Ne ba Ifanile Mwa Norway

LILIMO li sikai kwamulaho, bo Roald ni bakubona bo Elsebeth, ili bao ka nako yeo ne ba naa ni lilimo ze fitelela 45, ne ba pila bupilo bo bunde mwa sibaka se si bizwa Bergen, ili tolopo ya bubeli kwa butuna mwa naha ya Norway. Bona ni mwanaa bona wa mushimani Fabian hamohocwalo ni mwanaa bona wa musizana Isabel, ne ba ezanga misebezi ya mwa puteho ka busepahali. Bo Roald ne ba sebeza sina muuna-muhulu, bo Elsebeth ne ba li mapaina mwa puteho, mi Isabel ni Fabian ne ba li bahasanyi ba ba eza hande mwa puteho.

Mwa kweli ya September 2009, lubasi lo lwa ikatulela ku yo kutaleza kwa sibaka se si kwahule ka sunda iliñwi. Bo Roald ni bakubona bo Elsebeth hamohocwalo ni mwanaa bona Fabian ya naa na ni lilimo ze 18 ka nako yeo, ba tutela kwa sikuli sa kwa Nordkyn se si fumaneha kwa sibaka se si bizwa Finnmark ili ko ku bata hahulu. Teñi ko, ne ba kutalelize mwa munzi wa Kjøllefjord hamoho ni mizwale ni likaizeli ba ne ba tile ku to kutaleza mwa sibaka seo. Bo Roald ba li: “Kwa makalelo a sunda ya pili, ne ni tabile hahulu bakeñisa ku ziba kuli ne ni konile ku lukisa miinelo ya ka hande kuli ni kone  ku peta musebezi o ipitezi wo ka sunda mukatumbi.” Kono mwa sunda ye swana yeo, bo Roald ba kala ku bilaezwa ki nto ye ñwi. Ki nto mañi ye ne tahisize kuli ba ikutwe cwalo?

PUZO YE NEE SI KA LIBELELWA

Bo Roald ba talusa kuli: “Ka ku sa libelela, kaizeli Mario ya naa li paina ili ya naa sebeleza kwa Finnmark, a lu buza haiba ne lu ka tabela ku tutela kwa tolopo ya Lakselv kuli lu yo tusa puteho mo ne ku na ni bahasanyi ba 23.” Bo Roald ne ba komokisizwe ki puzo yeo ye ne ba si ka libelela. Bo Roald ba talusa kuli: “Na ni bo Elsebeth ne lu kile lwa nahana za ku yo sebeleza ko ne ku na ni butokwi bo butuna—kono ne lu hupula ku eza cwalo bana ba luna ha ne ba ka hula ni ku kala ku iponela.” Nihakulicwalo, mwa mazazi a sikai e ne ba kutalelize mwa sibaka se si kwahule seo, bo Roald ne ba lemuhile kuli batu ne ba tabela ku ituta ka za Jehova. Batu bao ne ba tokwa ku tusiwa ka nako yeo isiñi hasamulaho. Bo Roald ba li: “Lizwalo la ka ne li ni sisitile hahulu kuli mane ne ni palezwi ku bona buloko mwa mazazi a sikai.” Hasamulaho bo Mario ba isa bo Roald ni lubasi lwa bona kwa Lakselv ka mota ili limita ze bato eza 240 ku zwa kwa mboela wa sibaka se si bizwa Kjøllefjord. Bo Mario ne ba bata kuli bo Roald ni lubasi lwa bona ba yo iponela puteho ye nyinyani yeo.

Kwa Lakselv, muzwale Andreas, yo muñwi wa mizwale ba babeli ba ba li baana-bahulu kwa sibaka seo a pota-potisa baenyi bao ni ku ba bonisa Ndu ya Mubuso. Mizwale ba mwa puteho yeo ne ba amuhezi lubasi lo ka tabo mi ba bulelela bo Roald ni bo Elsebeth kuli mizwale bao ne ba ka tabela hahulu kambe lubasi lwa bo Roald ne lu ka tutela kwa sibaka seo kuli lu yo tusa mwa musebezi wa ku zwisezapili za Mubuso kwa sibaka seo. Bo Andreas ne ba bulezi inze ba menya kuli ba lukisize kale kuli bo Roald ni Fabian ba yo ba ni puisano ya kuli ba kene musebezi. Bo Roald ni bo Elsebeth ne ba ezizeñi ha ne ba bulelezwi cwalo?

