Kufwilwa Mwinē Pobe

BIBLE ulombola patōka amba: Mulume ufwaninwe ‘kusanswa mukajandi mwaesanshilwe.’ Mukaji nandi ufwaninwe “kulēmeka mulumyandi bikatampe.” Bonso babidi bafwaninwe kuvuija mingilo yabo pamo bwa “ngitu imo.” (Ef. 5:33; Ngal. 2:23, 24) Ba mulume ne mukaji belamete kitatyi kyonso bekomejanga ne kwilombola buswe umo ku mukwabo. Ubwanya kudingakanya’bo pamo bwa miji ya mityi ibidi itama mipindakane. Buswe bwa ba mulume ne mukaji badi mu busongi bwa nsangaji butamanga.

Ino, le bikekala namani shi mulume nansha mukaji wafu? Bine, kino kijimba kekityibika kya mu būmi kikatyibika. Mulume nansha mukaji wa kishala, ushalanga nyeke na kyaso ku mutyima, kasuku kandi, nansha padi na busungu ne njia. Daniella walele myaka 58 mu busongi, uyukile bantu bavule bafwidilwe benē pabo. * Ino wandi mulume pa kufwa, wanene amba: “Kashā nadi nkyafikilwe na kino kintu. Kufika’nka ne nobe byokatanwa na kino kintu, kukekivwanijapo.”

NJIA IMWEKA BU KEIDI MPWILO

Bakimbi bamo basokwele amba kekudipo njia ipityile yoya itambanga ku kufwilwa mwinē pobe osenswe. Bantu bavule ke bafwilwe betabije uno mulangwe. Mulumya Millie wafwile pano ke padi myaka mivule. Wisambila pa būmi bwandi bwa bu wa kishala amba, “Neivwananga bu kudi kimbudilwe.” Wadi wisambila pa malangatyima andi, atambile ku kufwilwa mwinē pandi wa myaka 25.

 Susan wadi ulanga nyeke amba, bana-bakaji babishala badilanga babo balume bafwile myaka mivule, bamwekejanga njia mipite kipimo. Kupwa wandi mulume wa myaka 38 wafwa. Myaka 20 ne musubu pa kupita’po wanena amba, “mulañanga difuku ne difuku.” Wadi nyeke usumija impolo mwanda wadi umudila bininge.

Bible unena amba njia ya kujimija mwinē pobe isasanga bininge kadi ijanga. Pāfwile Sala, Abalahama wandi mulume, “waiya kutulula muyoa ne kumudila.” (Ngal. 23:1, 2) Nansha byaādi na lwitabijo mu lusangukilo, Abalahama wāivwene njia mikatampe kitatyi kyafwile muswe wandi. (Bah. 11:17-19) Letyela mukaja Yakoba pa kufwa, Yakoba kāmwidilwepo bukidibukidi. Wādi ulombola bana myanda ya wandi mukaji na lusa.​—Ngal. 44:27; 48:7.

Le i ñeni’ka yotufwaninwe kuboila ku bino bimfwa bya mu Bisonekwa? Bana-balume ne bana-bakaji babishala bevwananga mu bula bwa myaka njia ya kufwilwa. Ketufwaninwepo kumona impolo yabo ne bulanda bu bukōkekōke, ino bu kintu’tu kya kipangila kilongekanga mwanda wa kufwilwa. Tufwaninwe kwibevwanina lusa ne kwibakwatakanya kitatyi kilampe.

DIFUKU NE DIFUKU

Būmi bwa mwana-mulume nansha mwana-mukaji wa kishala ke bwa kujokelapo’tu’nka ku bukunga. Pa kupwa kupityija myaka mivule mu busongi, divule dine mulume uyukanga muswelo wa kusenga wandi mukaji ne kumukankamika kitatyi kyaivwana bulanda. Shi mulume wafu nsulo yandi ya buswe ne busengi nayo yajimina. Mu muswelo umo onka, mukaji nandi wifundanga mu bula bwa kitatyi muswelo wakokeja kulengeja mulume ekale na mutyima-ntenke ne nsangaji. Kekudipo kintu kitabukile kumupolweja, kumunena binenwa biyampe, kuta mutyima ku tumweno ne bisakibwa byandi. Shi mukaji wafu, mulume ukamona bu kudi kimubudilwe mu būmi bwandi. Nanshi, boba bafwidilwe benē pabo bazumbijanga mutyima ne kwikala na moyo pa būmi bwa kumeso. Le i musoñanya’ka wa mu Bible ukokeja kwibakwasha bekale na mutyima-ntenke ne ndoe?

