Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Udi mua kuluangana ne Satana ne kumutshimuna

Udi mua kuluangana ne Satana ne kumutshimuna

‘Nukandamene Satana, bashindame mu ditabuja.’​—1 PET. 5:9.

1. a) Bua tshinyi mvita yetu ne Satana mmikole nangananga mpindieu? b) Ntshinyi tshidi tshitujadikila ne: tudi mua kutshimuna mvita yetu ne Satana?

SATANA udi uluangana mvita ne bela manyi batshidi pa buloba ne “mikoko mikuabu.” (Yone 10:16) Tshipatshila tshia Diabolo ntshia kudia batendeledi ba Yehowa ba bungi menemene mu tshikondo tshîpi tshidi tshimushadile. (Bala Buakabuluibua 12:9, 12.) Tudiku mua kutshimuna mvita yetu ne Satana anyi? Eyowa! Bible udi wamba ne: “Nukandamene Diabolo ne yeye neanunyeme.”​—Yak. 4:7.

2, 3. a) Bua tshinyi kuitaba ne: Satana kenaku nkulonda bipatshila biende? b) Ntshinyi tshidi tshikujadikila ne: Satana mmuntu mulelela?

2 Bantu ba bungi badi babenga kuitaba ne: Satana utuku. Buabu bobu, Satana ne bademon mbantu bafuikakaja mu lungenyi badi mu mikanda, mu filme idi yenza buôwa ne mu manaya a video. Bantu aba badi bela meji ne: muntu wa lungenyi ne meji kena mua kuitaba ne: nyuma mibi idiku to. Kadi udiku wela meji ne: bidi bitonda Satana ne bena diende badi kabayi bamueneka bua mudibu babangata bu bantu bafuikakaja ba mu malu a manaya anyi? Kabiena mua kuikala nanku to. Kadi mbipepele bua Satana kufofomija lungenyi lua bantu badi babenga dikalaku diende. (2 Kol. 4:4) Kumuangalaja lungenyi lua ne: nyuma mibi kayituku ngumue wa ku mishindu minene idi Satana wenza nayi mudimu bua kupambuisha bantu.

3 Bu mutudi batendeledi ba Yehowa, katuena munkatshi mua bantu badibu bapambuishe to. Tudi bamanye ne: Satana Diabolo mmuntu mulelela bualu uvua muyukile ne Eva ku butuangaji bua nyoka. (Gen. 3:1-5) Satana uvua muyobole Yehowa mu tshilumbu tshia Yobo. (Yobo 1:9-12) Satana ke uvua mutete Yezu. (Mat. 4:1-10) Panyima pa diledibua dia Bukalenge bua Nzambi mu 1914, Satana wakatuadija “kuluisha” bela manyi batshivua pa buloba. (Buak. 12:17) Mvita eyi itshidi itungunuka bualu Satana udi ukeba kunyanga ditabuja dia bashadile ba ku bantu 144 000 ne dia mikoko mikuabu. Bua kutshimuna mvita eyi, tudi ne bua kukandamena Satana ne kushala bashindame mu ditabuja. Tshiena-bualu etshi netshiakule bua mishindu isatu itudi mua kuenza nanku.

EPUKA LUTAMBISHI

4. Mmunyi mudi Satana muleje mudiye ne lutambishi lua bungi?

4 Satana katu ne budipuekeshi nansha bukese. Bushuwa, padi tshifukibua tshia mu nyuma tshipeta dikamakama dia kuela bumfumu bua Yehowa mpata ne tshidiangata bu nzambi, bidi bileja ne: tshidi ne lutambishi ne tshidi tshidiangata ne mushinga mupite bungi. Nunku, umue mushindu utudi mua kukandamena Satana nkuepuka lutambishi ne kuikala ne budipuekeshi. (Bala 1 Petelo 5:5.) Kadi lutambishi ntshinyi? Lutu misangu yonso lubi anyi?

5, 6. a) Lutambishi lutu lubi misangu yonso anyi? Umvuija. b) Ndutambishi lua mushindu kayi ludi lubi? Mbilejilu kayi bia mu Bible bidi bileja bualu ebu?

