩ ndambĩrĩirie kũiguaga ruo mũno gĩthũri na rũgaikara ta ndagĩka 30, na rĩngĩ maita merĩ o mũthenya. Ndaiguaga ruo mũno nginya ngakaya.
Thĩna warĩ ũrĩkũ?
Mandagĩtarĩ nĩ moonire atĩ tũcunjĩ twa thakame yakwa tũrĩa tũkuuaga oksijeni nĩ twanyihĩte mũno na atĩ ngoro yakwa nĩ yaaritũhagĩrũo kũhũũra thakame ĩthiĩ tombo-inĩ. No ngĩthondekwo, na thutha wa ciumia cigana ũna ngĩigua wegega. Gũkinyĩria hau-rĩ, nĩ ndĩraririkana ngĩĩra atĩ kuuma rĩu, ũndũ o wothe no ũhaanĩke. Ndaiguire njagĩte hinya biũ kũrĩ hĩndĩ ĩngĩ o yothe, ngĩona atĩ ndingĩahotire kũgirĩrĩria maũndũ marĩa ndageragĩra.
Nĩ mĩaka 14 kuuma rĩrĩa wamenyekire atĩ ũrĩ na mũrimũ. Rĩu ũraigua atĩa?
No njiguaga ruo o na rĩu, na ndĩna mĩrimũ ĩngĩ yumanĩte na scleroderma. Mĩrimũ ĩyo nĩ ta ironda cia nda, mũrimũ wa mahũri, na kũrũngũrĩrũo mũno. No rĩrĩ, ndiĩtĩkagĩra gwĩciria mũno igũrũ rĩgiĩ mũrimũ wakwa kana gũikara ndĩthikĩire. Ndĩna maũndũ mangĩ ma gwĩka.
Ta marĩkũ?
Nĩ nyendete gũcora, gũtuma nguo, na gũthondeka indo cia kwĩgemia. Na ũndũ wa bata makĩria nĩ atĩ, tondũ ndĩ Mũira wa Jehova, nĩ nyitanagĩra kũruta andũ Bibilia. O na rĩrĩa itarahota kũhunjia nyũmba kwa nyũmba, nĩ hotaga gũteithia Aira angĩ a Jehova rĩrĩa mararuta andũ Bibilia hakuhĩ na gwitũ. O na niĩ mwene ndĩna andũ ndeithagia kwĩruta Bibilia. Kũhunjia nĩ gũtũmaga ũtũũro wakwa ũgĩe na muoroto.
Nĩ kĩĩ gĩtũmaga ũrute wĩra ũcio na ũrĩ na mathĩna ũrahiũrania namo?
Nĩ menyaga atĩ ũhoro ũrĩa njĩraga andũ nĩ wa bata na no ũmagune. Ningĩ rĩrĩa ndĩrerutanĩria gũteithia andũ, nĩ ngoragwo na gĩkeno makĩria. O na nĩ njiguaga wegega! Kahinda kau kanini, gatũmaga ndiganĩrũo atĩ ndĩ mũrũaru.
Bibilia ĩgũteithagia atĩa gũkorũo na muonere ũrĩa wagĩrĩire?
Nĩ ĩndirikanagia atĩ mĩnyamaro ĩrĩa ndĩragerera, o na ya andũ arĩa angĩ nĩ ya kahinda kanini tu. Kũguũrĩrio 21:4 yugaga atĩ ihinda rĩa Ngai rĩrĩa rĩagĩrĩire rĩakinya, “nĩekũmagiria maithori mothe mathire maitho mao; nakĩo gĩkuũ gĩtirĩ hingo gĩgacoka kũgĩa, o na gũtirĩ hingo gũgacoka kũgĩa na kĩeha, kana kĩrĩro, kana ruo.” Gwĩciria ũhoro wa maandĩko ta macio nĩ gwĩkĩraga wĩtĩkio wakwa hinya harĩ ciĩranĩro cia Ngai cia mahinda mokĩte, na to ũndũ wa arĩa mathĩnagio nĩ mĩrimũ mĩũru, no nĩ ũndũ wa andũ othe.