Mubonelo waluna ka za tuto utomile fa likuka za mwa Bibele. Yomuñwi ni yomuñwi waluna ka kuba Paki, uitusisanga lizwalo lahae lelilutilwe ki Bibele kuli akone kubona mwakona kusebeliseza likuka za Bibele mwa miinelo yebonisizwe kwatasi. a

•  Tuto ki ya butokwa hahulu

•  Luswanela kuba ni mubonelo oswanela ka za tuto

•  Tuto yepahami yakona kutahisa kuli lube ni mikwa yemaswe ni kutahisa kuli silikani saluna ni Mulimu sisinyehe

•  Kana Lipaki za Jehova banani tukiso ya kuluta banana la Sunda banosi?

 Kuituta kukona kutusa mutu kuba ni “butali ni maata a kunahana,” ili tulemeno to ikoñomeka hahulu Bibele kuli lube ni tona. (Liproverbia 2:10, 11; 3:21, 22) Kuzwa fo, Jesu naabulelezi balutiwa bahae kuli balute lika zanaa balaezi. (Mateu 28:19, 20) Ki lona libaka halususuezanga ni kutusa baba mwa liputeho zaluna kuli baitute kubala, kuñola, ni kuituta mwakuambolela ni batu, b hamohocwalo ni kuba ni zibo ka za bulapeli ni sizo za babañwi.—1 Makorinte 9:20-22; 1 Timotea 4:13.

 Muuso hape uunga tuto kuba ya butokwa mi hañata ususuezanga banana kuya kwa likolo za matatekelo mane ni kwa sekondari. Lulatelela milao yecwalo kulikana ni taelo yeli: “Mutu kaufela aipeye kwatasaa milonga,” kamba mibuso. (Maroma 13:1) Hape lususuezanga bana baluna kusebeza ka taata kwa sikolo mwa sibaka sa kuikutwa kuli zibo yebanani yona ilikani. c Sina molibulelela Linzwi la Mulimu: “Semueza kaufela, musieze ka moyo kaufela inge babaezeza Jehova, isiñi batu.”—Makolose 3:23.

 Tuto ilutusa kufumanela lubasi lwaluna zelutokwa. Bibele ibulela kuli, “haiba mutu hababaleli bahae, mi sihulu ba ndu yahae, yo ulatuzi tumelo mi ufitwa ki mutu yasina tumelo.” (1 Timotea 5:8) Lituto za lifasi zakona kulutusa kupeta buikalabelo bwaluna kuli lutuse mabasi aluna. Sina moiboniseza buka yeñwi yebizwa The World Book Encyclopedia, mulelo omutuna wa tuto ki kutusa batu kuli babe babeleki babasebeza ka taata mwa silalanda ilikuli bacimbule sifumu sa naha.” Mutu yaile kwa sikolo ili yaitutile misebezi yemiñwi ya mazoho, wakona kufumanela lubasi lwahae lika zelutokwa kufita mutu yasika ituta musebezi wa mazoho kamba mane yasika kena sikolo nihanyinyani.—Liproverbia 22:29.

 Bashemi hape batusanga bana babona kuitukiseza mobaka ipiliseza hase bahulile mi baezanga cwalo ka kubaisa kwa sikolo. (2 Makorinte 12:14) Lususueza bashemi kuisa bana babona kwa sikolo nihaikaba kuli bapila mwa libaka ili mo banana batokwa kulifa masheleñi kuli bakene sikolo, bafumana taata kuya kwa sikolo, kamba kueza cwalo kulwanisa sizo sa mwa silalanda sabona. d Hape lufanga liakalezo zende zekona kutusa bashemi kuziba zebaeza bana babona kwa sikolo. e

 Lunyakisisanga ka tokomelo za taba ya kuya kwa sikolo. Bibele ili: “Mutu yasalemuhi kozi ulumela litaba kaufela, kono yabutali unahanisisa mihato yahae kaufela.” (Liproverbia 14:15) Lulatelelanga sikuka se ka kunyakisisa ka tokomelo ka za sikolo sabata kuya ku sona mutu, mwaka tusezwa ki sona sikolo seo, ni lisinyehelo zetokwahala kwa sikolo seo. Ka mutala, lituto zafumana mutu kwa sikolo zakona kumutusa kupeta lika zeñwi za butokwa mwa bupilo.

 Tuto ya kwa moya ki ya butokwa hahulu kufita tuto ya lifasi. Ka kushutana ni tuto ya lifasi, lituto zetomile fa Bibele litusa batu kuba ni zibo ya Mulimu yebatusa kufumana bupilo bobusa feli. (Joani 17:3) Hape tuto yeo iluta batu likuka za muzamao ‘zelukile, katulo ya niti, ni sesiswanela, zona linzila kaufela zende.’ (Liproverbia 2:9) Muapositola Paulusi naalutilwe lituto zepahami zekona kubapanywa kwa lituto zebalutiwanga batu kwa yunivesiti, nihakulicwalo yena naalemuhile “zibo yetuna hahulu ya Kreste Jesu.” (Mafilipi 3:8; Likezo 22:3) Ni kacenu, Lipaki za Jehova babañata baile kwa likolo zepahami kono baziba kuli tuto ya kwa moya ki yona yekona kubatusa hahulu ni kufita. f

