NE ONOONO viko a Taporā ke he tau kautau ne fakapotopoto i luga he Mouga ko Tapora. Aamotia lahi a ia he kitia a lautolu i ai. He mogo pogipogi, ne manamanatu a ia ke he loto toa ha lautolu, mo e tua he takitaki ha lautolu ko Parako. Pete ne 10,000 ia lautolu, to fehagai a lautolu mo e kamatamata lahi he aho nei ke he ha lautolu a tua mo e loto malolō. To tau atu a lautolu ke he fi vale lahi, ka e tokogahoa a lautolu mo e nakai loga e kanavaakau tau. Ka kua o mai ni a lautolu​—⁠ha ko e fakamalolōaga he fifine nei.

Manamanatu ki a Taporā, ne havilivili e haana a tau tapulu he matagi he onoono viko a ia mo Parako ke he tau matakavi i ai. Ko e mouga ko Tapora ne tuga e konu (cone) mo e lautatai a luga. Ko e tapunu lautatai ka kitia atu e Fonua a Esdraelon, ne kavi ke he 400 e mita i lalo ia, ti hoko atu ai ke he faahi toga ki lalo. Ko e Vailele ko Kisona ne tafe viko he fonua motie, ti hoko atu ai ke he Tahi Lahi he tapa he Mouga ko Karamelu. Liga kua magomago e vailele he pogipogi ia, ka e fai mena foki ne kikila he taha faahi atu he fonua ia. Hane tata mai e kautau matakutakuina ha Sisera, ne kikila mai e tau lapatoa. Ne kikila mai he kautau ne mua e malolō ha Sisera​—⁠kavi ke he 900 e kariota, kua līlī e tau pelu ne tuhi mai ki fafo he tau hui lapatoa. Ne amaamanaki a Sisera ke tamate e tau Isaraela tuga e helehele saito!

Iloa e Taporā ko Parako mo e haana a kau, hane fakatali ke moua e poaki po ke fakamailoga mai ia ia. Ko ia ni kia e fifine i ai? Fēfē la e mamafa he tuaga nei ki a ia ke taute e kotofaaga uka nei? Manamanatu nakai a ia ko e eke ha a ia he tuaga ia? Nakai pihia! Ne talahau he Atua haana ko Iehova ki a ia ke kamata e tauaga nei, talahau foki e Iehova to fakaaoga e Ia e fifine ke fakaoti ai. (Tau Fakafili 4:⁠9) Ko e heigoa ha Taporā mo e kautau loto malolō nei ka fakaako mai ki a tautolu hagaao ke he tua?

Ne talahau fakamua he Tohi Tapu hagaao ki a Taporā, “ko e perofeta fifine.” Ko e matahigoa ia kua matakehe ai a Taporā he fakamauaga he Tohi Tapu ka e nakai ko ia ni ne pihia. * Fai matagahua foki a Taporā. Ne fakafili foki e ia e tau fetoko he foaki e tali ha Iehova ke he tau lekua ne tupu mai.​—⁠Tau Fakafili 4:​4, 5.

Ne nofo a Taporā he tau faahi mouga i Efaraimo, vahaloto he tau maaga ha Peteli mo Rama. Nofo a ia i lalo he pama mo e fekafekau ke he tau tagata he fakavē ke he takitakiaga ha Iehova. Kua paleko mooli e kotofaaga haana ka e nakai fakaatā ai e Taporā ke fakalolelole aki a ia. Ne manako lahi ke he haana a lagomatai. Mooli ai, ne lagomatai e ia ke fati e lologo ne omoomoi, ti putoia e talahauaga nei hagaao ke he haana tau tagata nakai tua fakamooli: “Ne fifili e lautolu e tau atua fou; ti hoko ai e tau ke he tau gutuhala.” (Tau Fakafili 5:⁠8) Ha kua toka he tau Isaraela a Iehova ke fekafekau ke he falu atua, ne tiaki e Iehova a lautolu ke he pule he tau fī. Ko e patuiki ha Kanana ko Iapino ne pule ki a lautolu, he fakaaoga e takitaki kau malolō ko Sisera.

