Le I Mushipiditu wa Muswelo’ka Olombolanga?

“Buntu bwa Mfumwetu Yesu Kidishitu bwikale ne mushipiditu obe.”—FIL. 25.

LE UBWANYA KULONDOLOLA?

Mwanda waka tufwaninwe kuta mutyima ku mushipiditu otulombola?

Le i ngikadila’ka yotufwaninwe kunyema, ne tukeinyema namani?

Le i bika byotukalonga pa kulombola mushipiditu ūbaka mu kipwilo?

1. Le Polo wādi na kikulupiji’ka paāsonekēle banababo mu lwitabijo?

 MUTUMIBWA Polo paādi usonekela banababo mu lwitabijo, wādi wibalombola kyaba ne kyaba kikulupiji kyandi amba, Leza ne Kidishitu betabije mushipiditu wādi ulombola bipwilo. Kimfwa, wāsonekēle Bene Ngalatea amba: “Buntu bwa Mfumwetu Yesu Kidishitu bwikale ne mushipiditu wenu, bānwe bāna betu. Amena.” (Ngat. 6:18) Polo pa kunena’mba “mushipiditu wenu” wadi ukimba kunena bika?

2, 3. (a) Polo pa kwingidija kyaba kimo kishima “mushipiditu” wādi wisambila pa bika? (b) Le i bipangujo’ka byotufwaninwe kwiipangula bitala mushipiditu otulombola?

² Kishima “mushipiditu” kingidije Polo mu kino kisonekwa, kifunkila pa bukomo bwitutononanga ketunena nansha kulonga bintu mu muswelo kampanda. Muntu ukokeja kwikala muyampe, wa bulēmantu, mutūkanye, wa buntu, nansha wa lulekelo. Bible wisambila biyampe pa “mutyima wa kikōkeji ne butalale” ne kwikala muntu “utalaja wandi mushipiditu.” (1 Pet. 3:4; Nk. 17:27) Pakwabo kadi, muntu ukokeja kwikala wa kipuni, muntu usenswe bintu bya ku ngitu, keje kukalabala, nansha kwikala na mushipiditu wa bwanapabo. Ino kibi kutabuka, kudi bantu balombolanga mushipiditu wa disubi, wa kubulwa kikōkeji nansha ke mushipiditu wa butomboki.

³ O mwanda, kitatyi kyāingidije Polo binenwa pamo bwa “Mfumwetu ekale ne mushipiditu obe,” wādi ukankamika banababo balombole mushipiditu ukwatañene na kiswa-mutyima kya Leza ne na bumuntu pamo na bwa Kidishitu. (2 Tem. 4:22; tanga Kolose 3:9-12.) I biyampe twiipangule dyalelo amba: ‘Le i mushipiditu wa muswelo’ka onombolanga? Le i muswelo’ka onkokeja kulombola ne pa mfulo mushipiditu usangaja Leza? Le mbulwe’po kwilumbulula mwanda wa kutuntwila ku mushipiditu muyampe wa kipwilo?’ Tulete kimfwa,  mu kitumpa kya maluba, kweñenya kwa diluba ne diluba kutuntwilanga ku buya bwa maluba onso. Lelo nami ne umo wa mu ano “maluba”? Le ntuntwilanga ku buya bonso bwa kipwilo? Bine tufwaninwe kulonga bukomo bwa kwikala pamo bwa dino diluba. Pano tutalei byotukokeja kulonga mwa kulombwela mushipiditu usangaja Leza.

