1, 2. Ke ka baka la’ng re tlo ithuta ka mehlala ya dikgoši tše nne tša Juda?

GE O ka bona motho a thelela tseleng gomme a wa, na wena o ka se itlhokomele ge o sepela tseleng yeo? Ge re ka ithuta mehlaleng ya batho ba bangwe, seo se ka re thuša gore re se dire diphošo tša go swana le tša bona. Re ka dira se se swanago tirelong ya rena go Jehofa. Re ka ithuta dithuto tša bohlokwa diphošong tša batho ba bangwe, go akaretša le bao ba lego ka Beibeleng.

² Dikgoši tše nne tša Juda tšeo re boletšego ka tšona sehlogong se se fetilego, di ile tša hlankela Jehofa ka pelo e feletšego. Lega go le bjalo, di ile tša dira diphošo tše dikgolo. Re ka ithuta’ng mohlaleng wa tšona, gomme rena re ka phema bjang diphošo tšeo di di dirilego? Go naganišiša ka mehlala ya dikgoši tše go tla re thuša gore re holwe ke dilo tšeo di ngwadilwego e sa le pele go re ruta.—Bala Baroma 15:4.

3-5. (a) Le ge Asa a be a hlankela Jehofa ka pelo e feletšego, o ile a lebeletšana le bothata bofe? (b) Ke’ng seo se ka bago se dirile gore Asa a ithekge ka batho ge kgoši Baasha a be a tlo lwa le Juda?

³ Sa pele, anke re ithuteng ka mohlala wa Asa gomme re boneng kamoo Lentšu la Modimo le ka re thušago ka gona. Asa o ile a ithekga  ka Jehofa ge madira a Baethiopia a milione a be a tlo lwa le Juda; eupša ga se a ka a ithekga ka Jehofa ge kgoši ya Isiraele e lego Baasha e thoma go tiiša motse wa Rama, e lego motse woo pušo ya Asa e bego e goma go wona. (2 Dikor. 16:1-3) Lebakeng leo, Asa o ile a itshepa gomme a reka Kgoši ya Siria e lego Bene-hadada gore e hlasele kgoši Baasha. Na leano la Asa le ile la atlega? Beibele e re: “Ya re gateetee ge Baasha a ekwa ka seo, kapejana a lesa go tiiša Rama gomme a kgaotša modiro wa gagwe.” (2 Dikor. 16:5) Ka gona, leano la Asa le ile la bonagala le atlegile.

⁴ Lega go le bjalo, Jehofa o ile a lebelela bjang seo Asa a se dirilego? Jehofa o ile a romela mmoleledi wa gagwe e lego Hanani gore a yo kgalemela Asa ka ge a se a ithekga ka yena. (Bala 2 Dikoronika 16:7-9.) Hanani o ile a re go Asa: “Go tloga bjale go ya pele o tla welwa ke dintwa.” Ke therešo gore Baasha o ile a tlogela go tiiša motse wa Rama; eupša Asa le setšhaba sa gagwe ba ile ba welwa ke dintwa mengwageng ka moka ya pušo ya gagwe.

⁵ Ka ge re ithutile sehlogong se se fetilego, Modimo o ile a hlahloba pelo ya Asa gomme a hwetša gore o mo hlankela ka pelo e feletšego. (1 Dikg. 15:14) Modimo o ile a bona Asa a mo kwa ka pelo ka moka, e bile a phela ka go dumelelana le melao ya gagwe. Lega go le bjalo, o ile a swanelwa ke go buna seo a bego a se bjetše. Ge Baasha a be a tlo lwa le Asa, ke’ng seo se dirilego gore Asa a itshepe le go tshepa Bene-hadada, go e na le gore a tshepe Jehofa? Na go ka direga gore o ile a ipotša gore go ba bohlale ntweng goba go thušana le kgoši e nngwe go tla mo thuša kutšwanyana go feta go ithekga ka Modimo? Goba na go ka direga gore o ile a newa keletšo e fošagetšego gomme a e latela?