KI KETO MAÑI YE LU KA EZA?

Fabian naa ikutwile cwana sapili: “Ha ni tabeli ku tutela kwanu.” Fabian naa sa lati ku siya balikani ba hae ba naa hulile ni bona mwa puteho mi hape naa sa lati ku to pila mwa ka toloponyana. Ku zwa fo, naa si ka feza kosi ya hae ya ku ituta za malaiti. Kono Isabel (ya naa na ni lilimo ze 21 ka nako yeo) ha naa buzizwe haiba wa tabela ku tutela kwa sibaka seo, naa bulezi cwana: “Kona ze ni tabela ku eza mwa bupilo bwa ka!” Isabel u li: “Kono ha ni to nahanisisa luli taba ya ku tuta, se ni ipuza kuli: ‘Kana na swanela ku tuta luli? Kana ni ka tondanga balikani ba ka? Kana ni swanela ku zwelapili feela mwa puteho ya hesu ili mo lika kaufela li zamaya hande.’” Bo Elsebeth bona ne ba ikutwile cwañi ka za memo yeo? Ba bulela kuli: “Ne ni ikutwile kuli Jehova naa file lubasi lwa luna musebezi, kono hape ne ni nahanile za ndu ya luna ye ne lu sa zo lukisa ni lika kaufela ze ne lu fumani mwa lilimo ze 25 ze felile.”

Sunda ye ipitezi ha se i felile, bo Roald ni lubasi lwa bona ba kutela kwa Bergen, kono ba zwelapili ku hupula mizwale ni likaizeli ba bona ba ne ba siile kwa sibaka sa Lakselv ili likilomita ze 2,100 ku zwa kwa Bergen. Bo Elsebeth ba li: “Ne ni lapezi ku Jehova hañata-ñata, mi ne ni ambolisananga ni balikani be ne ni fumani kwa sibaka seo mi ne lu lumelananga maswaniso ni ku zibisana ze ezahezi mwa bupilo bwa luna.” Bo Roald ba li: “Ne ni tokwa nako ya ku nahanisisa fa taba yeo ya ku tutela kwa sibaka seo. Hape ne ni tokwa ku nahanisisa mo ne ni ka ipiliseza kwa sibaka seo. Ne lu ka ipilisa cwañi? Ne ni lapezi ku Jehova hañata mi se ni ambola ni lubasi lwa ka ni mizwale ba ba hulile kwa moya.” Fabian u li: “Ha ne ni nze ni lapela, na lemuha kuli ha ku na se si kona ku ni palelwisa ku ya kwa sibaka seo. Ne ni lapezi ku Jehova, mi na kalisa ku ba ni takazo ya ku tutela kwa sibaka seo.” Isabel naa ikutwile cwañi? Kuli a itukiseze ku ya kwa sibaka seo, Isabel a kalisa ku eza bupaina mwa sibaka sa naa pila ku sona. Isabel ha sa ezize bupaina ka likweli ze silezi ni ku itutanga Bibele kamita, a ikutwa kuli u itukiselize ku tutela kwa sibaka seo.

KU ITUKISEZA KU PETA SIKONKWANI SA BONA

Takazo ya bona ya ku yo sebeleza ko ku na ni butokwi bo butuna ha ne inze i zwelapili ku hula, lubasi lo lwa eza ze tokwahala kuli lu pete sikonkwani seo. Bo Roald ne ba sebeza musebezi o no ba ocolisa masheleñi ili musebezi o ne ba ikola, kono ba kupa ku pumula ka silimo si li siñwi. Nihakulicwalo, mubelekisi wa bona a ba kupa kuli ba sebezange lisunda ze peli ni ku pumulanga lisunda ze silezi. Bo Roald ba li: “Ne ni kalile ku holanga masheleñi a manyinyani hahulu kono lika ne li li hande.”