TUNYEMEI MUSHIPIDITU WA NTANDA

4. Le “mushipiditu wa panopantanda” i mushipiditu’ka?

⁴ Bisonekwa bitulombola amba: “Bātwe o tutambwile ke mushipiditu wa panopantandapo, ehe, nanshi i mushipiditu wa kwa Leza.” (1 Kod. 2:12) Le “mushipiditu wa panopantanda” i mushipiditu’ka? I mushipiditu umo onka na utelelwe mu kisonekwa kya Efisesa 2:2, kinena amba: “Mwanangile kala, mwikadile muswelo wa panopantanda, konka kudi mulopwe wa lupusa lwa luvula, wa mushipiditu wa kulonga mudi bāna bampikwa kikōkeji.” Luno “luvula” i mushipiditu wa ntanda, nansha mwikadila, kadi witujokolokele pamo bwa luvula lotwesa. Udi ponso. Divule dine umwekelanga ku mwikadila udi na bantu bavule dyalelo wa amba, kekudipo muntu nansha umo wa nkunombola bya kulonga, nansha wa amba lwila lupusa lobe. Bano bantu i babunde “bāna bampikwa kikōkeji” ba ntanda ya Satana.

5. Le i mushipiditu’ka mubi wālombwele bantu bamo mu Isalela?

⁵ Uno mwikadila ke mwenipo. Mu mafuku a Mosesa, Kola wālwile na bantu bādi na lupusa mu kipwilo kya Isalela. Nakampata wēsambīle bibi Alone ne bandi bana, bādi na dyese dya kwingila bu bapidishitu. Padi wāmwene kubulwa kubwaninina kwabo. Nansha padi wālangile amba Mosesa walonga mankufi—na kupa’nka babutule bandi madyese. Nansha bikale namani, i kimweke patōka amba wāshilwile kumona bintu na mumweno wa bu muntu ne kwisambila bibi bantu bātongelwe na Yehova, na kwibanena bya kibengo amba: “Kubapu banwe, . . . lelo penepo kadi i mwanda ka o mwizunzwila banwe bene pangala pa kipwilo?” (Umb. 16:3) Mu muswelo umo onka, Datani ne Abilama bātompwedile Mosesa, ke banena’mba ‘usaka kwitubikadila bu-mfumu ko tudi.’ Kitatyi kyobāityilwe ku meso a Mosesa, bālondolwele na kibengo amba: “Ketukandakopo.” (Umb. 16:12-14) Na bubine Yehova kāsangedilepo mushipiditu wabo. Wāonakenye bantomboki bonso.—Umb. 16:28-35.

6. Le bantu bamo ba mu myaka katwa kabajinji bālombwele namani amba bādi na mwikadila mubi, ne i bika byēbalengeje bekale namino?

⁶ Bantu bamo ba mu myaka katwa kabajinji nabo bafutulwile bantu bāpelwe lupusa mu kipwilo, ‘bafutulula bulopwe.’ (Yude 8) Bano bana-balume kēbasangedilepo madyese abo, kadi bāsomenye bantu bakwabo balwe na bana-balume batongwe bādi bavuija na mutyima tō biselwa byēbapele Leza.—Tanga 3 Yoano 9, 10.

7. Le tusakilwa kwikala badyumuke mu kipwilo dyalelo mu muswelo’ka?

⁷ Na bubine, uno mushipiditu keudipo na kyaba mu kipwilo kya bwine Kidishitu. O mwanda mwine tusakilwa kudyumuka pa uno mwanda. Bakulumpe pa kipwilo i bampikwa kubwaninina, monka mobādi bekadile bampikwa kubwaninina mu mafuku a Mosesa ne a mutumibwa Yoano. Bakulumpe babwanya kulonga bilubo bikokeja kwitusansa. Shi bibalongeka uno muswelo, kebyendele’mopo muntu kampanda wa mu kipwilo alonge bintu mungya mushipiditu wa ntanda, na kunena bakulumpe balonde “boloke” nansha amba “bafwaninwe kulonga uno tutu kintu kampanda”! Yehova ukokeja kutala bitupu tubilubo tutyetutye. Lelo netu tubulwe’po kulonga namino? Bantu bamo balongele bubi bukatampe mu kipwilo bapelanga kukemona na komite wa bakulumpe utongelwe kwibakwasha mwanda wa totwa tobamona bu tubilubo mu bakulumpe. Kino kibwanya kudingakanibwa na muntu ubela kakulupilepo mu bundapi  mwanda wa kakintu kampanda kashikilwe padi dokitele.

