Mu mvu miaviokele, Roald yo Elsebeth wa nkaz’andi, vava bakala ye kimbuta vioka mvu 40, basisa e zingu kiambote bakala kiau kuna mbanza Bergen ina vo i mbanza yazole isundidi o nene kuna Noruega. Kumosi yo wan’au, Isabel yo Fabian, bakivananga mu salu ya nkutakani. Roald wasalanga se nkuluntu, o Elsebeth wakala se mviti a nzila, ekolo Isabel yo Fabian basalanga se ateleki avema.

Kansi, muna ngonde a Setemba ya mvu wa 2009, babaka nzengo za vanga diambu diaswaswana, i sia vo, sila umbangi muna zunga ke itoma kingulwanga ko. Muna kuma kiaki, Roald, Elsebeth yo Fabian wakala ye kimbuta kia 18 dia mvu, bayenda kuna Nordkyn, sanga kina kuna zunga kia Finnmark, kuna node ya Noruega. Vava balwaka kuna vata dia Kjøllefjord, basila umbangi kumosi ye mpangi zakaka ana bayiza ku zunga kiaki. Roald wavova vo: “Kuna lubantiku lwa lumingu lwaluna, yayangalala kikilu wau yavanga e nkubika za sila umbangi una ufwene muna lumingu lwawonso.” Kansi, ekolo lumingu lwafokokanga, Roald wayantika tokana. Adieyi diabwa?

Roald wavova vo: “Kuna kinsalukisa, Mario osalanga se mviti a nzila kuna Finnmark, watuyuvula kana vo tulenda yaluka yo kwenda kuna mbanza Lakselv mu sadisa e nkutakani ina ye 23 ma ateleki.” Roald wasivika muna kiuvu kiaki kia kinsalukisa. Wavova vo: “Omono yo Elsebeth tukalanga ye ngindu za kwenda sadila kuna kuvwilu ateleki ayingi o mfunu, vava o wan’eto betauka.” Kansi, muna lumbu yakete kasila umbangi muna zunga ke kitoma kingulwanga ko, Roald wabakula vo wantu etima dia longoka oma ma Yave bakala diau. Bafwete sadiswa owau, ke kuna sentu ko. Roald wavova vo: “E kiuvu kiaki kiatokanesa e ngindu zame yo kumvunzanesa o tulu mu lumbu yayingi.” I bosi, Mario wanata Roald y’esi nzo andi kuna Lakselv, tezo kia 240 ma kilometa kuna sude ya Kjøllefjord. Mario wazola vo anzenza benda kuyimwena e nkutakani yayina yakete.

Vava balwaka kuna Lakselv, Andreas, mosi muna akuluntu wole bena muna nkutakani yayina wabasonga e zunga ye Eseka dia Kintinu. Ampangi muna nkutakani batoma kubatambula yo vovesa Roald yo Elsebeth vo betoma yangalala avo bayalukidi y’esi nzo au mu kwiza kubasadisa muna salu kia Kintinu. Kuna kinsevelela, Andreas wavova vo wavavidi Roald yo Fabian e salu. Adieyi bafwete vanga?

Kuna lubantiku Fabian wavova vo: “Mono kina y’ekani dia yaluka yo kwiza kwaku ko.” E ngindu za sisa akundi andi ana kasansuka yau muna nkutakani yo kwenda zingila muna fimbanza fiafina ke zanyangidika ko. Kayifokolwela mpe longoka ko e salu kia electricista. Vava Isabel ona wakala ye kimbuta kia mvu 21 kayuvulwa dina keyindulanga mu kuma kia yaluka wavova vo: “Idiau kikilu ivavanga o vanga tuka kolo.” Kansi, Isabel wavova vo: “Vava yatoma yindula diambu diadi, yakiyuvula, ‘nga ezazi ngindu zambote kikilu?’ Nga kimona etima dia akundi ame ko? Nga mfwete kwamanana muna nkutakani ame ina itoma yangalelanga? Adieyi kavova Elsebeth mu kuma kia mboka yayi? Wavova vo: “Yamona nze Yave wavana e si nzo eto e kiyekwa, kansi yayindula mu kuma kia nzo eto twavangulwidi ye lekwa yawonso twabaka muna kolo kia 25 ma mvu.”

