ကျမ်းစာထဲမှာ “ရိုးသားမှု” လို့ ဘာသာပြန်ဆိုတတ်တဲ့ ဂရိစကားလုံးရဲ့ မူရင်းအဓိပ္ပာယ်က “နဂိုအရင်းခံကောင်းမွန်ခြင်း” ဖြစ်တယ်။ စောင့်ထိန်းရမယ့် ကိုယ်ကျင့်တရားစံနှုန်းလို့လည်း အဓိပ္ပာယ်ဆောင်ပါတယ်။

တမန်တော်ပေါလုရေးခဲ့တဲ့ “အရာရာ၌ ရိုးသားဖြောင့်မတ်စွာ ကျင့်ကြံ” ပါဆိုတဲ့ ဘုရားသခင့်လမ်းညွှန်ချက်ကို ခရစ်ယာန်တွေ အလေးအနက်ထားကြတယ်။ အဲဒီထဲမှာ ဘာတွေပါဝင်သလဲ။

မနက်တိုင်းမှာ လူအများစုဟာ အပြင်မထွက်ခင် တစ်ချက်လောက်တော့ မှန်ကြည့်ကြတယ်။ ဘာလို့ ကြည့်တာလဲ။ ကိုယ့်ရုပ်ကို ကြည့်ကောင်းစေချင်လို့ မဟုတ်လား။ ဒါပေမဲ့ ဆံပင်ပုံစံ စတိုင်ကျတာ၊ ဖက်ရှင်ကျတဲ့ အဝတ်အစားတွေထက် ပိုအရေးကြီးတဲ့အရာတွေ ရှိပါတယ်။ စိတ်သဘောထားက အပြင်ပန်းရုပ်သွင်ကို ပိုကြည့်ကောင်းစေနိုင်သလို ရုပ်ဆိုးစေနိုင်စွမ်းလည်း ရှိပါတယ်။

ကျွန်ုပ်တို့ဟာ မကောင်းတာတွေကို လုပ်ချင်စိတ်ရှိကြောင်း ကျမ်းစာမှာ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ဖော်ပြထားတယ်။ “လူတို့သည် ငယ်သောအရွယ်မှစ၍ စိတ်နှလုံးအကြံအစည်ဆိုးကြ” တယ်။ (ကမ္ဘာဦး ၈:၂၁) ဒါကြောင့် ရိုးသားဖို့ဆိုရင် ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့မွေးရာပါ အပြစ်လုပ်လိုစိတ်ကို အဆက်မပြတ်တွန်းလှန်နေရမှာ ဖြစ်တယ်။ အပြစ်လုပ်လိုစိတ်ကို သူကိုယ်တိုင် တွန်းလှန်ခဲ့ရတဲ့အကြောင်း ထင်သာမြင်သာရှိအောင် တမန်တော်ပေါလု အခုလိုဖော်ပြတယ်– “ဘုရားသခင်၏ပညတ်တရားတော်ကို ငါ၏စိတ်နှလုံးက နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်စွာ လက်ခံ၏။ သို့သော် ငါ၏ကိုယ်ခန္ဓာအတွင်း၌ ငါ၏စိတ်က နှစ်သက်သည့် သဘောတရားနှင့် ဆိုင်ပြိုင်တိုက်ခိုက်လျက်နေသည့် အခြားသဘောတရားတစ်ခုရှိ၏။ ထိုသဘောတရားသည် ငါ၏အတွင်း၌ ထကြွလှုပ်ရှား၍ ငါ့အား အပြစ်တရား၏လက်သို့ အပ်နှံသည်ကိုငါမြင်ရ၏။”—ရောမ ၇:၂၂၊ ၂၃၊ ခမ။

