OUYELELE WA FIMANENENA WONDJOKONONA YEENDOMBWEDI DAJEHOVA
Ova li va kanyatela oudiinini wavo “mefimbo leyeleko”
ESHI Oita yOtete yOunyuni ya hovela mo 1914, ovanhu vahapu ova li va didilika kutya Ovakonakoni vOmbibeli ihava kufa ombinga moita. (Jes. 2:2-4; Joh. 18:36; Ef. 6:12) Ongahelipi shi na sha novamwatate vokoBritania?
Mo 1916 opa li pa totwa omhango i na sha nokukondjifila moukwaita ovalumenhu inava hombola ovo ve li pomido 18-40. Omhango oyo kaya li ya kwatela mo ovo inava hala okuya moita omolwomatomheno okolela e na sha neitavelo lavo ile eenghedi davo. Epangelo ola li la tota po eekomitiye dokutokola kutya olyelye ta pewa epitikilo lokuhaya moita nofiyo oposhitwa shilipi.
Meni lefimbo lixupi, Ovakonakoni vOmbibeli 40 ova li va idililwa meedolongo dopaukwaita, nava-8 ova li va tuminwa kolwoodi koFransa. Eenghatu da tya ngaho dihe li pauyuki oda li de linyengifa ovamwatate vomuBritania va shangele onhumwafo Omuprima wedina Herbert Asquith i na sha nokwiidililwa modolongo kwovamwaxe, pamwe nomukanda oo wa shainwa kovanhu 5 500.
Ova li va uda kutya ovamwatate vahetatu ovo va tuminwa kolwoodi koFransa ova tokolelwa efyo molwaashi inava hala okulwa. Ndele fimbo va li momukweyo va ka yashwe ngeno, ehandukilo lavo ola li la lundululwa, nova tokolelwa omido 10 modolongo. Opo nee, ova li va shunifwa koEngland opo va ka longifwe meedolongo dovakwashiwana.
Eshi oita ya ka pindjala, omhango yokufininikila ovanhu moukwaita oya ka kwatela mo novalumenhu ovo va hombola. Omukonakoni wOmbibeli oo a li yo ondokotola wedina Henry Hudson okwa li ta tamanekwa moshikoya shimwe koManchester, muEngland. Mo 3 Auguste 1916, omhangu oya ti kutya oku na ondjo, ye mu futifa noya li ye mu yandja momake etangwakaita. Pefimbo opo tuu opo, omumwatate umwe naye okwa li ta pangulwa moEdinburgh, muScotland. Omumwatate oo James Frederick Scott, womido 25 oo a li omutandavelifi woileshomwa, ka li a monika ondjo. Epangelo ola li la ekelashi oshibofa osho, ashike ola ka ungaunga nashimwe va li moLondon. Pomhito oyo, omumwatate wedina Herbert Kipps okwa li a monika ondjo nokwa futifwa ndele ta yandjwa momake etangakwaita.
MuSeptemba 1916, ovamwatate ve fike po 264 ova li va ninga eindilo opo va haye moukwaita. Va-5 vomuvo ova li va pewa epitikilo lokuhaya moukwaita, 154 ova li va pewa va longe oilonga idjuu neenghono, 23 ova li va pewa oilonga ya pamba oukwaita ndele kai fi yokulwa, 82 ova li va yandjwa momake ovakwaita navamwe ova li va hepekwa ndele tava idililwa modolongo. Ovakwashiwana kava li va hafela omahepeko a tya ngaho, nomolwaasho epangelo ola li la kufa mo ovamwatate ovo meedolongo dovakwaita noku va twala va ka longe keekamba daaveshe.
Edgar Clay naPryce Hughes, oo lwanima a ka ninga omupashukili woshitaimbelewa shaBritania, okwa li a pewa a longe kondama yaWales. Ofimbo Herbert Senior umwe womwaavo vahetatu va alulilwa kuFransa, okwa li a tumwa kodolongo yaWakefield, moYorkshire. Ovakonakoni vOmbibeli vahapu ova li va tuminwa kodolongo yaDartmoor, nomwa ka kala mu yadi ovo va anya okuya moukwaita.
Frank Platt, Omukonakoni wOmbibeli oo a li a anya okuya moukwaita, okwa li a tuminwa kolwoodi oko a ka hepekwa neenghono oule wefimbo. Padgett oo e ke lihonga oshili konima eshi elombwelo lokukondjifila ovalumenhu moita la yandjwa, naye okwa li a hepekwa neenghono kovakwaita eshi a anya okuya moukwaita.
Nonande pefimbo opo ovamwatate otashi dulika kava li ve udite ko lela omufika wetu wopaKriste wokuhakufa ombinga moinima yopapolitika, ova li va kendabala okuhafifa Jehova Kalunga. Ovo va tumbulwa komadina moshitukulwa eshi ove tu tulila po oshihopaenenwa shiwa shokuhakufa ombinga moinima yopapolitika, naunene tuu ‘pefimbo leyeleko.’ (Eh. 3:10) — Ouyelele oo owa kufwa meemhungulilo detu moBritania.