Oheeno yoye nai kale heeno
“Eendjovo deni nadi tye: Heeno, heeno, ile: ahowe, ahowe.” — MAT. 5:37.
1. Jesus okwa ti shike shi na sha nokwaana, nomolwashike a tila ngaho?
OSHOSHILI kutya Ovakriste vashili inava pumbwa okwaana. Otaku dulu okutiwa ngaho molwaashi ohava dulika kuJesus oo a ti: ‘Eendjovo deni nadi tye: Heeno, heeno.’ Jesus okwa li a hala kutya omunhu oku na okukala ha wanifa osho a popya. Fimbo ina popya eendjovo odo da tofwa pombada, okwa ti: “Inamu ana nandenande.” Osho okwa li e shi popya opo a tokole ovo va li ve na onghedindjikilile yokwaana mokupopya kwakwalukeshe, ndele ihava wanifa po eendjovo davo. Ngeenge omunhu ota ‘weda ko’ koheeno ile koahowe opo ngeno vati a koleke osho ta popi, otashi ulike kutya ke fi omulineekelwa nokwa nwefwa mo ‘komunawii.’ — Lesha Mateus 5:33-37.
2. Yelifa kutya omolwashike inashi puka alushe okwaana.
2 Jesus ina tya osha puka okwaana. Ngaashi twe lihonga moshitukulwa sha tetekela, Jehova Kalunga nomupiya waye omuyuki Abraham ova li va ana omolwoinima ya fimana. Omhango yaKalunga nayo oya li hai pula omunhu a ane opo kukandulwe po eenhamanana donhumba. (Ex. 22:10, 11; Num. 5:21, 22) Natango, Omukriste otashi dulika a kale a pumbwa okwaana ngeenge ta yandje oumbangi momhangu opo a ulike kutya ota popi oshili. Ile peemhito dimwe otashi dulika a kale e wete sha pumbiwa a ane opo a shilipaleke vamwe shi na sha naasho a hala okuninga ile mokukandula po eenhamanana. Eshi Jesus a li a pulwa a ane komupristeri omukulunhu mOmhangu yoPombada yOvajuda, ka li a anya ndele okwa li e shi ninga ta koleke oushili waasho a popya. (Mat. 26:63, 64) Ashike nande ongaho, Jesus ka li a pumbwa okwaana a koleke osho ta popi molwaashi okwa li ha popi alushe oshili. Ndele opo a koleke noku twe omufindo oushili wetumwalaka laye, luhapu okwa li ha ti: “Oshilishili handi mu lombwele.” (Joh. 1: 51; 13:16, 20, 21, 38) Natu ka taleni kutya oshike vali hatu lihongo moshihopaenenwa shaJesus, shaPaulus navakwao vamwe ovo oheeno yavo ya li heeno.
JESUS OKWA TULA PO OSHIHOPAENENWA DINGI
3. Jesus okwa li a udanekela shike Kalunga meilikano laye, naXe womeulu okwa li a nyamukula ngahelipi?
3 ‘Tala, ohandi uya okulonga ehalo loye, Kalunga.’ (Heb. 10:7) Eendjovo odo otadi ulike kutya Jesus okwa li e liyandja ye mwene kuKalunga a wanife ashishe osho sha li sha xunganekwa shi na sha nOludalo la udanekwa mwa kwatelwa eshi a li ta ka ‘tuwa moshififinwa’ kuSatana. (Gen. 3:15) Kapa li omunhu vali umwe e liyambele a wanife po oshinakuwanifwa shidjuu shi fike opo. Jehova okwa li a popya okudja meulu ta ulike kutya okwe lineekela Omona, nonande ka li a pula Jesus a ane kutya ota ka wanifa po osho a popya. — Luk. 3:21, 22.
