1, 2. (a) Ko e heigoa ha tautolu kua lata ke taute ke moua e fakafetuiaga mitaki mo Iehova? (e) To aoga fēfē a tautolu he fakatutala ke he tau fakafifitakiaga he Tohi Tapu ke he tau puhala ne tali atu e tau tagata ke he akonakiaga he Atua?

 “KA KO au, ko e mitaki kia au ke fakatata ke he Atua; kua eke e au e Iki ko Iehova mo kolo haku.” (Sala. 73:28) Ko e heigoa ne taute e salamo ke talahau e mena nei hagaao ke he falanaki haana ke he Atua? Mogo fakamua, ne kitia he salamo e tau tagata mahani kelea ne liga mafola, he mogo fakamua ne ita e logonaaga haana. Pehē a ia: “Ko e moli ni kua fakameā teao e au haku loto; ti kua holoholo e au haku tau lima neke hala au, ka e teao ni.” (Sala. 73:2, 3, 13, 21) Ka ko e mogo ne hau a ia ke he “faituga he Atua,” ne maeke a ia ke fakahako e manamanatuaga haana mo e fakatata tumau ke he Atua. (Sala. 73:16-18) Ne iloa he salamo e fakaakoaga uho: Ka manako e tagata ke tata e fakafetuiaga mo Iehova, kua lata a ia ke eke mo taha he tau tagata he Atua mo e talia mo e fakagahua e fakatonuaga.​​—Sala. 73:24.

² Manako a tautolu ke tata e fakafetuiaga mo e Atua mooli mo e moui. Ti kua latatonu ke talia e tautolu e fakatonuaga mo e akonakiaga haana. He puhala nei, kua fakahakohako e Iehova a tautolu, kakano kua lagomatai e ia a tautolu ke eke mo tau tagata kua manako a ia ki ai. He vahā i tuai, ne fakakite he Atua e fakaalofa noa ke he tau tagata mo e falu mogo ke he tau motu he foaki ki a lautolu e magaaho ke talia e akonakiaga haana. Ko e tau fakafifitakiaga nei kua tohia he Tohi Tapu ke “fakaako ai a tautolu” mo e “tomatomaaga ma tautolu” he tau aho fakamui nei. (Roma 15:4; 1 Kori. 10:11) Ko e vala tala nei to fakatutala ke he falu he tau fakafifitakiaga nei. To fakaako e tautolu e puhala kua manamanatu a Iehova ki ai mo e puhala kua aoga a tautolu ka fakahakohako e ia a tautolu.

3. Ia Isaia 64:8 mo e Ieremia 18:1-6, fakamaama fēfē he Tohi Tapu e pule ha Iehova ke he tau tagata? (Kikite e fakatino he kamataaga.)

³ Pehē e Tohi Tapu kua tuga e tagata eke kapiniu kelekele a Iehova ha kua pule a ia ke he tau tagata mo e tau motu. Pehē e Isaia 64:8: “Iehova na e, ko koe ni ko e ha mautolu a Matua; ko mautolu nai ko e kelekele, ka ko koe ko e Tufuga [Eke Kapiniu Kelekele]; ko e gahua he hau a tau lima a mautolu oti kana.” Maeke he tagata eke kapiniu kelekele ke taute e mena ne manako a ia ke taute mai he kelekele haana. Nakai tala age he kelekele e mena ke taute he tagata eke kapiniu kelekele. Pihia foki e tagata mo e Atua. Nakai tonuhia a tautolu ke tala age ke he Atua e puhala ke fakahakohako a tautolu, tuga ni e kelekele ne nakai tala age ke he tagata eke kapiniu kelekele e puhala ke taute aki e kapiniu.​​—Totou  Ieremia 18:1-6.