 Lishitanguti la mwa Bibele libulela kuli: “Yabutali ubona kozi mi waipata.” (Liproverbia 22:3) Lipaki za Jehova babona kuli liyunivesiti zeñwi ni likolo zeñwi zepahami likona kusinya mikwa ni kutahisa kuli silikani sa mutu ni Jehova sikone kusinyeha. Kabakaleo, Lipaki babañata habayangi kwa likolo zecwalo kamba kuisa bana babona kwateñi. Baikutwa kuli kwa likolo zepahami zeo baituti basusuezwanga kuba ni mibonelo yefosahezi yecwale ka:

•   Mubonelo ofosahezi: Masheleñi atahisa tabo mi asileleza

   Batu babañata baanga kuli tuto yepahami ikona kutusa mutu kuba ni musebezi ofumanisa masheleñi amañata, kacwalo, baituti babañata bayanga kwa yunivesiti kuli bayo fumana masheleñi amañata. Batu babañwi banahana kuli masheleñi akona kubasileleza ni kubatusa kuba ni tabo mwa bupilo, kono Bibele ibonisa kuli kunahana ka nzila yecwalo hakutusi. (Muekelesia 5:10) Sa butokwa ni kufita, Bibele iluta kuli “lilato la masheleñi ki mubisi wa zemaswe za mufuta kaufela” mi lilato leo lifokolisanga tumelo ya batu. (1 Timotea 6:10) Lipaki za Jehova baezanga mobakonela kaufela kuli basike bakeluswa ki “maata apuma a sifumu.”—Mateu 13:22.

•   Mubonelo ofosahezi: Mutu uswanela kundongwama tuto yepahami kuli abe ni libubo kamba mayemo apahami

   Ka mutala, Nika Gilauri, yanaabanga mubakweli wa mueteleli wa mwa naha ya Georgia, naañozi cwana ka za mibonelo yebanani yona batu ba mwa naha yahabo yena: “Mwa Georgia mutu kaufela uswanela kuba ni digrii ya kwa yunivesiti kuli angiwe kuli ki wa butokwa. . . . [Mwa linako za kwamulaho,] babanca bane basina digrii nebasaangiwi ki mabasi abona kuba ba butokwa.” g Kono Bibele ifa temuso ya kuli lusike lwaipatela libubo mwa lifasi le. Jesu naabulelezi baeteleli ba bulapeli ba mwa linako zahae kuli: “Mukalumela cwañi, hailifo muamuhela kanya yemufanana?” (Joani 5:44) Batu babayanga kwa yunivesiti bakana bakukuezwa kuba ni moya wa buikuhumuso ili moya watoile Mulimu.—Liproverbia 6:16, 17; 1 Pitrosi 5:5.

•   Mubonelo ofosahezi: Mañi ni mañi uswanela kuitomela likuka zahae za muzamao ibe kuli ki zende kamba ki zemaswe

   Lipaki za Jehova balatelela likuka za Mulimu ka za lika zaanga kuba zende kamba zemaswe. (Isaya 5:20) Nihakulicwalo, ka kuya ka taba yenehatisizwe mwa mutende wa Journal of Alcohol and Drug Education, likukuezo za litaka kwa yunivesiti litahisanga kuli baituti babañata bakone kueza likatulo zelwanisana ni lika zebaitutile ka za lika zende ni zemaswe.” h Mubonelo wo walumelelana ni sikuka sa mwa Bibele sesili: “Liango zemaswe lisinya mikwa yeminde.” (1 Makorinte 15:33) Kwa yunivesiti kuatile hahulu mikwa yahanisa Mulimu inge cwalo bucakolwa, kuitusisa maswe milyani yekola, kulobala ni mutu yemusika nyalana ni yena, mi mane bakukuezanga batu kueza lika zecwalo.—1 Makorinte 6:9, 10; 2 Makorinte 7:1.

•   Mubonelo ofosahezi: Tuto yepahami ki yona nzila yende yekona kucinca muinelo wa lifasi le

   Lwaziba batu kuli babañata bandongwamanga tuto yepahami isiñi ka libaka la kuipatela sifumu, libubo, kamba kuli baikole minyaka yesa lumelezwi kono baezanga cwalo kuli bacince mupilelo wabona ni muinelo wa lifasi. Hakusika fosahala kuitomela likonkwani zecwalo, kono Lipaki za Jehova bona baitomezi likonkwani lisili. Sina Jesu, lwaziba kuli ki Mubuso feela wa Mulimu okona kutatulula matata mwa lifasi. (Mateu 6:9, 10) Kono fo hakutalusi kuli hakuna zeluswanela kueza halunze lulibelela kuli Mubuso wa Mulimu utatulule matata mwa lifasi. Sina Jesu, lutaluseza batu ‘taba yende ya Mubuso’ mwa lifasi kaufela ili kutusa batu babañata-ñata kucinca mupilelo wabona. i—Mateu 24:14.