5 Diksionere kampanda didi diumvuija lutambishi bu “didiumvua ne bujitu ne didiangata ne mushinga wa bungi” anyi bu “disanka diudi upeta paudi wewe anyi bantu badi bakunyunguluke benze bualu kampanda buimpe anyi bikale ne tshintu kampanda tshimpe.” Kudiumvua mushindu eu ki nkubi to. Mupostolo Paulo wakambila bena Tesalonike ne: “Tuetu bine tudi tuditambisha bua bualu buenu munkatshi mua bisumbu bia Nzambi bua dinanukila dienu ne ditabuja dienu mu dikengeshibua dienu dionso ne mu makenga anudi nukenga.” (2 Tes. 1:4) Nunku kudiumvua bimpe bua malu adi bakuabu benza ne kuikala ne lutambishi mu mushindu kampanda nkuimpe. Katuena mua kumvua bundu bua dîku dietu, bibidilu bietu anyi bua muaba utudi bakolele to.​—Bien. 21:39.

6 Ku lukuabu luseke, kudi mushindu kampanda wa lutambishi udi mua kunyanga malanda etu ne bantu ne bulunda buetu ne Yehowa. Lutambishi lua nunku ludi mua kutusaka bua kumvua bibi bua mubelu kampanda anyi kuwubenga pamutu pa tuetu kuwitaba ne budipuekeshi. (Mus. 141:5) Lutambishi lua nunku badi balumvuija bu “kudiangata ne mushinga kunekesha” anyi bu “lungenyi lua didibandisha ludi nalu bantu badi bela meji ne: mbapite bakuabu pabi kabiyi nanku.” Yehowa mmukine diditambisha dia dipetu. (Yeh. 33:28; Amo. 6:8) Kadi Satana udi usanka padi bantu baleja lutambishi lubi bualu ludi lupetangana ne luende. Satana uvua musanke bikole bua lutambishi luvua nalu Nimeloda, Palô ne Abashaloma. (Gen. 10:8, 9; Ekes. 5:1, 2; 2 Sam. 15:4-6) Lutambishi lubi ke luvua kabidi lufikishe Kayine ku dienza bubi. Nzambi uvua mumubele, kadi wakabenga ne lutambishi luonso bua kuitaba mubelu. Wakabenga ku bukole mubelu wa Yehowa ne biakamufikisha ku njiwu.​—Gen. 4:6-8.

7, 8. a) Kansungansunga ka makoba ntshinyi? Kadi mua kuikala lutambishi mushindu kayi? b) Leja mudi lutambishi mua kunyanga ditalala dia tshisumbu.

7 Lelu bantu batu baleja lutambishi mu mishindu mibi ya bungi. Lutambishi lutu imue misangu luenda pamue ne kansungansunga ka makoba. Diksionere kampanda didi diumvuija kansungansunga ka makoba bu “kuelela bantu ba makoba makuabu badi ne ngikadilu ne mamanya bishilangane ne bietu meji mabi anyi kubakina, peshi kumona bantu ba makoba makuabu bu batupite anyi bu bashadile kutudi.” Diditambisha bua dikoba ndifikishe bantu ku bimvundu, mvita ne ku dishipa bantu ba bungi.

8 Bushuwa, malu a nunku kaena ne bua kuikala mu tshisumbu tshia bena Kristo to. Nansha nanku, dikokangana dia bena Kristo babidi ditu imue misangu dituadija ne lutambishi didi mua kupatula bipeta bibi. Bidi bimueneka patoke ne: ke tshivua tshienzekele bamue bena Kristo ba mu bidimu lukama bia kumpala bavua Yakobo muele lukonko lua mushinga mukole elu: “Mvita ne difuilakana bidi munkatshi muenu bidi bifumina penyi?” (Yak. 4:1) Bulelela, lukuna lukole ne didimona bapite bakuabu bidi mua kunyanga ngakuilu wetu ne malu atudi tuenza, bifikisha ku dinyingalaja bakuabu. (Nsu. 12:18) Bidi bimueneka patoke ne: lutambishi lubi ludi mua kunyanga ditalala dia tshisumbu.

