1. Ntia mfundusu yisalama ntamana?

 MU NTANGU yita yilama nsobolo za zinene tuta zinga! Ntamana, Yezu mbo kafundisa bantu babansoni babâka ha mutoto. Yezu wazonzela misamu miaketi tula ntete tilumbu tia mfundusu bu kahana mbikululu kwe milongoki miandi yeri tarilaka tidimbu tisongela ti yandi ni hô kena na tisongela nsuka ya nza. (Mat. 24:3) Mbikululu yango mu Matie bikapu 24 na 25 yena, mpe binsamu bita delakana mu Marke tikapu 13 na Like tikapu 21 bata bia zonzela.

2. Mu ntia musamu tutûla mabanza meto, mpe mu bungu dia nti wutubakisila?

² Yezu wahana ndwengosolo za mfunu mu nzila ya bifwani bitatu. Ni bifwani bia bimeme na bankombo, bia ndumba ze na ndwenga na za ndumba ze bizoba, na tifwani tia talanta. Muna tifwani beto tita bakisa mu bakula bwe ndiatulu ya muna muntu yilendi nata nsobolo mu mpila yi bamufundisila. Bu tuta kwe taluzuri bifwani bio, tadinga mu zaba malongi ma tulendi baka na mpila yi tulendi ma sarila. Tifwani tia ntete ti tutaluzula ni tifwani tia bimeme na bankombo.

BIMEME NA BANKOMBO

3. Ntia ntangu Yezu kafundisa bantu?

³ Mu tifwani tia bimeme na bankombo, Yezu wazonzela mfundusu ya bantu bê na bweso bwa sarila nsangu za mbote na bwa yika moko kwe mpangi zandi za tumbu. (Mat. 25:​31-46) Mu ntangu ya “mpasi ziyôkele,” mbo kahana mfundusu ya sungama ntete Armagedo. (Mat. 24:​21, NWT) Ntiana kwa  muvungi bu wuhambasaka bimeme na bankombo, Yezu mbo kahambasa bô bayikaka moko na kwikama kwakwansoni kwe milongoki miandi mia tumbu na bô balembo bwa saka.

4. Mu mabanza ma Izaya 11:​3, 4, mu bungu dia nti tufweti bêla na lukwikulu ti Yezu mbo kafundisa bantu mu mpila ya sungama? (Tala mpe ha tinima tia ntete.)

⁴ Mbikululu za Bibila zisongele ti Yezu bu kena mfundisi ya sola Yehova, mbo kasarila buderede bu kafundisa bantu. (Tanga Izaya 11:​3, 4.) Mbo katomo taluzula ndiatulu, mabanza na nzonzolo ya bantu—na mpila yi babongelaka mpangi zandi za tumbu. (Mat. 12:​36, 37; 25:40) Yezu mbo kazaba nani wayika moko kwe mpangi zandi za tumbu na mu tisalu tiawu. a Mosi ya mpila ya mfunu yi sarilaka bimeme mu yika moko kwe mpangi za Kristo ni mu babakisa mu tisalu tia samuna. Bô bahanaka lubakusu lo, mbo babatâ “ba sungama” mpe mbo babâ na lenda dia “zinga mankululu” ha mutoto. (Mat. 25:46; Nza. 7:​16, 17) Ntia mpila tusakumunu mu bungu dia bô bata tatamana mu bâ ba kangama! Bu batatamanaka mu bâ ba kwikama mu ntangu ya mpasi ziyôkele na mu bilumbu biakaka, nkumbu zawu balundaka mu ‘buku dia luzingu.’—Nza. 20:15.

5. Ntia malongi tuta baka mu tifwani tia bimeme na bankombo, mpe banani balendi tia bakila ndandu?

⁵ Bâ wa kwikama mpe wa kangama. Tifwani tia Yezu tia bimeme na bankombo bantu bê na tivuvu tia zinga ha mutoto tita toko tarila. Timinu tiawu basongelaka bu babakisaka mpangi za Kristo mu tisalu tia samuna, kâ mpe bu balandaka na kwikama kwakwansoni lutwalusu lwa ngamba ya kwikama na ya ndwenga yasola Yezu. (Mat. 24:45) Kâ bô bê na tivuvu tia kwenda ku zulu bafweti mpe teka kutu mu ndwengosolo ya tifwani. Mu bungu dia nti? Mu bungu ti Yezu ndiatulu’awu, mabanza mawu, na nzonzolo’awu kakipaka. Bawu mpe bafweti bâ ba kwikama. Kâ, Yezu bifwani biole biakaka kahana bie na ndwengosolo za mfunu mu bungu dia Bakristo ba tumbu. Bifwani bio mu Matie tikapu 25 tubakila bio. Bwawu bu tazonzeleno tifwani tia ndumba za ndwenga na ndumba ze bizoba.