4. Omoi nakai e Iehova e tau tagata po ke tau motu ke talia e fakahakohako haana? Ko e ha?

⁴ Ne fakahakohako e Iehova a Isaraela tuga e tagata eke kapiniu kelekele ke he kelekele. Ka e kehe fēfē a Iehova mai he tagata eke kapiniu kelekele? Ne age e Iehova ke he tau tagata e mena fakaalofa pauaki he tokanoaaga ke fifili, kakano kua fakaatā e ia a lautolu ke taute e tau fifiliaga ni ha lautolu. Nakai taute e ia e falu ke mitaki ka e taute e falu ke kelea. Po ke fakaaoga e ia e pule haana ke omoi e tau tagata ke omaoma ki a ia. Ka e lata he tau tagata ke fifili ne lautolu ke fakaatā ha lautolu a Tufuga ko Iehova ke fakahakohako a lautolu.​​—Totou  Ieremia 18:7-10.

5. Ka fakaheu he tau tagata ke fakaatā a Iehova ke fakahakohako a lautolu, ko e heigoa haana ka taute?

⁵ Ka e kua ka loto maō e taha mo e fakaheu e Eke Kapiniu Kelekele ko Iehova ke fakahakohako a ia? To fakaaoga fēfē e Iehova e pule haana ko e eke kapiniu kelekele? Ka uka ke fakahakohako e kelekele ke he vahega kapiniu ne manako e tagata eke kelekele ki ai, maeke a ia ke fifili ke taute taha mena kehe, po ke liti e kelekele ke he vao. Tupu e mena nei ha kua nakai fakahakohako he tagata eke kapiniu kelekele ke he puhala hako. Ka e fakahakohako tumau e Iehova e tau tagata ke he puhala hako. (Teu. 32:4) Ka nakai fakaatā he tagata a Iehova ke fakahakohako a ia, ko e hepe tumau ni he tagata. Hikihiki e Iehova e puhala kua fakahakohako e ia e tau tagata he fakavē ke he puhala kua tali a lautolu. Ka omaoma e tau tagata ki a Iehova, kua aoga a lautolu ki a Ia. Ma e fakatai, ko e tau Kerisiano fakauku ko e “tau kapiniu he fakaalofa” ne fakahakohako ke eke mo tau kapiniu fakaaoga mitaki. Ka ko e tau tagata ne fakaheu ke omaoma ke he fakatonuaga he Atua kua eke mo “tau kapiniu he ita” ne nakai aoga ma e ha mena taha.​​—Roma 9:19-23.

6, 7. Tali atu fēfē e Patuiki ko Tavita mo e Patuiki ko Saulo he foaki e Iehova ki a laua e fakatonuaga?

 ⁶ Taha puhala kua fakahakohako e Iehova e tau tagata ko e fakatonu po ke akonaki a lautolu. Ma e fakatai, manamanatu ke he puhala ne fakahakohako e Iehova e tau patuiki tokoua fakamua ha Isaraela, ko Saulo mo Tavita. Ha ha i ai e tau fua kelea ma e Patuiki ko Tavita mo e falu he mahani faivao a ia mo Patesepa. Pete ko e patuiki a Tavita, ne malolō e akonakiaga ha Iehova ki a ia. Ne fakafano he Atua haana perofeta ko Natano ke tala age e fakatonuaga malolō ki a Tavita. (2 Samu. 12:1-12) Fēfē e tali ha Tavita? Momoko mooli a ia ke he mena ne taute e ia. Ha kua fakatokihala a Tavita, ne fakakite he Atua e fakaalofa noa ki a ia.​​—Totou  2 Samuela 12:13.

 ⁷ Kehe e Patuiki ko Saulo. Ne nakai fanogonogo a ia ke he fakatonuaga. Ti fakafano e Iehova a Samuela ke tala age ke he Patuiki ko Saulo ke tamate e tau tagata Amaleka oti mo e tau manu ha lautolu. Ka e nakai omaoma a Saulo ke he poakiaga  ha Iehova. Ne fakamoui e ia e Patuiki ko Akako, ti fakahao e ia e tau manu mitaki oti. Ko e ha? Liga taute e ia e mena nei ke fakaheke aki ni a ia. (1 Samu. 15:1-3, 7-9, 12) Ti fakafano e Iehova a Samuela ke fakatonu a Saulo. Lata a Saulo ke fanogonogo ke he fakatonuaga mo e talia e fakahakohako ha Iehova. Ka e fakaheu a Saulo ke hiki. Manatu a ia kua ha ha ia ia e kakano mitaki he fakaheu e tau fakaakoaga ha Iehova. Ne pehē a ia kua poa e ia e tau manu mo mena fakaalofa ma Iehova. Ne tiaki he Atua a Saulo ko e patuiki, ti nakai liu a Saulo fai fakafetuiaga mitaki mo e Atua.​​—Totou  1 Samuela 15:13-15, 20-23.