6. Re ka ithuta’ng phošong ya Asa? Hlalosa.

⁶ Na pego ye ya Asa e tla re tutueletša gore re hlahlobe tsela yeo re hlankelago Jehofa ka yona? Ge re wetšwe ke mathata a magolo, go ka ba bonolo gore re bone bohlokwa bja go ithekga ka Jehofa. Eupša re dira’ng ge re lebeletšane le mathata a manyenyane a letšatši le letšatši? Na re ithekga ka bohlale bja rena gomme ra leka go itharollela wona? Goba na re tsoma melao ya motheo ya Beibele gomme ra e diriša, ka go re’alo ra bontšha gore re ithekga ka Jehofa ge re rarolla mathata? Ka mohlala, ka dinako tše dingwe lapa la geno le ka go ganetša go ya dibokeng goba kopanong. Na o tla kgopela Jehofa gore a go hlahle le go go thuša go bona tsela e kaone ya go rarolla bothata bjoo? Goba go thwe’ng ge e ba o ka felelwa ke mošomo, gomme o thatafalelwa ke go hwetša o mongwe? Ge o o hwetša, na o tla botša mohiri wa gago gore o ya dibokeng beke e nngwe le e nngwe? Go sa šetšwe gore re lebeletšane le bothata bofe, re swanetše go dira seo mopsalme a se boletšego ge a be a re: “Lahlela tsela ya gago go Jehofa, o ithekge ka yena, gomme yena o tla go thuša.”—Ps. 37:5.

7, 8. Jehoshafate o ile a dira diphošo dife, gona mafelelo e bile afe? (Bona seswantšho seo se lego mathomong a sehlogo.)

⁷ Go thwe’ng ka morwa wa Asa e lego Jehoshafate? O be a na le dika tše dintši tše dibotse. Ka ge a ile a ithekga ka Modimo, o ile a dira dilo tše dintši tše dibotse. Lega go le bjalo, le yena o ile a dira diphošo. Ka mohlala, o ile a dumelela gore morwa wa gagwe a nyalane le morwedi wa Kgoši Ahaba yo mobe, yo a bego a buša mmušong wa ka leboa. Lebakeng le lengwe, moporofeta Mikaya o ile a lemoša Jehoshafate gore a se ke a thuša Ahaba go yo lwa le Baasiria, eupša o ile a no ya le yena. Ntweng yeo, Jehoshafate o ile a phonyoga ka lešobana la nalete. Ka morago ga ntwa yeo, o ile a boela Jerusalema. (2 Dikor. 18:1-32) Ka baka la phošo yeo a e dirilego, moporofeta  Jehu o ile a mmotšiša gore: “A ba kgopo ba swanetše go newa thušo? Le gona a o rata bao ba hloilego Jehofa?”—Bala 2 Dikoronika 19:1-3.

⁸ Na Jehoshafate o ile a ithuta se sengwe tiragalong yeo? Gaešita le ge a ile a tšwela pele a leka go hlankela Jehofa ka mafolofolo, go bonagala a se a ithuta selo segwereng sa gagwe le Ahaba le mantšung ao Jehu a mmoditšego wona. Jehoshafate o ile a dira phošo e nngwe ka go gwerana le motho yo mongwe gape. O ile a gwerana le lenaba la Modimo e lego Kgoši Ahasia, yoo e bego e le morwa wa Ahaba. Jehoshafate le Ahasia ba ile ba dira dikepe, tšeo mafelelong di ilego tša robega, gomme tša se phethe mošomo wo ba bego ba o rerile.—2 Dikor. 20:35-37.

9. Go gwerana le batho ba babe go ka re tlišetša mathata afe?

⁹ Go bala ka dilo tšeo di diragaletšego Jehoshafate go swanetše go re tutueletša go hlahloba maphelo a rena. Ke ka baka la’ng re re’alo? Ke therešo gore Jehoshafate e be e le kgoši ya go loka. O ile a dira se se lokilego gomme a “[tsoma] Jehofa ka pelo ya gagwe ka moka.” (2 Dikor. 22:9) Lega go le bjalo, ga se a ka a tšhabela ditlamorago tša go gwerana le batho ba babe. Gopola seema sa Beibele se se rego: “Yo a sepelago le ba bohlale o tla hlalefa, eupša yo a gweranago le ditlaela o tla tshereana.” (Die. 13:20) Le rena re ka ba re leka go thuša batho bao ba thabelago gore e be Dihlatse. Eupša go gwerana ga Jehoshafate le Ahaba go sa hlokagale, go nyakile go mo tloša ’tšatšing. Ka gona ge re ka gwerana go sa hlokagale le batho bao ba sa hlankelego Jehofa, re tla tsena mathateng.

10. (a) Re ka ithuta’ng go Jehoshafate ka go tsena lenyalong? (b) O swanetše go dula o gopola’ng ge o na le bothata bja go gwerana le batho ba babe?