NDUMBA ZE NA NDWENGA NA ZE BIZOBA

6. Bwe ndumba tanu zayizi songela ti ndwenga zeri nawu? (Matie 25:​6-10)

⁶ Mu tifwani tia ndumba, Yezu ndumba kumi (10) kata zonzela baduka mu kwe bwana bakala dia makwela. (Mat. 25:​1-4) Tivuvu tiabâ nawu ti bakala baketi turisa ku malaki ma makwela. Yezu watâ ti batanu ha kati diawu beri na ‘ndwenga’ mpe batanu bakaka beri ‘bizoba.’ Ndumba za ndwenga za kubama zeri mpe meso ma tia meri nawu. Ndumba zo za kubama zeri mu kêla bakala ntangu yayansoni yaketi fwanana, ni bu sa ti mpimpa kaketi kwiza. Buna, banata minda miawu mu tûla mutsamina mu mpimpa. Banata mpe mafuta makaka, tala ti bakala dilembekete mu kwiza. Dieka bo, bakubama beri mu lunda minda miawu mia namu. (Tanga Matie 25:​6-10.) Bakala bu diatûla, ndumba za ndwenga zayenda ku malaki ma makwela na yandi. Mpila mosi mpe, Bakristo ba tumbu babâ ba kubama bu batatamana mu bâ na meso ma tia mpe ba kwikama tii mu ntangu yi kwiza Kristo, mbo babaka musendo’awu bu babahana nzila yabâ na bakala, Yezu, mu Timfumu tia  mazulu. b (Nza. 7:​1-3) Bwe tutâ mu ndumba tanu ze bizoba?

7. Nti biaturila ndumba tanu za bizoba, mpe mu bungu dia nti?

⁷ Bu tubafwanakasa na ndumba za ndwenga, ndumba za bizoba ka zeri’â za kubama ko mu ntangu ya tula bakala. Minda miawu miabatika mu fwa, mpe ka banata mafuta makaka ko. Bu bayizi zaba ti bakala dieka tula, badinga mu duka mu kwe sumba mafuta. Ka batikârila ko bakala bu diatula. Mu ntangu yîna, “ndumba zeri za kubama zakota na yandi ku malaki ma makwela, mpe bakanga mwelo.” (Mat. 25:​10, NWT) Ha manima, ndumba ze bizoba bu zakâla mpe bu zadinga mu kota, bakala wabatêla: ‘Ka niluzebi’â ko.’ (Mat. 25:​11, 12) Ndumba zo ka zeri’â za kubama ko mu kêla bakala ntangu yayansoni yaketi fwanana. Ntia malongi Bakristo ba tumbu balendi baka?

8-9. Ntia malongi Bakristo ba tumbu balendi baka mu tifwani tia ndumba? (Tala mpe tifwani.)

⁸ Songela ti wa kubama wena mpe meso ma tia me naku. Yezu ka tâ ko ti bikunku biole bia Bakristo ba tumbu biaketi bâ kô: tikunku timosi tiaketi bâ tia kubama mu kêla nsuka ya nza na tikunku tiakaka tiaketi lembo bâ tia kubama. Kâ, wazonzela misamu miaketi turila Bakristo ba tumbu tala ti ka beri’â ba kubama ko mu korela na kwikama tii ku nsuka ya nza. Buna, ka baketi’â baka musendo’awu ko. (Za 14:​3, 4) Musamu wo beto wuta tuma mu tomo dimbitila! Ni bu sa ti tivuvu tie naku tia kwenda ku zulu peleko tiabâ ha mutoto, beto bansoni tufweti teka kutu mu ndwengosolo ya tifwani tia ndumba. Muna muntu mu beto fweti bâ na meso ma tia mpe wa kubama mu korela tii ku nsuka.—Mat. 24:13.

⁹ Bu kamana zonzela tifwani tia ndumba mu songela mfunu yabâ ba kubama na yabâ  na meso ma tia, Yezu wazonzela tifwani tia talanta. Tifwani tio mfunu yabâ muntu wu salaka tita songela.

