ISIFUNDO 35
INGOMA 123 Ukulalela Ngokuthobeka
Abadala Bangabancedisa Njani Abasuswa Ebandleni?
“Lasezulwini kuba lentokozo enkulu ngenxa yesoni esisodwa esiphendukayo, kulaleyo eba khona ngenxa yabangu-99 abalungileyo okungadingakaliyo ukuthi baphenduke.”—LUK. 15:7.
ESIZAKUFUNDA
Sizaxoxa ngokuthi kungani abanye becina besuswa ebandleni, besesibona lokuthi abadala bangabancedisa njani ukuthi baphenduke futhi baphinde bamukelwe nguJehova.
1-2. (a) UJehova umbona njani umuntu owona ngabomo? (b) UJehova ufisa izoni zenzeni?
UJEHOVA kabemukeli abantu abenza okubi njalo uyasizonda isono. (Hubo. 5:4-6) Ukhangelele ukuthi silandele imithetho asinika yona eseLizwini lakhe. Uyakwazi ukuthi sizelwe silesono, yikho kakhangelelanga ukuthi singaphambanisi. (Hubo. 130:3, 4) Lanxa kunjalo, kabemukeli ‘abantu abangamhloniphiyo, abatshintsha umusa wakhe omkhulu bawenze ube yisizatho sokwenza izinto ezilihlazo bengelandaba.’ (Jud. 4) IBhayibhili likhuluma ‘ngokubhujiswa kwabantu abangamesabiyo uNkulunkulu’ empini yakhe ye-Amagedoni.—2 Phet. 3:7; Isam. 16:16.
2 Lanxa kunjalo, uJehova kafuni ukuthi loba ngubani abhujiswe. Njengoba sibonile ezihlokweni eziku-Nqabayokulinda le, iBhayibhili liyakucacisa ukuthi “ufisa ukuthi abantu bonke baphenduke.” (2 Phet. 3:9) Abadala bebandla balingisela uJehova ngokubekezela nxa bezama ukuncedisa umuntu owonileyo ukuthi atshintshe izindlela zakhe, aphinde amukelwe nguJehova. Kodwa ayisibo bonke abonayo abavumayo ukuncediswa. (Isaya. 6:9) Abanye bayaqhubeka besenza okubi lanxa abadala bayabe belokhu bezama ukubancedisa ukuthi baphenduke. Nxa kunjalo kuyabe sekumele kwenziweni?
“SUSANI UMUNTU OWENZA OKUBI”
3. (a) IBhayibhili lithi izoni ezingaphendukiyo kumele zenziweni? (b) Kuyini okwenza sithi umuntu oyenza okubi nguye oyabe ezisusile ebandleni?
3 Nxa umuntu owenza isono engafuni ukuphenduka, abadala kuyabe sekumele benze lokho okutshiwo ku-1 Khorinte 5:13. Uthi: “Susani umuntu oyenza okubi phakathi kwenu.” Ngamanye amazwi umuntu lo nguye oyabe ezikhethele ukuthi asuswe ebandleni, uyabe evuna lokho yena akuhlanyelileyo. (Gal. 6:7) Kungani sisitsho njalo? Ngenxa yokuthi abadala bayabe bezame kanengi ukumncedisa ukuthi aphenduke yena engafuni ukutshintsha. (2 Amakho. 17:12-15) Akwenzayo kuyabe kutshengisa ukuthi kafuni ukulandela imithetho kaJehova.—Dute. 30:19, 20.
4. Kungani kusenziwa isaziso ebandleni nxa isoni esingaphendukiyo singasuswa?
4 Nxa umuntu ongafuni ukuphenduka engasuswa ebandleni, kuyenziwa isaziso ibandla litshelwe ukuthi umuntu lowo kasenguye uFakazi kaJehova. Isaziso lesi kasiyenzelwa ukuyangisa lowo oyenze isono. Senzelwa ukuthi ibandla lilandele umlayo oseBhayibhilini othi, “liyekele ukuba lobudlelwano” lomuntu onjalo futhi “lingaqali ukudla” laye. (1 Khor. 5:9-11) Kulezizatho ezinhle ezenza uJehova wasinika umthetho lo. Umphostoli uPhawuli wabhala wathi: “Imvubelo encane iyayibilisa yonke inhlama.” (1 Khor. 5:6) Umuntu oyenza isono engaphenduki uyaphambanisa abanye ebandleni ngoba labo bangacina sebecabanga ukuthi akuqakathekanga ukulandela imithetho kaJehova.—Zaga. 13:20; 1 Khor. 15:33.
