Kinderen op internet — Wat ouders moeten weten

OUDERS hebben lang gedacht dat internetten voor kinderen veilig was zolang de computer in een ruimte stond waar ze een oogje in het zeil konden houden. Dan zouden de kinderen niet zo snel verkeerde sites opzoeken. Op zich is het nog steeds verstandig om kinderen geen toegang tot internet te geven in hun slaapkamer, maar deze maatregel is niet meer afdoende. Via draadloze verbindingen kunnen kinderen tegenwoordig overal internetten. Veel mobiele telefoons bieden toegang tot internet, er zijn internetcafés, internetzuilen en bibliotheken, en anders kunnen ze altijd nog bij een vriendje thuis internetten. Het is dan ook niet zo vreemd dat ouders vaak niet op de hoogte zijn van alles wat hun kind op internet doet.

Sta eens stil bij enkele mogelijkheden op internet die veel jongeren aantrekkelijk vinden en bij de potentiële gevaren ervan.

E-MAILTJES

Wat zijn het? Schriftelijke boodschappen die elektronisch worden verzonden.

Wat maakt het zo leuk? E-mail is een snelle, goedkope manier om contact te houden met familie en vrienden.

Wat u moet weten. Ongevraagde e-mail (spam) is vervelend, maar erger is nog dat in deze mailtjes vaak suggestieve of ronduit obscene beelden staan. Koppelingen in een mailtje kunnen de gebruiker, bijvoorbeeld een naïef kind, ertoe verleiden persoonlijke informatie te geven, wat tot identiteitsfraude kan leiden. Als iemand zulke mailtjes beantwoordt, ook al is het om duidelijk te maken dat hij zulk soort mailtjes niet meer wil ontvangen, bevestigt hij dat hij een actief e-mailadres heeft, wat tot nog meer ongevraagde e-mail kan leiden.

 WEBSITES

Wat zijn het? Verzamelingen van elektronische pagina’s die worden gemaakt en beheerd door organisaties, onderwijsinstellingen, bedrijven en particulieren.

Wat maakt het zo leuk? Er zijn miljoenen sites, wat jongeren oneindige mogelijkheden biedt om te shoppen, dingen na te zoeken, contact te houden met vrienden, games te spelen en muziek te beluisteren.

Wat u moet weten. Het internet wordt misbruikt door allerlei gewetenloze individuen. Op veel websites is expliciete seks te zien, en iemand die onoplettend is kan makkelijk op zulke sites terechtkomen. Bij een enquête onder jongeren tussen de acht en zestien in de Verenigde Staten zei 90 procent dat ze op internet per ongeluk porno waren tegengekomen — meestal terwijl ze huiswerk aan het doen waren!

Op internet zijn ook veel sites te vinden die jongeren tot gokken aanzetten. In een Canadese enquête onder jongens van zestien en zeventien gaf 23 procent toe dat ze zulke sites hadden bezocht, en deskundigen maken zich hier met recht zorgen over omdat internetgokken heel verslavend is. Dan zijn er nog de zogenoemde proanasites, waar ’de anorectische leefstijl’ gepropageerd wordt. * En er zijn ook sites die aanzetten tot haat tegen godsdienstige en etnische minderheden. Op sommige sites kun je leren bommen te maken, vergif te bereiden of terroristische aanslagen te plegen. In onlinegames komen vaak bloederige scènes en extreem geweld voor.

 CHATROOMS

Wat zijn het? Virtuele ruimten waar mensen elkaar live tekstberichten kunnen sturen en waarbij meestal een gemeenschappelijke interesse centraal staat.

Wat maakt het zo leuk? Uw kind kan communiceren met personen die hij misschien nog nooit heeft ontmoet, maar die dezelfde interesse hebben.

Wat u moet weten. Pedofielen bezoeken vaak chatrooms in de hoop een kind over te halen tot seksueel contact via internet of zelfs in het echt. Sta eens stil bij wat een schrijfster overkwam toen ze zich als onderdeel van haar research op internet voordeed als een twaalfjarige: „Bijna onmiddellijk werd ze door iemand uitgenodigd in een privé-chatroom. Ze zei dat ze niet wist hoe dat werkte, en haar behulpzame nieuwe vriend gaf haar instructies. Toen vroeg hij of ze [online] seks wilde hebben.” — What in the World Are Your Kids Doing Online?

