Akulula ukwazi isipho esizathandwa ngulowo ofisa ukumnika ngoba nguye okwaziyo ukuthi isipho leso siyamnceda yini. Kanti njalo okuthandwa ngothile kungatshiyana lokomunye.

Ngokwesibonelo osakhulayo angafisa ukuphiwa okuthile okwezempucuko kwalezinsuku. Umuntu omdala yena angathokoza nxa angaphiwa isipho esimkhumbuza okuthile. Abanye babona kungcono ukupha imali ukuze abanikwayo bazithengele abakufunayo.

Akulula ukuthola isipho esizathandwa ngomunye kodwa abantu abanengi bazimisele ukudinga isipho esizathandwa ngosemukelayo. Lanxa kunzima ukuthola isipho esinjalo kukhona okungakunceda ukuthi uphumelele. Asixoxeni ngokunye okungakunceda.

Okufunwa ngophiwayo. Indoda ethile yaseBelfast, eNorthern Ireland yathi ibhayisikili eyaliphiwa ileminyaka engaba ngu-11 laliyisipho esingcono kulazo zonke eyayike yazithola ngoba yayilifuna sibili. Khonokho kwenza sibone ukuthi isipho siba ngesiqakathekileyo nxa uphe umuntu into ayifunayo. Yikho kumele uqale ukhangele ukuthi umuntu ofisa ukumnika isipho uqakathekisani ngoba lokhu kuzakunceda wazi akufunayo. Ngokwesibonelo, ogogo labokhulu bayakuqakathekisa ukuba lezimuli zabo. Bangafisa ukubona abantwababo labazukulu kanengi nxa kusenza. Yikho bangathokoza kakhulu nxa lingahlela ukuthi livakatshe labo.

Okunye okungakunceda ukuthi wazi okufunwa ngulowo ofisa ukumnika isipho yikulalela nxa ekhuluma. IBhayibhili lisikhuthaza ukuthi ‘siphange ukulalela, siphuze ukukhuluma.’ (UJakhobe 1:19) Lalelisisa okuyabe kukhulunywa ngabangane lezihlobo zakho nsukuzonke ukuze wazi abakuthandayo labangakuthandiyo. Khonokho kuzakunceda ukuthi ukhethe isipho abazasithanda.

 Izidingo zalowo ophiwayo. Lanxa isipho singaze sibe sincane loba singaduli ophiwayo angasithanda kakhulu nxa simnceda. Kodwa kuyini okungakunceda wazi ukuthi ofisa ukumnika isipho udingani?

Ukumbuza ukuthi yiziphi izinto azidingayo kungakhanya kuyindlela elula yokwazi, kodwa abanengi abapha izipho abakuthandi khonokho ngoba bayabe befuna ukumnika isipho engacabangeli. Kanti njalo abanye abantu abathandi ukukhuluma ngezinto abazidingayo.

Okunye okungakunceda yikukhangela ukuthi ofisa ukumnika isipho ngumuntu onjani. Engxenye ngosakhulayo, osekhulile, ongatshadanga, otshadileyo, owadivosayo, owafelwa ngumkakhe, osebenzayo kumbe ongasasebenziyo. Ngemva kwalokho ubusucabanga ngokuthi ofuna ukumnika isipho kuyini akudingayo.

Ukubuza abanye abake baba sezimeni ezifanana lezalowo ofisa ukumnika isipho kungakunceda wazi isipho angasithanda. Bangakutshela ngezinto ezingaziwa ngabantu abanengi njalo khonokho kuzakwenza uphe isipho abanye abangeke bafa basicabanga.

Isikhathi omnika ngaso. IBhayibhili lithi: ‘Ilizwi ngesikhathi salo, lihle kangakanani.’ (IZaga 15:23, TBS) Ivesi le itshengisa ukuthi amazwi akhulunywe ngesikhathi esifaneleyo ayanceda kakhulu. Lezinto ezenziwe ngesikhathi esifaneleyo ziyanceda sibili, yikho isipho osiphe ngesikhathi esifaneleyo singamthokozisa lowo omphileyo.

Kwesinye isikhathi izipho zingaphiwa abantu asebezatshada, abatshadileyo asebezakuba lomntwana njalo kwezinye izindawo ziphiwa abasakhulayo asebezaqeda isikolo. Abanye babona kungcono ukuthi babhale izinto ezinje ezizakwenzakala ngomnyaka ozayo njalo khonokho kuyabanceda ukuthi bahlele kuseselesikhathi ukuthi yisiphi isipho abangasinika othile. *

Ukupha kungenziwa loba nini, akumelanga kwenziwe nxa kunanzwa umkhosi othile kuphela. Kodwa kukhona okumele kunanzelelwe ngonika isipho. Ngokwesibonelo, nxa indoda isipha owesifazana isipho kungelasizathu esizwakalayo owesifazana lo angacabanga ukuthi indoda le ifisa bazane ngcono. Lokhu kuqondile nxa onika isipho ehlose khonokho, kodwa nxa kunganjalo isipho leso singahlupha kakhulu. Khonokho kutshengisa ukuthi kuqakathekile ukuhlola inhloso yokupha isipho. Ake sixoxeni ngalokho.

Inhloso zalowo onika isipho. Isibonelo okusanda kukhulunywa ngaso sitshengisa ukuthi kuqakathekile ukucabanga ngokuthi ophiwa isipho uzacabangani ngesipho asiphiwayo. Onika isipho kumele ahlole ukuthi uhloseni ngokunika umuntu othile isipho. Abantu abanengi bacabanga ukuthi balezizathu ezinhle nxa benika abanye izipho kodwa iqiniso yikuthi inengi linika abanye izipho ngezikhathi ezithile phakathi lomnyaka ngoba babona angani bazasolwa nxa bengenzanga njalo. Abanye banika izipho ukuze baphathwe kuhle kumbe ukuthi labo baphiwe okuthile.

Pho kuyini ongakwenza ukuze uphe izipho ulezinhloso ezinhle? IBhayibhili lithi: “Yenzani konke ngothando.” (1 KwabaseKhorinte 16:14) Abantu obanika izipho bazathokoza nxa ubanika ngenxa yokuthi uyabathanda njalo uyabakhathalela. Uzathokoza kakhulu ngenxa yokuthi upha kusuka enhliziyweni. UBaba wethu osezulwini uyathokoza nxa ungenza njalo. Umphostoli uPhawuli wancoma amaKhristu aseKhorinte ngokupha amaKhristu ayeswela eJudiya. Wathi: “UNkulunkulu  uthanda onikela ngokuthokoza.”​—2 KwabaseKhorinte 9:7.

Esixoxe ngakho esihlokweni lesi kungakunceda ukuthi uphe abanye izipho ezizabathokozisa. Lokhu ngokunye okwenza uNkulunkulu wanika abantu isipho esiligugu kulazo zonke. Sicela ubale isihloko esilandelayo ukuze wazi ukuthi yisiphi leso sipho.