5. Kumele simbone njani umuntu oyabe esusiwe ebandleni futhi kungani kumele senze njalo?
5 Kumele simbone njani umuntu osusiweyo ebandleni? Lanxa siyabe singasela budlelwano laye, kumele simbone njengemvu elahlekileyo, singacabangi ukuthi akuselathemba lokuthi angaphenduka ngoba wazinikela kuJehova. Imvu elahlekileyo ingaphinda iphenduke emhlambini. Phela nxa umuntu lo eyabe ephila ngendlela engamthokozisiyo uJehova, lokho kuyingozi kuye ngoba kungenza acine engasakutholi ukuphila okungapheliyo. (Hez. 18:31) Ithemba lokuthi aphenduke liyabe lilokhu likhona nxa nje kuseseyisikhathi sikaJehova sokutshengisa isihawu ebantwini abanjalo. Pho abadala bangasincedisa njani isoni esiyabe sisusiwe ebandleni?
ABADALA BABANCEDISA NJANI ABASUSIWEYO?
6. Abadala bamncedisa njani umuntu osusiweyo ebandleni?
6 Nxa umuntu angasuswa ebandleni uyabe eselahlelwe iganga yini? Kuyabe sekumele azibonele yini ukuthi angaphenduka njani kuJehova? Hatshi. Nxa abadala betshela umuntu ongaphendukiyo ukuthi uzasuswa ebandleni, bazamchasisela ukuthi kumele enzeni ukuze abuyele kuJehova. Kodwa kulokunye okuzamele bakwenze. Izikhathi ezinengi kuzamele bamtshele umuntu owonileyo ukuthi bazaphinda bafune futhi ukumbona ngemva kwezinyanga ezilutshwana ukuze babone ukuthi usetshintshile yini. Nxa ngemva kwenyanga lezo ezilutshwana umuntu lo angavuma ukuhlangana labadala, bayabe bezamncenga ukuthi aphenduke ukuze aphinde abuyele ebandleni. Kodwa nxa eyabe elokhu engakatshintshi ngalesosikhathi, abadala bayabe bezaqhubeka bemvakatshela, bemncedisa.
7. Abadala bangatshengisa njani ukuthi balozwelo njengoJehova nxa bencedisa umuntu osusiweyo ebandleni? (UJeremiya 3:12)
7 Nxa abadala bencedisa umuntu osusiweyo ebandleni bayazama ukuthi babe lozwelo njengoJehova. UJehova kazange amelele ukuthi abantu bakhe bako-Israyeli ababephambukile bazenzele imizamo yokuphenduka kuye kodwa wabancedisa. Wathuma abaphrofethi bakhe kubo lanxa kwakungakakhanyi lokuthi bayafuna ukutshintsha. Njengoba sibonile esihlokweni sesibili ku-Nqabayokulinda le, uJehova watshengisa abantu bakhe ukuthi wayelozwelo ngokutshela umphrofethi uHosiya ukuthi abuyelelane lomkakhe owayelokhu eqhubeka ewona. (Hos. 3:1; Mal. 3:7) Yikho abadala labo balingisela uJehova ngokumncedisa ngenhliziyo yonke umuntu owonileyo futhi abenzi kube nzima ukuthi aphenduke.—Bala uJeremiya 3:12.
8. Umzekeliso kaJesu wendodana yolahleko usinceda njani sizwisise ukuthi uJehova ulozwelo lesihawu? (ULukha 15:7)
8 Khumbula umzekeliso kaJesu wendodana yolahleko esixoxe ngawo esihlokweni sesibili se-Nqabayokulinda le. Ubaba wendodana le wathi eyibona iphenduka, ‘wagijima wafika wayigona wayiqabuza.’ (Luk. 15:20) Nanzelela ukuthi ubaba lo kazange amelele ukuthi indodana yakhe iqale ifike ibisicela ukuthethelelwa kodwa nguye owayilandayo ngoba wayeyithanda. Abadala labo bayazama ukuthi kube yibo abaqalayo ukuncedisa abantu asebephambukile. Bafuna ukuthi izimvu lezi ezilahlekileyo ziphenduke ekhaya. (Luk. 15:22-24, 32) Nxa isoni siphenduka kuba lentokozo ezulwini futhi lalapha emhlabeni siyathokoza.—Bala uLukha 15:7.