9. Mmunyi mudi Bible utuambuluisha bua kulekela kansungansunga ka makoba ne mishindu mikuabu ya lutambishi lubi? (Tangila tshimfuanyi tshia ntuadijilu.)

9 Tuetu tudimona bapite bakuabu, mbimpe tuvuluke ne: ‘Muntu yonso udi ne lutambishi mu muoyo udi tshintu tshibi kumpala kua Yehowa.’ (Nsu. 16:5, NWT) Mbimpe tukonkonone kabidi mushindu utudi tumona bantu ba makoba makuabu, ba bisamba bikuabu anyi ba bibidilu bikuabu. Tuetu tumona ne: tudi tuditambisha bua dikoba dietu anyi bua tshisamba tshietu, tudi tupua muoyo ne: Nzambi uvua muenze “bisamba bionso bia bantu bifumine mu muntu umue.” (Bien. 17:26) Mu mushindu eu, tuetu bonso tudi bantu bamue bualu bantu bonso badi ne nkambua umue Adama. Ke bualu kayi mbibi bua kuela meji ne: bantu ba dikoba kampanda mbapite ba dikoba kansanga anyi mbashadile kudi bakuabu. Kuela meji mushindu eu kudi kukumbaja tshipatshila tshia Satana tshia kunyanga dinanga dietu dia bena Kristo ne buobumue buetu. (Yone 13:35) Bua kuluangana ne Satana ne kumutshimuna, tudi ne bua kukandamena mishindu yonso ya lutambishi lubi.​—Nsu. 16:18.

EPUKA DINANGA DIA BINTU BIA KU MUBIDI NE MALU A PA BULOBA

10, 11. a) Bua tshinyi bidi mua kuikala bipepele bua kufika ku dinanga malu a pa buloba? b) Mmunyi muvua Dema muleje muvuaye munange malu a pa buloba?

10 Satana ‘mmukokeshi wa buloba ebu’ ne budi mu bianza biende. (Yone 12:31; 1 Yone 5:19) Ke bualu kayi malu a bungi adi matangalake pa buloba kaena apetangana ne mikenji ya mu Bible to. Bushuwa, bintu bionso bia pa buloba kabitu anu bibi to. Kadi, tudi ne bua kumanya ne: Satana udi mua kuenza mudimu bibi ne majinga etu ku diambuluisha dia bulongolodi buende bua kutusaka ku dienza mpekatu anyi ku dinanga malu a pa buloba ne kulengulula bua kutendelela Yehowa.​—Bala 1 Yone 2:15, 16.

11 Kakuyi mpata dinanga dia malu a pa buloba divua dinyange bamue bena Kristo ba mu bidimu lukama bia kumpala. Tshilejilu, Paulo wakafunda ne: “Dema mmundekele, bualu uvua munange ndongoluelu wa malu eu.” (2 Tim. 4:10) Bible kena uleja malu masunguluke a pa buloba avua Dema munange, avua mamufikishe ku dilekela Paulo to. Imue misangu, Dema uvua mutuadije kunanga bintu bia ku mubidi bikole kupita bipatshila bia mu nyuma. Bikalabi bivua nanku, Dema uvua mujimije masanka a mu nyuma, kadi uvua wipatshila tshinyi? Bulongolodi ebu buvuaku mua kupetesha Dema tshintu tshivua ne mushinga kupita masanka avua Yehowa mua kumupetesha pavuaye wenza mudimu ne Paulo anyi?​—Nsu. 10:22.