8. Ko e heigoa ka fakaako e tautolu mai he puhala ne tali he motu ha Isaraela ke he fakahakohako ha Iehova?

⁸ Ne foaki foki e Iehova ke he tau motu e magaaho ke omaoma ki a ia. Mole e fakatokanoa e Iehova e tau Isaraela mai Aikupito he tau 1513 ato hoko mai e Keriso, ne eke a lautolu mo tau tagata uho ha Iehova. Ne mavehe he Atua ke fakahakohako a lautolu. Ka e nakai tali fakamitaki e tau tagata ke he fakahakohako haana ti fakatumau ke taute e tau mena kelea ke he fofoga ha Iehova. Ne tapuaki foki a lautolu ke he tau atua fakavai he tau motu ne takatakai ia lautolu. Loga e magaaho ne fakafano atu e Iehova e tau perofeta ke he tau Isaraela ke lagomatai a lautolu ke hiki e tau mahani, ka e tiaki e Isaraela e fakatonuaga he tau perofeta. (Iere. 35:12-15) Ha kua nakai omaoma a lautolu ki a Iehova, ne akonaki malolō e ia a lautolu. Ne moumou he tau Asuria e kautu he faahi tokelau ha Isaraela. Fakahiku ai, ne kautū e tau Papelonia ke he faahi toga ha Iuta. Iloa e tautolu e taha mena aoga lahi mai he mena nei. Ko e puhala ni kua aoga a tautolu mai  he fakahakohako ha Iehova ka tali mitaki a tautolu ki ai.

9, 10. Tali atu fēfē e tau Nineva he mogo ne foaki e Iehova e hatakiaga ki a lautolu?

⁹ Ne foaki foki e Iehova ke he tau tagata he taone ha Asuria i Nineva e magaaho ke tali e hatakiaga haana. Ne tala age a Iehova ki a Iona: “Kia matike a koe, ti fano a koe ki Nineva ko e maga lahi, mo e ui atu ki ai; ha kua hoko mai ha lautolu a mahani kelea ki mua haku.” Ne fifili a Iehova kua lata ke moumou a Nineva ha kua kelea lahi e tau tagata.​​—Iona 1:1, 2; 3:1-4.

¹⁰ He tala age e Iona ke he tau tagata e mena ne talahau e Iehova, “ti tua e tau tagata Nineva ke he Atua.” Ne manako a lautolu ke fakakite kua fakatokihala a lautolu, ti fakakanopogi a lautolu, mo e tapulu foki a lautolu ke he tau ie kafu popo. Ko e patuiki foki ne “matike a ia he hana nofoaiki, mo e toka kehe e ia hana tapulu lahi, ti tapulu ai a ia ke he ie kafu popo, mo e nofo ai a ia ke he efuefu afi.” Ne fakaatā he tau Nineva a lautolu ke fakahakohako e Iehova, ti fakatokihala a lautolu. Ti ko e fua, ne nakai moumou e Iehova e maaga.​​—Iona 3:5-10.

11. Ko e heigoa ha tautolu kua fakaako mai he puhala ne taute e Iehova a Isaraela mo Nineva?

¹¹ Pete ko e tau tagata pauaki ha Iehova e tau Isaraela, ne lata a ia ke akonaki a lautolu. Nakai ko e tau tagata pauaki he Atua e tau Nineva, ka e talia e lautolu e fakahakohako haana. Ti fakakite e Iehova e fakaalofa noa ki a lautolu mo e fifili ke nakai moumou a lautolu. Nakai fakamailoga tagata a Iehova. Kua fakafili e ia e tau tagata fakavē ke he tau gahua ha lautolu.​​—Teu. 10:17.

