9-زەرتتەۋ ماقالاسى
ەحوبا جانىڭىزعا جاي بەرسىن
«سارىۋايىمعا سالىنعانىمدا، سەن مەنى جۇباتىپ، جانىما جاي بەردىڭ» (ٴزاب. 94:19).
44-ٵن جانى كۇيزەلگەننىڭ دۇعاسى
اڭداتپا *
1. سارىۋايىمعا سالىنۋعا نە سەبەپ بولۋى مۇمكىن جانە بۇل بىزگە قالاي اسەر ەتەدى؟
سارىۋايىمعا * سالىنعان كەزىڭىز بولعان با؟ بالكىم، وزگەلەردىڭ ايتقان ٴسوزى نە ىستەگەن ٸسى جانىڭىزعا باتقان شىعار. يا بولماسا ٶزىڭىزدىڭ ايتقان ٴسوزىڭىزدى نە ىستەگەن ٸسىڭىزدى ويلاپ ۋايىمدايتىن شىعارسىز. مىسالى، ٴبىر قاتەلىك جاساپ، ەندى ەحوبا مەنى ەشقاشان كەشىرمەيدى دەپ قورقاتىن بولارسىز. ول ازداي، ۋايىمعا بەرىلگەندىكتەن «سەنىمىم از» نە «جامان اداممىن» دەگەن ويلار دا مازا بەرمەۋى مۇمكىن. ٴبىراق بۇل سولاي ما؟
2. سارىۋايىمعا سالىنۋ سەنىمنىڭ از ەكەنىن بىلدىرمەيتىنىنە جازبالارداعى قاي مىسالدار دالەل؟
2 جازبالارداعى بىرنەشە مىسالدى قاراستىرىپ كورەيىك. سامۋيل پايعامباردىڭ اناسى حاننا سەنىمى مىقتى ايەل بولعان. دەسە دە ول ٶز وتباسىنىڭ ٴبىر مۇشەسىنەن جاپا شەگىپ، قاتتى قينالعان (سام. 1-ج. 1:7). ەلشى پاۋىلدىڭ دا سەنىمى بەرىك بولعان، ٴبىراق ول «بارلىق قاۋىمداردى ويلاپ، ...ۋايىمداعان» (قور. 2-ح. 11:28). ال ٴداۋىت پاتشا سەنىمى مىقتى ٵرى ەحوبانىڭ ەرەكشە ىقىلاسىنا يە بولعان جان ەدى (ەل. ٸس. 13:22). ٴبىراق ول كۇنا جاساپ، سونىڭ كەسىرىنەن جانى ازاپتالدى (ٴزاب. 38:4). ەحوبا وسى قىزمەتشىلەرىنىڭ ٵربىرىن جۇباتىپ، جاندارىنا جاي بەردى. ەندەشە ولاردان نە ۇيرەنەتىنىمىزدى تالقىلايىق.
ادال ايەل حاننادان ۇيرەنەرىمىز
3. بىرەۋدىڭ ايتقان ٴسوزى قالاي جانىمىزدى جارالاۋى مۇمكىن؟
3 وزگەلەر اۋىر سوزدەر ايتسا نە جانىمىزعا باتاتىن ٴبىر نارسە ىستەسە، سارىۋايىمعا سالىنۋىمىز مۇمكىن. اسىرەسە جاقىن دوسىمىز نە تۋىسىمىز سولاي ەتسە. ٴبىز ونىمەن قارىم-قاتىناسىمىز بۇزىلدى دەپ ۋايىمدايتىن شىعارمىز. كەيدە بىرەۋ ويلانباي سويلەپ، رەنجىتىپ قويار، ال بۇل ٴبىزدى «سەمسەردەي جارالاۋى» مۇمكىن (ناق. س. 12:18). ال وزگە بىرەۋ ادەيى جانىمىزدى جارالايتىن سوزدەر ايتۋى مۇمكىن. ٴبىر جاس قىز باۋىرلاس وسىنداي جاعدايعا تاپ بولعان. ول بىلاي دەيدى: «بىرنەشە جىل بۇرىن جاقىن دوسىم دەپ ويلاپ جۇرگەن ٴبىر قىز الەۋمەتتىك جەلىدە مەن تۋرالى وسەك تاراتتى. بۇل ماعان قاتتى ٴتيىپ، ۋايىمعا سالدى. ول نەگە وسىلاي مەنىڭ تۋ سىرتىمنان پىشاق سۇققانىن تۇسىنە الماي-اق قويدىم». ٴسىزدىڭ دە جاقىن دوسىڭىز نە تۋىسىڭىز جانىڭىزعا جارا سالسا، حاننادان كوپ نارسەگە ۇيرەنە الاسىز.
