MIAKEJ tanamakanij nejnentokej itech ueyiatenoj Nilo. José kimachilia ejekat totonik uan kijnekui xochimej tein ajuiyak uan oksekin tein moskaltiaj aixko. Kampa yeski patantikisa se garza oso se ibis porin momoujtiaj keman kiitaj ke panouaj tel miakej takamej uan camellos. Youij itech okse xolal tein moajsi ompa Egipto. ¡José tel uejka kikauakya tepemej Hebrón, kampa kikixtijkej! ¡Xolal kampa ajsi tel taman!

Itech ikuapan palmeras uan sicómoros tein moajsij ueyiatenoj mokaki keniuj tsatsajtsij monos. José amo kiajsikamati kemej tajtouaj akin ompa nemij uan kinnamiki itech ojti. Yejua mochikaua amo kielkauas tajtolmej tein kikaki. Moneki niman peuas momachtis nejon tajtol, porin moita ke xa amo keman mokepasok ichan.

José yekin kipia kemej 17 oso 18 xiujmej uan kipiaya uejueyi kuejmolmej tein amo akin kinekiskia kipanos. Iikniuan kinexikolitayaj porin ipopaj okachi kitasojta. Kemej kiteltauelitaj kiixtalijka kimiktiskej, sayoj ke satepan kipatakej inintanemilil uan kinamakakej iniuan seki takamej (Génesis 37:2, 5, 18-28). Keman miak tonalmej nejnentoyajya, akin kikoujkej José okachi kuali momachiliaj, porin amo uejkaua ajsiskej itech ueyi xolal kampa kinamakaskej José iniuan nochi okseki tanamak uan ijkon kiteltaniskej tomin. ¿Toni kichiuas nejin telpoch tein kipaleuis maj amo moteltayokolti uan maj amo moteltekipacho? ¿Toni uelis techpaleuis maj ouijkayomej uan kuejmolmej amo kijtako totakuaujtamatilis? Tein kipanok José techmachtia miak taman.

Tajkuilol kisentoka kijtoua. Keman ajsij, tanamakanij kinamakaj José iuan se egipcio akin itokay Potifar. Nejin takat yejua tein kinixyekana takamej akin kiyekpiaj faraón, tekiuaj ompa Egipto (Génesis 39:1). José kimachilia ke amo teyi chiujkej porin oksepa kinamakaj. ¡Kiitaj kemej sayoj se tanamak! Ompa kitojtokatiuj akin axkan iteko, kipanauijtiyouij ojmej kampa miakej papanouaj uan kampa moajsi tanamakaloyamej. Youi kampa axkan nemis.

Kampa axkan nemis, nion tepitsin tamati kemej kampa kikixtijkej. Ichankauan José amo sayoj seko moajsiaj, yejuan nemiaj itech takenkalmej uan moajchiujtinemiaj iuan ininichkauan. Sayoj ke, ichan Potifar chijchiujtok ijkon kemej chijchiujtokej ininchan miakej egipcios akin tominpiaj: kipia miak taman tein patiyoj uan tel kualtsin moita. Kemej kijtouaj tatemouanij, ne uejkauj egipcios kiuelitayaj kipiaskej ininkalixpan kualtsitsin xochitalmej ika uejueyi koujmej uan ameyalmej ika papiros, xochimej tein moixmatij kemej loto uan oksekin tein moskaltiaj aixko. Seki kalmej moajsiaj tatajkoyampa itech se ueyi xochital uan kalkuako kaltsin chijchiujtoya kampa ueliaj moseuiayaj, kipiayaj uejueyi ventanas, miak cuartos, taueyikan kampa takuayaj uan cuartos kampa kochiaj takeualmej.