12. Mmu mishindu kayi mutudi mua kukuluka mu “mashimi adi nawu biuma”?

12 Nsombelu wa muomumue udi mua kutufikila petu. Bu mutudi bena Kristo, tutu ne dijinga dia kupeta bintu bia ku mubidi bua kudiambuluisha ne kuambuluisha bena mu dîku dietu. (1 Tim. 5:8) Yehowa mmusue bua tuikale ne nsombelu muimpe, bualu budi bumueneka patoke patudi tutangila bintu bimpe bivuaye mulongoluele Adama ne Eva. (Gen. 2:9) Kadi Satana udi mua kuenza mudimu ne “mashimi adi nawu biuma” bua kunyanga majinga etu. (Mat. 13:22) Bantu ba bungi badi bela meji ne: makuta adi mua kubapetesha disanka anyi ne: kuikala ne bintu bia ku mubidi ke kudi kupetesha diakalengele. Kuela meji nunku nkudishima bibi menemene, kudi mua kutufikisha ku dijimija bintu bia mushinga bitudi nabi, mbuena kuamba ne: malanda etu ne Yehowa. Yezu wakadimuija bayidi bende ne: “Muntu nansha umue kena mua kuenzela bamfumu babidi mudimu to, bualu neakine umue, neanange mukuabu, anyi nealamate umue, neapetule mukuabu. Kanuena mua kuikala bapika ba Nzambi ne ba Biuma popamue to.” (Mat. 6:24) Tuetu balue bapika bia Biuma, tudi tulekela kuenzela Yehowa mudimu, ne ke tshidi Satana ujinga menemene bua tuetu kuenza. Katulekedi nansha kakese makuta anyi bintu bidiwu mua kusumba binyanga malanda etu ne Yehowa to. Bua kuluangana ne Satana, tudi ne bua kuikala ne nkatshinkatshi bua bintu bia ku mubidi.​—Bala 1 Timote 6:6-10.

EPUKA MALU A MASANDI

13. Mmunyi mudi bulongolodi ebu bunyanga mushindu wa kumona dibaka ne dimanyangana dia mulume ne mukaji?

13 Buteyi bukuabu bua mu bulongolodi bua Satana mmalu a masandi. Lelu, bantu ba bungi badi bamona kuikala ne lulamatu mu dibaka anyi dibaka dine bu bualu budi bubapangisha budikadidi peshi bu bualu budi kabuyi ne mushinga. Tshilejilu, mamu kampanda muende lumu mu malu a manaya wakamba ne: “Muntu kena mua kukokesha bua kusombela mulume umue anyi mukaji umue to. Kakuena muntu nansha umue undi mumanye udi ne lulamatu kudi muena dibaka nende anyi udi musue kuikala nalu to.” Tatu mukuabu muena malu a manaya wakamba pende ne: “Ndi ngela meji ne: bilondeshile tshitudi, kabiena mua kukumbana bua muntu kusombaye ne muena dibaka umue matuku ende onso a muoyo to.” Satana udi usanka padi bantu bende lumu banyanga dibaka didi dikale dipa dia kudi Nzambi. Diabolo ki mmusue kutua ndongoluelu wa dibaka nyama ku mikolo to, ne ki mmusue mene bua diye kumpala to. Kadi bua kuluangana ne Satana ne kumutshimuna, tudi ne bua kutua ndongoluelu wa Nzambi wa dibaka nyama ku mikolo.

14, 15. Ntshinyi tshitudi mua kuenza bua kuepuka malu a masandi?

14 Nansha tuetu mu dibaka anyi bajike, tudi ne bua kuepuka mishindu yonso ya malu a masandi. Mbitekete bua kuenza nunku anyi? Tòo. Tshilejilu biwikala nsonga, udi mua kumvua balongi benu baditumbisha bua mudibu balale ne nsongakaji anyi nsongalume, nansha bua mudibu batuminangana mesaje a malu a busenji. Mu imue miaba, badi bamona tshilele etshi bu mushindu wa kutumina bana bimfuanyi bia bantu kabayi bilamba. Bible udi wamba ne: “Muntu udi wenda masandi udi wenzela mubidi wende nkayende bubi.” (1 Kol. 6:18) Dimuangalaka dia masama a mu bilamba ndikebeshe makenga ne lufu. Bansonga ba bungi bajike badi bajimije bukamama buabu badi bamba ne: badi banyingalala bua tshivuabu benze atshi. Bipeta bia tshiendenda mbibi menemene. Mbishilangane kule ne kule ne bidibu baleja mu malu a dijikija lutetuku adi mafuane kutuitabijija ne: kushipa mikenji ya Nzambi kakuena ne bipeta bibi to. Kuela meji nunku kudi mua kufikisha bantu ku dikuluka bua “bukole bua dishima budi nabu bubi.”​—Eb. 3:13.