4. حاننا قانداي قيىن جاعدايدى باسىنان وتكەردى؟
4 حاننانىڭ جاعدايى قيىن ەدى. ول كوپ جىل بويى قۇرساق كوتەرە المادى (سام. 1-ج. 1:2). سول زاماندا ادامدار بالا سۇيمەگەن ايەلدى قارعىس اتقان دەپ سانايتىن. سوندىقتان حاننا ماسقارا كۇي كەشكەن (مۇس. 1-ج. 30:1، 2). حاننانىڭ ٶمىرىن ودان سايىن قيىنداتقان تاعى ٴبىر جايت بولدى. ونىڭ كۇيەۋىنىڭ ٴپانانا دەگەن باسقا ايەلى بار ەدى، ٵرى ونىڭ سول ايەلدەن بالالارى بولدى. ٴپانانا حاننانى كورە الماي، «ونى رەنجىتۋ ٷشىن، ...مازاق قىلاتىن» (سام. 1-ج. 1:6). باسىندا حاننا بۇنى كوتەرە المادى. كوڭىلى تۇسەتىنى سونشا، ول «كوز جاسىن توگىپ، ٴنار تاتپاي قوياتىن». ٴيا، ونىڭ «جۇرەگى قارس ايىرىلدى» (سام. 1-ج. 1:7، 10). حاننا جۇبانىشتى قايدان تاپتى؟
5. دۇعا ەتكەنى حانناعا قالاي كومەكتەستى؟
5 حاننا سەزىمدەرىنىڭ بارلىعىن دۇعادا ەحوباعا اقتارىپ ايتتى. دۇعا ەتىپ بولعان سوڭ، ول ٶزىنىڭ جاعدايىن باس ٴدىني قىزمەتكەر ەليگە ايتىپ بەردى. سوندا ەلي: «امان-ەسەن قايتا بەر. يسرايلدىڭ قۇدايى تىلەۋىڭدى قابىل السىن»،— دەدى (سام. 1-ج. 1:17، 18). كەيىن حاننا «ٶز جونىنە كەتىپ»، «تاماق ٸشىپ-جەي باستادى، جۇزىنەن دە قايعىنىڭ نىشانى بايقالمايتىن بولدى» (سام. 1-ج. 1:17، 18). دۇعانىڭ كومەگىمەن ول تىنىشتىققا يە بولدى.