8. Le i bisonekwa’ka biketukwasha twikale nyeke na mumweno muyampe pa boba betutangidile mu kipwilo?

⁸ Pa kunyema mushipiditu wa uno muswelo, tufwaninwe kuvuluka amba Yesu i mutelwe mu Bible bu ukwete “ku kuboko kwa lundyo ñenyenyeko īsamba-ībidi.” “Ñenyenye” yelekeja batadi bashingwe māni kadi ifunkila ne pa batadi bonso ba mu bipwilo. Yesu ubwanya kuludika “ñenyenye” idi mu kuboko kwandi mu muswelo o-onso wamona bu muyampe. (Kus. 1:16, 20) Mu uno muswelo, Yesu byadi Mutwe wa kipwilo kya bwine Kidishitu, ye aye wendejanga kitango kya bakulumpe. Shi muntu umo mu kitango usakilwa bine kudingilwa, Yewa wa “meso andi nao adi pamo’nka bwa lubimbi lwa mudilo” ukasaka uno muntu adingilwe pa kitatyi kitungwe ne mu muswelo Wasaka. (Kus. 1:14) Pano’ko bidi, tulēmekele nyeke mu muswelo mwendele’mo boba batongelwe na mushipiditu sandu, mwanda Polo wāsonekele amba: “Kadi kōkelai boba bemulelele, ne kwibakōkelelela; ke-bantu abo batengele ponka pa mityima yenu, pamo bwa boba bakapitamo mu bukalama bwabo, amba balonge kino’ki ne tusepo, ne kukālala mpika, ke-kintu kino namino bānwe kemukamwenamopo kantu, mhm.”—Bah. 13:17.

9. (a) Lelo Mwine Kidishitu ubwanya kwikala pa ditompo’ka shi abamulemununa nansha kumudingila? (b) Le i muswelo’ka muyampe otukalonga shi abetudingila?

⁹ Mushipiditu wa bwine Kidishitu ubwanya ne kutūlwa pa ditompo shi muntu abamudingila nansha kumuyata madyese  pa kipwilo. Bakulumpe badingile na bunwa tutu umo nkasampe pa mwanda utala kukaya makayo a video a bikandangobo. Ino yō, wapela madingi ne kuyata bamuyata madyese a bu mwingidi wa mingilo mwanda kakidipo ubwenye bisakibwa bya mu Bisonekwa. (Mit. 11:5; 1 Tem. 3:8-10) Kupwa, wazambalaja amba ketabijepo butyibi, ne kutuma kyaba ne kyaba mikanda ku bilo ya musambo ya kufutulula bakulumpe, enka ne kusoñanya bakwabo mu kipwilo balonge uno muswelo. Inoko, na bubine ketufwaninwe kutūla ndoe ya kipwilo kyonso mu kyaka na kukimba kubingija bilongwa byetu. I biyampe kumona madingi bu muswelo wa kwituputula meso mwanda wa tumone bukōkekōke boketwadipo tuyukile ne kwitabija madingi bukidibukidi.—Tanga Madilo 3:28, 29.

10. (a) Lombola ñeni yotubwanya kuboila ku Yakoba 3:16-18 pa mwanda utala mushipiditu muyampe ne mubi. (b) Le i bipa’ka bilupukanga ku kulombola “ñeni mitūke mūlu”?

¹⁰ Kisonekwa kya Yakoba 3:16-18 kitupa buludiki buyampe pa mwanda utala kulombola mushipiditu mubi ne muyampe mu kipwilo. Kinena amba: “Konka kudi ne mukao ne kwitolola e kudi kadi ne byalūmalūma ne bilongwa byonso bibibibi. Ino, īno ñeni mitūke mūlu ayo kibajinji i kutōka tō, ebiya ke talala, nyā, ne kikōkeji, kukolelwa pa kwisasa mpika, kiyūla kanye ne bipa bilumbuluke, kwakubulwa lupata, ne buzazangi bwine mpika. Kadi bipa bya boloke i bikune pa talala, nyā, bya boba bakupwanya kipwano.” Shi tulonge bintu mungya “ñeni mitūke mūlu,” ngikadilo yetu ya bwine Leza iketukwasha tutuntwile ku mushipiditu muyampe mu bukata mwa banabetu.