Bible unena amba: “Kemwakikambakanyai mityima nansha dimo mwanda wa dya kesha, ke-pantu dya kesha dikekala na makambakano adyo. Difuku ne difuku didi na bibi byadyo.” (Mat. 6:34) Bino binenwa bya Yesu bisambila nakampata pa bisakibwa byetu bya mu busongi, ino bikwashanga bantu bavule bōminine njia mikatampe ya kufwilwa muswe. Myeji ibala inga wandi mukaji pa kufwa, Charles wandi mulume wa kishala wasonekele amba: “Nekidilanga Monique bininge kadi kyaba kimo njia ilundilanga’ko. Inoko, ndyukile amba i byendele’mo ne amba, kitatyi pa kupita’po njia ikenda ityepa bityebitye.”

Bine, Charles wadi unenwe kūminina mu kino “kitatyi kyapityile’po.” Le wabwenye kūminina namani? Wanene amba, “na bukwashi bwa Yehova naūminine difuku ne difuku.” Charles kalemenenwepo na njia. Njia yandi keyapwilepo difuku dimo, nansha kumutyintyidila bininge. Shi wimufwilwe mwinē pobe, longa bukomo bwa kulwa na bushiyena bobe difuku ne difuku. Kuyukilepo kamweno nansha bukankamane bokekala nabo dya kesha.

 Lufu kelwadipo mu mpango ya Yehova mibajinjibajinji. Ino, i lutambe ku “mingilo ya Dyabola.” (1 Yoa. 3:8; Loma 6:23) Satana wingidijanga lufu ne moyo olulenga mwanda wa bantu bavule bekale nyeke mu bupika kadi bampikwa lukulupilo. (Bah. 2:14, 15) Satana usangalanga kitatyi kikomenwa muntu kutana nsangaji ya binebine ne maloa, enka ne mu ntanda mipya ya Leza mine. Nanshi, bulanda bwikalanga na mwikadi wa njia ya kujimija mwinē pandi, i butambe ku bubi bwa Adama ne bongojani bwa Satana. (Loma 5:12) Yehova ukalongolola lonso bintu byonene Satana ne kushinda lufu kyabulwi kyandi kibi. Mu boba bakanyongololwa ku moyo wingidija Satana, mukabadilwa bantu bavule bafwidilwe benē pabo pamo bwa abe.

Ku boba bakasangwilwa pano pa ntanda, kukekala kushinta kuvule mu kipwano kyabo. Langulukila bidi pa bambutwile, bankambo ne bakulutuba bakwabo bakasangulwa ne kukafikila pa kubwaninina pamo na babo bana ne bankana. Bununu kebukekala’kopo dikwabo. Le nkongo mipya ikefunda kumona bakulutuba babo mu muswelo mwishile na obebamona dyalelo? Ne kadi, le ketukulupilepo amba kuno kushinta kukalumbulula kisaka kya muzo wa muntu?

Kudi bipangujo bivule byotubwanya kwiipangula pa boba bakasangulwa, kimfwa pa boba bafwidilwe benē pabo babidi nansha bavule. Basadusea bāipangwile kipangujo kitala pa mwana-mukaji wāfwidilwe mulume mubajinji, wa bubidi, ne bakwabo bavule. (Luka 20:27-33) Le bikekala  namani pakasangulwa bano bantu? Ketuyukilepo, kadi kebidipo na mvubu kulangulukila nansha kuzumbija mutyima pa bintu kebiyukene. Pa uno mwanda, tufwaninwe kukulupila mudi Leza. Kintu kya bine i kino​—kintu kyonso kikalonga Yehova mu mafuku a kumeso kikekala kiyampe, kintu kikulupilwa, kekilengapo moyo.

LUKULUPILO LWA LUSANGUKILO​—NSULO YA BUSENGI

Bufundiji bumo bwa mu Kinenwa kya Leza budi padi tō i bwa amba, baswe betu bafwile bakajokela ku būmi. Nsekununi ya mu Bible ya bantu bāsangwilwe pa kala itukulupija amba, “boba bonso badi mu bibundu bakevwana diwi dyandi [Yesu] ne kutamba bakatamba’mo.” (Yoa. 5:28, 29) Bantu bakekala mu kine kitatyi’kya bakekala na nsangaji pobakemona na boba bakanyongololwa ku lufu. Pakwabo kadi, ketubwanyapo kufwatakanya nsangaji ikevwana boba bakasangulwa.