9. UJehova uncenga izoni ukuthi zenzeni?
9 Lokho esesixoxe ngakho kwenza kucace ukuthi uJehova kabemukeli abantu abenza okubi bengaphenduki. Lanxa kunjalo kabakhalali, uyazama ukubancedisa ngoba ufuna baphenduke. UHosiya 14:4 uyasivezela ukuthi uJehova uzwa njani nxa izoni ziphenduka. Uthi: “Ngizabelapha, ukungathembeki kwabo kuphele. Ngizabathanda ngenhliziyo yami yonke, ngoba angisabazondelanga.” Nxa ungumdala kumele ukuthi amazwi la akwenza usukumele phezulu nxa ubona okuyinhlansi okuncane nje okutshengisa ukuthi umuntu useqalisa ukuphenduka. Kanti njalo nxa watshiya uJehova kumele ukuthi amazwi la ayakukhumbuza ukuthi uphenduke kuye ngoba uyakuthanda futhi ufuna uphenduke kuye.
10-11. Abadala kumele babancedise njani labo asebeleminyaka eminengi basuswa ebandleni?
10 Abadala kumele babancedise njani labo asebeleminyaka eminengi basuswa ebandleni? Kungenzakala ukuthi abantu labo bayabe bengasakwenzi okubi okwenza basuswa. Abanye babo bangabe bengasakhumbuli lokuthi basuselwani. Kungelani ukuthi umuntu uselesikhathi esingakanani wasuswa, abadala bazazama ukumdinga futhi bamvakatshele. Nxa abadala bangavakatshela umuntu onjalo bayacela ukuthandaza laye njalo bamncenge ukuthi abuyele ebandleni. Akuthandabuzwa ukuthi nxa umuntu eseleminyaka eminengi wasuswa uyabe engaselakholo oluqinileyo. Ngakho nxa angathi uyafuna ukubuyela ebandleni abadala bangahlela ukuthi kube lomunye ozabe emfundisa iBhayibhili lanxa eyabe engakabuyiselwa ebandleni. Abadala yibo kuphela okumele bahlele ukuthi umuntu onjalo afundiswe iBhayibhili.
11 Abadala kumele babe lesihawu njengoJehova, badinge bonke abaphambukayo, babakhuthaze ukuthi baphenduke kuye. Nxa umuntu obesona angatshengisa ukuthi usephendukile lokuthi usekutshiyile okubi abekwenza, angahle abuyiselwe ebandleni.—2 Khor. 2:6-8.
12. (a) Yiziphi indaba okumele abadala bazihlolisise kakhulu bengakabuyiseli umuntu? (b) Kungani kungamelanga sibone angathi uJehova ngeke abathethelele abanye abantu? (Khangela lamabala angaphansi.)
12 Kulezinye indaba ezidinga ukuthi abadala baqale bahlolisise kakhulu bengakabuyiseli umuntu ebandleni. Ngokwesibonelo, nxa umuntu wahlukuluza umntwana loba waba ngumhlamuki kumbe wachitha umtshado wakhe ngobuqili, abadala kumele babe leqiniso lokuthi usephendukile sibili bengakambuyiseli ebandleni. (Mal. 2:14; 2 Thim. 3:6) Kumele bavikele umhlambi kaNkulunkulu. Lanxa kunjalo kumele sikhumbule ukuthi uJehova uyamukela loba ngubani obesenza okubi osephenduke ngenhliziyo yonke njalo wayekela ukwenza okubi. Lanxa kulezinye indaba abadala okumele baqale bazihlolisise kakhulu bengakabuyiseli umuntu, akumelanga bacabange ukuthi kulezinye izono uJehova angeke azithethelele. a—1 Phet. 2:10.
ABANYE EBANDLENI KUMELE BENZENI?
13. Yiwuphi umehluko okhona endleleni esiphatha ngayo umuntu okhuzwe ngabadala lomuntu osusiweyo ebandleni?
13 Njengoba sibonile esihlokweni esidlulileyo, kwezinye izikhathi kuyenziwa isaziso sokuthi omunye umfowethu kumbe udadewethu ukhuziwe. Nxa kunjalo, sikhululekile ukuqhubeka silobudlelwano laye ngoba uyabe esephendukile watshiya okubi abekwenza. (1 Thim. 5:20) Uyabe elokhu elilunga lebandla njalo uyabe ekudinga ukukhuthazwa ngabafowabo labodadewabo ukuze aqhubeke esenza okulungileyo. (Heb. 10:24, 25) Kodwa nxa umuntu esusiwe ebandleni asikwenzi konke lokhu. ‘Siyayekela ukuba lobudlelwano’ laye njalo ‘asiqali ukudla lomuntu onjalo.’—1 Khor. 5:11.
