Meerutĩire Meyendeire Bũrũri-inĩ wa Philippines
MĨAKA ta ikũmi mĩhĩtũku, Gregorio na mũtumia wake Marilou arĩa maarĩ mĩaka-inĩ yao ya 30, maarĩ mapainia taũni-inĩ ya Manila o makĩrutaga wĩra wa kwandĩkwo. Ndwarĩ ũndũ mũhũthũ, ĩndĩ nĩ meerutanagĩria. Marilou agĩcoka akĩhaicio ngathĩ agĩtuĩka menenja bengi-inĩ ĩrĩa aarutaga wĩra. Oigire ũũ: “Tondũ twarĩ na mawĩra mega, twaikaraga mũtũũrĩre mwega mũno.” Moonaga mbeca nyingĩ nginya magĩciria ũrĩa mangĩaka nyũmba njega mũno kũndũ kwega mũno kiromita 19 ithũĩro rĩa taũni ya Manila. Nĩ maaiguanĩire na kambuni ĩmwe ya mĩako ĩmaakĩre nyũmba ĩyo, mamĩrĩhage o mweri kwa ihinda rĩa mĩaka ikũmi.
“NDIOONAGA NGĨTUNGATĨRA JEHOVA ŨRĨA KWAGĨRĨIRE”
Marilou oigire ũũ: “Ndahũthagĩra hinya na mahinda makwa maingĩ wĩra-inĩ ũcio wakwa mwerũ nginya kĩyo gĩakwa maũndũ-inĩ ma kĩĩroho gĩkĩnyiha. Ndioonaga ngĩtungatĩra Jehova ũrĩa kwagĩrĩire. Ndiamũtungatagĩra mahinda marĩa ndaatuĩte ma kũhũthagĩra wĩra-inĩ wake.” Nĩ ũndũ wa kuona ũritũ wa ũndũ ũcio, mũthenya ũmwe Gregorio na Marilou nĩ maaikarire thĩ makĩarĩrĩria ũrĩa maahũthagĩra ũtũũro wao. Gregorio oigire ũũ: “Twarĩ na wendi wa gwĩka ũgarũrũku no tũtiamenyaga wega ũrĩa twagĩrĩirũo nĩ gwĩka. Nĩ twaarĩrĩirie ũrĩa tũngĩhũthĩra ũtũũro witũ biũ ũtungata-inĩ wa Jehova, makĩria tondũ tũtirĩ na ciana. Nĩ twahoire Jehova atũhe ũtongoria wake ũndũ-inĩ ũcio.”
Ihinda-inĩ o rĩu nĩ maaiguire mĩario ĩigana ũna yaaragĩrĩria ũhoro wĩgiĩ gũtungatĩra kũrĩa kũrĩ na bata mũnene wa ahunjia a ũhoro mwega. Gregorio aacokire kuuga ũũ: “Tuonire nĩ Jehova wacokagia mahoya maitũ kũgerera mĩario ĩyo.” Mũthuri ũcio na mũtumia wake nĩ maahoire Jehova amongerere wĩtĩkio nĩguo magĩe na ũũmĩrĩru wa gũtua matua marĩa magĩrĩire. Mũhĩnga ũmwe ũrĩa warĩ mũnene nĩ nyũmba ĩrĩa maakoretwo makĩgũra tondũ nĩ maarĩhĩte mbeca cia mĩaka ĩtatũ. Mangĩekire atĩa? Marilou oigire: “Tũngĩatigire kũrĩha tũngĩorirũo nĩ mbeca iria ciothe twarĩhĩte, na ciarĩ nyingĩ. O na kũrĩ ũguo, tũkĩona atĩ tũrabatara gũtua itua rĩa kũiga wendi wa Jehova mbere kana gũthingata merirĩria maitũ.” Thutha wa gwĩciria ciugo cia mũtũmwo Paulo ciĩgiĩ gwĩtĩkĩra ‘kũũrũo nĩ indo,’ magĩtiga kũgũra nyũmba ĩyo, makĩbuuta wĩra, makĩendia indo nyingĩ ciao, magĩcoka magĩthamĩra gĩcagi kĩmwe kĩarĩ kũraya thĩinĩ wa gĩcigĩrĩra kĩa Palawan kĩndũ kiromita 480 mũhuro wa taũni ya Manila.—Afil. 3:8.