4. Jesus okwa li a ninga shike opo oheeno yaye i kale heeno?
4 Jesus okwa li alushe ha tula moilonga osho ta udifa mokukaleka oheeno yaye heeno. Ka li a efa nande osha shi mu imbe a wanife po oshilonga osho a pewa kuXe shokuudifa onghundana iwa yOuhamba waKalunga nokuninga aveshe ovo Kalunga ta nanene kuye ovahongwa. (Joh. 6:44) Ombibeli oya koleka kutya Jesus okwa li ha wanifa po omaudaneko e na sha nokulonga ehalo laKalunga eshi ya ti: “Keshe apa omuvalu womaudaneko aKalunga apa u fike, aeshe oku li muye ‘heeno.’” (2 Kor. 1:20) Jesus oku li oshihopaenenwa sha denga mbada eshi a wanifa po osho a li a udanekela Xe. Paife natu ka kundafaneni kombinga yaumwe oo a li a longa noudiinini a hopaenene Jesus.
PAULUS OKWA LI A WANIFA PO OSHO A LI A POPYA
5. Omuyapostoli Paulus okwe tu tulila po oshihopaenenwa shilipi?
5 “Omwene, ondi nokuninga shike?” (Oil. 22:10) Osho osho Saulus oo a ka shiivika nedina Paulus a li e linyenga kewiliko lOmwene Jesus omutumbalekwa oo a li e mu lihololela memoniko nokwe mu kelela aha hepeke vali Ovakriste. Oshidjemo, Paulus okwa li a efa po onghedi yaye yokukalamwenyo yonale, ndele ta ninginifwa nokwa li a tambula ko oshinakuwanifwa she likalekelwa shokuyandja oundombwedi koiwana kombinga yaJesus. Okudja opo, Paulus okwa kala a tala ko Jesus e li “Omwene” waye nokwa kala ha katuka metwokumwe noutumbulilo oo fiyo okufya kwaye. (Oil. 22:6-16; 2 Kor. 4:5; 2 Tim. 4:8) Paulus ka li a fa vamwe ovo Jesus a popya shi na sha navo a ti: “Oshike hamu ifana nge: Omwene, Omwene, nye ihamu longo osho handi shi mu lombwele?” (Luk. 6:46) Jesus okwa teelela opo aveshe ovo ve mu tala ko e li Omwene wavo va kale ovanashili kwaasho tava popi, ngaashi omuyapostoli Paulus a li a ninga.
6, 7. (a) Omolwashike Paulus a li a undulila komesho efiku laye lokutalela po Korinto, nomolwashike ovo va li tava ti kutya ke fi omulineekelwa va li va puka? (b) Otu na okukala tu na etaleko lilipi li na sha naavo va nangekwa po va kwatele komesho?
6 Paulus okwa li a tandaveleka nouladi etumwalaka lOuhamba muAsia Linini nomuEuropa, a li a tota po nokutalela po lwoikando omaongalo mahapu. Peemhito dimwe, okwa li ha ane opo a koleke oushili waasho a shanga. (Gal. 1:20) Eshi vamwe va li tava lundile Paulus kutya ke fi omulineekelwa, okwa li e lipopila a ti: “Kalunga Oye omudiinini, onghee ondjovo yetu kunye itai kala ‘heeno’ na ‘ahowe.’” (2 Kor. 1:18) Eshi a shanga eendjovo odo, okwa li a dja mo muEfeso ndele ta pitile muMakedonia a yuka kuKorinto. Ye mwene okwa li a hala okutalela po vali Korinto fimbo ina ya kuMakedonia. (2 Kor. 1:15, 16) Ovapashukili ovaendi kunena navo omafimbo amwe ohava lundulula omafiku avo okutalela po. Omalunduluko a tya ngaho ihaa ningwa omolwomatomheno a nafangwa ile molwokuliholamwene, ashike ongeenge pe na onghalo yonhumba ya endelela. Paulus okwa li a undulila komesho etalelepo laye kuKorinto omolwouwa weongalo olo. Ngahelipi mbela?