Bo Elsebeth ba li: “Bo muunaa ka ne ba ni kupile kuli ni bate ndu mwa Lakselv ilikuli lu bate batu ba ba ka kena ni ku telelanga ndu ya luna ya kwa Bergen. Ne lu ezize buikatazo bo butuna ni ku tanda nako ye ñata, kono ne lu konile. Hamulaho wa nakonyana, bana ba luna ba fumana musebezi wa swalelele mi ba kala ku lu lekelanga lico ni ku lu lifelanga linzila.”

 Isabel u li: “Bakeñisa kuli tolopo ye ne lu tutezi ku yona ki ye nyinyani, butata bo ne ni kopani ni bona ne li bwa ku fumana musebezi o ne u ka ni tusa ha ne ni nze ni eza bupaina. Fokuñwi ne ni ikutwanga kuli mwendi ha ni na ku fumana musebezi.” Isabel naa konile ku lifelanga lisinyehelo za hae bakeñisa ku sebezanga musebezi wa naa fumananga kaufela, mwa silimo sa pili naa sebelize misebezi ye 9. Fabian naa petile cwañi milelo ya hae? Fabian u li: “Kuli ni feleleze kosi ye ne ni eza ya malaiti, ne ni tokwa ku sebeza ni mutu ya ziba hande musebezi wa malaiti. Ne ni ezize cwalo mwa Lakselv. Hasamulaho, naa pasa hande tatubo ya ka mi naa fumana musebezi wa swalelele wa ku lukisa lipangaliko za malaiti.”

BATU BA BAÑWI MO NE BA EZELIZE ZE ÑATA MWA SEBELEZO YA BONA

Bo Marelius ni bakubona bo Kesia ni bona ne ba bata ku yo sebeleza kwa sibaka ko ne ku tokwahala hahulu bakutazi ba Mubuso. Bo Marelius ba se ba na ni lilimo ze 29, ba li: “Lingambolo ze nee fiwanga kwa mikopano ye mituna ni lipuisano ze nee ba banga ni zona mapaina ne li ni susuelize ku eza ze ñata mwa sebelezo ya ka.” Kono bo Kesia be se ba na ni lilimo ze 26, ne ba fumana taata ku tuta kwa sibaka se ne ba pila ku sona ni lubasi lwa bona. Bo Kesia ba li: “Ne ni sabanga hahulu ha ne ni nahananga za ku tuta ni ku siya batu be ne ni lata.” Ku zwa fo, bo Marelius ne ba sebezanga nako kaufela kuli ba feze ku lifela ndu ya bona ye ne ba lekile ka ku kolota masheleñi kwa muuso. Bo Marelius ba li: “Ka tuso ya Jehova ni ku lapelanga hañata kuli a lu tuse ku eza licinceho, ne lu konile ku tuta.” Pili, ne ba tandanga nako ye ñata kwa ku zamaisa lituto za Bibele. Ku zwa fo, bo Marelius ni bakubona bo Kesia ne ba lekisize ndu ya bona ni ku tuhela musebezi, mi mwa August 2011, ba tutela kwa mutulo wa tolopo ya Alta mwa Norway. Teñi ko, bo Marelius ba yo sebeza sina mubabaleli wa sikwama mi bo Kesia ba yo sebeza mwa sintolo ilikuli ba kone ku peta hande bupaina bwa bona.