NĨ ‘MEERUTIRE HITHO’
Mbere ya gũthama, Gregorio na Marilou nĩ maageretie kwĩharĩria na njĩra ya kũhũthia mũtũũrĩre wao, no matiamenyaga ũrĩa mũtũũrĩre wao mwerũ ũngĩakorirũo ũrĩ mũhũthũ nginya rĩrĩa maakinyire gĩcagi-inĩ kĩu. Marilou oigire ũũ: “Twamakire mũno tondũ gũtiarĩ na thitima kana indo iria ihũthagia mũtũũrĩre. Handũ ha kũhũthĩra riiko rĩa thitima, twarugaga na mwaki wa ngũ. Nĩ nderiragĩria mũno maũndũ marĩa makoragwo taũni-inĩ iria nene.” Ona kũrĩ ũguo, mũthuri ũcio na mũtumia wake nĩ maaikaraga makĩĩririkanagia kĩrĩa gĩatũmire mathamĩre kũu na thutha wa ihinda inini makĩmenyera. Marilou aacokire akiuga ũũ: “Rĩu nĩ ngenaga mũno rĩrĩa ndĩrerorera ũũmbi o hamwe na njata ũtukũ. Makĩria ma ũguo, nĩ tũkenaga kuona andũ magĩcanjamũka rĩrĩa tũramahunjĩria. Nĩ ũndũ wa gũtungatĩra gũkũ, nĩ ‘twĩrutĩte hitho’ ya kũiganwo nĩ kĩrĩa tũrĩ nakĩo.”—Afil. 4:12, The Holy Bible in Gĩkũyũ Language.
“Gũtirĩ kĩndũ tũngĩringithania na gĩkeno kĩrĩa kiumanaga na kuona andũ aingĩ magĩtĩkĩra ũhoro wa ma. Rĩu ũtũũro witũ ũrĩ na muoroto gũkĩra tene.”—Gregorio and Marilou
Nake Gregorio oigire ũũ: “Tũgĩũka gũkũ, kwarĩ na Aira a Jehova ana tu. Nĩ maakenire mũno rĩrĩa ndaambĩrĩirie kũruta mĩario ya andũ othe o kiumia na ngatongoria nyĩmbo cia Ũthamaki ngĩhũthĩra ngita yakwa.” Kwa ihinda rĩa mwaka ũmwe, Gregorio na Marilou nĩ meeyoneire gakundi kau kanini gagĩkũra nginya gagĩtuĩka kĩũngano kĩa ahunjia 24. Gregorio oigaga ũũ: “Wendo ũrĩa tuonagio nĩ kĩũngano gĩkĩ nĩ ũtũhutagia mũno.” Maarora mĩaka ĩtandatũ ĩrĩa matungatĩte kũu, moigaga ũũ: “Gũtirĩ kĩndũ tũngĩringithania na gĩkeno kĩrĩa kiumanaga na kuona andũ aingĩ magĩtĩkĩra ũhoro wa ma. Rĩu ũtũũro witũ ũrĩ na muoroto gũkĩra tene.”
“NĨ ‘NJAMĨTE NGOONA ATĨ JEHOVA NĨ MWEGA’!”
Hakuhĩ aarĩ na ariũ a Ithe witũ 3,000 bũrũri-inĩ wa Philippines nĩ mathamĩire kũndũ kũrĩ na bata mũnene wa ahunjia a ũhoro mwega. Harĩ ahunjia acio, 500 nĩ aarĩ a Ithe witũ matarĩ ahiku. Kwa ngerekano, ta wĩcirie ũhoro wa mwarĩ wa Ithe witũ Karen.
Karen arĩ na mĩaka mĩrongo ĩrĩ na kĩndũ na aarereirũo taũni-inĩ ya Baggao thĩinĩ wa Cagayan. Arĩ tinĩnja, kaingĩ nĩ eeciragia ũhoro wa kuongerera ũtungata wake. Oigaga ũũ: “Nĩ ũndũ wa kũmenya atĩ ihinda rĩrĩa rĩtigaire nĩ inini na atĩ andũ a mĩthemba yothe nĩ marabatara kũigua ndũmĩrĩri ya Ũthamaki, nĩ ndeendaga mũno gũtungata kũrĩa kũrĩ na bata mũnene wa ahunjia.” O na gũtuĩka andũ amwe thĩinĩ wa famĩlĩ yao maamwĩkagĩra ngoro athiĩ na mbere na gĩthomo kĩa igũrũ handũ ha gũthamĩra kũndũ kũrĩ na bata mũnene wa ahunjia, Karen nĩ aahoire Jehova amũtongorie. Ningĩ nĩ aaririe na ahunjia arĩa maatungatagĩra kũndũ ta kũu. Arĩ na mĩaka 18, nĩ aathamĩire itũũra-inĩ rĩmwe rĩarĩ na bata mũnene wa ahunjia, kiromita 64 kuuma taũni yao.