Kitatyi kikasangulwa bafwe, ntanda ikayula nsangaji keyamwekele kashā. Midiyo ne midiyo ya bantu bafwile bakajokela monka mu bukata bwa bantu bōmi. (Mako 5:39-42; Kus. 20:13) Kulangulukila pa kino kingelengele kya mu mafuku a kumeso, kufwaninwe kusenga bonso bafwidilwe baswe babo.

Lelo muntu ukekala na bubinga bwa kwikadila na bulanda kitatyi kikasangulwa bantu? Bible ulondolola amba, mhm. Kukwatañana na Isaya 25:8, Yehova ‘ukamininina lufu nyeke ne nyeke.’ Ko kunena’mba kutalulwa’ko kwa lupusa lwa lufu luleta bulanda, mwanda bupolofeto bubweja’ko amba: “Mfumwetu Leza ukapampula mipolo ku mapala onso.” Shi wivwene bulanda pano mwanda wa mwinē pobe ufwile, lusangukilo lukakupa bubinga bwa kusangela.

Kekudipo muntu wivwanije ne pa mfulo bintu byonso bikalonga Leza mu ntanda impya. Yehova unena amba: “Monka muzunzwidilwe madiulu pangala pa panopanshi, e monka muzunzwidilwe ne mashinda ami nao pangala pa mashinda enu, ne mifwatakanyo yami nayo pa mifwatakanyo yenu.” (Is. 55:9) Bintu byālaile Yesu pa lusangukilo lwiya’ko, bitupa mukenga wa kukulupila mudi Yehova pamo bwa Abalahama. Kintu kikatampe  kifwaninwe kulonga mwine Kidishitu yense pano, i kulonga byobya bisaka Leza kotudi ne kumonwa bu “bafwaninwe kufika kokwa kuntu” na boba bakasangulwa.​—Luka 20:35.

BUBINGA BWA KUKULUPIDILA

Pa kyaba kya kuzumbija mutyima, tamija lukulupilo. Bantu kebadipo na lukulupilo lukatampe pa būmi bwa kumeso. Ino Yehova witupanga lukulupilo lwa kintu kiyampe mpata. Ketubwanyapo kuyuka biyampe muswelo ukavuija Yehova bisakibwa byetu byonso ne bisakasaka mutyima wetu, ino ketufwaninwepo kutatana’mba kakalonga’byopo. Mutumibwa Polo wāsonekele amba: “Lukulupilo lumweka na meso ke lukulupilopo, mwanda shi muntu wamone kintu, le ekikulupile’ni, a? Ino shi tubakulupila kyokya kyoketumwenepo, nabya twikitengelanga na kipyupyu ne kūminina.” (Loma 8:24, 25) Kukulupila bininge mu milao ya Leza kuketukwasha tūminine. Shi ūminine, ukemwena mafuku a kumeso mukakupa Yehova “bisakasaka mutyima obe.” Ukekutyija “mityima ya bintu byonso byumi.”​—Mit. 37:4; 145:16; Luka 21:19.

Kubwipi kwa lufu lwa Yesu, batumibwa bandi bāivwene bulanda. Yesu wēbasengele na bino binenwa amba: “Kemwakivutakanyai mityima yenu. Lombolai lwitabijo mudi Leza, lombolai lwitabijo ne mudi ami.” Wēbasapwidile amba: “Nkisapo kwimushiya bu bana ba nshiye. Ngiyanga komudi.” (Yoa. 14:1-4, 18, 27) Binenwa byandi byāpele balondi bandi bashingwe māni ba mu tutwa twa myaka bubinga bwa kukulupidila ne kūminina. Boba basaka kumona baswe babo pa lusangukilo, nabo kebadipo na bubinga bwa kuleka kukulupidila. Yehova ne wandi Mwana kebakebalekapo. Ufwaninwe kukulupila kino!

[Kunshi kwa dyani]

[Kifwatulo pa paje 27]

[Kifwatulo pa paje 28]

Leza ubwanya kukukwasha difuku ne difuku ūminine bushiyena

[Kapango pa paje 29]

Kankamikai Boba Badi na Njia ya Kufwilwa

Shi mwine Kidishitu musongwe nansha musonge wafu, bantu bavule bayanga ku njibo kwa mwinē pandi ushele mwanda wa kumusenga ne kumukwasha mu miswelo palapala. Kimfwa, mwana-mukaji wa kishala ukasangela padi kutebwa mutyima na kisaka ne balunda. Ino kupepwa mutyima pa mwanda wa kufwilwa kukokeja kutyepa, kadi ukasakilwa kusengibwa ne kukwatakanibwa kyaba kimo. Bible unena amba: “Mulunda usanswanga mafuku onso nyeke, Mukimonya-malwa wilombola bu-mwanabo.”​—Nk. 17:17.