TALANTA

10. Bwe ngamba zole zasongela kwikama kwawu? (Matie 25:​19-23)

¹⁰ Mu tifwani tia talanta, Yezu ngamba zole kata zonzela ze za kwikama kwe mfumu’awu na ngamba yimosi yilembolo ya kwikama. (Mat. 25:​14-18) Ngamba zole za songela kwikama kwawu bu zasarila ngolo mu baka mbongo zazingi mu bungu dia mfumu’awu. Ntete kasa nzietolo ku bunzenza, yandi wabahana talanta, mpila mosi bongo zazingi. Ngamba zole za kwikama zasala tisalu tia ngolo mpe zasarila mbongo zo na ndwenga. Ndandu ni ze? Mfumu’awu bu kakâla, bawu babutisa mbongo zi kabahana. Mfumu wabasîka, mpe bakota ‘mu nsayi ya mfumu’[awu].’ (Tanga Matie 25:​19-23.) Kâ bwe tutâ mu ngamba ya ntatu? Nti kasila mbongo zamuhana mfumu’andi?

11. Nti biaturila ngambo yo yabâ ‘tilenga,’ mpe mu bungu dia nti?

¹¹ Ngamba ya ntatu talanta yimosi kabaka, kâ ‘tilenga tieri.’ Mfumu’andi wakekolo ti kasarila talanta yo na ndwenga. Kani kasila bo, wazika yo ku nsi’â mutoto. Mfumu bu yakâla, ngamba yo ka yabâ na tima ko ti kamuhana. Kâ ngamba yo ka yabâ na bifu bia mbote ko. Kani kalomba mulemvo mu bungu ti ka funisa mbongo za mfumu’andi ko, ngamba yo yatâ ti mfumu’andi ‘yiribita die nandi.’ Mfumu ka tambula ngamba yo ko. Musamu wakaka, bamuwuka talanta yo mpe bamukuma ku nzo ya mfumu’andi.—Mat. 25:​24, 26-30.

12. Ngano ngamba za zole za kwikama banani bata monekesa lumbu ti?

¹² Ngamba za zole za kwikama zimonekese Bakristo ba tumbu ba kwikama. Mfumu ni Yezu ta balomba mu ‘kota mu nsayi ya mfumu’[awu].’ Musendo’awu wa ku mazulu bata baka, mpila mosi mvumbukulu ya ntete. (Mat. 25:​21, 23; Nza. 20:5b) Ku lweka lwakaka, tifwani tia mbi tia ngamba ye  tilenga, ndwengosolo yena mu bungu dia Bakristo ba tumbu. Ngano bwe?

13-14. Ntia malongi Bakristo ba tumbu bata baka mu tifwani tia talanta? (Tala mpe tifwani.)

¹³ Tasongela ti bantu twena basalaka. Mu tifwani tia talanta na tifwani tia ndumba, Yezu keri’â bikulaka ko ti Bakristo ba tumbu mbo baketi bâ bilenga. Kâ misamu miaketi ba turila keri zonzelaka tala ti bawombesa luhemo lwawu. Ka baketi’â bâ na lenda ko dia kengerela mbila’awu na nsololo’awu, mpe ka baketi’â bahana nzila ko ya kota mu Timfumu tia mazulu.—2 Pi. 1:10.

¹⁴ Tifwani tia Yezu tia ndumba na tia talanta titomono songela ti Bakristo babansoni ba tumbu bafweti bâ ba kubama mpe na meso ma tia, kâ bafweti bâ mpe bantu ba salaka. Kâ, ngano Yezu musamu wakaka katâ waketi lwengesa Bakristo ba tumbu? Yee, ni bo kasa! Misamu mia tâ Yezu mie mu Matie 24:​40, 41 mitariri mpe tilumbu tia mansukina tia mfundusu ya Bakristo ba tumbu.

NGANO NANI ‘BABONGA’?

15-16. Bwe Matie 24:​40, 41 yita songela ti mfunu wena kwe Bakristo ba tumbu mu bâ na meso tia?

¹⁵ Ntete kazonzela bifwani bio bia bitatu, Yezu wazonzela mfundusu ya mansukina ya Bakristo ba tumbu yaketi songela nani batamburi. Yandi wazonzela babakala bole beri salaka ku musitu na bakento bole beri yirikaka mampa. Mu muna tifwani, kampe bantu bo tisalu timosi bata sala, kâ Yezu watâ ti ‘mbo babonga wumosi mpe mbo basisa wakaka.’ (Tanga Matie 24:​40, 41.) Ha manima, walwengesa milongoki miandi: “Bêno na meso ma tia, mu bungu ti ka luzebi’â tilumbu ti kwiza Mfumu’eno ko.” (Mat. 24:​42, NWT) Yezu watâ misamu mimosi bu kamana zonzela tifwani tia ndumba. (Mat. 25:13) Ngano misamu mio kwelana mita kwelana? Kampe ni bo. Bakristo ba tumbu ba matieleka na ba kwikama kwa baketi ‘bonga,’ mpe Yezu kaketi tambula mu Timfumu tia mazulu.—Za 14:3.

