Xionyoui kampa nesi tein kipia

¿Toni Biblia?

¿Toni Biblia?

Tein Biblia kijtoua

 Biblia kipia 66 amatajkuilolmej uan motamiijkuiloj kemej itech 1,600 xiujmej. Kemej Biblia kipia tein Dios kineki maj motematilti, motokaytia “itajtol Dios” (1 Tesalonicenses 2:13).

Itech nejin tamachtilis tikitaskej nejin:

 Momelaua seki taman

  •   ¿Akoni kijkuiloj Biblia? Tein kijtoua Biblia iaxka Dios, sayoj ke kinixpejpenak kemej 40 takamej para maj kijkuilouanij. Sekin akin kinixpejpenak katkaj Moisés, tekiuaj David, Mateo, Marcos, Lucas uan Juan. a Dios kitalij itanemililuan itech inintanemilil nejon takamej para maj kijkuilouanij (2 Timoteo 3:16).

     Maj tiknemilikan ke se takat kiluia itajkuilojkauj maj kijkuilo itokaykopa teisa tein kitematiltisneki. Maski amo kiluia nochi tein kijkuilos ta sayoj seki taman, ¿akoni iaxka tein moijkuiloj? Takat akin tanauatij maj moijkuilo. No ijkon panoua ika Biblia: maski Dios kinixpejpenak takamej maj kijkuilouanij, tein melauj, yejua iaxka.

  •   ¿Toni kijtosneki tajtol Biblia? Tajtol Biblia ualeua itech tajtol griego biblía, tein kijtosneki “amatajkuiloltsitsin”. Satepan, nejin tajtol griego peuak mokui para amatajkuiloltsitsin tein kipia Biblia.

  •   ¿Kemanian moijkuiloj Biblia? Biblia peuak moijkuiloua itech xiuit 1513 achto ke ualaskia Cristo uan motamiijkuiloj panoua 1,600 xiujmej satepan, kemej itech xiuit 98 satepan ke ualajka Cristo.

  •   ¿Kani yetokej nochi amatajkuilolmej tein yekinika kichijchiujkej? Nesi ke nion semej nejon amatajkuilolmej yetokok. Akin kijkuilojkej Biblia itech tajkuilojkej tein kipiayaj, kemej papiro uan pergamino. Sayoj ke nejin tein mokuia ijsiujka uejueliui. Maski ijkon, itech miak xiujmej, kuali tajkuilouanij miakpa kijkuilojkej okseko nejon amatajkuilolmej. Nejon tapaleuij maj satepan oksekin no uelinij kilerouanij.

  •   ¿Toni Antiguo uan Nuevo Testamento? Kitokaytiaj Antiguo Testamento, amatajkuilolmej tein moijkuilojkej itech tajtol hebreo, b no kitokaytiaj Escrituras Hebreas. Uan kitokaytiaj Nuevo Testamento amatajkuilolmej tein kijkuilojkej itech tajtol griego, no kitokaytiaj Escrituras Griegas Cristianas. Nochi nejin amatajkuilolmej kisenchiuaj sayoj se amatajkuilol: iTajtol Dios. c

  •   ¿Toni kipia Biblia? Biblia ika tajtoua tein mochiuak ne uejkauj, kipia tanauatilmej, tein moijtojka ke mochiuaskia, poesía, proverbios, canciones uan tein kinijkuilouilijkej seki itekitikauan Dios. Xikonita “ Amatajkuilolmej tein kipia Biblia”.

 ¿Toni ika tajtoua Biblia?

 Ipeujyan ika tajtoua keniuj Dios akin kipia nochi chikaualis kichijchiuak iluikak uan taltikpak. Uan no, itech Biblia, Dios techiluia ke monotsa Jehová uan techyoleua maj tikixmatikan (Salmo 83:18).

 Biblia kinextia ke semi kitakajkayauilianij Dios uan tamachtia keniuj yejuatsin kichipauas itokay.

 No kijtoua tein Dios kineki maj mochiua nikan taltikpak uan keniuj kineki maj nemikan taltikpakneminij. Kimelaua keniuj kiixpolos tein techtajyouiltia.

 Uan no, Biblia kitemaka kuali tayolmajxitilis. Maj tikitakan seki.

  •   Toni techpaleuis maj kuali timouikakan iniuan oksekin. “Xikinchiuilikan oksekin nochi tein nankiuelitaskiaj maj namechchiuilikan” (Mateo 7:12).

     Tein kijtosneki: Moneki tikinchiuiliskej oksekin tein tikuelitaskiaj maj techchiuilikan.

  •   Toni techpaleuis maj amo semi timotekipachokan. “Maj amo keman namechtekipacho tein mostika panos, porin mostika no namechtekipachos okseki taman” (Mateo 6:34).

     Tein kijtosneki: Maj amo semi techtekipacho tein uelis panos mostika, okachi kuali maj tiknemilikan keniuj tikyektaliskej kuejmolmej tein tikpiaj axkan.