7 Eshi Paulus a li muEfeso, okwa li a uda kutya meongalo lomuKorinto kamwa li mu na oukumwe notave lipwililikile oluhaelo. (1 Kor. 1:11; 5:1) Paulus okwa li a shanga monhumwafo yaye yOvakorinto votete omayele a kwata moiti opo a pukulule eongalo olo. Ponhele yokudja ashike muEfeso a yukilila kuKorinto, Paulus okwa li a pa Ovamwaxe efimbo opo a hange va tula moilonga omayele oo a li e va pa. Oshidjemo, etalelepo laye ola li tali tu omukumo neenghono. Paulus okwa li e va yelifila monhumwafo yaye onhivali kutya omolwashike a li ine uya vali pefimbo olo a li e na okuuya a ti: “Ohandi ifana Kalunga a ninge ondombwedi yomomwenyo wange, ame eshi inandi uya nale kuKorinto, onde mu tala onheni.” (2 Kor. 1:23) Inatu kala nande twa fa vamwe ovo vali tava kembaula Paulus, ndele ponhele yaasho, natu ulike kutya otwa fimaneka filufilu ovo va nangekwa po va kwatele komesho. Otashi ka kala shiwa okulandula oshihopaenenwa shaPaulus oo a li ha hopaenene Kristus. — 1 Kor. 11:1; Heb. 13:7.
OIHOPAENENWA IMWE VALI IWA
8. Rebekka okwe tu tulila po oshihopaenenwa shilipi?
8 “Heeno.” (Gen. 24:58) Rebekka osho a li a nyamukula ina nomumwainamati eshi va li ve mu pula ngeenge okwa hala okuya pamwe nomulumenhu omunailongo tava ende oule weekilometa di dule po 800 opo a ka ninge omukulukadi waIsak, omonamati waAbraham. (Gen. 24:50-58) Rebekka okwa li a ulika kutya oheeno yaye oheeno, nokwa ka ninga omukulukadi waIsak omudiinini nomutilikalunga. Okwa kala hadi meefaila e li ngaashi omunailongo mEdu lEudaneko onghalamwenyo yaye aishe nokwa ka nangekwa noupuna omolwoudiinini waye eshi a ka ninga umwe womooinakulululwa yaJesus Kristus. — Heb. 11:9, 13.
9. Ongahelipi Rut a li a wanifa po osho a popya?
9 “Ahowe, fye twa hala okuya pamwe naave koshiwana sheni.” (Rut 1:10) Ovafiyekadi Ovamoab, Rut naOrpa ova kala nokulombwela inamweno Naomi oo naye a li omufiyekadi eendjovo odo, eshi a li ta shuna kuBetlehem ta di kuMoab. Naomi okwa kala noku va shunifa, opo nee Orpa okwa ka shuna. Ndele oahowe yaRut oya li ahowe. (Lesha Rut 1:16, 17.) Okwa kala omudiinini kuNaomi, a li a fiya po ovapambele vaye nosho yo elongelokalunga loipupulu lOvamoab. Okwa kala ta longele Jehova onghalamwenyo yaye aishe, naasho osha li she mu pefa omanangeko noupuna eshi a ka ninga umwe womovakainhu vatano ovo va tumbulwa kuMateus ve li ooinakulululwa yaKristus. — Mat. 1:1, 3, 5, 6, 16.
10. Omolwashike Jesaja e li oshihopaenenwa shiwa kufye?
10 “Aame ou, tume nge!” (Jes. 6:8) Fimbo Jesaja a li ina popya eendjovo odo, okwa li a mona memoniko Jehova e li omutumba kolukalwapangelo laYe li li kombada yotembeli yaIsrael. Eshi a li ta tale emoniko olo likumwifi, okwa uda ondaka tai ti: “Olyelye handi mu tumu? Nolyelye te tu ile ko?” Kungaho, Jehova okwa li ta shivi Jesaja a ninge omupopikalelipo waye oo ta ka twala etumwalaka koshiwana shaYe oshitangalali. Jesaja okwa li a ulika kutya oheeno yaye oheeno. Omido di dulife po 46, okwa kala ta longo e li omuprofeti omudiinini, ta udifa etumwalaka la kwata moiti letokolo nosho yo omaudaneko e na sha nokwaalulila oshiwana kelongelokalunga lashili.