 Sisera! Ko e higoa nei ne fakamatakutaku mo e fakahopoate ki a Isaraela. Ne vale lahi e lotu mo e aga fakamotu he tau Kanana, putoia ai e foaki mo poa e tau tama ikiiki mo e mahani fakataka he faituga. Fēfē la e pule he takitaki kau ha Kanana mo e kautau haana ke he motu? Fakakite he lologo ha Taporā ne uka lahi ke ō fenoga he motu mo e ko e tau maaga ikiiki kua teitei galo. (Tau Fakafili 5:​6, 7) Manamanatu la ke he tau tagata ne fakamumuli he vao mo e tau mouga, ha kua matakutaku ke gahua he fonua po ke nonofo he tau maaga ne nakai fai kaupā ti matakutaku lahi ke ō fenoga he tau puhalatu neke keli he kau vale, ti fofō e tau fanau, mo e fakapilo pulenoa e tau fifine. *

Ne 20 e tau he matakutaku lahi ai, ato kitia e Iehova e tau fakamooliaga kua manako haana a tau tagata ulu kafilo ke hiki, po ke tuga he lologo omoomoi ha Taporā mo Parako ne pehē, “Ato tu atu au ko Taporā; ato tu atu ai au; ko e matua fifine ke he motu a Isaraela.” Nakai iloa e tautolu ko e fai fanau nakai a Taporā, ko e hoana he tagata ne higoa ko Lapatota, ka ko e talahauaga fakatai ni anei. Mooli ai, ne kotofa e Iehova a Taporā ke puipui e motu tuga e puhala he matua fifine. Ne kotofa e ia a Taporā ke poaki ke he tagata ne malolō e tua, ko e Fakafili ko Parako, mo e takitaki a ia ke tu hake mo e totoko ki a Sisera.​—⁠Tau Fakafili 4:​3, 6, 7; 5:⁠7.

“Fano a koe mo e takitaki e kau ke he mouga ko Tapora,” he poaki e Iehova ki a Taporā. Kua lata a Parako ke fakapotopoto 10,000 tagata taane mai he ua e magafaoa ha Isaraela. Tala age e Taporā e maveheaga he Atua, to kautū a lautolu ki a Sisera ne malolō, fakalataha mo e 900 kariota haana! Ko e maveheaga nei ne fakaofo aki a Parako. Nakai fai kautau a Isaraela mo e nakai fai kanavaakau foki. Pete ia, ne talia e Parako ke o atu ke tau​—⁠ka e ō auloa ni mo Taporā ke he Mouga ko Tapora.​—⁠Tau Fakafili 4:​6-8; 5:​6-8.

Ne pehē ai kua nakai tua a Parako ha ko e ole ia, ka e nakai pihia. Ka mole ia, nakai ole a ia ke he Atua ke loga atu e tau kanavaakau. Ne lahi e tua ha Parako, ti kitia e ia e aoga he fakalataha atu e hukui ha Iehova ke fakamalolō a ia mo e haana a tau tagata. (Heperu 11:​32, 33) Ti talia fiafia e Iehova. Ne fakaatā e ia a Taporā ke fano foki, tuga he ole e Parako. Ka kua omoomoi foki e Iehova a Taporā ke talahau tuai, to nakai moua he tagata taane e lilifu ke kautū ke he tau. (Tau Fakafili 4:⁠9) Fitā he fifili he Atua ko e fifine ka tamate e tagata kelea ko Sisera!

He vahā nei, kua lahi e fakateaga, favale, mo e ekefakakelea he lalolagi ke he tau fifine. Fa mahani  ke nakai fakalilifu ki a lautolu, tuga ne manako he Atua ki ai. Pete ia kua tatai e tuaga mo e uho he tau fifine mo e tau taane ke he Atua. (Roma 2:11; Kalatia 3:28) Ko e fakafifitakiaga ha Taporā ne fakamanatu ki a tautolu na fakamonuina foki e Iehova e tau fifine ke fai kotofaaga uho, mo e kitia ai haana a falanaki mo e fiafia pauaki. Kua aoga lahi ma tautolu ke nakai pikitia he mahani onoono fakateaga ne kitia tumau he lalolagi nei.

Ne fano a Parako ke fakapotopoto e kautau haana. Ne moua e ia 10,000 e tagata ne loto malolō ke tau mo e tau kautau matakutaku ha Sisera. He takitaki e Parako e tau tagata haana ke o hake ke he Mouga ko Tapora, ne fiafia a ia ha kua fai puhala ke atihake e loto malolō ha lautolu. Totou e tautolu: “O hake ai foki a laua mo Taporā.” (Tau Fakafili 4:10) Manamanatu la ke he puhala ne atihake e tau loto he tau kautau ia, ha kua kitia e fifine loto malolō ne makai ke ō mo lautolu ke he Mouga ko Tapora, he fakahagahagakelea e moui ke kau mo lautolu ha ko e tua haana ki a Iehova ko e Atua!