¿Kimoujkaitak José nejon ueyi kali? Amo. Tein melauj xa kinemilijtoya ke iselti moajsia. Nochi taman kiitaya: tajtol tein kikuiaj, kemej motilmajtiayaj, kemej mochijchiuayaj... Uan no tein kineltokayaj.  Momati ke egipcios kinueyichiuayaj tel miakej tiotsitsin, kitekitiltiayaj naualot uan kitelnekiaj kimatiskej keniuj moajsiaj mikemej uan ox onkaya nemilis satepan ke momikiliayaj. Sayoj se taman kipaleuij José maj amo moteltayokolti. ¿Toni katka? Biblia kijtoua: “Jiova yetoya iuan José” (Génesis 39:2). ¡José miakpa kiluij Jiova tein kimachiliaya! Salmo 145:18 kiyekijtoua ke “Jiova amo moajsi uejka iniuan nochin akin kinotsaj”. ¿Toni okachi kichiuak José uan ijkon motokiskia iuan Dios?

Maski José motayokoltiaya nejon amo kichiuak maj mosenkaua. Ta peuak tekiti uan kiixtalij tel kuali kichiuas, nejon kipaleuij maj Jiova kitiochiua. Potifar niman kiitak nejon. Kiajsikamatik ke komo kipiaya okachi yejua porin Jiova kitiochiujtoya itakeual. Ijkon kemej panouayaj tonalmej, iteko José okachi iuan takuaujtamatia, hasta kiixtalij maj kiixyekana nochi tein kipiaya (Génesis 39:3-6).

Tel kuali neskayot kinkauilij José telpochmej uan ichpochmej akin axkan kichiuaj kemej Cristo. Itech kaltamachtiloyan kampa youij moajsij akin kiteluelitaj kitekitiltiskej naualot uan amo kimatij toni kichiuaskej itech ininnemilis. Taixejekol maj telpochmej uan ichpochmej akin kichiuaj kemej Cristo amo kuali momachilikan ininuan. Komo ijkon timomachilia, xikelnamiki ke Jiova amo mopatani (Santiago 1:17). Yejuatsin amo uejka moajsi iuan telpochmej uan ichpochmej akin amo kikauaj uan kintiochiua akin mochikauaj kitakamatiskej itanauatiluan.

Maj tiksentokakan tikitakan tein kipanok José. Panokya miak xiujmej uan José moskaltij uan mochiuak se takat chikauak uan kuakualtsin. Tetayokoltij tikijtoskej, ke nejon kiualkuiliskia ouijkayomej, porin akin kuakualtsin uelis kinyolnotsas akin amo kuali tanemililmej kipiaj.

José katka se takat yolmelauak, amo kemej inamik Potifar. Biblia kijtoua ke yejua peuak kiixtoka José uan miakpa kiluiaya: “Ximoteka nouan” (Génesis 39:7). ¿Kinejnekik José kichiuas tein kiluiaya? ITajtol Dios amo kijtoua ke José amo kipiaya tanejnekilis tein ipa kipiaj telpochmej. Uan nion no kijtoua ke inamik Potifar amo kuakualtsin katka. ¿Kitemoskia José tein ika motenpaleuis uan ijkon kichiuas tein amo kuali? Iteko amo monekia kimatis. Uan no, komo auilnemia iuan inamik Potifar se takat akin katka tominpixkej, taixyekankej uan ueyichiujkej ueliskia kiualkuilis tein kuali. ¿Kinemilij nejon?

 Tein melauj amo ueli tikmatij. Tein kemaj tikmatij yejua tein kipiaya itech iyolo. Amo ouij tikmatiskej porin yejua kiluij nejon siuat: “Noteko nechkauilijtok nochi tein kipia maj niktachili, uan amo nechtajtania keniuj niktekitiltia tein moajsi nikan kalijtik. Amo moajsi okse okachi ueyi ke nejua itech nejin kali, uan noteko amo teyi nechtsakuiltilia, ta sayoj tejua, porin tiinamik. Yejua ika, ¿keniuj ueliskia nikchiuas nejin tein tel amo kuali uan nitajtakos iixpan noDios?” (Génesis 39:8, 9). José kiyekijtoj tein kimachiliaya. Sayoj kinemilis kichiuas tein kiluia nejon siuat, kikuejmoloua itanemilil. ¿Keyej?