حاننا سەكىلدى، قالاي جانتىنىشتىعىنا يە بولا الامىز؟ (6—10 ابزاستاردى قاراڭىز)
6. حاننادان جانە فىلىپىلىكتەرگە 4:6، 7 دەن دۇعاعا قاتىستى نە ۇيرەنەمىز؟
6 ۇدايى دۇعا ەتسەك، تىنىشتىققا يە بولامىز. حاننا كوكتەگى اكەسىمەن سويلەسۋگە ۋاقىتىن اياماعان (سام. 1-ج. 1:12). ٴبىز دە ەحوباعا ۋايىمىمىزدى، قورقىنىشىمىزدى، السىزدىگىمىزدى ايتىپ، ۇزاق دۇعا ەتسەك بولادى. دۇعالارىمىز وتە ادەمى ۇيقاسقان ولەڭ شۋماقتارىنداي بولۋى شارت ەمەس. كەيدە ٴتىپتى ەحوباعا جانىمىزدى جەگىدەي جەگەن ۋايىمىمىزدى ايتقاندا كوز جاسىمىز كول بولۋى مۇمكىن. سونداي ساتتەردە ەحوبا ٴبىزدى تىڭداۋدان جالىقپايدى. دۇعادا قيىندىقتارىمىزدى ايتۋدان بولەك، فىلىپىلىكتەرگە 4:6، 7 دەگى (وقىڭىز) كەڭەستى دە ۇمىتپاۋىمىز كەرەك. پاۋىل دۇعادا ەحوباعا ريزاشىلىق ٴبىلدىرۋىمىز كەرەكتىگىنە ەرەكشە ٴمان بەرگەن. بىزدە ەحوباعا العىس ايتۋعا سەبەپ كوپ. مىسالى، وعان ٶمىر سيلاعانى ٷشىن، جاسامپازدىعى مەن اينىماس سۇيىسپەنشىلىگى جانە كەرەمەت ٷمىت بەرگەنى ٷشىن العىس ايتا الامىز. حاننادان تاعى نە ۇيرەنسەك بولادى؟
7. حاننا مەن ونىڭ كۇيەۋى جىل سايىن قايدا باراتىن؟
7 حاننا قيىندىقتارىنا قاراماستان كۇيەۋىمەن بىرگە ەحوباعا عيبادات ەتۋ ٷشىن شيلوعا باراتىن (سام. 1-ج. 1:1—5). باس ٴدىني قىزمەتكەر ەلي: «قۇداي تىلەۋىڭدى قابىل السىن»،— دەپ جىگەرلەندىرگەن كەزدە حاننا كيەلى شاتىردا بولعان ەدى (سام. 1-ج. 1:9، 17).
8. كەزدەسۋلەر بىزگە قالاي كومەكتەسەدى؟ ٴتۇسىندىرىڭىز.
8 قاۋىم كەزدەسۋىنە ۇزبەي باراتىن بولساق، تىنىشتىققا يە بولامىز. ٴجيى قاۋىم باستالار الدىندا ەر باۋىرلاس دۇعادا ەحوبادان كيەلى رۋحىمەن ارامىزدا بولۋىن سۇرايدى. ال تىنىشتىق سول رۋحتىڭ ٴبىر جەمىسىنە جاتادى (عال. 5:22، ٴسىلت.). ۋايىمىمىز بولسا دا قاۋىم كەزدەسۋلەرىنە بارساق، ەحوبا مەن باۋىرلاستارعا ٴبىزدى جىگەرلەندىرۋگە، جانىمىزدى جايلاندىرۋعا مۇمكىندىك بەرەمىز. ەحوبا جانىمىزعا جاي بەرە الۋى ٷشىن دۇعا مەن كەزدەسۋلەردىڭ ماڭىزى زور (ەۆر. 10:24، 25). حاننادان ۇيرەنەر تاعى ٴبىر جايتقا نازار اۋدارايىق.
9. حاننانىڭ جاعدايىندا نە وزگەرمەدى، ٴبىراق وعان نە كومەكتەستى؟
9 حاننانىڭ قيىندىعى بىردەن شەشىلىپ كەتكەن جوق. ول كيەلى شاتىردان ۇيىنە ورالعان سوڭ دا پانانامەن بىرگە ٴبىر شاڭىراقتىڭ استىندا تۇردى. كيەلى كىتاپتا ٴپانانانىڭ كوزقاراسى وزگەرگەنى جايلى ەشتەڭە ايتىلماعان. سوندىقتان حانناعا ونىڭ جانعا باتاتىن سوزدەرىنە ٵرى قاراي دا توزۋگە تۋرا كەلگەن شىعار. ٴبىراق حاننا جانتىنىشتىعىنا يە بولىپ، ونى جوعالتپادى. ەسكە تۇسىرسەك، ول ماسەلەسىن ەحوباعا تاپسىرعان سوڭ ۋايىمعا سالىنبادى. ول ەحوبانىڭ ٶزىن جۇباتۋىنا جانە جانىنا جاي بەرۋىنە جول بەردى. ٴبىراز ۋاقىتتان سوڭ ەحوبا ونى جارىلقاپ، بالالى-شاعالى ەتتى! (سام. 1-ج. 1:19، 20؛ 2:21).