Magaaho ne iloa e Sisera kua fia lahi a Isaraela ke fakapotopoto e kautau ke tau ki a ia, ne mafiti a ia ke taute taha mena. Ne kaufakalataha e tau patuiki a Kanana mo e Patuiki ko Iapino, liga ko ia ne mua atu e malolō ia lautolu. Ti vivivivi e kelekele he tau kautau lalahi mo e tau kariota ha Sisera he ō atu a lautolu ke he taha faahi he fonua. Ne mauokafua e tau Kanana to mukamuka ke moumou e kautau fakateaga ha Isaraela.​—⁠Tau Fakafili 4:​12, 13; 5:⁠19.

Ko e heigoa ha Parako mo Taporā ka taute he tata mai e fī? Kaeke ke nonofo mau a lautolu he faahi he Mouga ko Tapora, to liga lagomatai a lautolu ka o mai e tau kautau Kanana, ha ko e tau kariota ia kua lata mo e kelekele tatai mo e laulahi ke tau fakamitaki. Ka e amanaki a Parako ke tau he muitua ke he takitakiaga ha Iehova, ti fakatali a ia ke he poakiaga mai ia Taporā. Haia, kua hoko mai tuai e magaaho. Ne pehē a Taporā: “Kia matike ā koe, ha ko e aho nai ke tuku atu ai e Iehova a Sisera ke he lima hau; nakai kia mua atu a Iehova kia koe?” Ti totou foki e tautolu: “Ti hifo ai a Parako he mouga ko Taporā, katoa mo e hogofulu e afe tagata ne mumui atu kia ia.”​—⁠Tau Fakafili 4:14. *

Ko e tau kautau a Isaraela ne tafepoi hifo he mouga ke he kelekele tatai mo e laulahi, ti o atu fakahako ke he tau kariota tau ne matakutakuina. Ti mua atu nakai a Iehova ki a lautolu, tuga ne mavehe e Taporā? Ne moua vave e tali. Totou e tautolu, “ti vivivivi ai e lalolagi, ne hihina hifo foki e lagi.” Ti fakamavehevehe e tau kautau matalahi ha Sisera. Ti tō mai e uha! Ne tō lahi mahaki e uha, ti puke lahi agataha e kelekele. Nakai leva, ko e tau kariota mamafa ia ne nakai aoga ti kamata ke fakalavelave a lautolu. Ne tomo ai a lautolu ke he pelapela ti nakai maeke ke holo e tau kariota.​—⁠Tau Fakafili 4:​14, 15; 5:⁠4.

Nakai lauia a Parako mo e tau tagata haana he afā. Na iloa e lautolu e punaaga he afā ia. Ne tafepoi fakahako atu a lautolu ke he tau kautau Kanana. Ha ko e tau kautau he Atua e tau Isaraela, ne tamate oti e lautolu e kautau ha Sisera. Ne puke lahi e Vailele a Kisona ti tafe atu e tau tagata mamate ke he Tahi Lahi.​—⁠Tau Fakafili 4:16; 5:⁠21.

He vahā nei, nakai fakafano e Iehova e tau fekafekau haana ke tau he tauaga fakatino. Ka e fakamafana e Ia haana a tau tagata ke fakalataha ke he tauaga fakaagaaga. (Mataio 26:52; 2 Korinito 10:⁠4) Kaeke ke lali a tautolu he vahā nei ke omaoma ke he Atua, kua kau a tautolu mo e Atua he tauaga ia. Kua lata ia tautolu ke loto malolō, ha ko lautolu kua kau mo e Atua he vahā nei to fehagai mo e totokoaga vale lahi. Ka e nakai hiki a Iehova. Kua lalago agaia e Ia a lautolu ne tua mo e falanaki ki a Ia, ke tuga a Taporā, Parako, mo e tau kautau loto malolō a Isaraela i tuai.

