Nje o di Kwelele?
Bo ba go yepolla tsa botala ba yi tiyisa byang taba ya mmereko wo Bhelešatsara wa Bhabhilona ne a wo maka?
KE BOTALA, bo ba go phigisa Baebele ba bolabola gore Kgoši Bhelešatsara ye go bolabodiwang ka yene ga puku ya Daniyele a sanka a ba gona. (Dan. 5:1) Ke mo ba tshepa tsotsone ka taba la gore bo ba go yepolla tsa botala ke mo ba sa kraye dilo tso di šupetsang gore nnete Kgoši yone ke mo yi le gona. Mara tsotsone ka moka di yye tsa tšhentšha ka 1854. Ke ntaba?
Ka mongwaga wonone, morene mongwana wa Lebrithaniya wa gore ke mo a berekela mmušo ye ba reng ke J G Taylor o yye a pombhola dilo tsa gore di ro yepolliwa ga toropo ya botala ya Uri, ya gore gana byalo yi ka borwa bya Iraq. Gana hone, o yye a ya ga sewokamelo se segolo ke mokane a kraya dilo tsa gore di makiwwe ka letsopa. Dilo tsone ke mo di lefiye go segela ga 10 ya disenthimitha, fote di beyiwwe gabutši go ya ka go tshwana ga mangwalelo ya tsona. Ga ye nngwana ya dilo tsone di ngwadiwweng tsa letsopa, ne go ngwadiwwe taba ya go rapelela Kgoši ya Bhabhilona ye ba reng ke Nabhonidase le morwayi wage ye mogolo ye ba reng ke Bhelešatsara. Le bo ba go phigisa ne ba sa sa na so ba ka phemang ka sona: Tso ba di yepolliyeng ke mo di šupetsa gabutši gore motho ye ba reng ke Bhelešatsara ke mo a le gona.
Le mo go le sone Baebele a yi bolabole fela gore Bhelešatsara ke mo a le gona mara yi re botsa le gore ke mo go le kgoši. Fote bo ba go phigisa ke mo ba sa yi tshepe gabutši taba yone. Mo re beyisa, gana mola ga bo 1875, morene mongwana wa tsa sayense ye ba reng ke William Talbot o ngwadiye gore ba bangwana ba re “Bhelešatsara le papage ye ba reng ke Nabhonidase ne go le magoši ka nako ka yyoši. Mara ga taba yowa ke mo go se na le se senyana sa go šupetsa gore taba yone ke nnete.”
Le mo go le sone, taba yone ya go sa tshwarege, yi yye ya yela mo go krayiwa dilo tsela tsa go makiwa ka letsopa tsa gore ke mo di wunyulla taba ya gore papa wa Bhelešatsara wa gore ke mo go le Kgoši Nabhonidase, ke mo a se šiyo mengwaganyana ku mošate. Go makegiye ying nakwela a se šiyo? Encyclopaedia Britannica yi re: “Mo Nabhonidase a le bobhantiting, o neyye Bhelešatsara matšhika gore a lawole naga a boye a lawole le masole ya mangwana.” Gabutšibutši Bhelešatsara ka nako yonone ke mo a lawola go le kgoši ya Bhabhilona. Byalo bo ba go yepolla dilo tsa botala le morene mongwana ye ba reng ke Alan Millard wa go tšhutela mmolabolo, o bolabodiye gore di ya kwala mo “Puku ya Daniyele yi re Bhelešatsara ke ‘kgoši.’”
Nnete ke gore selo se segolo so se makang gore malata ya Modimo ma sa kamake taba ya gore ditšhiko tso di leng ga puku ya Daniyele di ya tshepega fote di butšwelele ke Modimo ke gore dilo tsone di krayega ka Baebeleng ka boyona.—2 Thim. 3:16.