10. حاننانىڭ جاعدايىنان نە ۇيرەنەمىز؟
10 قيىندىعىمىز شەشىلمەسە دە، تىنىشتىققا يە بولا الامىز. جان-تانىمىزبەن دۇعا ەتسەك تە، كەزدەسۋلەرگە ۇزبەي بارساق تا، كەي پروبلەمالارىمىز شەشىلمەۋى مۇمكىن. ٴبىراق حاننانىڭ جاعدايىنان كورگەنىمىزدەي، ەحوبانىڭ جانىمىزعا جاي بەرۋىنە ەشتەڭە كەدەرگى بولا المايدى. ەحوبا ٴبىزدى ەشقاشان ۇمىتپايدى جانە ەرتە مە، كەش پە، ادالدىعىمىز ٷشىن سي بەرەدى (ەۆر. 11:6).
ەلشى پاۋىلدان ۇيرەنەرىمىز
11. پاۋىلدىڭ ۋايىمداۋىنا قانداي سەبەپتەر بولدى؟
11 پاۋىلدىڭ سارىۋايىمعا سالىنۋىنا كوپ سەبەپ بار ەدى. مىسالى، باۋىرلاستارىن جاقسى كورگەندىكتەن، ولاردىڭ قيىندىققا كەزىككەنى پاۋىلدى قاتتى ۋايىمداتقان (قور. 2-ح. 2:4؛ 11:28). ۋاعىزداپ جۇرگەندە قارسىلاستارى ٴجيى ونى ۇرىپ-سوعىپ، تۇرمەگە جاباتىن. سونداي-اق وعان «جوقشىلىق» سياقتى قيىندىقتارعا دا توزۋگە تۋرا كەلگەن (ٴفىلىپ. 4:12). كەمە اپاتىنا كەم دەگەندە ٷش رەت ۇشىراعاندىقتان، وعان كەمەمەن ساپارعا شىعۋ وڭاي بولماعان شىعار (قور. 2-ح. 11:23—27). پاۋىلعا سارىۋايىمعا سالىنباۋعا نە كومەكتەستى؟
12. پاۋىلدىڭ ۋايىمىن سەيىلتۋگە نە كومەكتەسكەن؟
12 پاۋىل قيىندىققا كەزىككەن باۋىرلاستارىن ۋايىمداعانىمەن، ولاردىڭ قيىندىقتارىن جالعىز ٶزى شەشۋگە تىرىسپادى. ول قاراپايىم بولىپ، ٶز شاماسىن ٴبىلدى. پاۋىل وزگەلەردەن قاۋىمدى قامقورلاۋدى وتىنگەن. مىسالى، تىموتە مەن تيت سياقتى سەنىمدى ادامدارعا كوپ جاۋاپكەرشىلىكتەر تاپسىرعان. بۇل باۋىرلاستاردىڭ قىزمەتى پاۋىلدىڭ ۋايىمىن سەيىلتۋگە كومەكتەسكەنى ٴسوزسىز (ٴفىلىپ. 2:19، 20؛ تيت. 1:1، 4، 5).
