Batangɔ awali—Tɛnɛ mɛ Ngbangɔ tɛnɛ nɛ?
Na ndo le gigi zu, ando hɛ̃ amiliɔ̃ tɛ awali pɛnɔ na ndenge ti siɔni nvɛ̃ni, abese ala du apalanga bere akangba. Mɔ ndo tengbi nga na kpale ti ngaso? Ba se mɛ batangɔ awali adu ngbondoni ka lɛ Nzapa ná ye mɛ lo na lingɔ na lo ti se mɛ ando hɛ̃ ala pɛnɔ.
“Na ngoi mɛndó mbi dɛ nyingambi, togbia mbi ndo sɔ̃ndó mbi, wa lo ndo tɛnɛ ngandó siɔ tɛnɛ hɛ̃ mbi bi zu. Na pɛ libala tɛ mbi, ta kɔ mbi ndo tɛnɛndó siɔ tɛnɛ hɛ̃ mbi ngoi zu. Lo ná to kɔ mbi ndo hũndó mbi mabere mbɛ tɛ la. Ni la mbi yendó hongɔ tɛrɛ mbi.”—Madhu, a Inde.
Linɔ mɛ ndo ba kpale ti sãte tɛ azi na ndo lɛ gigi zu (Organisation Mondiale de la santé) apa ya: “Hɛ̃ngɔ awali pɛnɔ amu ndo ge lɛ gigi.” Ala tɛnɛ nga ya, na ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ awali taa ko, kɔi ka popo tɛ la lengbi ti tengbingɔ na siɔ ye mabere bombingɔ tɛrɛ ná lo na ndo ngunu bere sɔngɔ lo.
Se du ya, kpale ti ngaso sindó na mɔ ko, mɔ lengbi ti dungɔ na mbɛtɔ ti kpengbani, ngoi mɛndɛ̃ mɔ lengbi ti dangɔ bɛ mɔ ya, zo kɔi na tɛnɛngɔ siɔ tɛnɛ hɛ̃ mɔ, sɔ̃ngɔ mɔ bere bombingɔ tɛrɛ lo na mɔ na ngunu, abɛse mɔ ndo du ka wa. Na lo ti asiɔ ye niko zu nga na akpale mɛndɛ̃ ti siɔni mɛ awali ndo tengbi na ni ko, mɔ lengbi ti tingɔ na dangɔ bɛ ya, azi zu ndo hũ ya, ‘ta tina tɛ awali da ma.’ Kanda awali ndo du ngbondoni ka lɛ Nzapa?
Nzapa ndo hũ awali ka lɛ lo ngasia?
Wangɔ ti ya Ngbangɔ: “Nzapa lindó ala kɔli ná wali.”—Ebandeli 1:27.
Alengbi na nɛ? Nzapa lindó kɔli ná wali. Lo ndo hũ ala zu sɛ ya, ala lengbi na tɔndɔngɔ. Hãngɔ ni zingɔ, lo yɔ ka ti kɔ wali ya, lo “ye ya lo ngama se mɛ lo ndo ye na tɛrɛ lo nvɛ̃ni,” ta lo gi kongɔ ndo lo ma, ta lo tɛnɛ nga siɔ tɛnɛ hɛ̃ lo bere lo li lo siɔni ma. (Efɛzɛ 5:33; Kɔlɔsɛ 3:19) Biani, batangɔ awali du ngbondoni ka tɛ Nzapa.
“Ngoi mɛndó mbi dɛ nyingambi, azi ti ndasewa tɛ mbi gbɛ̃ndó mbi wa ala bombindó tɛrɛ la na mbi na ndo ngunu. Ngoi mɛndó mbi ti na bulu 17, gbia tɛ mbi ti kwa tɛnɛndó hɛ̃ mbi ya, se ta mbi bombi tɛrɛ mbi ná lo ma ko, lo na hãngɔ mbi ka lɛ kwa. Ngoi mɛ mbi ti kangba, kɔ mbi, awa dũngɔ mbi ná avuazɛ̃ ndo lindó kpale tɛrɛ mbi zangangɔ hɛ̃ngɔ mbi ndima. Kanda mbi mandandó mbilimbili na lo tɛ Yehova, b Wa lingɔ aye zu. Lo ndo tɔndɔ awali. Hĩngangɔ ya, lo ndo ye mbi, wa mbi nga ngbondoni ka lɛ lo, alindó ya, bɛ mbi zu.” —Maria, Argentine.