INSTANT MESSAGING

Wat is het? Live gesprekken tussen twee of meer personen die elkaar tekstberichten sturen.

Wat maakt het zo leuk? Bij instant messaging, ook wel IM of msn’en genoemd, kiest een gebruiker uit een contactlijst met vrienden die hij samengesteld heeft zelf met wie hij contact wil. Het is dan ook niet zo verrassend dat het erg populair is. Uit een Canadees onderzoek bleek dat 84 procent van de jongeren van zestien en zeventien met hun vrienden msn’t, en dat ze dit meer dan een uur per dag doen.

Wat u moet weten. Msn’en kan heel afleidend zijn als uw kind eigenlijk huiswerk moet maken of iets anders moet doen waarop hij zich moet concentreren. Bovendien is het moeilijk zeker te weten met wie uw zoon of dochter communiceert, want u kunt het gesprek niet horen.

BLOGS

Wat zijn het? Dagboeken op internet.

Wat maakt het zo leuk? In een blog kunnen jongeren schrijven over wat ze denken, voelen en doen. Bij de meeste blogs bestaat voor lezers de mogelijkheid om te reageren, en veel kinderen vinden het geweldig als iemand reageert op wat ze schrijven.

Wat u moet weten. Een blog is voor iedereen toegankelijk. Sommige jongeren geven heel makkelijk informatie waarmee hun familie, school of huisadres te achterhalen is. Nog een factor om rekening mee te houden: door een blog kan iemands reputatie schade oplopen, ook die van de blogger zelf. Sommige werkgevers raadplegen bijvoorbeeld de blog van een sollicitant voordat ze besluiten hem of haar aan te nemen.

 NETWERKSITES

Wat zijn het? Sites waarop jongeren een webpagina kunnen maken, die ze met plaatjes, filmpjes en blogs kunnen verfraaien. Ook wel profielsites of vriendensites genoemd.

Wat maakt het zo leuk? Bij het maken van een webpagina kan een jongere zijn identiteit uiten. Op netwerksites kunnen jongeren veel nieuwe ’vrienden’ ontmoeten.

Wat u moet weten. Joanna, een jongere, zegt: „Net als op een feestje kunnen op een netwerksite ineens hele enge mensen opduiken.” De persoonlijke informatie die op deze sites staat, kan door gewetenloze jongeren en volwassenen worden misbruikt. Daarom noemt Parry Aftab, een expert op het gebied van veilig internetten, zulke sites „megastores voor pedofielen”.

Bovendien zijn internetvriendschappen vaak oppervlakkig. Sommige jongeren verzamelen op hun webpagina’s onlinecontacten die ze nog nooit in het echt hebben ontmoet, gewoon om de indruk te wekken dat ze populair zijn. Candice Kelsey schrijft in haar boek Generation MySpace dat het er eigenlijk op neerkomt dat „iemands sociale marktwaarde uitsluitend wordt bepaald door hoeveel mensen hem of haar aardig vinden”. Dat normale menselijke verhoudingen verworden tot een handel in contacten, zegt ze verder, leidt ertoe dat kinderen „een ongelofelijke druk voelen om zich maar zo voor te doen dat ze meer vrienden krijgen”. Daarom stelt het boek What in the World Are Your Kids Doing Online? de rake vraag: „Hoe maak je je kinderen duidelijk dat ze empathie en medegevoel moeten leren terwijl ze in de elektronische wereld de mensen die ze ontmoeten heel makkelijk weer kunnen afdanken?”

Deze zes voorbeelden zijn slechts enkele van de mogelijkheden op internet die populair zijn onder jongeren. Als u kinderen hebt, hoe kunt u hen dan tegen de gevaren van internet beschermen?

[Voetnoot]

[Inzet op blz. 4]

In een jaar tijd is het aantal internetgebruikers in India met wel 54 procent gestegen, waarbij het grotendeels om jongeren gaat

[Inzet op blz. 7]

„Een ouder ziet een webcam misschien als een makkelijke, goedkope manier om met familie en vrienden te communiceren, maar een pedofiel ziet het als een open raam naar de slaapkamer van het kind.” — Robert Mueller, directeur van de FBI