Kal idhi e weche manie iye

Kal idhi kama ochanie weche mantie

Sama In gi Tuo ma Nyalo Negi

Sama In gi Tuo ma Nyalo Negi

“Ka nahango fwenyo ni ne an gi kansa mar obo kod mar nyombich, nang’eyo ni tho ochoma ma kata ang’o ma timre. Kata kamano, ka nadok ot, nawacho e chunya ni, ‘Mae to ok e tuo ma naparo ni an-go, to koro osemaka. Nyaka amany kaka danyagra kode.’”​—Linda ma jahigni 71.

“An gi tuo moro marach ahinya ma miyo leche mag wang’a ma koracham ok ti. Nitie kinde ma rem mager nomiyo abedo gi tuo mar depression. Kinde mang’eny nawinjoga ni onge ng’ama dewa kendo nagomboga dera.”​—Elise ma jahigni 49.

KA PO ni in, watni, kata osiepni moro nigi tuo moro ma nyalo kelo tho, wachno nyalo nyoso chunyi. Mopogore gi tuo ma chandino, inyalo bedo gi parruok kod ich-wang’. Luoro kod parruok nyalo medore sama koro chuno ni umany thieth sa ka sa, kata sama yudo thieth ma dwarore obedo matek, kata sama nengo thieth tek, kata sama yath ma omi jatuo ok dhi kode maber. Weche ma chandoga pach ji ka ng’ato tuo matek kamano bende medorega.

Ere kama wanyalo yudoe kony? Ji mang’eny osefwenyo ni gima hoyogiga en lemo mondo Nyasaye okonygi, kod somo ndiko moko ma jiwogi. Joodwa gi osiepewa bende nyalo konyowa.

GIK MA OSEKONYO JOMOKO NYAGORE

Robert ma jahigni 58 wacho kama: “Bed gi yie motegno kuom Nyasaye mondo okonyi nano e tuonino. Lemga kinyise gik ma chandi. Kwaye roho mare maler. Kwaye mondo okonyi kik chunyi nyosre ahinya ma chopo kama koro joodi bedo gi tich matek, kendo mondo okonyi inan e tuonino ka in gi chuny mokue.”

Robert dhi nyime wacho niya: “En-ga gima ber ahinya sama joodu konyi mondo ibed gi chuny mokue. Joodwa moko goyonaga simu odiechieng’ kodiechieng’ ka gipenja ni, ‘Idhi nade?’ Osiepena modak kuonde mopogore opogore bende jiwaga, kendo mano miya teko mar dhi nyime nano.”

Sama idhi limo jatuo moro, bed gi paro kaka mar Linda ma wacho niya: “Ng’at ma tuo be dwaro ni odag e ngima mapile mana kaka jomamoko, kendo samoro ok doher goyo mbak tuoneno sa ka sa. Omiyo, gone mana mbekni ma uheroga goyo kode.”

Ka wan gi teko mowuok kuom Nyasaye kod Ndiko ma hoyowa kaachiel gi joodwa kod osiepewa ma jiwowa, wanyalo bedo gadier ni ngima ok en kayiem nono kata obedo ni sani chuno ni nyaka wanan gi tuo mager ma nyalo negowa.