ဥပမာ၊ မကောင်းတာတွေကို လုပ်ချင်စိတ်ပြင်းပြလာတဲ့အခါ၊ မရိုးမသားလုပ်ချင်စိတ်တွေ ပြင်းထန်လာတဲ့အခါ စိတ်စေစားရာအတိုင်း လိုက်လုပ်စရာ မလိုပါဘူး။ ကိစ္စရပ်တိုင်းမှာ ရွေးချယ်စရာ ရှိနေဆဲပါ။ ကျွန်ုပ်တို့က မကောင်းတဲ့အတွေးကိုငြင်းပယ်ပြီး မရိုးသားတဲ့လောကအလယ်မှာ ရိုးရိုးသားသား နေထိုင်နိုင်ပါတယ်။

ရိုးသားဖို့ဆိုရင် ကျွန်ုပ်တို့မှာ ကိုယ်ကျင့်တရားစံနှုန်းကောင်းတစ်ခု ရှိရပါမယ်။ ဒါပေမဲ့ လူများစွာဟာ ကိုယ်ကျင့်တရားစံနှုန်းထက် အဝတ်အစားအကြောင်းကိုပဲ အလေးပေး စဉ်းစားကြတယ်။ ဒီတော့ ဘာဖြစ်လာသလဲ။ အခြေအနေအရ နည်းနည်းပါးပါးမရိုးမသားလုပ်တာက ဘာမှမဖြစ်ပါဘူးလို့ ထင်လာကြတယ်။ “အများအားဖြင့် သူများတွေက ကိုယ့်ကိုရိုးသားပါတယ်လို့ ထင်နေတဲ့အတိုင်းအတာအထိ ကျွန်တော်တို့ မရိုးမသားလုပ်ကြတယ်” လို့ စာအုပ်တစ်အုပ် The (Honest) Truth About Dishonesty မှာဖော်ပြထားတယ်။ ဒါဆို မရိုးမသားလုပ်တယ်ဆိုတာဘာမှန်း ကွဲကွဲပြားပြားသိအောင် ကူညီပေးနိုင်တဲ့ ယုံကြည်စိတ်ချနိုင်တဲ့ စံနှုန်းရှိပါသလား။ ရှိပါတယ်။

ကမ္ဘာတစ်ဝန်းက လူသန်းပေါင်းများစွာဟာ ကျမ်းစာမှာ လက်တွေ့ကျတဲ့ လမ်းညွှန်ချက်တွေပါကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့ပါပြီ။ ကျမ်းစာထဲမှာ အကောင်းဆုံးကိုယ်ကျင့်တရားစံနှုန်းတွေ ပါတယ်။ (ဆာလံ ၁၉:၇) မိသားစု၊ အလုပ်အကိုင်၊ ကိုယ်ကျင့်တရား၊ ဘာသာရေး စတဲ့ကိစ္စတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး ယုံကြည်စိတ်ချထိုက်တဲ့ လမ်းညွှန်ချက်တွေ ကျမ်းစာထဲမှာရှိတယ်။ ကျမ်းစာဟာ အချိန်အခါမရွေး မှန်ကန်ကြောင်း သက်သေထူခဲ့ပါပြီ။ ကျမ်းစာမူတွေ၊ ကျမ်းစာလမ်းညွှန်ချက်တွေက ဘယ်လူမျိုး၊  ဘယ်ဘာသာအတွက်မဆို အသုံးဝင်ပါတယ်။ ကျမ်းစာကို သေချာလေ့လာ၊ ကျမ်းစာပြောဆိုရာကို တွေးတောဆင်ခြင်ပြီး ကျမ်းစာလမ်းညွှန်ချက်တွေကို ကျင့်သုံးရင် ကျွန်ုပ်တို့ဟာ ရိုးသားဖြောင့်မတ်လာပါလိမ့်မယ်။

မရိုးသားမှုကို တွန်းလှန်ဖို့ ကျမ်းစာအသိပညာရှိရုံသာမက လက်တွေ့ကျင့်သုံးဖို့လည်း လိုပါတယ်။ ယိုယွင်းနေတဲ့ ကိုယ်ကျင့်တရားစံနှုန်းတွေအတိုင်းနေထိုင်ဖို့ ဖိအားပေးနေတဲ့ လူတွေအလယ်မှာ ကျွန်ုပ်တို့အားလုံး နေထိုင်ကြရတယ်။ ဒါကြောင့် ကျွန်ုပ်တို့ကို ကူညီထောက်မပေးဖို့ ဘုရားသခင်ဆီ ဆုတောင်းရတာ ဖြစ်တယ်။ (ဖိလိပ္ပိ ၄:၆၊ ၇၊ ၁၃) အဲဒီလိုလုပ်မယ်ဆိုရင် မှန်ရာကိုလုပ်ဖို့၊ အချိန်အခါမရွေး ရိုးသားစွာကျင့်ကြံဖို့ သတ္တိရှိလာမှာဖြစ်တယ်။