  •   Toni techpaleuis maj tiyolpakikan iuan totakatsin oso tosiuatsin. “Nansejsemej moneki nankitasojtaskej namosiuatsin ijkon kemej namejuan namotasojtaj. Uan siuatsin moneki kitakachiuas itakatsin ika nochi iyolo” (Efesios 5:33).

     Tein kijtosneki: Takat uan siuat moneki motasojtaskej uan motakachiuaskej para uelis yolpakiskej.

 ¿Mopatani tein kijtoua Biblia?

 Amo. Keman motelmachtianij kiitanij tein ne uejkauj moijkuiloj ika tein axkan kijtoua Biblia, kiitanij ke amo mopatani tein yekinika moijkuiloj. Uan tikmatij ke amo mopataskia porin Dios kineki maj nochin kilerokan uan maj kiajsikamatikan iTajtol. Yejua ika taixejekol maj kichiuani maj amo akin kipatani (Isaías 40:8). d

 ¿Keyej motajtolkepani Biblia?

 Itech nejin tonalmej, miakej amo kiajsikamatij hebreo, griego uan arameo, tajtolmej tein mokuikej keman moijkuiloj Biblia. Sayoj ke Biblia kipia “kuali tanauatilmej” para “nochin akin pouij itech tataman altepemej, itech tataman uejueyi kalyetonij, akin tajtouaj tataman tajtolmej uan tataman ininxolal” (Apocalipsis 14:6). Yejua ika, taltikpakneminij moneki kipiaskej Biblia itech tajtol tein kuali kiajsikamatij, ijkon uelis kileroskej uan kuali kiajsikamatiskej tein Dios kitematiltia.

 Moajsi eyi taman kemej uelis motajtolkepas Biblia:

  •   Sejse tajtol. Motajtolkepa ijkon kemej tekpantok.

  •   Tanemililmej. Mokuij tajtolmej tein kimelauaj tein kijtosneki tajkuilol.

  •   Paráfrasis. Moijtoua tein ijkuiliujtok ika okseki tajtolmej para okachi kiuelkakiskej akin kileroskej. Sayoj ke nejin kichiua maj kemansa mopata tein kijtosneki tajkuilol.

 Se Biblia kuali tajtolkeptok komo mokepa ijkon kemej ijkuiliujtok sayoj ke ika tajtolmej tein axkan mokuij uan tein amo ouij se kiajsikamati. Ijkon kuali techmatiltia itanemililuan Dios. e

 ¿Akoni kiixtalij toni moijkuiloskia itech Biblia?

 Kemej Dios kichiuak maj moijkuilo Biblia, yejuatsin kiixpejpenak toni moijkuiloskia. Yekinika, Dios kimaktilij xolal Israel “itajtoluan”, tein kijtosneki, ke israelitas kiyekpiaskiaj Escrituras Hebreas (Romanos 3:2).

 ¿Kipoloua Biblia seki amatajkuilolmej?

 Amo. Biblia ajsitok, amo kipoloua nion se amatajkuilol. Sekin kijtouaj ke seki amatajkuilolmej tein miak xiujmej amo moixmatiaj, moneki pouiskej itech Biblia. f Sayoj ke, amatajkuilolmej tein yekmelauj Dios kichiuak maj moijkuilouanij kipiaj seki taman tein Biblia kinextia ke moneki kipiaskej (2 Timoteo 1:13). Yejua ika amo mopata tein ika tajtouaj. Sayoj ke amo panoua nejon ika nochi amatajkuilolmej tein uejkauj kayomej tein sekin kijtouaj ke no pouij itech Biblia. g

 ¿Keniuj se kitemoua versículos itech Biblia?

  Amatajkuilolmej tein kipia Biblia

a Komo tikonneki tikonitas nochi amatajkuilolmej tein kipia Biblia, akonimej kijkuilojkej uan kemanian, xikonita “Tabla de los libros de la Biblia”.

b Seki amatajkuilolmej tein kipia Biblia moijkuilojkej itech arameo, se tajtol tein kisak itech tajtol hebreo.

c Miakej akin kilerouaj Biblia okachi kiuelitaj kitokaytiskej Escrituras Hebreas uan Escrituras Griegas Cristianas. Ijkon amo kiteajsikamatiltiaj ke Antiguo Testamento amo kualtiaok uan ke kiixpatak Nuevo Testamento.

d Xikonita tamachtilis “¿Se ha cambiado o manipulado la Biblia?”.

e Miakej kiuelitaj kileroskej La Biblia. Traducción del Nuevo Mundo porin kipia nochi tanemililmej uan amo ouij se kiajsikamati. Xikonita tamachtilis “¿Ajsitok tanemililmej tein kipia Traducción del Nuevo Mundo?”.

f Nejin amatajkuilolmej moixmatij kemej apócrifos. Encyclopædia Britannica kijtoua ke itech amatajkuilolmej tein ika tajtouaj Biblia, tajtol apócrifos kijtosneki amatajkuilolmej tein amo pouij itech Biblia.

g Komo tikonneki tikonmatis okachi, xikonlero tamachtilis “Los evangelios apócrifos: ¿contienen verdades ocultas sobre Jesús?”.