ەلشى پاۋىلدان ۇلگى الىپ، سارىۋايىمعا سالىنۋدان قالاي اۋلاق بولا الامىز؟ (13—15 ابزاستاردى قاراڭىز)
13. اقساقالدار پاۋىلعا قالاي ەلىكتەي الادى؟
13 وزگەلەردەن كومەك سۇراڭىز. پاۋىل سياقتى بۇگىندە قامقور اقساقالدار قاۋىمداعى قيىندىق كورىپ جۇرگەن باۋىرلاستاردى قاتتى ۋايىمدايدى. الايدا ٴبىر اقساقال بۇكىل قاۋىمعا كومەكتەسە المايدى. قاراپايىم بولعانى ونى جاۋاپكەرشىلىكتى وزگە لايىقتى ەر باۋىرلاستارمەن بولىسۋگە جانە جاستارعا قۇدايدىڭ وتارىن باعۋدى ۇيرەتۋگە تالپىندىرادى (ٴتىم. 2-ح. 2:2).
14. پاۋىل نە دەپ ۋايىمدامادى جانە ٴبىز ودان نە ۇيرەنە الامىز؟
14 جۇبانىشقا مۇقتاج ەكەنىڭىزدى مويىنداڭىز. قاراپايىم بولعاندىقتان پاۋىل دوستارىنان كومەك ىزدەگەن، ال دوستارى ونى جىگەرلەندىرگەن. ول «باسقالار مەنى ٵلسىز دەپ ويلاپ قالادى» دەپ ۋايىمداماعان. پاۋىل ٴفىلىمونعا جازعان حاتىندا: «سەنىڭ سۇيىسپەنشىلىگىڭ مەنى قاتتى قۋانتىپ، جۇبانىش بەردى»،— دەگەن (فلم. 7). پاۋىل قيىن كەزدەرى ٶزىن جىگەرلەندىرگەن باسقا دا باۋىرلاستاردى اتاپ وتكەن (قول. 4:7—11). كىشىپەيىلدىلىكپەن جۇبانىشقا مۇقتاج ەكەنىمىزدى مويىنداساق، باۋىرلاستارىمىز بىزگە قۋانا-قۋانا قولداۋ كورسەتەدى.
15. اۋىر جاعدايدا بولعاندا پاۋىل نە ىستەدى؟
15 قۇداي سوزىنە جۇگىنىڭىز. پاۋىل جازبالاردان جۇبانىش الا الاتىنىن ٴبىلدى (ريم. 15:4). سونداي-اق جازبالار وعان قيىندىقتارعا كەزىككەندە دانالىق بەردى (ٴتىم. 2-ح. 3:15، 16). ريمدە ەكىنشى رەت قاماۋدا وتىرعاندا پاۋىل ولەتىن ۋاقىتىنىڭ جاقىن ەكەنىن سەزدى. وسىنداي اۋىر جاعدايدا پاۋىل نە ىستەدى؟ ول تىموتەدەن «شيىرشىقتاردى» الىپ، تەزىرەك كەلۋىن سۇرادى (ٴتىم. 2-ح. 4:6، 7، 9، 13). نەلىكتەن؟ ويتكەنى سول شيىرشىقتاردى پاۋىل جەكە زەرتتەۋىندە پايدالانا الار ەدى. ولار ەۆرەي جازبالارىنىڭ ٴبىر بولىگى بولعان بولسا كەرەك. ٴبىز دە پاۋىلعا ۇقساپ قۇداي ٴسوزىن جۇيەلى تۇردە زەرتتەسەك، قانداي قيىندىققا كەزىكسەك تە، ەحوبا جازبالار ارقىلى جانىمىزعا جاي بەرەدى.
