Wat zegt het bewijsmateriaal?

STEL dat u op een afgelegen, onbewoond eiland bent. Terwijl u langs het strand loopt, ziet u een rots waarin „John 1800” gekrast is. Concludeert u dan dat die cijfers en letters het resultaat moeten zijn van erosie omdat het eiland afgelegen en onbewoond is? Natuurlijk niet! U gaat er terecht van uit dat die door iemand aangebracht zijn. Waarom? Ten eerste komt een serie duidelijk herkenbare cijfers en letters normaal gesproken niet voor in de natuur. Ten tweede bevat de inscriptie betekenisvolle informatie, wat erop wijst dat er een intelligentie achter zit.

In het dagelijks leven komen we informatie tegen in allerlei codes, zoals braille of de letters van het alfabet, diagrammen, muzieknoten, gesproken woorden, gebaren, radiosignalen en de binaire code van computerprogramma’s. Het middel dat de informatie overbrengt kan variëren van licht en radiogolven tot pen en papier. Mensen brengen betekenisvolle informatie altijd in verband met een intelligentie — behalve als die informatie zich in een levende cel bevindt. Volgens evolutionisten heeft die informatie zich op de een of andere manier vanzelf ontwikkeld. Maar is dat ook zo? Sta eens stil bij het bewijsmateriaal.

Kan complexe informatie zich vanzelf ontwikkelen?

Veilig opgeslagen in de kern van bijna elke levende cel in uw lichaam bevindt zich een bijzondere code die DNA wordt genoemd. Die is opgeslagen in een lang molecuul dat uit twee strengen bestaat en de vorm heeft van een wenteltrap. Uw DNA is te vergelijken met een recept of programma dat de vorming, de groei, het onderhoud en de vermenigvuldiging aanstuurt van de biljoenen cellen waaruit uw lichaam bestaat. De basiseenheden waaruit DNA bestaat, de nucleotiden, worden A, C, G en T genoemd, afhankelijk van de base * die ze bevatten. Net als de letters van het alfabet kunnen deze eenheden op allerlei manieren gecombineerd worden tot ’zinnen’: instructies die opdracht geven tot replicatie en andere processen in de cel.

Het volledige informatiepakket dat in uw DNA is opgeslagen, wordt uw genoom genoemd. Bepaalde letterreeksen in uw DNA zijn uniek voor u, want DNA bevat erfelijke gegevens, zoals de kleur van uw ogen en huid, de vorm van uw neus, enzovoorts. Eenvoudig gezegd is uw  genoom te vergelijken met een enorm grote bibliotheek met recepten voor elk deel van uw lichaam, en u bent het eindproduct.

Welke afmetingen heeft deze ’bibliotheek’? Het genoom is zo’n drie miljard letters of nucleotiden lang. Als het op papier gezet zou worden, zou het volgens het HGP, het project dat het menselijk genoom in kaart heeft gebracht, zo’n tweehonderd telefoonboeken van duizend pagina’s vullen.

Die feiten doen denken aan een bijzonder gebed dat zo’n drieduizend jaar geleden in de Bijbel werd opgetekend: „Uw ogen zagen zelfs het embryo van mij, en in uw boek waren alle delen ervan beschreven” (Psalm 139:16). De schrijver van die psalm wilde uiteraard geen wetenschappelijke uitspraak doen maar Gods ontzagwekkende wijsheid en macht illustreren. Toch was het beeld dat hij met eenvoudige woorden schetste verrassend nauwkeurig. Wat een contrast met de mythologie en het bijgeloof in andere oude religieuze geschriften!

Wie heeft de bibliotheek samengesteld?

Als we het logisch vinden dat de inscriptie „John 1800” afkomstig is van iemand met intelligentie, geldt dat dan niet voor de informatie in DNA, die oneindig veel complexer en betekenisvoller is? Informatie is informatie, onafhankelijk van de vindplaats en de manier waarop die wordt overgebracht. De computerwetenschapper en chemicus Donald E. Johnson zei dat door natuur- en scheikundige wetten geen complexe informatie kan worden voortgebracht en ook geen systemen om die informatie te verwerken. En hoe complexer een informatiepakket is, hoe meer intelligentie er nodig is om het te ontwikkelen. Een kind zou „John 1800” kunnen opschrijven. Maar alleen een bovenmenselijke intelligentie zou in staat zijn de code van het leven te schrijven. Het is volgens het tijdschrift Nature zelfs zo dat met elke nieuwe ontdekking „de complexiteit van de biologie lijkt toe te nemen”.

De schat aan complexe informatie in DNA toeschrijven aan toevallige, ongeleide processen gaat in tegen de logica en de menselijke ervaring. * Om dat te kunnen geloven, is wel heel veel geloof nodig.

