Mbuka ya nkotolo mwelo wabâ weri nataka mu mbuka ya santu ya Tempelo. Tintwari na mbangululu za La Bible. Traduction du monde nouveau zadûka ntete 2023, “mbuka ya nkotolo yabâ ha matu moko 20 yeri saka mu bula, yadelakana na bunene bwa nzo, mboko mu mutela moko 120.” (2 Nta. 3:4) Mbangululu zakaka zisingasaka ti mbuka ya nkotolo mutela wa moko 120 yabâ, buna ya zangama yabâ mu 53 m!

Kâ mbangululu ya Traduction du monde nouveau ya 2023 yitêle mu bungu dia mbuka ya nkontolo ya tempelo ya Salomo: “Mutela’andi moko 20 wabâ,” peleko 9 m. a Tataleno misamu mita tu tuma mu sa nsobolo ya mpila yo.

1 Mitinu 6:3 ka yeri’â zonzelaka mutela ko. Mu verse yo Yeremi wazonzela bula na bunene bwa mbuka yo, ka zonzela mutela ko. Mpe mu tikapu tita landa zonzele misamu miakaka mia nguri ntiana mubu wa tisengo tia nienga, bipusu 10, makundi ma mole ma kwivre mabâ ha matu ma mbuka ya nkotolo. (1 Mit. 7:​15-37) Tala ti mbuka ya nkotolo yayôka 50 m mu bula, mpe yayôka Tempelo mu bula, mu bungu dia nti Yeremi kalembo zonzela bula bwandi? Mbandu zazingi ha manima, bitsoniki bia Bayuda biatâ ti mbuka ya nkotolo ka yayôka bula ko na nzo ya tempelo ya tunga Salomo.

Bantu ba mayela batiyulaka tala ti bibaka bia Tempelo mbo biaketi sikama, tala mbuka ya nkotolo bula bwa moko 120 yabâ. Mu ntama, nzo za zinene za matari na za bibiriki, ntiana mielo mia tempelo za ku Ezipte, za zinene zeri bâka ku nsi, kâ za sika ku zulu. Kâ tempelo ya Salomo ya swaswana yabâ. Bantu ba mayela batêle ti bibaka bia tempelo ya Salomo ka biabâ na bunene bwa moko 6 ko, peleko 2, 7 m. Theodor Busink, muntu wulongokaka ntungulu za ntama, têle: “Tintwari na bibaka bia mwelo wa Tempelo, mbuka ya nkotolo ka yaketi’â bâ na mutela ko wa moko 120.”

Verse ya 2 Ntangu 3:4 ka bakopa yo bubote ko. Ni bu sa ti maniskri za ntama “120” zisaka mu verse yo, matsonoko makaka ma nsungu ntiana Codex Alexandrinus ya mu mbandu ya 5 na Codex Ambrosianus ya mu mbandu ya 6, zasa “moko 20.” Mu bungu dia nti titsoniki timosi tiatsoneka “120”? Ntêlo ya “100” na ya “moko” mpila mosi zimonekenaka mu Hebre. Buna, kampe titsoniki ntêlo ya “100” katsoneka kani kasa “moko.”

Diangana, bu tuta kwe se ngolo mu bakula musamu wo na mu tomo monekesa tempelo ya Salomo, mutima tuta tomo tûla mu tima tia mfunu timonekesaka tempelo yo—Tempelo ya yinene ya timpeve. Matondo tuvutulaka kwe Yehova bu kalomba kwe bisari biandi biabiansoni biamusarila mu tempelo yo!—Ebr. 9:​11-14; Nza. 3:12; 7:​9-17.