14. UmKhristu angakhetha ukwenzani nxa kungaba lomuntu osusiweyo ebandleni? (Khangela lomfanekiso.)
14 Kambe lokho esesixoxe ngakho kutsho ukuthi akumelanga simkhulumise ngitsho umuntu osusiweyo ebandleni? Hatshi. Lanxa singasoze sixoxe laye, umKhristu ngamunye angasebenzisa umzwangedwa wakhe oqeqetshwe liBhayibhili ukuthi abone ukuthi angamnxusa yini umuntu osusiweyo emhlanganweni webandla, mhlawumbe isihlobo loba umuntu ababengabangane engakasuswa. Kodwa kumele senzeni nxa angabuya emhlanganweni webandla? Kuqala besingambingeleli. Kodwa khathesi umKhristu ngamunye usengazikhethela ukuthi angambingelela yini kumbe amamukele emhlanganweni webandla esebenzisa umzwangedwa wakhe oqeqetshwe liBhayibhili. Kodwa akumelanga sinabise ingxoxo lomuntu lowo kumbe sikwejise laye.
15. Yizoni ezinjani okukhulunywa ngazo ku-2 Johane 9-11? (Khangela ibhokisi elithi “ UJohane LoPhawuli Babekhuluma Ngesono Esifananayo Yini?”)
15 Abanye bangabe bezibuza ukuthi, ‘Kanti iBhayibhili kalitsho yini ukuthi umKhristu obingelela umuntu onjalo uhlanganyela laye emisebenzini yakhe emibi?’ (Bala u-2 Johane 9-11.) Kodwa nxa sibala isahluko sonke lesi siyabona ukuthi lapha kukhulunywa ngabahlamuki kanye lalabo abayenga abanye ukuthi benze izinto ezimbi. (Isam. 2:20) Ngakho nxa umuntu ememethekisa imfundiso zabahlamuki kumbe eyenga abanye ukuthi benze okubi, abadala bayabe bengasoze bamvakatshele. Lanxa kunjalo siyabe silokhu sithemba ukuthi umuntu lowo angaphenduka. Kodwa nxa engakaphenduki asisoze simbingelele njalo ngeke simnxuse ukuthi abuye emhlanganweni webandla.
WOBA LOZWELO LESIHAWU NJENGOJEHOVA
16-17. (a) UJehova ufuna izoni zenzeni? (UHezekheli 18:32) (b) Abadala bangatshengisa njani ukuthi bazimisele ukusebenza loJehova nxa bencedisa izoni?
16 Sifundeni ezihlokweni ezinhlanu eziku-Nqabayokulinda le? UJehova kafuni ukuthi loba ngubani abhujiswe. (Bala uHezekheli 18:32.) Ufuna izoni zibuyele kuye. (2 Khor. 5:20) Yikho kusukela kudala uJehova wayebancenga kanenginengi abantu bakhe ababephambuka ukuthi baphenduke njalo babuyele kuye. Abadala balesibusiso sokusebenza loJehova ukuthi bancedise abantu abenza izono ukuthi baphenduke.—Rom. 2:4; 1 Khor. 3:9.
17 Ezulwini kuba lentokozo enkulu kakhulu nxa izoni ziphenduka. Sonke isikhathi nxa imvu ebilahlekile ingabuyela ebandleni, uBaba wethu osezulwini uJehova, uyathokoza kakhulu. Nxa singahlala sicabangisisa ngokuthi uJehova ulozwelo lesihawu lomusa omkhulu sizamthanda kakhulu.—Luk. 1:78.
INGOMA 111 Silezizathu Zokujabula
a IBhayibhili lithi kulabanye abantu abangeke bathethelelwe. Abantu abanjalo ngabakhetha ukuhlala bephikisana loNkulunkulu. UJehova loJesu yibo kuphela abalelungelo lokutsho ukuthi umuntu othile ngeke athethelelwe.—Mak. 3:29; Heb. 10:26, 27.