Aye mɛ lengbi ti zangɔ mɔ ya, mɔ nwɔ sɔngɔ bɛ tɛ mɔ?
Wangɔ ti ya Ngbangɔ: “Akwa mɛndɛ̃ ndo yengbi ɔngɔ ayata.”—Masese 18:24.
Alengbi na nɛ? Kwa zo ti mbilimbili ndo za lo. Se mɔ du na gwɛ̃ ya aza mɔ ko, kambisa ni hɛ̃ kwa mɔ mɛ mɔ ndo kpã bɛ mɔ na ndo lo.
“Na pɛ bulu 20, ta mbi yendó kambisangɔ hɛ̃ azi ya, abombindó tɛrɛ na mbi na ndo ngunu ma. Na lo ni ko, ta mbi ndó na dengɔ bɛ ma, mbi ndo mandó sɔngɔ bɛ ngoi zu, wa mbi ti ngandó na ngã ti bingangɔ li. Kanda ngoi mɛndó mbi kambisa ni hɛ̃ zo mɛndó ye mangɔ mbi ko, bɛ mbi zundó pii nvɛ̃ni.”—Elif, Turquie.
Wangɔ ti ya Ngbangɔ: “Alo zu mɛ bɛ ĩ ndo sɔ na lo ni ko, ĩ zia ka bɛ ti [Nzapa], ta sanga ma lo ndo kpã lɛ lo ndo ĩ.”—1 Petro 5:7.
Alengbi na nɛ? Ngoi mɛ mɔ ndo li sambela ko, Nzapa ndo ma mɔ. (Nzembo 55:22; 65:2) Na lo mɛ ya, lo ndo kpã lɛ lo ndo mɔ ko, lo lengbi ti zangɔ mɔ, mɔ gbɔ̃ nda ni ya, mɔ du ngbondoni.
“Mandangɔ kpale na ndo Yehova abanda zangɔ mbi ya, kã mɛ ka gbɛ bɛ mbi mu. Na olo mbi lengbi ti zingɔ bɛ mbi hɛ̃ Nzapa na ya sambela. Lo du ngama kwa mɛ ndo ma dangɔ bɛ tɛ mbi na seni.”—Ana, Belize.
Nzapa na onzingɔ kpale ti hɛ̃ngɔ awali pɛnɔ?
Wangɔ ti ya Ngbangɔ: “Yehova . . . na fangɔ ngbanga tɛ nyingambi mɛ to lo kpi ná zo mɛ ndo li lo siɔni, ti nɛngɔ ya, ta zo ti lɛ sese mɛ adu kinda gɛgɛrɛ ahɛ̃ ala mbɛtɔ ma.”—Nzembo 10:17, 18.
Alengbi na nɛ? Nzapa na onzingɔ kpale zu ti zangangɔ mbilimbili, abɛse mɔbulu ná gbɛ̃ngɔ awali.
“Hĩngangɔ ya, angbã yakere Yehova onzi kpale zu mɛ aba gbɛ̃ngɔ awali abɛse ala mɛ dɛ ayangambi ko, ni hɛ̃ndó mbi siriri ti bɛ.”—Roberta, Mexique.
Ti nɛngɔ ya, mɔ hĩnga kpale gba na ndo se mɛ Ngbangɔ ndo hɛ̃ azi nzɔ̃ dangɔ bɛ, nda mɛ mɔ lengbi ti kpãngɔ bɛ mɔ na ndo kapa ti ya Ngbangɔ, nga na se mɛ Atɛmwɛ tɛ Yehova ndo manda Ngbangɔ na azi gɛgɛrɛ ko, yɔ ya, zo kɔi ga ba mɔ.
a E hɛ̃ la ila mɛndɛ̃.
b Yehova du bɛta ili Nzapa. (Nzembo 83:18) Ba bɛli tɛnɛ mɛ Yehova azali nani?