12, 13. (a) Ko e ha ne hiki he Atua e tau fifiliaga haana he fakavē ke he puhala ne tali e tau tagata ke he fakahakohako haana? (e) Ko e heigoa e kakano kua hiki e manatu ha Iehova hagaao ki a Saulo mo Nineva?

¹² Makai a Iehova ke hiki e tau fifiliaga haana ke he tau tagata ka hiki e puhala gahua ha lautolu. Ma e fakatai, talahau he Tohi Tapu ne tokihala e finagalo ha Iehova he kotofa a Saulo mo patuiki ha Isaraela. (1 Samu. 15:11) Ti ko e mogo ne tokihala e tau tagata ha Nineva mo e oti e mahani kelea ha lautolu, ne pehē e Tohi Tapu: “Ti hiki e manatu he Atua ke he kelea ne vagahau mai e ia ke eke ai kia lautolu; ti nakai eke.”​​—Iona 3:10.

¹³ He magaaho ne pehē e Tohi Tapu, “hiki e manatu [po ke tokihala] ” a Iehova, ne kakano ai kua hiki e logonaaga haana ke he tagata po ke hiki e mena ne fifili e ia ke taute. Ne talia e Iehova a Saulo he taha magahala. Ka ko e magaaho ne liuliu a Saulo, ne tiaki e ia a Saulo ko e patuiki. Nakai kakano e mena nei kua hepe a Iehova he fifili a Saulo mo patuiki. Ka ko e kakano ne nakai omaoma a Saulo ki a ia. Ti ko e magaaho ne tokihala e tau tagata Nineva, ne makai a Iehova ke hiki e fifiliaga haana mo e fakaatā a lautolu ke momoui. Kua mafanatia ki a tautolu ke iloa kua totonu mo e fakaalofa noa a Iehova ti makai a ia ke hiki haana fifiliaga ka hiki he tau tagata e puhala gahua ha lautolu!

14. (a) Ko e heigoa ne fakaaoga e Iehova ke fakahakohako a tautolu he vahā nei? (e) Ko e heigoa kua lata ia tautolu ke taute ka fakahakohako he Atua a tautolu?

¹⁴ He vahā nei, kua fakaaoga e Iehova e Tohi Tapu mo e fakatokatokaaga haana ke fakahakohako a tautolu. (2 Timo. 3:16, 17) Kua lata ia tautolu ke talia fiafia ha fakatonuaga po ke akonakiaga kua moua he puhala nei. Pete ne leva e papatiso ha tautolu po ke loga e kotofaaga kua moua he fakapotopotoaga, lata ia tautolu ke omaoma tumau ke he fakatonuaga ha Iehova. Ka talia e tautolu e fakahakohako ha Iehova he puhala nei, maeke ia tautolu ke eke mo tagata kua manako a ia ki ai.

15, 16. (a) Ko e heigoa e tau logonaaga ne liga ha ha he tagata ka galo ia ia e tau kotofaaga he fakapotopotoaga? Foaki e fakataiaga. (e) Ko e heigoa ka lagomatai a tautolu ke fāhia ke he tau logonaaga tuga e mā mo e fuafuakelea ka moua e tautolu e akonakiaga?