11. (a) Omolwashike sha fimanenena okukala hatu wanifa po osho twa popya? (b) Oihopaenenwa tai londwele yavamwe ovo va li vehe fi ovanashili oilipi?
11 Omolwashike Jehova a shangifa oihopaenenwa oyo mEendjovo daye? Osha kwata moiti shi fike peni okukaleka oheeno yetu heeno? Ombibeli oya londwela sha yela kutya ovanhu ovo hava popi oipupulu owina ‘novehe fi okulineekelwa ove lilongela efyo.’ (Rom. 1:31, 32) Ohamba yaEgipti, Farao, ohamba yOvajuda Sedekia nosho yo Ananias naSafira ovo vamwe vomwaavo ve li oihopaenenwa ii ya hokololwa mOmbibeli, ovo oheeno yavo yahali heeno. Oihopaenenwa yavo oi li elondwelo kufye. — Ex. 9:27, 28, 34, 35; Hes. 17:13-15, 19, 20; Oil. 5:1-10.
12. Oshike tashi ke tu kwafela tu kale hatu wanifa po osho twa popya?
12 Molwaashi otu li ‘momafiku axuuninwa,’ otwa dingililwa kovanhu ovo ‘vehe fi ovadiinini nove nemoniko longaho letilokalunga, ndelenee tava shilike eenghono dalo.’ (2 Tim. 3:1-5, yelekanifa no-NW.) Otu na okuhenuka eendafano lii la tya ngaho ngaashi tashi dulika. Kakele kaasho, otu na okukala hatu ongala pandjikilile pamwe naavo tava kendabala okukaleka oheeno yavo heeno. — Heb. 10:24, 25.
OHEENO YOYE OYO YA FIMANENENA
13. Oheeno ya fimanenena ilipi omushikuli waJesus Kristus ta dulu okupopya?
13 Eudaneko la fimanenena olo omunhu ta dulu okuninga oli na sha nokuliyapulila kwaye Kalunga. Ovo va hala okuninga ovahongwa vaJesus ohava pulwa lwoikando itatu peemhito da yoolokafana nove na omhito yokutya heeno opo va ulike kutya ova hala okulonga osho va teelelwa va ninge. (Mat. 16:24) Ovakulunhuongalo vavali ohava pula omunhu oo a hala okuninga omuudifi ina ninginifwa omapulo ngaashi: “Mbela owa hala ngoo shili okukala umwe womEendombwedi daJehova?” Lwanima, ngeenge okwa ningi exumokomesho lopamhepo la wedwa po nokwa hala okuninginifwa, ovakulunhuongalo ohave mu pula epulo eli: “Mbela owe liyapulila Jehova okupitila meilikano?” Opo nee fiku leninginifo, ovaninginifwa aveshe ohava pulwa kutya: “Pakanghameno lekuliloyambo laJesus Kristus, mbela omwe livela ombedi omolwomatimba eni nomwe liyapulila Jehova mu longe ehalo laye?” Ovahongwa ovo vape ohava ti heeno moipafi yaaveshe, tava udaneke kutya otava ka longela Kalunga fiyo alushe.
14. Omapulo elipi tu na okukala hatu lipula efimbo nefimbo?
14 Kutya nee opo wa ninginifwa ile owa ninginifwa pa pita oule weedula dihapu, owa pumbwa okulikonakona efimbo nefimbo nokulipula omapulo ngaashi: ‘Ohandi hopaenene ngoo Jesus Kristus mokutwikila okukala metwokumwe noheeno yange oyo ya fimanenena? Ohandi twikile ngoo okudulika kuJesus mokupitifa komesho monghalamwenyo yange oilonga yokuudifa nokuninga ovanhu ovahongwa?’ — Lesha 2 Ovakorinto 13:5.