Le ukemuna muntu udi mu madilo namani? Bible uleta buno bulombodi amba: “Banwe bonso langai bimo, ikalai na mutyima wa kulangila bakwenu, na kisanso kya bu bana na bana, na mutyima wa lusalusa.” (1 Pet. 3:8) Kyaba kimo shi mwine Kidishitu wafwilwa, kabwanyapo padi kwiivwana biyampe. Nanshi, nansha shi tudi na milangwe miyampe, binenwa pamo bwa “sapulanga?” nansha amba “lelo udi biyampe?” kebibwanyapo padi kwikala biyampe. Yewa udi na njia ubwanya kulanga’mba, ‘kutelepo mutyima ku muswelo waeivwana’ nansha’mba, ‘le mbwanya kwikala biyampe namani mu kino kitatyi?’ Nanshi, i biyampe mpata kunena binenwa byampikwa budimbidimbi kadi biyampe, kimfwa’mba, “nasangala kukumona,” nansha’mba, “kankamananga kitatyi kyonkumonanga ku kipwilo.”

Ubwanya kwita muntu ufwidilwe byakudya nansha kukananga nandi. Marcos mwana-mulume wa kishala, wasengelwe na balunda nandi baile kumupempula. Le besambile bika? Unena amba: “Ketwesambīlepo bininge pa makambakano ami, ino pa kintu kyo kyonso kikankamika.” Nina lolo wakishala wanene amba: “Balunda nami bayampe bavudile kwisamba bishima biyampe pa kitatyi kifwaninwe. Kyaba kimo, kebanenangapo kinenenene​—badi nami nyeke.”

Shi ufwidilwe usaka kwisambila pa malwa andi, muteje na katentekeji ne kitūkijetyima. Epuka kwipangula bipangujo bya kwipangula’tu bitupu. Kokamukwatyila butyibi. Kebiyampepo kupa yewa udi mu madilo madingi a mwafwaninwe kulombwela njia ne bula bwa kitatyi kya kulombola’yo. Kokafitwa shi usaka kwikala pa bunka. Ubwanya kujokela’ko kitatyi kikwabo. Lombola nyeke buswe.​—Yoa. 13:34, 35.

[Kapango pa paje 30]

Le Wiipangulanga Bipangujo pa Mafuku a Kumeso?

I byendele’mo kwipangula muswelo ukafikidila milao ya Yehova. Abalahama wādi ulangulukila divule pa mulao wa Leza wa kumupa mwana. Yehova wāmukankamikile atūkije mutyima. Uno muntu wa kikōkeji wātyumukilwe mutyima.​—Ngal. 15:2-5; Bah. 6:10-15.

Yakoba pa kwivwana’mba Yosefa wafu, wādidile wandi mwana bininge. Myaka pa kupita’po, Yakoba wādi ukidi na njia ya wandi mwana, udila’nka kudila. Ino, Yehova wādi ubikīle Yakoba wa kikōkeji madyese mavule, kintu kitabukile ne bine byaādi ulangila. Kyaba kimo, Yakoba ukemona na Yosefa kadi ukasangala pa kwimona ne na bandi bankana. Yakoba wānene amba: “Ami nkyadipo mfwatakanya na’mba twimona nobe mpala, mhm, ino e! Leza waumwesha ne lukunwa lobe lwine kumo.”​—Ngal. 37:33-35; 48:11.

Lelo i ñeni’ka yotukokeja kuboila ku ino nsekununi? Mibajinji, i kukulupila’mba i kutupu kintu kibwanya kukankaja Leza Mwine Bukomo Bonso aleke kufikidija kiswa-mutyima kyandi. Ya bubidi, shi tulombela ne kulonga bintu kukwatañana na kiswa-mutyima kya Yehova, uketuta mutyima dyalelo ne kuvuija bisakibwa byetu bya mu mafuku a kumeso ne byonso bisakasaka mutyima wetu. Polo wāsonekele amba: “Aye, mwendele bukomo bwandi bwingila motudi batwe, ukokeja kulonga byobya bivulevule kupita ne byonso byotulomba ne byotulanga, atumbijibwe ntumbo kupityila ku kipwilo ne kudi Kidishitu Yesu mu nkongo yonsololo nyeke ne nyekeke. Amena.”​—Ef. 3:20, 21.

[Kifwatulo pa paje 31]

Kukulupila mu mulao wa Yehova wa mu mafuku a kumeso kuletanga nsangaji