Fetin’ny Jiosy, na ny Israelita, ny Paska. Tamin’io ry zareo no nankalaza an’ilay fotoana namonjen’Andriamanitra an-dry zareo tany Ejipta. Andevo tany mantsy ry zareo taloha, dia nafahana tamin’ny taona 1513 T.K. Nasain’Andriamanitra notsarovan-dry zareo foana àry io fotoan-dehibe io isan-taona, isaky ny 14 Abiba, volana jiosy, izay nantsoina hoe Nisana tatỳ aoriana.—Eksodosy 12:42; Levitikosy 23:5.

Nahoana io fotoana io no nantsoina hoe Paska?

 Avy amin’ny teny hebreo midika hoe “fandalovana” ilay teny hoe “Paska.” Tamin’io fotoana io Andriamanitra no namono ny lahimatoa rehetra tany Ejipta, fa ny Israelita kosa tsy novonoiny. (Eksodosy 12:27; 13:15) Nasain’Andriamanitra namono zanak’ondry na zanak’osy ny Israelita, talohan’io, dia nasainy nohosoran-dry zareo teo amin’ny varavarany ny ran’ilay biby. (Eksodosy 12:21, 22) Amin’izay mantsy hitan’Andriamanitra iny marika iny, dia ‘handalovany’ fotsiny ilay trano fa tsy hovonoiny ny lahimatoa ao.—Eksodosy 12:7, 13.

Ahoana no nankalazana ny Paska fahiny?

 Natoron’Andriamanitra tsara an’ireo Israelita hoe ahoana no hankalazana ny Paska voalohany. a Izao avy, ohatra, no atao amin’ilay izy, araka ny lazain’ny Baiboly:

•   Nanao sorona: Nifantina zanak’ondry na zanak’osy herintaona ny fianakaviana israelita tamin’ny 10 Abiba (Nisana), dia novonoin-dry zareo ilay izy tamin’ny 14 Abiba. Nakan-dry zareo ilay ra dia nohosorany teo amin’ny tataom-baravarany sy teo amin’ny tolàm-baravarany izany. Natsatsika tamin’ny afo avy eo ilay biby manontolo dia nohaniny.—Eksodosy 12:3-9.

•   Nihinana sakafo: Ankoatra an’ilay zanak’ondry na zanak’osy, dia nihinana mofo tsy misy lalivay sy anana mangidy koa ny Israelita, tamin’ny Paska.—Eksodosy 12:8.

•   Nanao fety: Nankalaza ny fetin’ny mofo tsy misy lalivay ny Israelita nandritra ny fito andro taorian’ny Paska. Tsy nahazo nihinana mofo misy lalivay ry zareo nandritra an’izany.—Eksodosy 12:17-20; 2 Tantara 30:21.

•   Nampianatra: Ny Paska no anisan’ny fotoana nampianaran’ny ray aman-dreny ny zanany momba an’i Jehovah Andriamanitra.—Eksodosy 12:25-27.

•   Nanao dia lavitra: Nankany Jerosalema ny Israelita, tatỳ aoriana, mba hankalaza ny Paska.—Deoteronomia 16:5-7; Lioka 2:41.

•   Zavatra hafa: Lasa anisan’ny fanao tamin’ny Paska ny nisotro divay sy nihira, tamin’ny andron’i Jesosy.—Matio 26:19, 30; Lioka 22:15-18.

Hevi-diso momba ny Paska

 Hevi-diso: Tokony hankalaza ny Paska ny Kristianina.

 Ny tena marina: Namorona fankalazana vaovao i Jesosy tamin’ny 14 Nisana taona 33, rehefa avy nankalaza ny Paska. (Lioka 22:19, 20) Antsoina hoe Ny Sakafo Harivan’ny Tompo ilay fankalazana. (1 Korintianina 11:20) Solon’ny Paska izy io, satria ny sorona nataon’i “Kristy, izay toy ny zanak’ondrin’ny Paska” no tsarovana amin’io. (1 Korintianina 5:7) Mbola lehibe lavitra noho ny sorona tamin’ny Paska ny sorona nataon’i Jesosy, satria ny olona rehetra mihitsy no navotany mba tsy handevozin’ny ota sy ny fahafatesana intsony.—Matio 20:28; Hebreo 9:15.