TULOMBOLEI MUSHIPITU WA BULĒME MU KIPWILO

11. (a) Le kwikala nyeke na mushipiditu muyampe kuketukwasha tuleke bika? (b) Le i ñeni’ka yotuboila ku kimfwa kya Davida?

¹¹ Tufwaninwe kuvuluka amba Yehova i mupe bakulumpe mwingilo wa “kudisha kipwilo kya Leza.” (Bil. 20:28; 1 Pet. 5:2) Shi ke pano, tubajingulula amba i biyampe kulēmeka mpangiko ya Leza, ekale shi twi bakulumpe nansha shi ketudipo bakulumpe. Kwikala nyeke na mushipiditu muyampe kubwanya kwitukwasha tuleke kumona madyese na mvubu mipitepite. Solo Mulopwe wa Isalela pa kumona amba Davida ukimbanga kuyata bulopwe bwandi, “kutaluka ku dine difuku dya, Solo katale Davida na meso mabi.” (1 Sam. 18:9, BB) Mulopwe wātamije mushipiditu mubi kakimbe’nka ne kwipaya Davida. Pa kyaba kya kuta mutyima bininge ku kyepelo kyetu pamo bwa Solo, i biyampe kwikala pamo bwa Davida. Nansha byaāsusukile na buno bukondame bonso, uno nkasampe wādi ulēmekele nyeke muntu wāpelwe lupusa na Leza.—Tanga 1 Samwele 26:23.

12. Le i bika bikatuntwila ku bumo bwa kipwilo?

¹² Kwikala na milangwe mishile kukokeja kwikala bu nsulo ya kwisusa mu kipwilo—enka ne mu bukata mwa batadi. Madingi a mu Bible etukwasha pa uno mwanda amba: “Mukwilemeka namo kadi, umo akōkele mukwabo” ne amba, “kekwikala ne ñeni ya mu bya bānwe bene.” (Loma 12:10, 16) Pa kyaba kya kuningila bakwetu amba tudi na bubinga, tufwaninwe kuyuka’mba kudi miswelo palapala miyampe ya kulangulukila pa mwanda. Shi twikankile’ko kwivwana milangwe ya bakwetu, tukatuntwila ku bumo bwa kipwilo.—Fid. 4:5.

13. Le tufwaninwe kumona milangwe yetu namani, ne i kimfwa’ka kya mu Bible kyelekeja uno mwanda?

¹³ Le kino kishintulula amba i bibi kulombola milangwe yetu shi tubamone amba kudi kintu kampanda kisakilwa kulemununwa mu kipwilo? Mhm. Mu myaka katwa kabajinji, kwālupukile mwanda umo wāletele lupotopoto. Batutu “batongele Polo ne Banabasa, ne bamo bamopo bakwabo, amba bende ku Yelusalema kudi  batumibwa, ne ku bakulumpe bēne, pa uno mwanda.” (Bil. 15:2) Na bubine bano batutu bādi na milangwe mishileshile pa uno mwanda ne pa muswelo wa mwa kwiupwijija. Inoko, muntu yense pa kulombola milangwe yandi ne kukwata butyibi mungya buludiki bwa mushipiditu, bano batutu bālekele kulamata ku milangwe yabo. Bipwilo pa kutambula mukanda wa buno butyibi, byasepelela “pa kumona mwanda wa kwibalobolola mityima” ne “kukankamana monka mu lwitabijo.” (Bil. 15:31; 16:4, 5) Ne dyalelo nadyo mo monka, kitatyi kyotulombola batutu badi na biselwa mwanda kampanda, tufwaninwe kwibaleka babandaule’o ne milombelo ponka.