15 Wewe uluangana ne nsombelu kampanda udi ukusaka bua kuenda masandi, ntshinyi tshiudi mua kuenza? Anji kumanya butekete buudi nabu. (Lomo 7:22, 23) Lomba Nzambi bua akupeshe bukole. (Filip. 4:6, 7, 13) Epuka nsombelu idi mua kukufikisha ku tshiendenda. (Nsu. 22:3) Paudi kumpala kua diteta, udi ne bua kudinyema diakamue.​—Gen. 39:12.

16. Ntshinyi tshivua Yezu muenze pavua Satana mumutete? Tshilejilu tshiende tshidi tshitulongesha tshinyi?

16 Yezu mmutushile tshilejilu tshimpe tshia mushindu wa kutantamena mateta. Kavua mulekele Satana umushima ne malu avuaye umulaya to, anyi mene kavua mukebe dîba dia kuela meji bua kumona buimpe ne bubi bua malu avuaye umulaya au to. Kadi wakamuandamuna diakamue ne: “Bakafunda ne.” (Bala Matayi 4:4-10.) Yezu uvua mumanye bimpe Dîyi dia Nzambi, biakamuambuluisha bua kuenza malu ne lukasa ne kutela mêyi a mu Mifundu minsantu pavuaye kumpala kua diteta. Bua kuluangana ne Satana ne kumutshimuna, katuena ne bua kudilekelela mu diteta dia kuenda masandi to.​—1 Kol. 6:9, 10.

NEUTSHIMUNE MVITA WEWE MUNANUKILE

17, 18. a) Mbia mvita kayi bikuabu bidi nabi Satana? Bua tshinyi bualu ebu kabuena butukemesha? b) Ntshinyi tshidibu balongoluele Satana? Mmunyi mudi bualu ebu bukukankamija bua kunanukila?

17 Lutambishi, dinanga dia bintu bia ku mubidi ne malu a masandi mbia mvita bisatu patupu bidi Satana wenza nabi mudimu. Udi ne bikuabu bia bungi. Tshilejilu, bamue bena Kristo badi bapeta buluishi budi bufumina kudi bena mu mêku abu, babaseka kudi balongi babu anyi mbulamatadi ukandika mudimu wabu wa diyisha. Ntatu mikole ya nunku kayena itukemesha to, bualu Yezu uvua mudimuije bayidi bende ne: “Bantu bonso nebanukine bua dîna dianyi, kadi udi unanukila too ne ku nshikidilu neasungidibue.”​—Mat. 10:22.

Satana mmuindile kabutu ka tshiendelele (Tangila tshikoso tshia 18)

18 Ntshinyi tshitudi mua kuenza bua kuluangana ne Satana ne kumutshimuna? Yezu wakambila bayidi bende ne: “Nenupete mioyo yenu bua dinanukila dienu.” (Luka 21:19) Kakuena tshintu nansha tshimue tshidi muntu mua kuenza tshidi mua kutuenzela bibi bua kashidi to. Muntu kena mua kunyanga malanda etu ne Nzambi tuetu katuyi banyishe to. (Lomo 8:38, 39) Nansha lufu lua batendeledi ba Yehowa ki nditshimuna dia Satana to, bualu Yehowa neababishe ku lufu. (Yone 5:28, 29) Kadi tshienzelabu Satana mu matuku atshilualua ntshibi menemene. Pabutulabu bulongolodi bubi bua Satana, nebamuele mu tshina tshidi katshiyi ne ndekelu bua bidimu 1 000. (Buak. 20:1-3) Ku ndekelu kua Bukokeshi bua Yezu bua bidimu tshinunu, “nebapatule Satana mu buloko buende” bua tshitupa tshîpi bua atete kupambuisha bantu bapuangane bua musangu wa ndekelu. Ndekelu wa bionso, nebabutule Diabolo bua kashidi. (Buak. 20:7-10) Satana mmumana kufundila tshibawu tshia lufu, kadi kabiena nanku buebe wewe to. Kandamena Satana, mushindame mu ditabuja. Udi mua kuluangana ne Satana ne kumutshimuna.