تەمەكى شەگۋ كۇنا ما؟
كيەلى كىتاپتىڭ جاۋابى
كيەلى كىتاپتا تەمەكىنى شەگۋ a نەمەسە ونى باسقا دا جولدارمەن قابىلداۋعا قاتىستى ەشتەڭە ايتىلماعان. دەسە دە وندا قۇدايدىڭ دەنساۋلىققا زياندى ٵرى تازا ەمەس ادەتتەردى قۇپتامايتىنىن كورسەتەتىن پرينسيپتەر بار. دەمەك، ول تەمەكى شەگۋدى كۇنا دەپ قاراستىرادى.
ٶمىردى باعالاۋ. «قۇداي... بارلىعىنا ٶمىر، تىنىس... بەرەدى» (ەلشىلەردىڭ ىستەرى 17:24، 25). ٶمىر قۇدايدىڭ بەرگەن سيى بولعاندىقتان، تەمەكى شەگۋ سياقتى ٶمىردى قىسقارتاتىن كەز كەلگەن ارەكەتتەن اۋلاق بولۋىمىز كەرەك. تەمەكى دۇنيەجۇزى بويىنشا كىسى ٶلىمىنىڭ نەگىزگى سەبەپتەرىنىڭ ٴبىرى بولىپ وتىر.
وزگە ادامداردى ويلاۋ. «وزگە ادامدى ٶزىڭدى سۇيگەندەي ٴسۇي» (ماتاي 22:39). ادامداردىڭ قاسىندا تۇرىپ تەمەكى تارتۋ سۇيىسپەنشىلىككە جاتپايدى. ادام ٶزى شەكپەسە دە، تەمەكى تۇتىنىمەن ٴجيى دەمالاتىن بولسا، شىلىم شەگۋشىلەردىڭ شالدىعاتىن اۋرۋلارىنا ول دا شالدىعۋى مۇمكىن.
قۇداي الدىندا قاسيەتتى بولۋ. «دەنەلەرىڭدى ٴتىرى، قاسيەتتى، قۇدايعا ۇنامدى قۇرباندىق رەتىندە ۇسىنىڭدار» (ريمدىكتەرگە 12:1). «ٴتانىمىز بەن رۋحىمىزدى ارامدايتىن بارلىق نارسەدەن ٶزىمىزدى تازارتايىق. وسىلاي قۇدايدان قورقا وتىرىپ، قاسيەتتى بولا تۇسەيىك» (قورىنتتىقتارعا 2-حات 7:1). قاسيەتتى بولۋ پاك تازا بولۋدى بىلدىرەدى. ال تەمەكى شەگۋ — ادامنىڭ تابيعاتىنا جات نارسە. شىلىم شەگەتىن ادام سانالى تۇردە اعزاسىنا زياندى توكسيندەردى قابىلداپ، اعزاسىن قۇرتادى. دەمەك، تەمەكى شەگۋ قاسيەتتى بولۋعا قاراما-قايشى كەلەدى.
ماريحۋانا مەن باسقا دا ەسىرتكى تۇرلەرىن ٴلاززات-ەرمەك ٷشىن قولدانۋعا قاتىستى كيەلى كىتاپتا نە دەلىنگەن؟
كيەلى كىتاپتا ماريحۋانا («اناشا» نەمەسە «ناشا» دەگەن اتپەن بەلگىلى) نەمەسە باسقا دا ەسىرتكى تۇرلەرى اتالماعان. ٴبىراق وندا تاۋەلدىلىك تۋدىراتىن وسىنداي زاتتاردى كوڭىل كوتەرۋ ماقساتىندا قولدانۋعا بولمايتىنىن كورسەتەتىن پرينسيپتەر بار. جوعارىدا ايتىلعان پرينسيپتەرگە قوسا، بۇعان قاتىستى تاعى مىناداي قاعيدالاردى كەلتىرۋگە بولادى:
ٴبىز سانا-سەزىمىمىزدى قاداعالاي الۋىمىز قاجەت. كيەلى كىتاپتا: «ەحوبا قۇدايىڭدى... بارلىق اقىل-ويىڭمەن ٴسۇي!»— دەلىنگەن (ماتاي 22:37، 38). سونداي-اق وندا «سانالارىڭ بارىنشا سەرگەك بولسىن!» دەگەن ەسكەرتۋ بار (پەتىردىڭ 1-حاتى 1:13). ەسىرتكىنى بۇرىس قولدانعان ادام اقىل-ويىن تىزگىندەي المايدى، ٵرى كوبىسى كەيىن وعان تاۋەلدى بولىپ قالادى. ولار جاقسى نارسەلەردى ويلاۋدان گورى، ەسىل-دەرتى ەسىرتكىنى تاۋىپ، قابىلداۋ بولىپ تۇرادى (فىلىپىلىكتەرگە 4:8).
ۇكىمەت زاڭدارىنا باعىنۋىمىز قاجەت. كيەلى كىتاپتا «ۇكىمەت پەن بيلىك يەلەرىنە باعىنۋ» كەرەكتىگى ايتىلعان (تيتكە 3:1). كوپتەگەن ەلدەردە ەسىرتكىنىڭ كەيبىر تۇرلەرىنە قاتاڭ شەكتەۋلەر قويىلعان. قۇدايعا ۇنامدى بولعىمىز كەلسە، ٴبىز بيلىك باسىنداعىلارعا باعىنۋىمىز كەرەك (ريمدىكتەرگە 13:1).
a بۇل جەردە تەمەكى شەگۋگە سيگارەتا، سيگارا، مۇشتىك (ترۋبكا) نەمەسە قورقور تارتۋ (كاليان) دا كىرەدى. دەسە دە بۇل ماقالادا كەلتىرىلگەن پرينسيپتەر شاينايتىن نە يىسكەيتىن تەمەكى تۇرلەرىنە، ناسىبايعا، قۇرامىندا نيكوتينى بار ەلەكتروندىق تەمەكىگە جانە سول سياقتى تەمەكى ونىمدەرىنە قاتىستى.