TULOMBOLEI MUSHIPIDITU MUYAMPE MU KIPWANO KYETU NA BAKWETU

14. Le i muswelo’ka otubwanya kulombola mushipiditu muyampe mu kipwano kyetu na bakwetu?

¹⁴ Tudi na mikenga mivule ya kulombola mushipiditu muyampe mu kipwano kyetu na bakwetu. Batwe bonso tubwanya kulonga biyampe shi tulombola mushipiditu wa lulekelo kitatyi kitulubila bakwetu. Kinenwa kya Leza kitusapwila amba: “Kadi ne kwifudila bānwe bene na bene, ne kwilekela bitupu bānwe bene, shi umo wapi mambo ku mukwabo; monka mwemulekele aye Mfumwetu ne bānwe nenu mulongele monka.” (Kol. 3:13) Muneneno wa amba, “shi umo wapi mambo ku mukwabo” uleta mulangwe wa amba, kukokeja kwikala bubinga bwendele’mo bwa kwisushila na bakwetu. Inoko, pa kyaba kya kutengwa bininge pangala pa bukōkekōke bwabo ne kuvutakanya ndoe ya kipwilo, tuloñanga bukomo bwa kwiula Yehova ne kulekela na mutyima tō, koku twendelela pamo mu mwingilo wetu.

15. (a) Le i ñeni’ka yotubwanya kuboila ku lulekelo lwa Yoba? (b) Le milombelo ibwanya kwitukwasha namani tulombole mushipiditu muyampe?

¹⁵ Tubwanya kuboila ñeni kudi Yoba mu mwanda utala lulekelo. Balunda nandi basatu basengi bāmusanshije na binenwa bivule byakubulwa kanye. Nansha nabya, Yoba wēbalekēle. Namani? Wālombelele “balunda nandi.” (Yoba 16:2; 42:10) Kulombelela’ko bakwetu kubwanya kushinta muswelo otwibamona. Kulombelela banabetu bonso Bene Kidishitu kwitukwashanga tutamije mushipiditu na wa Kidishitu. (Yoa. 13:34, 35) Kutentekela pa milombelo yotulombelela banabetu, tufwaninwe ne kulomba mushipiditu sandu. (Luka 11:13) Mushipiditu wa Leza uketukwasha tulombole ngikadilo ya bwine Kidishitu bwa bine mu muswelo otwikele na bakwetu.—Tanga Ngalatea 5:22, 23.

TUTUNTWILEI KU MUSHIPIDITU MUYAMPE MU BULONGOLODI BWA LEZA

16, 17. Pa mwanda utala ‘mushipiditu otulombola,’ le i bika byowasumininwa kulonga?

¹⁶ Tukangula bipa bisangaja’po kashā shi muntu yense mu kipwilo etūdile kitungo kya kutuntwila ku mushipiditu muyampe wa kipwilo! Pa kupwa kubandaula ino myanda, tukokeja kutyiba butyibi bwa kwilumbulula mwa kulombwela mushipiditu ūbaka. Shi bidi uno muswelo, tufwaninwe kwibandaula kupityila ku Kinenwa kya Leza. (Bah. 4:12) Polo, wādi utele mutyima bininge ku bilongwa byandi mu kipwilo, wānene amba: “Nkiyūkilepo ami mwine mwanda, ehe; nanshi napo nkimwenepopo bubinga, mhm; ino wakumandaula mwine i Mfumwami [Yehova].”—1 Kod. 4:4.

¹⁷ Shi twikankile’ko kulonga bintu mungya tunangu tutūke mūlu, na kuleka kwimona nansha kumona kyepelo kyetu na mvubu, tukatuntwila ku mushipiditu muyampe mu kipwilo. Tukekala mu kipwano kya ndoe na batōtyi netu shi tudi na mushipiditu wa lulekelo ne milangwe miyampe pa bakwetu. (Fid. 4:8) Ponso potulonga bino bintu, tukakulupila amba Yehova ne Yesu bakasangela ‘mushipiditu otulombola.’—Fil. 25.

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Kifwatulo pa paje 20]

Lelo kulangulukila pa mwingilo wa Yesu kudi na lupusa namani pa muswelo oivwana madingi?