15. Omeenghedi da fimana dilipi omo tu na okuulika kutya oheeno yetu oi li heeno?
15 Okukala ovanashili keano leliyapulo letu osha hala kutya otu na okukala yo ovadiinini moinima ikwao oyo ya fimanenena. Pashihopaenenwa, mbela owa hombola ile wa hombolwa? Ngeenge osho, ou na okutwikila okukala wa fimaneka eano olo wa ninga lokukala u hole nowa lenga kaume koye kopahombo. Mbela owa shaina eudafanotwokumwe lopangeshefa ile wa yadeka ofooloma yonhumba i na sha nomaufembanghenda mehangano? Ngeenge osho, wanifa osho wa udaneka. Mbela owa tambula ko eshivo u ka lye keumbo laumwe oo e na oyuuyemo inini? Ino ninguluka molwaashi wa shivwa vali kuumwe oo oshipuna. Ile, mbela owa udanekela omunhu umwe oo wa li wa shakeneka eshi to longo eumbo neumbo kutya oto ka aluka opo u mu pe ekwafo lopamhepo la wedwa po? Onghee hano, wanifa po osho wa udaneka, na Jehova ota ka nangeka noupuna oukalele woye. — Lesha Lukas 16:10.
JESUS, OMUPRISTERI OMUKULUNHU NOHAMBA, OTE TU KWAFELE
16. Oshike tu na okuninga ngeenge otwa dopa okuwanifa po osho twa popya?
16 Ombibeli oya popya kutya tu li ovanhu inava wanenena, “ohatu puka luhapu,” unene tuu mokulongifa elaka letu. (Jak. 3:2) Otu na okuninga po shike ngeenge otwa mono kutya otwa dopa okuwanifa po osho twa popya? Omhango yaKalunga oyo a li a pa Ovaisrael, oya li ye shi ninga tashi shiiva opo omunhu oo ‘a popya nomilungu daye mokuhadiladila,’ a filwe onghenda. (Lev. 5:4-7, 11) Ovakriste navo otava dulu okudiminwa po ngeenge ova nyono monghedi ya tya ngaho. Ngeenge otwa hepaululile Jehova enyono letu lokondadalunde, ote ke tu fila onghenda noku tu dimina po okupitila mOmupristeri Omukulunhu, Jesus Kristus. (1 Joh. 2:1, 2) Opo tu kale twa hokiwa kuKalunga, otu na okuulika kutya otwe livela ombedi shili mokuhaendulula omanyono a tya ngaho nomokuninga ngaashi hatu dulu tu kandule po oupyakadi keshe oo wa etifwa kokupopya kwetu nopehe na okudiladila. (Omayel. 6:2, 3) Oshiwa okudiladila nawa ofimbo inatu ninga eudaneko olo tashi dulika itatu ka dula okuwanifa po. — Lesha Omuudifi 5:1.
17, 18. Aveshe ovo tava kendabala opo oheeno yavo i kale heeno ova teelela onakwiiwa itunhula ilipi?
17 Ovapiya vaJehova aveshe ovo hava kendabala opo oheeno yavo i kale heeno ova teelela onakwiiwa ikumwifi. Ovavaekwa 144 000, otava ka pewa omwenyo ihau fi meulu, omo “tava ka pangela pamwe [naJesus] ngaashi eehamba omido eyovi limwe.” (Eh. 20:6) Ofimbo omamiliyona mahapu taa ka mona ouwa mepangelo lOuhamba laKristus moparadisa kombada yedu. Otava ka kwafelwa va kale va wanenena palutu nopamadiladilo. — Eh. 21:3-5.
18 Ngeenge otwa ulike oudiinini wetu mokupita meyeleko laxuuninwa pexulilo lEpangelo lOmido Eyovi laJesus, itatu ka kala vali tu na etomheno lokukala twa limbililwa osho vamwe tava popi. (Eh. 20:7-10) Oheeno keshe otai ka kala heeno noahowe keshe otai ka kala ahowe. Keshe umwe oo ta ka kala nomwenyo pefimbo opo ota ka hopaenena monghedi ya wanenena Tate yetu womeulu omunahole, Jehova, “Kalunga koshili.” — Eps. 31:5, NW.