¿Toni kijtosneki maj aksa “se kuali samaritano”?
Tein Biblia kijtoua
Moijtoua ke aksa “se kuali samaritano” porin kinpaleuia akin kinpoloua. Nejin tajtolmej ualeuaj itech se ixneskayot tein Jesús kitetapouij. Ompa tamachtij ke aksa akin yolkuali teiknelia uan kinpaleuia oksekin maski kampa yeski kayomej.
Itech nejin tamachtilis tikitaskej nejin:
¿Toni moijtoua itech ixneskayot kampa ika motajtoua takat kayot Samaria?
Ika amo miak tajtolmej, maj tikitakan tein Jesús kitetapouij: se judío akin temouaya de Jerusalén hasta Jericó kitachtekijkej uan kimagakej hasta kimiktijtoyajya.
Se tiopixkat judío panok inakastan takat akin kikokojkaj, sayoj ke amo kipaleuij. Ompa, okse judío taixyekankej itech taneltokalis no panok ompakauin, sayoj ke amo no moketsak. Nion semej kipaleuij takat akin kikokojkaj maski nochin katkaj judíos.
Satepan, se takat akin okseko kayot katka no panok ompakauin. Katka kayot Samaria (Lucas 10:33; 17:16-18). Keman kiitak takat, samaritano kiiknelij uan kipajpajtij. Ompa, kiuikak kampa mokalotiayaj uan kiyekpiak nochi youal. Mostika kitaxtauij takat akin tekalotiaya para maj kiyekpiani takat akin kikokojkaj uan kiluij ke komo amo kiajsia tomin, kikepiliskia keman mokepaskia (Lucas 10:30-35).
¿Keyej ika tajtoj Jesús nejin ixneskayot?
Jesús kitapouij nejin ixneskayot se takat akin kinemiliaya ke sayoj monekia kintasojtas akin kayomej katkaj kampa yejua kayot uan akin kipiayaj taneltokalis tein yejua kipiaya. Kitapouij porin kinekia kimachtis se taman tein motelneki: monekia kiajsikamatis ke amo sayoj monekia kintasojtas akin no katkaj judíos (Lucas 10:36, 37). Nejin ixneskayot moajsi itech Biblia para kinpaleuis nochin akin kinekij kiyolpaktiskej Dios (2 Timoteo 3:16, 17).
¿Toni techmachtia?
Nejin ixneskayot techmachtia ke aksa akin tetasojta, kinextia ke teiknelia ika tein kichiua, kinpaleuia akin tajyouiaj maski okseko kayomej. Aksa akin tetasojta kinchiuilia oksekin tein kiuelitaskia maj no kichiuilikan yejua (Mateo 7:12).
¿Akonimej katkaj samaritanos?
Samaritanos yetoyaj kampa ika norte ompa Judea, sekin monamiktijkaj iniuan akin amo katkaj judíos.
Itech yekinika siglo, samaritanos kipiayajya okse taneltokalis tein yejuan kiixtalijkaj. Kiseliayaj yekinika makuil amatajkuilolmej tein kipiaj Escrituras Hebreas, sayoj ke okseki amatajkuilolmej kinixtopeuayaj.
Miakej judíos itech itonaluan Jesús amo kinyekitayaj samaritanos uan nion tepitsin kinekiaj iniuan mouikaskej (Juan 4:9). Seki judíos hasta kikuiaj tajtol samaritano para ika tauijuikaltiskej (Juan 8:48).
¿Yekmelauj panok tein Jesús kitetapouij?
Biblia amo kijtoua ox tein Jesús kitetapouij yekmelauj mochiujka. Sayoj ke keman Jesús tamachtiaya, miakpa ika tajtouaya xolalmej uan seki taman tein yekmelauj panouaya para maj taltikpakneminij okachi kiajsikamatinij tein kinekia kinmachtis.
Miak taman tein kijtoj itech nejin ixneskayot kinextia tein yekmelauj panouaya itech nejon tonalmej. Maj tikitakan seki neskayomej:
Para se yaskia de Jerusalén hasta Jericó monekia se ojtokas panoua 20 kilómetros kampa temolis. Tein melauj, Jerusalén moajsia se kilómetro uejkapan de Jericó. Yejua ika Jesús amo mopoloj keman kijtoj ke “se takat temouaya de Jerusalén hasta Jericó” (Lucas 10:30).
Tiopixkamej uan levitas akin nemiaj Jericó miakpa moojtiayaj ompakauin keman yayaj Jerusalén.
Kemej taseltijkan katka, miakpa tachtekinij motatiayaj ojtenoj para kintachtekiskej akin ompakauin moojtiayaj, okachiok komo yayaj ininselti.