အစပိုင်းဆောင်းပါးမှာဖော်ပြခဲ့တဲ့ ဟီတိုရှိဟာ ရိုးသားတဲ့အလုပ်သမားဂုဏ်ပုဒ်ကြောင့် အကျိုးရခဲ့တယ်။ အခုဆိုရင် သူ့ရဲ့ရိုးသားမှုကိုလေးစားတဲ့ အလုပ်ရှင်တစ်ဦးဆီမှာ အလုပ်လုပ်နေပါပြီ။ “သမ္မာအာဇီဝကျတဲ့အလုပ်ကို စိတ်လက်ကြည်လင်စွာ လုပ်ခွင့်ရတဲ့အတွက် ကျေးဇူးတင်လိုက်တာ” ဆိုပြီး ဟီတိုရှိပြောပြတယ်။

တခြားသူတွေလည်း အဲဒီလိုအကျိုးကျေးဇူးတွေ ရရှိခဲ့ပါပြီ။ “အရာရာ၌ ရိုးသားဖြောင့်မတ်စွာ ကျင့်ကြံ” ပါဆိုတဲ့ ကျမ်းစာလမ်းညွှန်ချက်ကို လိုက်လျှောက်ခဲ့လို့ အကျိုးရခဲ့သူတွေအကြောင်း သုံးသပ်ကြည့်ပါ။

• မှားမှန်သိစိတ် ကြည်လင်ခြင်း

  “သူခိုးတွေနဲ့တွဲလုပ်ဖို့ အသက် ၁၃ နှစ်မှာ ကျွန်မ ကျောင်းထွက်လိုက်တယ်။ ဒါကြောင့် ကျွန်မဝင်ငွေရဲ့ ၉၅ ရာခိုင်နှုန်းက မရိုးသားတဲ့နည်းနဲ့ရတာချည်းပဲ။ ကျွန်မ အိမ်ထောင်ကျပြီးနောက်ပိုင်းမှာ လင်မယားနှစ်ယောက်စလုံး ယေဟောဝါသက်သေတွေနဲ့ ကျမ်းစာလေ့လာတယ်။ ယေဟောဝါဘုရား * ဟာ မရိုးသားတဲ့အကျင့်အကြံတွေကို မုန်းတီးမှန်းသိလာတော့ ကျွန်မတို့ဘဝပုံစံကို ပြောင်းလဲပစ်ဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်။ ၁၉၉၀ ခုနှစ်မှာ ယေဟောဝါဘုရားဆီ ဆက်ကပ်အပ်နှံပြီး ယေဟောဝါသက်သေအဖြစ် နှစ်ခြင်းခံခဲ့တယ်။”—သုတ္တံ ၆:၁၆-၁၉။

  “အရင်တုန်းကဆိုရင် ကျွန်မအိမ်မှာ ခိုးရာပါပစ္စည်းတွေချည်းပဲ။ အခုတော့ ခိုးရာပါပစ္စည်းတွေ မရှိတော့လို့ ကျွန်မစိတ်လည်း ကြည်လင်လာတယ်။ အချိန်အကြာကြီး မရိုးမသားနေလာခဲ့တဲ့ကျွန်မကို ယေဟောဝါဘုရား သနားကြင်နာလို့ ကျေးဇူးတင်မဆုံးဖြစ်လိုက်တာ။ ကျွန်မကို ယေဟောဝါဘုရား နှစ်သက်တယ်ဆိုတဲ့စိတ်နဲ့ ညတိုင်း အိပ်ရာဝင်ရတာလောက် ကြည်နူးစရာကောင်းတာ မရှိတော့ပါဘူးရှင်။—အိုင်ယာလန်နိုင်ငံသူ ရှယ်ရီ။

