Edén: ¿nopaya itstoyaj nopa achtoui maseualmej?

XIMOILJUI tiitstok ipan se ueyi jardín tlen tlauel yejyektsi uan kampa amo tleno kakisti tlen mochiua ipan uejueyi altepemej. Amo timotekipachoua, amo tijpia yon se kokolistli uan amo tleno mitskokoua. Tlauel kuali tijyolmati nopaya tiitstos.

Amo uelis tikijtos nochi tlamantli yejyektsi tlen tikita pampa eltok kuauitl uan sekinok xiuitl tlen kitlauilijtok tonati, yejyektsi tlaxochiyojtok, kakisti kenijkatsa mojmolinia xiuitl pampa tlaajakatok, kenijkatsa uikaj piltototsitsij uan kakisti kenijkatsa sayolimej moketstinemij ipan xochitl. Nojkia tikita kenijkatsa petlani se atlajtli tlen motlalojtok kampa eltok tetl uan nojkia onka sekinok tlamantli. ¡Nochi techpaktiskia nopaya tiitstosej!

Miakej kiijtouaj nopa achtoui maseualmej katli itstoyaj uejkajkia, itstoyaj ipan se xochimili kej katli amantsi tikijtojkej. Kipia miak xiuitl, judíos, katli kiijtouaj elij Cristo itokilijkauaj uan musulmanes moiljuiaj Adán uan Eva itstoyaj ipan xochimili Edén. Biblia kiijtoua inijuantij tlauel yolpakiyayaj, kuali mouikayayaj uan tlapialmej amo mosisiniyayaj. Nojkia kuali mouikayayaj ika toTeotsij, katli kiniljuik ueliskiaj itstosej nochipa ipan nopa xochimili (Génesis 2:​15-24).

Nojkia, hindúes kiijtouaj uejkajkia eltoya se xochimili. Uan miakej budistas moiljuiaj inintlamachtijkauaj katli kiniljuiaj budas, yolkej kema Tlaltipaktli eliyaya tlauel yejyektsi. Nojkia, se keskij religiones tlen África kiijtouaj se keski tlamantli tlen eli sanse ika tlen kinpanok Adán uan Eva.

Ipan miak religiones uan altepemej kineltokaj achtouia eltoya se xochimili. Jean Delumeau, katli momachtia tlen panok uejkajkia, kiijtoua: “Miakej maseualmej moiljuijkej uejkajkia eltoya se xochimili kampa amo onkayaya tlen amo kuali, kampa nochi ueliyayaj kichiuaj tlen kinpaktiyaya, nochi kuali itstoyaj, yolpakiyayaj, kipiayayaj miak tlakualistli uan amo aka mosisiniyaya yon kichiuayaya tlen amo kuali. [...] Miakej maseualmej tlauel mokuesouaj pampa nopa xochimili polijki. Maske kiampa panok, nojua kiilnamikij uan kinekij sampa itstosej nopaya”.

¿Kenke tlauel miakej maseualmej kineltokaj ni? ¿Uelis pampa nochi motemachiaj uejkajkia eltoya se xochimili? ¿Nelnelia eltoya nopa xochimili Edén uan itstoyaj Adán uan Eva?

Sekij kiijtouaj nopa tlamantli amo nelia panok. Nama tijmatij miak tlamantli, yeka miakej kiijtouaj nopa Xochimili eli san se tlapoualistli. Uelis timosentlachiliaj pampa se keskij katli tlayakanaj ipan religión nojkia kiijtouaj nopa xochimili Edén amo nelnelia eltoya uan san kiixnextia se tlamantli.

Biblia kipia miak neskayotl tlen kipankixtia se tlamantli. Tlauel kiixmatij tlen Jesús kiniljuik itokilijkauaj pampa kinekiyaya kinmachtis tlen tlauel ipati. Maske kiampa, Biblia kiijtoua xochimili Edén nelnelia eltoya uan amo eli san se tlapoualistli. Tlaj amo nelnelia, ¿ueliskia timotemachisej ipan sekinok tlamantli tlen kiijtoua Biblia? Ma tikitakaj kenke se keskij maseualmej moiljuiaj tlen panok ipan xochimili Edén amo nelnelia melauak. Nojkia tikitasej kenijkatsa techpaleuia tlen nopaya kiijtoua.