Kemej yejua kijtoj, Potifar senkis itech takuaujtamati. Kiixtalij maj kiixyekana nochi tein moajsi ichan, sayoj inamik amo. ¿Keniuj ueliskia kikajkayauas? Sayoj ke, moajsi okse taman tein kichiua maj okachi kikuejmolo itanemilil: tajtakos iixpan iDios, Jiova. Yejua kimati ke Dios amo kineki maj namikuanij mokajkayauakan. Nejon kiitak iuan itatuan. Kimati ke Jiova kinnamiktij yekinika siuat uan yekinika takat uan kiyekijtoj ke kinekia maj namikuanij nochipa senyetokan uan maj “omen mochiua[kan] sayoj se” (Génesis 2:24). Uan no kimati ke akin kitemojkej kinxeloskej akin namikuanij ueliskiaj kikualantiskej Jiova. Kemej neskayot, takamej akin kinekiaj auilnemiskej iuan inamik Isaac, iueyitat José uan iuan inamik Abrahán, ipopaj Isaac, ueliskia kinualkuilis tein tel amo kuali komo kichiuanij (Génesis 20:1-3; 26:7-11). José kimati toni tamachtilis moajsi itech nejon tein panok uan kiixtalia nochipa kitakamatis.

Inamik Potifar nion tepitsin kiuelita tein kikaki. ¡Keniuj moixeuia kichiuas nejon! ¡Kiixtopeuas uan kijtos ke tein kiluia “tel amo kuali”! Maski ijkon, siuat amo kinemilia mosenkauas. Kipinaujtijkej uan nejon kichiua maj kisentoka kitemo keniuj kipias tein kineki. ¡No ijkon tamati Satanás! Yejua no kinekia maj Jesús tajtako, sayoj ke amo uelik kichiuak nejon, maski ijkon amo mosenkauak ta kichiak okse tonal keman okachi kuali yeskia (Lucas 4:13). Itekitikauan Dios kuali kichiuaj keman monejnemiltiaj kemej José: maski nejon kipanouaya “mojmostaj”, yejua senkis kiixtalij amo tajtakos. Biblia kijtoua ke amo kitajtolkakik nejon siuat (Génesis 39:10). Sayoj ke, yejua kisentokaya kitemouaya.

Se tonal, inamik Potifar kichia maj nochin takeualmej kisakan uan ijkuak peua kitemoua José. Keman yejua kalaki kalijtik kichiuati tekit tein kipia, kikitskia itech itaken uan oksepa kitataujtia: “Ximoteka nouan”. José nion tepitsin kinemilij, ta kitemoj kicholuis. Siuat okachi chikauak kikitskia. José mochijchikaua, uan kemej ueli motakajkaualtia uan kikaua itaken uan choloua. Siuat mokaua sayoj ika itaken José (Génesis 39:11, 12).

Nejin tein kichiuak José techelnamiktia tein kijtoj miak xiujmej satepan tatitanil Pablo: “Xikcholouilikan de ne auilnemilis” (1 Corintios 6:18). ¡Tel kuali neskayot kinkauilij akin axkan kitojtokaj Cristo! Itech totonaluan, timiakej moneki titajtoskej iniuan akin amo kipoujkaitaj itanauatiluan Dios. Maj amo tikauakan maj techmaua inintanemilil. Moneki kemej yeskia tikincholuiskej. Maski ouij techkisas.

Tein kiixtalij kichiuas José kiualkuilij ouijkayomej. Inamik Potifar tel kualani uan kiixtalia momakepas. Peua tsajtsi chikauak hasta ke takeualmej motalouaj kiitatij toni panoua. Ompa kiniluia ke José kinekia kichikaujkauis maj iuan moteka, sayoj ke choloj keman yejua peuak tsajtsi. Kemej kineki maj kineltokilikan kinnextilia itaken José. Keman ajsi kalijtik inamik, no kiluia nejon tein amo melauak uan kiluia ke yejua itajtakol porin kiualkuik se takat kemej José. ¡Potifar tel kualani! Niman tanauatia maj kitsakuakan (Génesis 39:13-20).