Taha he tau fī Kanana ne hao​—⁠ko e fī ne mua e kelea! Ko Sisera, ko e pule kelea lahi ke he tau tagata he Atua, ne hola mai he malētau. He toka e ia e tau tagata haana ke mamate he pelapela, ne hola a ia mai he tau kautau Isaraela ti finatu ke he kelekele mōmō, mo e poi a ia ke he tau kapitiga haana ne tata mai. Poi mafiti a ia he fonua lahi mo e matakutakuina neke moua he tau kautau a Isaraela, ti fano a ia ke he  tau fale ie a Kaveru ko e tagata Keni, ko ia ne vevehe kehe mai he tau tagata ō fenoga ke he faahi toga ti kau mo e Patuiki ko Iapino.​—⁠Tau Fakafili 4:​11, 17.

Ne mategūgū a Sisera he hoko atu a ia ke he heaga api ha Kaveru. Nakai nofo a Kaveru he kaina. Ka e ha hā i ai a Iaeli, ko e hoana haana. Ne manatu noa a Sisera to fakalilifu e Iaeli e fakatokaaga he taane haana mo e Patuiki ko Iapino. Liga manamanatu a ia kua nakai maeke e fifine ke taute po ke manatu ke he mena kehe mai he taane haana. Maaliali ai kua nakai iloa e Sisera a Iaeli! Ne kitia mooli e ia e tau mahani kelea he motu ha ko e pule kelea he tau Kanana; liga mailoga foki e ia kua lata a ia ke taute e fifiliaga. Maeke a ia ke lagomatai e tagata kelea nei po ke kau mo Iehova mo e tamate e fī nei he tau tagata Haana. Ka ko e heigoa haana ka taute? Maeke fēfē he fifine ke tamate e toa malolō lahi nei?

Ne lata a Iaeli ke manamanatu fakamafiti. Ne foaki e ia ki a Sisera e mena ke okioki ai. Poaki e ia ki a Iaeli ke fufū a ia ka hau ha tagata ke kumi a ia. He magaaho ne takoto a Sisera ne fakakafu e Iaeli a ia, he ole e maga vai, ne age e Iaeli e puke huhu. Nakai leva ne pulumohea a Sisera. Ne tamai e Iaeli e tau kanavaakau ne iloa lahi e tau fifine ke fakaaoga ke fakatu e fale ie​—⁠ko e fao mo e hamala. He fakatokotui a ia he tapa he ulu ha Sisera, kua fehagai a Iaeli mogonei mo e matagahua matakutaku ke fekafekau ki a Iehova mo e tamate a Sisera. Ka nakai mauokafua po ke fakauaua to liga matematekelea. Manamanatu nakai a ia ke he tau tagata he Atua mo e puhala ne vale lahi e tagata nei ki a lautolu ke he tau tau loga? Po ke manamanatu a ia ke he kotofaaga uho haana ke kau mo Iehova? Nakai tohi hifo he fakamauaga. Iloa ni e tautolu ne taute ai e fekau. Kua mate a Sisera!​—⁠Tau Fakafili 4:​18-21; 5:​24-27.

Fai magaaho he mole, ne hau a Parako ke kumi e fī haana. He magaaho ne fakakite age e Iaeli ki a Parako e tino mate ha Sisera mo e fao ne pao ke he ofoofo haana, ne iloa e Parako kua fakamooli e perofetaaga ha Taporā. Ne tamate he fifine e toa malolō lahi ko Sisera! Ko e tau tagata tuhituhi mo e fakauaua ne ui aki e tau higoa fakalialia a Iaeli, ka e iloa e Parako mo Taporā e tala mooli. He lologo ha laua, ne omoomoi ai ke fakaheke a Iaeli ko e fifine ne “mua e monuina hana he tau fifine oti” ha ko e loto malolō haana. (Tau Fakafili 4:22; 5:24) Mailoga e mahani fakamokoi ha Taporā. Ne nakai fakafualoto a ia ke fakaheke pihia ki a Iaeli; ka e manamanatu ni ke he fakamooliaga he kupu ha Iehova.

Ha kua mate a Sisera, kua galo e pule malolō he Patuiki ko Iapino ke he tau Isaraela. Kua fakaoti ai e pule kelea he tau Kanana. Ne 40 e tau he tumau e mafola. (Tau Fakafili 4:24; 5:31) Ne fakamonuina mooli a Taporā, Parako, mo Iaeli ha kua tua ki a Iehova ko e Atua! Ka fifitaki e tautolu e tua ha Taporā, he tumauokafua ma Iehova mo e fakamalolō e falu ke taute pihia, to fakamonuina e Iehova a tautolu ke kautū​—⁠mo e tumau e mafola.