¹⁶ Bâ na meso ma tia. Bakristo babansoni ba tumbu balembo tatamana mu bâ na meso ma tia mu timpeve, ka babavukasa ko na ‘bô ba solo.’ (Mat. 24:31) Mpe bô babansoni bê na tivuvu tia zinga mankulu ha mutoto bafweti landa mpe ndwengosolo ya Yezu ngatu batatamana mu bâ na meso ma tia mpe ba kwikama.

17. Mu bungu dia nti tufweti lembo bâ na lwaka tala ti Yehova solele mu tumba Mukristo wumosi mu ntangu ya beto?

¹⁷ Yehova yandi tutomono zaba, ntiangu tuta tûla lukwikulu mu mfundusu zandi. Ka twena na lwaka ko tala ti Yehova solele mu tumba Bakristo bakaka ba kwikama mu ntangu ya beto. c Misamu mia tâ Yezu tuta bambukila mitariri bisari biayizi sala mu heure 17 mie mu tifwani tia ndumba. (Mat. 20:​1-16) Bô babatika mu sala ku musitu wa vinu mu nkokela babaka mbongo zimosi na bô babatika mu sala mu pari. Mpila mosi mpe, Bakristo ba tumbu musendo wumosi kwa babaka ntono ntangu yi babasola tala ti batatamane mu bâ ba kwikama.

TEKA KUTU MU NDWENGOSOLO

18-19. Ntia malongi tubakiri mu bifwani bitulongokele?

¹⁸ Ngano nti tulongokele? Mu bungu dia bô bê na tivuvu tia zinga mankululu ha mutoto, tifwani tia bimeme na bankombo tisongele mfunu ya tatamana mu bâ ba kwikama mpe ba kangama kwe Yehova—bwawu bu na mu ntangu ya mpasi ziyôkele zita kwiza. Mu ntangu  yo yita kwiza, Yezu mbo katâ ti Bakristo ba kwikama nswa we nawu wabaka ‘luzingu lwa mankululu.’—Mat. 25:46.

¹⁹ Bifwani biole mpe tutaluzuri bita hana ndwengosolo kwe Bakristo ba tumbu. Mu tifwani tia Yezu titariri ndumba za ndwenga na za bizoba, batanu bamonekene ti ndwenga ze nawu. Bakubama beri, mpe meso ma tia meri nawu, mpe lenda diabâ nawu dia kêla bakala ntangu yayansoni yaketi fwanana. Kâ ndumba ze bizoba ka zabâ za kubama ko. Buna bakala wakala mu bahana nzila mu kwenda ku malaki ma makwela. Beto mpe tufweti bâ ba kubama mu kêla ntangu yo yi fwanane tii Yezu bu kakwizi tûla nsuka mu nza yi. Mpe mu tifwani tia Yezu tia talanta, twizi zonzela ngamba zole za kwikama zeri bantu basalaka. Bayizi sala ngolo mu bungu dia mfumu’awu ngatu kabatambula. Kâ, ngamba yabâ tilenga bamukala. Malongi ni me? Tufweti bâ na tisalu tiatingi mu tisalu tia Yehova tii ku nsuka. Ha manima, twizi mona bwe Bakristo ba tumbu bafweti tatamana mu bâ na meso ma tia ngatu ‘bababonga’. Na timina diadiansoni bantu bo bata kêla ti babavukasa ku zulu na Yezu. Ha manima ma muzingu wa Armagedo, mbo babâ tintwari na Yezu ku makwela ma Mwana Timeme.—2 Tes. 2:1; Nza. 19:9.

20. Ngano Yehova nti kasa mu bungu dia bô bata teka kutu mu ndwengosolo zandi?

²⁰ Ni bu sa ti tilumbu tia mfundusu mu ntinu tita kwiza, ka tufweti’â tabâ na bunkuta ko. Tala ti tutatamane mu bâ ba kwikama, Tata’eto dia luzolo mbo katuhana “ngolo ziyôkele” ngatu “talenda [. . .] mu bâ ba telama ha meso ma Mwana muntu.” (2 Kor. 4:7; Like 21:​36, NWT) Ni bu sa ti tivuvu tie neto tia kwenda ku zulu peleko tia zinga ha mutoto, mbo tutâ Tata’eto nsayi tala ti tulendi ndwengosolo zi tubakiri mu bifwani bia Yezu. Mu nzila ya bweso bwa Yehova, nkumbu zeto mbo ‘zitsonama mu buku’ dia luzingu.—Dan. 12:1; Nza. 3:5.