 ¹⁵ Akonaki fēfē e Iehova a tautolu? Fakaako e ia a tautolu ke he mena kua manako a ia ki ai, ti fakahako e ia e manamanatuaga ha tautolu. Falu magaaho ne liga lata a tautolu mo e akonakiaga malolō ha kua taute e tautolu e mena hepe lahi. Ti ko e fua, liga galo falu kotofaaga ha tautolu he fakapotopotoaga. Manamanatu ke he fakataiaga he motua ne higoa ko Dennis. a Ne fakatonu a ia ha kua nakai mitaki e fifiliaga ke he tau mena fakapisinisi. Fēfē e logonaaga ha Dennis he pō ne fakailoa ke he fakapotopotoaga kua nakai eke a ia mo motua? Ne logona hifo e ia kua tuga e taha ne kaumahala. “Molea e 30 e tau kua mole, ne loga e kotofaaga haaku. Ne eke au mo paionia tumau, gahua he Peteli, kotofa mo fekafekau lagomatai ti eke foki mo motua. Kua taute laia foki e au e lauga fakamua haaku he fonoaga faahimotu. Amanaki ni ti galo oti ai.” Ne logona hifo e ia e mā mo e fuafuakelea, ti manamanatu hifo to nakai liu a ia ke fai vala aoga he fakatokatokaaga.

¹⁶ Ne lata ia Dennis ke hiki e mahani haana. Ka ko e heigoa ne lagomatai a ia ke fāhia ke he mā mo e fuafuakelea ne logona hifo e ia? Ne eketaha a ia ke fakaako e Tohi Tapu, fano tumau ke he gahua he fonua, mo e fano ke he tau feleveiaaga oti. Kua loto fakaaue a ia ma e fakamalolōaga ne moua mai he tau matakainaga mo e tau tohi ha tautolu. Pehē a ia: “Ko e vala tala ‘Fekafekau Nakai a Koe he Magaaho Fakamua? Maeke Nakai ia Koe ke Liu Fekafekau Foki?’ he fufuta he Ko e Kolo Toko ia Aokuso 15, 2009, ne tuga e tohi fakatagata he tali ke he tau liogi haaku.” Ne fakaako e Dennis mai he vala tala na maeke a ia ke fakaaoga e magaaho haana ke fakamalolō e fakafetuiaga haana mo Iehova. Ne aoga a ia mai he akonakiaga ne moua, ti fai tau he mole ne liu a ia eke mo fekafekau lagomatai.

17. Maeke fēfē e tuku ki tua ke lagomatai e tagata agahala? Foaki e fakataiaga.

¹⁷ Ko e tuku ki tua ko e taha puhala foki he akonakiaga mai ia Iehova. Kua puipui ai e fakapotopotoaga mai he fakaohoohoaga kelea he tagata agahala, ti maeke ke lagomatai e tagata agahala ke tokihala. (1 Kori. 5:6, 7, 11) Ne tuku ki tua a Robert ke teitei 16 e tau. He magahala ia, ne muitua he tau matua haana mo e tau lafu e fakatonuaga he Tohi Tapu ke nakai fakalataha mo ia po ke feleveia mo ia. Fai tau he liu mai a Robert ke he kupu mooli ti kua holo ki mua a ia fakaagaaga. Fakamaama e ia ko e taha kakano ne leva lahi to liu mai a ia ke he kupu mooli ha ko e magafaoa haana ne fakaheu ke fakalataha mo ia. Pehē a ia ane mai fai magaaho tote e magafaoa haana mo ia po ke hūhū ko e malolō nakai a ia, to nakai misi lahi mahaki e ia a lautolu. Lagomatai he mena nei a ia ke manako ke liu ki a Iehova mo e tau tagata Haana.

18. Kua lata ke tali atu fēfē a tautolu ka fakahakohako he Atua a tautolu?

¹⁸ Liga nakai lata a tautolu mo e akonakiaga pihia. Ka kua lata ia tautolu ke manamanatu ke he mena ka taute kaeke fakahakohako mo e akonaki he Atua a tautolu. To tali atu fēfē a tautolu? To talia nakai e tautolu e fakatonuaga, tuga ne taute e Tavita? Po ke fakaheu ai e tautolu tuga ne taute e Saulo? Ko Iehova ko e Eke Kapiniu Kelekele ne Mua ko e ha tautolu a Matua. Ua nimo “ko ia kua ofania e Iehova, kua akonaki e ia a ia; tuga he akonaki he matua tane e tama tane kua fiafia ki ai a ia.” Kia tumau ke fakaatā a Iehova ke akonaki a koe.​​—Fakatai 3:11, 12.