Evolutionisten hebben in hun pogingen om God uit beeld te halen, conclusies getrokken die later fout bleken te zijn. Neem bijvoorbeeld de opvatting dat zo’n 98 procent van ons genoom  uit ’junk’ bestaat — oftewel een bibliotheek vol recepten met miljarden nutteloze woorden.

Is het wel junk?

Biologen hebben lang beweerd dat DNA een recept was voor de productie van eiwitten en verder niets. Maar na verloop van tijd werd duidelijk dat slechts zo’n 2 procent van het genoom de code voor eiwitten bevat. Wat is het doel van de resterende 98 procent van het DNA? Van dit DNA werd „onmiddellijk aangenomen dat het evolutionaire junk was”, zei John S. Mattick, hoogleraar moleculaire biologie aan de Universiteit van Queensland (Brisbane, Australië).

De term junk-DNA wordt toegeschreven aan de evolutionist Susumu Ohno. In een artikel over dit onderwerp schreef hij dat het resterende DNA bestond uit „overblijfselen van mislukte experimenten van de natuur. De aarde is bezaaid met fossiele overblijfselen van uitgestorven soorten. Moet het ons dan verbazen dat ons genoom vol overblijfselen van uitgestorven genen zit?”

Welke invloed heeft het concept junk-DNA gehad op de studie van de genetica? De moleculair bioloog Wojciech Makalowski zegt dat dit concept „wetenschappers er over het algemeen van weerhield onderzoek te doen naar niet-coderend [junk-]DNA”. Toch waren er enkele wetenschappers die „ondanks het risico belachelijk gemaakt te worden, onderzoek deden naar onpopulaire gebieden. Dankzij hen begon de opvatting over junk-DNA (...) begin jaren negentig te veranderen.” Hij voegt eraan toe dat het DNA dat toen junk werd genoemd, nu door de meeste biologen „als een genetische schatkamer” wordt gezien.

Volgens Mattick is de theorie over junk-DNA een klassiek voorbeeld van een wetenschappelijke traditie „die objectieve feitenanalyse in de weg staat”. „Dat men de volledige implicaties hiervan niet heeft begrepen,” zei hij, „zou weleens de geschiedenis kunnen ingaan als een van de grootste vergissingen op het terrein van de moleculaire biologie.” Wetenschappelijke feiten moeten vastgesteld worden op grond van bewijsmateriaal en niet op grond van de heersende opinie. Wat zegt recent bewijsmateriaal over de functie van junk-DNA?

Wat junk-DNA doet

In een autofabriek staan machines die onderdelen produceren. Die onderdelen zijn te vergelijken met de eiwitten in een cel. De fabriek heeft daarnaast machines en systemen nodig om deze onderdelen in elkaar te zetten en om te controleren wat er op de lopende band gebeurt. Iets soortgelijks gebeurt er in de cel. En volgens onderzoekers is dat nu precies de functie van junk-DNA. Veel van dit DNA bevat het recept voor een klasse complexe moleculen die regulerend RNA worden genoemd. Dat RNA speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling, de rijping en het functioneren van de cel. * Mathematisch bioloog Joshua Plotkin zegt in het tijdschrift Nature: „Alleen al het feit dat dit bijzondere RNA bestaat, wijst erop dat ons begrip van de meest fundamentele dingen (...) ongelofelijk beperkt is.”

Een fabriek heeft ook goede communicatiesystemen nodig. Datzelfde geldt voor de cel. Tony Pawson, celbioloog aan de Universiteit van Toronto (Canada), legt uit: „De informatie-uitwisseling in cellen verloopt via informatienetwerken en niet via eenvoudige, afzonderlijke paden”, wat betekent dat het hele proces „oneindig veel complexer” is dan voorheen werd gedacht. Volgens Leonid Kruglyak, geneticus aan de Universiteit van Princeton, „zijn veel van de mechanismen en principes die het gedrag in de cel en tussen de cellen aansturen nog steeds een mysterie”.

Bij elke nieuwe ontdekking over de cel blijkt het niveau van organisatie en complexiteit nog hoger te zijn dan werd aangenomen. Waarom houden zo veel mensen dan toch vast aan het idee dat het leven en het meest complexe informatiesysteem dat de mens kent, ontstaan is door een willekeurig evolutionair proces?

[Voetnoten]

[Kader op blz. 5]

HOE LANG IS UW DNA?

Als het DNA van één cel van uw lichaam uitgerold zou worden, zou het zo’n twee meter lang zijn. Als u het DNA uit de biljoenen cellen in uw lichaam zou halen en de strengen achter elkaar zou leggen, zou de totale lengte volgens sommige schattingen bijna 670 keer de afstand tussen de aarde en de zon en terug bedragen. Met de snelheid van het licht zou het zo’n 185 uur kosten om die totale afstand af te leggen.