Vava lumingu lwa nkingula au lwafokoka, Roald y’esi nzo andi bavutuka kuna Bergen, kansi ke bayambula yindula mpangi zau z’Akristu ko kuna Lakselv, vioka 2.100 ma kilometa. Elsebeth wavova vo: “Yasamba nkumbu miayingi kwa Yave yo mokena y’akundi ana twazayana yau yo twikana mafoto yo songaziana e ngindu.” Roald wavova vo: “Ntangwa yavwang’o mfunu mu tonda e ngindu za yaluka. Diavavanga mpe vo yatoma badika kana vo tulenda kuyilunga-lunga. Yasamba kwa Yave nkumbu miayingi yo mokena y’esi nzo ame ye mpangi zazikuka.” Fabian osungamenanga vo: “Ekolo yayindulanga diambu diadi, yabakula vo kiakala ye kuma ko mu vova vo kizolele ko. Yasamba kwa Yave, etima diame dia yaluka diawokela.” Adieyi tuvova mu kuma kia Isabel? Muna toma kubama mu kuma kia ngyaluka yayi, wayantika sala se mviti a nzila muna mbanza kazingilanga. Vava kalungisa ngonde sambanu muna salu kia kimviti a nzila, yo yantika viokesa ntangwa yayingi mun’elongi dia yandi kibeni dia Nkand’a Nzambi, wamona vo owau wafwana muna yaluka.

Ekolo etima dia kwenda sadila kuna zunga kivwilu ateleki ayingi o mfunu diawokelanga, esi nzo awaya bavanga nkubika mu lungisa ekani diau. Roald wakala ye salu kiamfutanga nzimbu zayingi ye watoma kio yangalelanga, kansi walomba vo kavunda mu mvu mosi. Mfumu andi a salu wamvovesa vo kasalanga tumingu tole yo vunda tumingu sambanu. Roald wavova vo: “E nzimbu yafutwanga zakululwa kikilu, kansi kana una vo i wau, diansadisa.

Elsebeth wavova vo: “O nkaz’ame wampovesa vo twenda vava nzo kuna Lakselv yo vava muntu kafutilanga muna nzo eto kuna Bergen. Ediadi ntangwa ye ngolo diavava, kansi twalungisa ekani dieto. Ke vavioka kolo ko, o wana babaka e salu kia ndambu a lumbu.” Wakudikila vo: “Bekutusadisanga muna nzimbu za sumbila madia yo futa e tike.”

Isabel wavova vo: “Wau vo e mbanza twayenda zingila yakete, diampasi diakala kwa mono mu solola e salu kikunsadisa mu sala se mviti a nzila. Ezak’e ntangwa yadimbulanga e vuvu.” Kana una vo i wau, Isabel walenda solola salu kia ntangwa yakete.  Muna mvu antete wasala salu vwa ya ntangwa yakete, ediadi diansadisa mu lungisa nsatu zandi. Aweyi Fabian kalungisila ekani diandi? Wavova vo: “Muna fokola longoka e salu kia electrisista, diavavanga vo yayantika sala nze nsadisi muna salu kiaki. I diau yavanga kuna Lakselv. I bosi, yasunda muna kizame yo yantika sala salu kia ndambu a lumbu muna salu kia electrisista.”

Marelius yo nkaz’andi Kesia, bakala y’etima dia kwenda sadila kuna zunga kivwilu ateleki ayingi o mfunu. Marelius, owau una ye kimbuta kia mvu 29 wavova vo: “Malongi ma lukutakanu lwa mvivu ye mbokena mu kuma kia salu kia kimviti a nzila zamfila mu yindula una ndenda wokesela salu kiame.” Kansi, kuna kwa Kesia, owau una ye kimbuta kia mvu 26, diampasi diakala mu vambuka esi nzo andi. Wavova vo: “Wonga yamonanga wa sisa o wantu yazolanga.” Vana ntandu, Marelius wasalanga kwayingi muna futa e mfuka a nzo au. Wavova vo: “Twalenda yaluka muna lusadisu lwa Yave ye sambu yayingi twavanganga kimana twalenda vanga e nsobani.” Ediantete, baviokesanga ntangwa yayingi mu longoka Nkand’a Nzambi. I bosi, akazi awaya bateka e nzo au, bakatuka muna salu, muna ngonde ya Agositu 2011 bayaluka yo kwenda kuna mbanza Alta, kuna node ya Noruega. Muna kuyilunga-lunga kuna mbanza yayina yo sala nze aviti a nzila, Marelius osalanga e salu kia tanga nzimbu, o Kesia osadilanga muna nzo ya tekela lekwa.

Knut yo Lisbeth, owau balungisi vioka mvu 30. O tusansu twa Anuário mu kuma kia awana besadilanga muna zunga ivwilu ateleki ayingi a Kintinu o mfunu twasimba kikilu ntima miau. Lisbeth wavova vo: “O tusansu twatu twatufila mu yindula kwenda sadila ku nsi yakaka, kansi lukatikisu yakala lwau kadi kiakala ye ziku ko vo muntu nze mono lenda dio vanga.” Kana una vo i wau, bavanga nkubika mu lungisa ekani diau. Knut wavova vo: “Twateka e nzo eto yo lunda e nzimbu yo kwenda zingila kuna kwa ngudi ame. I bosi, twateza kwenda sadila muna nkutakani a ndinga Kingelezo mu mvu mosi kuna Bergen. Muna nzo a ngudi a Lisbeth twalwakila.” Kuna kwalanda, Knut yo Lisbeth bakubama mu yaluka yo kwenda kuna Uganda. I bosi, bevutukanga kuna Noruega ngonde zole muna mvu mu kwenda sala. Muna mpila yayi, bekalanga ye nzimbu zafwana mu zingila kuna Uganda yo sala salu kia ntangwa ke ntangwa.