Bo Knut ni bakubona bo Lisbeth, ba ba na ni lilimo ze fitelela 30, ne ba susuelizwe ki litaba za mwa Yearbook ze ne talusa za batu be ne ba sebeleza kwa libaka ko ku tokwahala hahulu bahasanyi ba Mubuso. Bo Lisbeth ba li: “Litaba zeo za mwa Yearbook ne li lu susuelize ku nahana kuli lu yo sebeleza kwa naha i sili, kono ne ni zina-zinile bakeñisa kuli ne ni kakanya haiba mutu-tu feela ya swana sina na wa swanela ku yo sebeleza kwa naha i sili.” Nihakulicwalo, ne ba ngile mihato kuli ba pete sikonkwani sa bona. Bo Knut ba bulela kuli: “Ne lu lekisize ndu ya luna, mi ka mulelo wa ku buluka masheleñi, lwa tuta ni bo ma. Kuli lu itute mo ne lu ka yo sebeleza mwa naha isili, ne lu tutezi kwa puteho ye ne itusisa puo ya sikuwa ya kwa Bergen ili ko ne ni zo pila ni bo ma bona bo Lisbeth.” Nakonyana ku zwa fo, bo Knut ni bakubona bo Lisbeth ba ikutwa kuli ba itukiselize ku tuta, ili ku tutela kwa naha ya Uganda. Ne ba kutelanga kwa Norway ili ko ne ba yo sebezanga ka likweli ze peli mwa silimo. Ku eza cwalo ne ku ba tusize ku ba ni masheleñi a ku ipilisa ka ona ni ku ba konisa ku kutaza ka nako kaufela mwa Uganda.

“MU LAZWE, MI MU KA BONA KULI MUÑAA BUPILO U NA NI SISHEMO”

Lika ne li bile cwañi kwa baitateli bao? Bo Roald ba bulela kuli: “Lu tandanga nako ye ñata sina lubasi mwa sibaka se, ku fita mo ne ku ka bela kambe ne lu li kwa  Bergen. Lubasi lwa luna lu swalisani. Lu bile ni mbuyoti ye tuna ya ku iponela bana ba luna ha ba eza hande kwa moya. Hape se lu nga lika za kwa mubili ka nzila ye swanela. Ha lu sa nga lika za kwa mubili ku ba za butokwa hahulu ku fita mo ne lu li ngela sapili.”

Bo Elsebeth ne ba lemuhile kuli ne ba swanela ku ituta puo isili. Libaka? Mwa kalulo ya simu ya puteho ya kwa Lakselv, ku na ni munzi wa Karasjok, o fumaneha mwa sibaka se si bizwa Sami, ili mo ku pila bayahi ba kwa mutulo wa litolopo za Norway, Sweden, Finland, ni Russia. Kuli ba kone ku kutaza kwa batu bao, bo Elsebeth ba kalisa ku ituta puo ya Sisami. Nako ye se ba kona ku ambolisana ni batu mwa puo yeo. Kana ba ikola ku sebeleza mwa sibaka seo? Bo Elsebeth ba alaba inze ba menya kuli: “Ni zamaisa lituto za Bibele ze 6. Ni ya tabile hahulu ku sebeleza kwanu.”

Fabian, ya li paina cwale ili yo hape a sebeza sina sikombwa sa puteho, u talusa kuli yena ni Isabel ne ba tusize mikulwani ba balaalu mwa puteho ya bona ye nca ili be ne ba tokwa ku susuezwa kuli ba eze misebezi ya mwa puteho. Mikulwani ba balaalu bao kaufela se ba eza hande luli mwa bukombwa. Mane ba babeli ku bona ba kolobelizwe mi ne ba ezize bupaina bwa ku tusa mwa March 2012. Yo muñwi kwa mikulwani bao ya naa sa kalile ku fokola kwa moya naa itumezi ku Fabian ni Isabel kwa ku mu tusa ku tiya hape kwa moya. Fabian u li: “Ne ni susuelizwe hahulu ki manzwi a buitebuho a mukulwani yo. Kwa tabisa luli ku tusa ba bañwi!” Isabel yena u li: “Mwa musebezi wo, ni iponezi luli kuli Jehova u na ni sishemo.” (Samu 34:8) Isabel u zwelapili kuli: “Ku zwa fo, ku sebeleza kwanu kwa tabisa luli!”