ٴداۋىت پاتشادان ۇيرەنەرىمىز
ٴداۋىت پاتشا سياقتى، اۋىر كۇنا جاساپ قويساق، بىزگە نە كومەك بولادى؟ (16—19 ابزاستاردى قاراڭىز)
16. ٴداۋىت اۋىر كۇناسىنىڭ كەسىرىنەن ٶزىن قالاي سەزىندى؟
16 ٴداۋىتتىڭ ار-ۇجدانى قاتتى مازالادى. ويتكەنى ول بارسابيامەن نەكە ادالدىعىن بۇزدى، ونىڭ كۇيەۋىن ولتىرۋدىڭ امالىن جاسادى، سوسىن قىلمىسىن جاسىرۋعا تىرىستى (سام. 2-ج. 12:9). باسىندا ول ار-ۇجدانىنىڭ مازالاعانىنا ٴمان بەرمەدى. ناتيجەسىندە ەحوبامەن قارىم-قاتىناسىنا سىزات ٴتۇستى، بۇعان قوسا، ول كۇيزەلىسكە ۇشىراپ، ٴتىپتى اۋىرىپ قالدى (ٴزاب. 32:3، 4). ٴداۋىت اۋىر كۇناسىنىڭ كەسىرىنەن بولعان ۋايىم-قايعىدان قالاي ارىلدى جانە كۇنا جاساپ قويساق، بىزگە نە كومەكتەسەدى؟
17. ٴداۋىتتىڭ شىن وكىنگەنى ٴزابۇر 51:1—4 تارماقتارداعى سوزدەردەن قالاي كورىنەدى؟
17 كەشىرىم سۇراپ دۇعا ەتىڭىز. اقىر سوڭىندا ٴداۋىت ەحوباعا دۇعا ەتتى. ول قاتتى وكىنىپ، ىستەگەن ٸسىنىڭ ٴبارىن ەحوباعا اشىق ايتتى (ٴزابۇر 51:1—4 وقىڭىز). بۇدان ول قانداي جەڭىلدىك سەزىندى دەسەڭىزشى! (ٴزاب. 32:1، 2، 4، 5). ەگەر اۋىر كۇنا جاساپ قويساڭىز، ونى جاسىرۋعا تىرىسپاڭىز. قايتا، ەحوباعا دۇعا ەتىپ، ٴبارىن اشىق ايتىڭىز. بۇدان كەيىن جانىڭىز تىنىشتالىپ، ار-ۇجدانىڭىز قاتتى مازالامايتىن بولادى. الايدا ەحوبامەن دوستىعىڭىزدى قالپىنا كەلتىرۋ ٷشىن، دۇعا ەتۋدەن دە كوپ نارسە ىستەۋىڭىز كەرەك.
18. ٴداۋىت تۇزەتۋدى قالاي قابىلدادى؟
18 تۇزەتۋدى قابىل الىڭىز. ەحوبا ٴداۋىتتى اشكەرەلەۋ ٷشىن ناتان پايعامباردى جىبەرگەندە، ٴداۋىت ٶزىن اقتامادى نە «سونشالىقتى اۋىر كۇنا جاسامادىم» دەمەدى. ول بارسابيانىڭ كۇيەۋىنە عانا ەمەس، ودان دا ماڭىزدىسى، ەحوباعا قارسى كۇنا جاساعانىن بىردەن مويىندادى. ٴداۋىت ەحوبانىڭ تۇزەتۋىن قابىل الدى، ال ەحوبا ونى كەشىردى (سام. 2-ج. 12:10—14). ەگەر اۋىر كۇنا جاساساق، ەحوبا باعۋشى ەتىپ تاعايىنداعان باۋىرلاستارمەن سويلەسۋىمىز كەرەك (جاق. 5:14، 15). سونداي-اق ٶزىمىزدى اقتاۋدان اۋلاق بولۋىمىز قاجەت. تۇزەتۋدى قانشالىقتى تەز قابىلداپ قولدانساق، سونشالىقتى تەز تىنىشتىق پەن قۋانىشقا يە بولامىز.
19. نە ىستەۋگە بەكىنۋىمىز كەرەك؟
19 جاساعان قاتەلىكتەرىڭىزدى قايتالاماۋعا بەكىنىڭىز. ٴداۋىت پاتشا كۇناسىن قايتالاماۋ ٷشىن ەحوبانىڭ كومەگىنە مۇقتاج ەكەنىن تۇسىنگەن (ٴزاب. 51:7، 10، 12). ول ەحوبانىڭ كەشىرىمىنە يە بولعان سوڭ، جامان ويلاردان اۋلاق بولۋعا بەكىندى. سونىڭ ارقاسىندا ول جانتىنىشتىعىنا يە بولدى.
