Kumele wenzeni nxa umntanakho ekutshela ukuthi uhlutshwa ngabanye abantwana? Uzatshela abaphathi besikolo ukuthi bajezise labo abamhluphayo yini? Uzafundisa umntanakho ukuthi aphindisele yini? Kukhona okumele ukwazi ungakakhethi ukuthi uzakwenzani.

•  Kuyini okumele ngikwazi ngokuhlutshwa komntanami?

•  Ngingamnceda njani?

 Ukuhlutshwa komntwana kwenziwa ngabomo futhi okwenzayo uyabe elenhloso yokumzwisa ubuhlungu. Angamtshaya kumbe amtshele amazwi abuhlungu. Kodwa akutsho ukuthi nxa umntanakho angathethiswa ngomunye esikolo uyabe esehlutshwa.

 Kungani kuqakathekile ukwazi ukuthi ukuhlutshwa komntwana kutshoni? Abanye bathi loba yini encane eyenziwa emntwaneni itsho ukuthi uyabe esehlutshwa. Kodwa ukukhathazeka ngezinto ezincane kuzenza umntanakho ehluleke ukulungisa izingxabano khathesi langesikhathi esekhulile.

 Isimiso esiseBhayibhilini: “Ungaphangisi ukufuthelana ngaphakathi.”—UmTshumayeli 7:9.

 Okumele ukukhumbule: Kwezinye izikhathi kumele umncedise umntanakho nxa ehlutshwa ngabanye kodwa kwezinye izikhathi akudingakali ukuthi wenze njalo. Lokhu kuzamnceda ukuthi afunde ukuzilungisela izingxabano.​—KwabaseKholose 3:13.

 Kumele wenzeni nxa umntanakho angakutshela ukuthi sekulesikhathi eside ehlutshwa ngomunye umntwana?

•   Mlalelisise umntanakho. Zama ukuzwisisa ukuthi (1) kwenzakalani sibili lokuthi (2) kungani ehlutshwa ngomunye. Ungabambi inhlwa ngekhanda. Mhlawumbe kungadingakala ukuthi uyekhuluma lombalisi womntanakho kumbe lomzali walowomntwana ukuze uzwisise okwenzakalayo.

   Isimiso esiseBhayibhilini: “Lowo ophendulayo engaqali alalele—lobo yibuwula bakhe lehlazo lakhe.”—IZaga 18:13.

•   Nxa umntanakho ehlutshwa ngomunye, mncede abone ukuthi azakwenza lazakutsho kungenza izinto zibe ngcono loba zibe zimbi kakhulu. IBhayibhili lithi: “Impendulo ethobileyo iyaludedisa ulaka, kodwa ilizwi elilukhuni livusa ulaka.” (IZaga 15:1) Ukuphindisela kungenza izinto zibe zimbi kakhulu, kwenze umntanakho bamhluphe kakhulu.

   Isimiso esiseBhayibhilini: “Lingabuyiseli okubi ngokubi, kumbe ukuthethisa ngokuthethisa.”​—1 UPhetro 3:9.

•   Mchasisele umntanakho ukuthi ukuyala ukuphindisela akutsho ukuthi uligwala. Ukungaphindiseli kutshengisa ukuthi ulesibindi ngoba uyabe engavumi ukwenza lokho okufunwa ngulowo omhluphayo. Ngamanye amazwi uyabe esekela isikhuni sitshisa umkhwezeli.

   Ukungaphindiseli kuqakathekile ikakhulu nxa kuthunyezwa imilayezo ebuhlungu mayelana lomntanakho kwezempucuko. Nxa umntanakho angaqalisa ukuthumeza imilayezo ephendulana lalowo omhluphayo, kungenza lowo ohlupha umntanakho athumeze eminye imilayezo ebuhlungu kakhulu besekusenza umntanakho laye acine esengohlupha abanye. Yikho kwezinye izikhathi kungcono ukuzithulela ngoba lokho kungenza ohlupha umntanakho aswele ukuthi enzeni abeseyekela ukumhlupha.

   Isimiso esiseBhayibhilini: “Nxa kungaselankuni umlilo uyacima.”​—IZaga 26:20.

•   Okunye okunganceda umntanakho yikuthi angayi ezindaweni lapho azahlutshwa khona. Ngokwesibonelo, nxa ekwazi ukuthi labo abamhluphayo bajayele ukuba ngaphi, angakhetha ukuhamba ngeyinye indlela.

   Isimiso esiseBhayibhilini: “Umuntu olengqondo uthi ebona ingozi acatshe, kodwa isithutha siyaphikelela singena enkathazweni.”​—IZaga 22:3.

 ONGAKWENZA: Nceda umntanakho abone ukuthi yikuphi okungcono angakwenza. Ngokwesibonelo:

•  Kungenzakalani nxa angazithulela angaphendulani lalowo omhluphayo?

•  Kungenzakalani angatshela lowo omhluphayo ukuthi atshiyane laye?

•  Kungenzakalani nxa angatshela abaphathi besikolo okwenzakalayo?

•  Kunganceda yini nxa angaba lomusa njalo azame ukuba ngumngane walowo omhluphayo?

 Ukuhlutshwa akuhlali kufanana. Lokhu kutsho ukuthi okumele kwenziwe ngumntanakho nxa ehlutshwa kuzakuya ngokuthi uhlutshwa ngubani njalo ngaphi. Khuthaza umntanakho, umncedise futhi umtshele ukuthi uzahlala umphathisa nxa ehlutshwa ngabanye.

 Isimiso esiseBhayibhilini: “Umngane ulothando ngezikhathi zonke, lomzalwane uzalelwa izikhathi zenhlupheko.”​—IZaga 17:17.