  “စျေးဝယ်သူတစ်ယောက် လာဘ်ပေးတာကို ကျွန်တော်မယူမှန်း အလုပ်ရှင်သိသွားတော့ ‘မင်းကိုးကွယ်တဲ့ဘုရားက မင်းကို ယုံကြည်စိတ်ချထိုက်တဲ့ လူတစ်ယောက်ဖြစ်အောင် လုပ်ပေးလိုက်တာ၊ မင်းလိုလူတစ်ယောက် ငါတို့ကုမ္ပဏီမှာရှိနေတာ တကယ့်ကိုအားရစရာပဲကွာ’ လို့ ပြောတယ်။ အချိန်အခါမရွေး ကျွန်တော် ရိုးရိုးသားသားနေလို့ ယေဟောဝါဘုရားရှေ့ စိတ်ကြည်ကြည်လင်လင် အသက်ရှင်နိုင်တယ်၊ မိသားစုကို ရိုးရိုးသားသား ရှာဖွေကျွေးမွေးလာနိုင်တယ်၊ တခြားသူတွေကိုလည်း ရိုးသားဖို့ အားပေးနိုင်လာတယ်။”—ဟောင်ကောင်က ဆန်နီ။

• စိတ်ငြိမ်သက်ခြင်း

  “ကျွန်တော်ဟာ နိုင်ငံတကာဘဏ်က လက်ထောက်စီမံခန့်ခွဲရေးမှူးပါ။ ဒီလုပ်ငန်းမှာက ရိုးသားဖို့ထက် ချမ်းသာကြွယ်ဝဖို့ပဲ ဦးစားထားကြတာ။ ‘ကောင်းစားဖို့အတွက် နည်းနည်းပါးပါးလေး မရိုးမသားလုပ်တာက ဘာမှားလို့လဲ’ ဆိုပြီး လူအများစု ရှုမြင်ထားကြတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော် ရိုးရိုးသားသားနေလို့ စိတ်ချမ်းမြေ့ရတယ်။ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် ရိုးရိုးသားသားဆက်နေမယ်လို့ ကျွန်တော် ဆုံးဖြတ်ထားတယ်။ ကျွန်တော်ဟာ သူများအတွက်လည်း မလိမ်ပေးသလို ကိုယ့်အတွက်လည်း မလိမ်မှန်း အလုပ်ရှင်တွေ သိထားကြတယ်။”—အမေရိကန်နိုင်ငံသား တွမ်။

• ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်လေးစားမှု

  “အလုပ်မှာ ပစ္စည်းတချို့ပျောက်တဲ့ကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး အထက်အရာရှိက ကျွန်မကို လိမ်ညာခိုင်းပေမဲ့ သူပြောသလို မလုပ်ခဲ့ဘူး။ နောက်ဆုံးမှာ သူခိုးတွေကိုမိသွားတော့ အလုပ်ရှင်က ကျွန်မ ရိုးရိုးသားသားနေတာကို ကျေးဇူးတင်စကားဆိုတယ်။ မရိုးသားတဲ့လောကအလယ်မှာ ရိုးသားဖို့ဆိုတာ သတ္တိရှိရမှာဖြစ်ပေမဲ့ ရိုးရိုးသားသားနေရင် တခြားသူတွေ ကျွန်မတို့ကို ယုံကြည်ပြီး လေးစားလာမှာ အမှန်ပါပဲ။”—ဂျပန်နိုင်ငံသူ ခါအိုရီ။

မှားမှန်သိစိတ် ကြည်လင်တာ၊ စိတ်ငြိမ်သက်တာ၊ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်လေးစားတာ စတဲ့အကျိုးကျေးဇူးတွေကြောင့် ရိုးသားမှုဟာ တကယ်အကျိုးရှိတယ်ဆိုတာကို သင်လည်း သဘောတူတယ် မဟုတ်လား။