20. ەحوبانىڭ كەشىرىمىن باعالايتىنىمىزدى قالاي كورسەتە الامىز؟
20 ٴبىز كەشىرىم سۇراپ دۇعا ەتسەك، تۇزەتۋدى قابىلداساق جانە قاتەلىكتەرىمىزدى قايتالاماۋعا بارىنشا تىرىسساق، ەحوبانىڭ ٴبىزدى كەشىرگەنىن باعالايتىنىمىزدى كورسەتەمىز. وسى قادامداردى جاساساق، جانتىنىشتىعىنا كەنەلەمىز. دجەيمس ەسىمدى باۋىرلاستىڭ بۇعان كوزى جەتكەن. «اقساقالدارعا بارىپ، كۇنامدى مويىنداعاندا، ۇستىمنەن اۋىر جۇك تۇسكەندەي بولدى. مەن قايتادان تىنىشتىققا يە بولا باستادىم»،— دەيدى ول. «جۇرەگى جارالى جانعا ەحوبانىڭ جاقىن تۇراتىنى، ساعى سىنعانداردى قۇتقاراتىنى» بويىمىزعا جىگەر قۇيادى! (ٴزاب. 34:18).
21. ەحوبا ٴبىزدى جۇباتىپ، جانىمىزعا جاي بەرۋ ٷشىن نە ىستەۋىمىز كەرەك؟
21 وسى دۇنيەنىڭ سوڭى تاقالعان سايىن، ۋايىمداتاتىن جايتتار دا كوبەيە بەرمەك. قانداي دا ٴبىر ۋايىمىڭىز بولسا، بىردەن ەحوبادان كومەك سۇراپ دۇعا ەتىڭىز. كيەلى كىتاپتى تىڭعىلىقتى زەرتتەڭىز. حاننادان، پاۋىل مەن ٴداۋىتتەن ۇلگى الىڭىز. كوكتەگى اكەڭىزدەن ۋايىمىڭىزدىڭ تۇپكى سەبەبىن انىقتاۋعا كومەكتەسۋىن سۇراڭىز (ٴزاب. 139:23). ۋايىمىڭىزدى، اسىرەسە قاداعالاۋ قيىن نە مۇلدەم قاداعالاي المايتىن ۋايىمىڭىزدى، ەحوباعا ارتىڭىز. وسىلاي ەتسەڭىز، ٴسىز دە ٴزابۇر جىرشىسى سياقتى، «سارىۋايىمعا سالىنعانىمدا، سەن مەنى جۇباتىپ، جانىما جاي بەردىڭ» دەي الاسىز (ٴزاب. 94:19).
4-ٵن «ەحوبا — مەنىڭ باعۋشىم»
^ 5-ابزاس ارا-تۇرا ٴبارىمىز دە قيىندىقتارىمىزدى ويلاپ، سارىۋايىمعا سالىنىپ جاتامىز. بۇل ماقالادا ۋايىم-قايعىعا كەزىككەن ەحوبانىڭ ەجەلدەگى ٷش قىزمەتشىسى جايلى ٴسوز قوزعايمىز. سونداي-اق ەحوبانىڭ ولاردى قالاي جۇباتىپ، جاندارىنا جاي بەرگەنىن دە بىلەمىز.
^ 1-ابزاس ٴسوز ٴمانى: قارجى نە دەنساۋلىق ماسەلەسى، وتباسىمىزداعى نە جەكە ٶزىمىزدىڭ قيىندىقتارىمىز ٴبىزدى سارىۋايىمعا سالۋى مۇمكىن. سونداي-اق وتكەن ومىرىمىزدە جاساعان قاتەلىكتەرىمىزدى نە بولاشاقتا بولۋى مۇمكىن قيىندىقتاردى ويلاپ تا ۋايىمداۋىمىز مۇمكىن.