Maski tatemouanij kiajsinij tepamit taxitinil ompa Egipto kampa moajsiaj kalmej kampa kintsakuayaj akin kitapanauiliayaj tanauatil, amo miak taman momati keniuj chijchiujtoyaj. Tein momati yejua ke katkaj uejueyi kalmej tein inintampa moajsiaj cuartos kampa kintsakuayaj  akin kitapanauiliayaj tanauatil. José kitokaytij “talkoyok” kampa kitsakkej, tein techtanemililtia ke katka tayouayan uan tamouilil (Génesis 40:15). Uan no, amatajkuilol Salmo kijtoua ke kitajyouiltijkej: “Ika cadena kimetsilpijkej uan kikechilpijkej ika se tepos” (Salmo 105:17, 18). Kemansa, akin kintsakuayaj kintaliliayaj ininmauan ininikan uan ininmolik kinnetechouiliayaj ika se cadena; oksekin kinkechilpiayaj ika se cadena. José xa semi tajyouij ika tein amo kichiuak.

Sayoj ke tein okachi amo kuali yejua ke kitsakkej miak xiujmej. Biblia kijtoua ke ompa moajsik miak xiuit kampa semi tamouilil katka. * Uan no, yejua amo kimatia ox kisaskia. Tonalmej mochiujkej metsti; metsti mochiujkej xiujmej. ¿Toni kichiuak uan ijkon amo mosenkauaskia?

Biblia, oksepa tanankilia ika nejin tajtolmej tein teyolchikauaj: “Jiova kisentokak iuan José”. Kemej tikitaj, Dios amo kikauak itekitikauj uan kinextilij netasojtalis (Génesis 39:21). Nion kampa kintsakuaj akin kitapanauiliaj tanauatil uelis kichiuas maj Jiova kinkaua itekitikauan uan maj kinnextili netasojtalis (Romanos 8:38, 39). ¿Ueli tikonita keniuj José kiluijtok Jiova tein kimachilia uan tein kitajyouiltia? ¿Ueli tikonita keniuj Dios kinankilia keman kiyolseuia? (2 Corintios 1:3, 4; Filipenses 4:6, 7.) Sayoj ke Jiova amo sayoj ika nejon kipaleuij José. Biblia kijtoua ke kipaleuij maj itech takuaujtamati akin taixyekanaya ompa kampa kitsakkej.

Akin kintsakuayaj, xa kinmakayaj seki tekimej ompa, yejua ika José peuak tekiti chikauak uan okachi kuali kichiuak, uan Jiova kitiochiuak nejon chikaujkayot. Ijkon kemej panokej tonalmej, akin taixyekanaya ompa peuak kipoujkaita uan kemej kijtoua Biblia hasta “kikauilij José nochin akin ompa tsaktoyaj; uan yejua kiitaya maj mochiua nochi tein yejuan ompa kichiuayaj. Uan akin taixyekanaya amo kiitaya nion teyi tein yejua monekia kiitas, porin Jiova yetoya iuan José, uan tein yejua kichiuaya, Jiova kichiuaya maj kuali kisa” (Génesis 39:22, 23). ¡Tel kuali momachilij José keman kiitak ke iDios amo kielkaujka!

Itech tonemilis uelis tikpanoskej tataman tajyouilis, sayoj ke uelis tikixnamikiskej ika takuaujtamatilis ijkon kemej José. Komo nochipa tiktataujtiaj Jiova, uan senkis tiktakamatij itanauatiluan uan timochikauaj tikchiuaskej tein kineki, yejuatsin techtatiochiuis, ijkon kemej kichiuak iuan José. Tein melauj, nejin telpoch kipiaskia miak taman tein kuali, kemej tikitaskej itech oksekin tamachtilismej tein kisaskej.