Karen aathire gũteithia kĩũngano kĩnini kĩrĩa kĩhunjagia matũũra ma irĩma-inĩ iria irigainie na iria rĩa Pacific. Oigaga ũũ: “Nĩguo tũkinye kĩũngano-inĩ kĩu kĩerũ tuumĩte Baggao, twathire magũrũ thikũ ithatũ. Rwarĩ rũgendo rwa kwambata na gũikũrũka irĩma na kũringa njũĩ makĩria ma maita 30.” Aacokire akiuga ũũ: “Nĩguo nginye kwa arutwo amwe a Bibilia, thiaga magũrũ mathaa matandatũ, ngararĩrĩra kwa mũrutwo wa Bibilia, na mũthenya ũyũ ũngĩ ngathiĩ mathaa mangĩ matandatũ gũcoka mũciĩ.” Hihi kĩyo kĩu gĩothe nĩ gĩkoragwo na maciaro? Karen oigire ũũ acanjamũkĩte: “Rĩmwe na rĩmwe magũrũ nĩ matuuraga, ĩndĩ kũrĩ hĩndĩ ndanakorũo ngĩthomithia arutwo a Bibilia 18. Nĩ ‘njamĩte ngoona atĩ Jehova nĩ mwega’!”—Thab. 34:8.
“NĨ NDEERUTIRE KWĨHOKA JEHOVA”
Nĩ kĩĩ gĩatindĩkire Sukhi, mwarĩ wa Ithe witũ ũtarĩ mũhiku ũrĩ na mĩaka mĩrongo ĩna na kĩndũ, waikaraga Amerika (U.S.) athamĩre Philippines? Mwaka wa 2011 nĩ aathire kĩgomano kĩa mũthiũrũrũko kũrĩa mũthuri ũmwe na mũtumia wake maahoirũo ũhoro. Mũthuri ũcio na mũtumia wake nĩ maatarĩirie ũrĩa meendirie indo ciao nyingĩ na magĩthamĩra Mexiko gũteithĩrĩria wĩra wa kũhunjia bũrũri-inĩ ũcio. Sukhi oigaga ũũ: “Maũndũ marĩa maatarĩirie nĩ maatũmire nyambĩrĩrie gwĩciria ũhoro wa mĩoroto itecirĩtie ũhoro wayo mbere ĩyo.” Rĩrĩa Sukhi, ũrĩa uumĩte bũrũri-inĩ wa India, aamenyire atĩ kwarĩ na bata mũnene wa kũhunjĩria arĩa maragia rũthiomi rwa Punjabi bũrũri-inĩ wa Philippines, agĩtua itua rĩa gũthamĩra kuo. Hihi nĩ kũrĩ mĩhĩnga aacemanirie nayo?
Oigire ũũ: “Gũtua nĩ indo irĩkũ ngwendia na nĩ irĩkũ ngũtigia ndwarĩ ũndũ mũhũthũ ũrĩa ndeeciragia. Ningĩ thutha wa gũkorũo ndũũrĩte nyũmba yakwa ya ngoroba kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ, ndaambire gũikara na famĩlĩ ĩngĩ kwa ihinda inini itarĩ na maũndũ ta marĩa ndaamenyerete. Ũtũũro ũcio ndwarĩ mũhũthũ, ĩndĩ nĩ wahaarĩirie gũikara mũtũũrĩre mũhũthũ.” Nĩ moritũ marĩkũ aacemanirie namo thutha wa gũthamĩra Philippines? “Moritũ marĩa manene mũno ndaahiũranirie namo nĩ gwĩtigĩra tũtaambi, na kũigua mĩĩto ya mũciĩ. Ndeerutire kwĩhoka Jehova gũkĩra hĩndĩ ĩngĩ o yothe!” Hihi ũndũ ũcio nĩ ũkoretwo na moimĩrĩro mega? Sukhi oigire ũũ akenete: “Jehova atwĩraga ‘tũmũrorie, tuone kana ndegũtũikũrũkĩria irathimo nyingĩ.’ Nĩ ndĩyonagĩra ũũma wa ciugo icio rĩrĩa mwene nyũmba anjũria, ‘Ũgacoka rĩ? Ndĩ na ciũria ingĩ nyingĩ.’ Gũteithia arĩa marĩ na nyota ya maũndũ ma kĩĩroho nĩ gũtũmaga ngĩe na gĩkeno kĩnene na kũiganĩra!” (Mal. 3:10) Aacokire akĩongerera ũũ: “Ũndũ ũrĩa warĩ mũritũ nĩ gũtua itua rĩa gũthama. No thutha wa gũthama, warĩ ũndũ wa magegania kuona Jehova akĩrũmbũyia mabataro makwa.”