Bo Marelius ni bo Kesia se ba pila bupilo bo bu itikanelezi kono ili bo bunde hahulu. Puteho ya mwa Alta ili ye ba tutezi ku yona se i na ni bahasanyi ba 41. Bo Marelius ba li: “Ha ni iheta, kwa tabisa ku bona mo bu cincelize bupilo bwa luna. Lu itumela ku Jehova kuli lwa kona ku mu sebeleza sina mapaina kwanu ko lu inzi. Ha ku na nto ye lu tabisa inge ku sebeleza kwanu.” Bo Kesia ba ekeza kuli: “Ni itutile ku itinga hahulu ku Jehova, mi luli Jehova u lu babalezi. Hape ni lemuhile kuli ku pila kwahule ni bahabo na ku ni tusa kuli ni itebuhange hahulu linako ze ni yo banga ni bona. Ni kamuta ha ni na ku inyaza ka za keto ye ne lu ezize.”

Bo Knut ni bo Lisbeth ba ba sebeleza kwa Uganda bo? Bo Knut ba talusa kuli: “Ne ku lu ngezi nako kuli lu twaele sibaka hamohocwalo ni lizo za kwateñi. Ne ku si na mezi, malaiti, mi ne lu kulanga mwa mba. Kaufelaa luna ne lu talimananga ni butata bo bu cwalo, kono ne lu zamaisanga lituto za Bibele sina mo ne lu batela!” Bo Lisbeth ba li: “Kwa sibaka se siñwi ili ko lu kona ku zamaya mizuzu ye 30 ku zwa fa sibaka se, ku na ni ko ku si ka kutazwa kale taba ye nde. Kono ha lu yanga kwateñi lu fumananga batu inze ba bala Bibele ni ku lu kupa kuli lu ba lute. Kwa tabisa luli ku luta lushango lwa mwa Bibele kwa batu bao ba ba ikokobeza!”

Mueteleli wa luna Kreste Jesu ya kwa lihalimu u lukela ku ba ya tabile hahulu ha bona mo musebezi wa ku kutaza wa naa kalile u petelwa hahulu mwa libaka za mwa lifasi kaufela! Kaniti, batu ba Mulimu kaufela ba tabile hahulu ku ifana ku latelela taelo ya Jesu ya kuli ba “lute batu ba macaba kaufela ku ba balutiwa.”—Mat. 28:19, 20.

[Mbokisi fa likepe 6]

Ku Sebelisa likuka za mwa Bibele kwa kona ku mi tusa ku Itukiseza ku yo sebeleza ko ku tokwahala hahulu bahasanyi ba Mubuso:

• Mu lapele ku Jehova kuli a mi tuse ku ba ni takazo ya ku yo sebeleza ko ku na ni butokwi ni kuli a mi fe “butali.”—Liprov. 3:21; Mafil. 2:13; Jak. 1:5.

• Mu kupe likelezo kwa Bakreste ba bañwi ba ba na ni yeloseli. “Ya kopana ni ba ba butali, ni yena u ka talifa.”—Liprov. 12:15; 13:20.

• Mu be ni milelo ye minde. “Milelo ya mutu ya sebeza ka taata i mu atiseza lika.”—Liprov. 21:5.

• Mu nge mihato, mi mu pete milelo ya mina. “Mu eze se si lukile.”—Samu 37:3.

Ha mu ka latelela likuka ze bulezwi fahalimu, mu ka ba ni buikolwiso bwa kuli Jehova u ka fuyaula buikatazo bwa mina!—Liprov. 16:3.

[Mapa ye fa likepe 3]

(Kuli mu bone mo i hatiselizwe luli, mu bone hatiso)

Kwa Kjøllefjord

Kwa Lakselv

Kwa Alta

Kwa Karasjok

Kwa libaka za mawate

Kwa OSLO

Kwa Bergen

[Siswaniso se si fa likepe 3]

(Kwa nzohoto) Bo Roald ni Fabian

[Siswaniso se si fa likepe 3]

(Fahalimu) Bo Elsebeth ni Isabel

[Siswaniso se si fa likepe 5]

(Kwa nzohoto) Bo Knut ni bo Lisbeth ba ituta ni lubasi lwa mwa Uganda

[Siswaniso se si fa likepe 5]

(Fahalimu) Bo Marelius ni bo Kesia ba kutaza ku musali wa Musami ili kwa Norway

[Siswaniso se si fa likepe 6]

“Lubasi lwa luna lu swalisani.”—Bo Roald