Nkia nluta bebakanga mpangi zazi? Roald wavova vo: “Mu zunga kiaki, tuviokesanga ntangwa yayingi vamosi y’esi nzo una ke twalendanga vanga ko kuna Bergen. E nzola vana vena esi nzo yawokela. Dia nsambu kikilu kwa yeto mu mona una wan’eto benungunukinanga muna mwanda.” Wakudika vo: “Owau tukalanga yo nyindu asikila mu kuma kia mavwa. Nswaswani ye una twayindulanga, twabakula vo mavwa ke mena ye mfunu ayingi ko.”

 Elsebeth wamona o mfunu wa longoka ndinga yakaka. Ekuma? Muna zunga kia nkutakani Lakselv muna mpe ye vata dia Karasjok, zunga kizingila nkangu a Sami, i sia vo, esi nsi bezingilanga kuna node ya Noruega, Suécia, Finlândia ye Rússia. Muna kuma kiaki, Elsebeth walongoka ndinga Sami kimana kalenda mokena ye wantu a zunga yayi. Owau olendanga mokena yo wantu muna ndinga yayi. Nga oyangalelanga e zunga kiandi kiampa? Wavova ye kiese kiawonso vo: “Ilongokanga Nkand’a Nzambi ye wantu sambanu. Ngina ye kiese kia sadila mu zunga kiaki.”

Fabian, owau osalanga se mviti a nzila ye selo kia salu wavova vo, oyandi yo Isabel bakasakesa aleke tatu muna nkutakani au yampa kimana bayivana muna salu ya nkutakani. Owau aleke tatu awaya besalanga kwayingi muna salu kia umbangi. Nzole muna yau bavubwa ye basala se aviti a nzila asadisi muna ngonde a Malusu 2012. Mosi mun’aleke awaya, ona wayantika yoya muna ludi, wavutula matondo kwa Fabian yo Isabel wau bansadisa mu sikila diaka muna ludi. Fabian wavova vo: “Yayangalala kikilu vava kavova diambu diadi. Yamona e kiese kitukanga muna sadisa o muntu.” Isabel wavova vo: “Muna salu kiaki, kieleka ‘yamika yo mona vo Yave wambote.’ (Nku. 34:8) Wakudikila vo: “Vana ntandu, o sadila mu zunga kiaki diakiese kikilu.”

Marelius yo Kesia, owau bena ye zingu kiavevoka kansi kiambote. Muna nkutakani ya Alta, muna bayenda sadila, owau muna y’ateleki 41. Marelius wavova vo: “Avo ngindwidi e zingu twakala kiau, dialukasakeso mu mona vo e zingu kieto kiasoba kikilu. Tuvutulanga matondo kwa Yave wau katuvana elau dia kunsadila se aviti a nzila mu zunga kiaki. Ke vena diambu disundidi e kiese ko.” Kesia wakudikila vo: “Yalongoka o bunda e vuvu kwa Yave, okutulunga-lunganga. O vambuka yitu yame dikunsadisanga mu yangalela e ntangwa tuviokesanga vamosi. Kisinga kuyibanza ko muna nzengo twabaka.”

Adieyi tuvova mu kuma kia Knut yo Lisbeth bayenda kuna Uganda? Knut wavova vo: “Ntangwa yayingi yavioka muna kulukilwa ku nsi yayi ye fu ya kisi nsi. Tunwananga ye mpasi za kondwa maza, kura ye kimbevo kia vumu, kana una vo i wau, ediadi ke dikutusimbanga ko mu longoka Nkand’a Nzambi yo wantu ayingi.” Lisbeth wavova vo: “Avo okangalele miniti makumatatu kaka tuka muna zunga tuzingilanga, owana zunga ina vo wantu ke bawidi nsangu zambote ko. Vava tukwendanga ko tuwananga wantu betanganga Nkand’a Nzambi yo kutulomba vo twabalonga. O longa nsangu za Nkand’a Nzambi kwa wantu awaya asakalala kiese kikilu dikututwasilanga.”

Ekwe kiese kemonanga Yesu Kristu wa Mfidi eto tuka kun’ezulu, vava kemonanga e mpila ilungisilwanga e salu kia umbangi kayantika ova ntoto. Kieleka, nkangu awonso a Nzambi ukuyivananga ye kiese kiawonso mu lungisa nkanikinu a Yesu wa ‘kitula wantu a zula yawonso s’alongoki.’—Mat. 28:19, 20.