“NĨ NDATOORIRIE GUOYA”
Mũrũ wa Ithe witũ Sime rĩu arĩ na mĩaka hakuhĩ mĩrongo 40 na nĩ ahikanĩtie. Aathamire bũrũri wa Philippines agĩthiĩ bũrũri ũmwe wa mwena wa Irathĩro kũrĩa onete wĩra mwega wa kĩĩmwĩrĩ. Arĩ bũrũri-inĩ ũcio, nĩ eekĩrirũo ngoro mũno nĩ mĩario yarutirũo nĩ mũrori wa mũthiũrũrũko na ĩngĩ yarutirũo nĩ mũrũ wa Ithe witũ ũmwe wa Kĩama Kĩrĩa Gĩtongoragia, na nĩ ũndũ ũcio agĩtua itua rĩa kũiga Jehova mbere ũtũũro-inĩ wake. Sime oigire ũũ: “Rĩciria rĩa gũtiga wĩra nĩ rĩanjĩkagĩra guoya mũno.” O na kũrĩ ũguo, Sime nĩ aatigire wĩra na agĩcoka Philippines. Mahinda-inĩ maya, Sime na mũtumia wake Haidee matungatagĩra Davao del Sur, mwena wa mũhuro wa bũrũri ũcio kũrĩa gũkoragwo na bata mũnene wa ahunjia a Ũthamaki a kũhunjia gĩcigo kĩu kĩnene mũno. Sime oigaga ũũ: “Ndarora thutha nĩ ngenaga mũno nĩ kuona atĩ nĩ ndaahotire gũtooria guoya wakwa wa gũtiga wĩra na ngĩiga Jehova mbere. Gũtirĩ ũndũ ũrehagĩra mũndũ gĩkeno ũtũũro-inĩ ta kũhe Jehova kĩndũ kĩrĩa kĩega biũ ũngĩkorũo nakĩo!”
“ŨNDŨ ŨCIO NĨ ŨTŨREHAGĨRA KŨIGANĨRA KŨNENE”
Ramilo na mũtumia wake Juliete marĩ na mĩaka mĩrongo ĩtatũ na kĩndũ. Rĩrĩa maamenyire atĩ kĩũngano kĩmwe kĩrĩa gĩkoragwo kiromita 30 kuuma kwao mũciĩ kĩrĩ na bata wa ahunjia a Ũthamaki, nĩ meerutĩire gũthiaga kuo gũteithĩrĩria. Nĩ ũndũ ũcio, kuure kana kware o kiumia nĩ maathiaga kuo maita maigana ũna makĩhũthĩra kibikibi yao nĩ ũndũ wa mĩcemanio na wĩra wa kũhunjia. Ona gũtuĩka maageraga barabara njũru na makaringĩra ndaraca itarĩ njake wega, nĩ makenaga mũno tondũ nĩ maandandũrire ũtungata wao. Ramilo oigire ũũ: “Tũrĩ na mũtumia wakwa tũrutaga andũ 11 Bibilia! Gũtungatĩra kũrĩa kũrĩ na bata mũnene wa ahunjia nĩ kũbataraga kwĩima, ĩndĩ nĩ gũtũrehagĩra gĩkeno kĩnene!”—1 Kor. 15:58.
Hihi no wende kũmenya makĩria ũhoro wĩgiĩ gũtungatĩra kũrĩa kũrĩ na bata mũnene wa ahunjia thĩinĩ wa bũrũri wanyu kana bũrũri ũngĩ? Angĩkorũo no wende-rĩ, aria na mũrori wanyu wa mũthiũrũrũko na ũthome gĩcunjĩ kĩrĩ na kĩongo “Hihi no ‘Ũringe na Ũthiĩ Makedonia’?” kĩrĩa kĩrĩ thĩinĩ wa Ũtungata Witũ wa Ũthamaki ya Agosti 2011.