¹⁰ Re ka ithuta thuto efe ya bohlokwa go seo se diragaletšego Jehoshafate? Mokriste a ka thoma go ratana le motho yo a sa ratego Jehofa ka gobane a nagana gore ga a hwetše molekane yo a mo swanetšego ka phuthegong. Goba Mokriste a ka tsena lenyalong feela ka gobane ba leloko bao e sego Dihlatse ba re o tla ba kgope goba lefetwa. Go oketša moo, ba bangwe ba ka ikwa go swana le kgaetšedi yo mongwe yo a ilego a re: “Ka moka ga rena re bopilwe re nyaka go nyala goba go nyalwa.” Mokriste o swanetše go dira’ng ge a le boemong bjo? Go naganišiša ka seo se diragaletšego Jehoshafate go ka mo thuša. Gantši  Jehoshafate o be a nyaka tlhahlo go Modimo. (2 Dikor. 18:4-6) Eupša go ile gwa direga’ng ge a be a thoma go gwerana le Ahaba, yoo a bego a sa rate Jehofa? Jehoshafate nkabe a ile a gopola gore mahlo a Jehofa a lebeletše bao ba mo hlankelago ka pelo e feletšego gore a ba thuše. Le lehono, mahlo a Modimo a “lebeletše gohle lefaseng ka moka” e bile o dula a loketše go re ‘bontšha matla a gagwe.’ (2 Dikor. 16:9) O kwešiša maemo a rena e bile o a re rata. Na o na le tumelo ya gore Modimo o tla go nea seo o se hlokago, e lego lenyalo? Kgodišega gore mafelelong o tla dira bjalo!

11, 12. (a) Hesekia o ile a utolla bjang seo se bego se le ka pelong ya gagwe? (b) Ke ka baka la’ng Modimo a ile a se galefele Hesekia?

¹¹ Selo se sengwe seo re ka ithutago sona go Hesekia se mabapi le dipelo tša rena. Lebakeng le lengwe, Mohlahlobi wa dipelo o ile a utolla seo se bego se le ka pelong ya Hesekia. (Bala 2 Dikoronika 32:31.) Ge Hesekia a be a babja kudu, Modimo o ile a mo nea seka sa gore o tla fola, e lego moriti wo o bego o boetše morago. Go bonagala dikgošana tša Babilona di ile tša romela baromiwa gore ba yo botšiša kgoši Hesekia ka seka seo. (2 Dikg. 20:8-13; 2 Dikor. 32:24) Ka morago ga gore Modimo a mo ‘tlogele,’ Hesekia o ile a utolla seo se bego se le ka pelong ya gagwe ka go bontšha Bababilona “ntlo ya gagwe ka moka ya matlotlo.” Tiro ye ya bošilo e ile ya utolla ‘tšohle tšeo di bego di le ka pelong ya Hesekia.’

¹² Beibele ga e re botše gore ke eng seo se dirilego gore pelo ya Hesekia e ikgogomoše. Na e ile ya ikgogomoša ka gobane a be a fentše Baasiria, goba ka gobane Modimo a ile a mo fodiša ka mohlolo? Goba na e ile ya ikgogomoša ka ge a be a na le “mahumo a mantši kudu le letago le legolo kudu”? Go sa šetšwe gore boemo e be e le bofe, ka ge Hesekia a ile a ikgogomoša, “ga se a ka a leboga dilo tšeo a ilego a holwa ka tšona.” A tiro e nyamišago gakaakaang! Le ge Hesekia a ile a lopa Modimo gore a gopole gore o mo hlanketše ka pelo e feletšego, ka nakwana o ile a mo senyetša. Lega go le bjalo, ka morago “Hesekia o ile a ikokobetša,” gomme yena le setšhaba sa gagwe ba se welwe ke kgalefo ya Modimo.—2 Dikor. 32:25-27; Ps. 138:6.

13, 14. (a) Ke neng moo Jehofa a ka re ‘tlogelago gore a re leke’? (b) Re swanetše go dira’ng ge re retwa ka dilo tšeo re di dirilego?

¹³ Go bala pego ya Hesekia le go naganišiša ka yona go ka re hola bjang? Gopola gore boikgogomošo bja Hesekia bo ile bja bonagala gateetee ka morago ga gore Jehofa a fenye kgoši Sanheribe le gore a mo fodiše. Go thwe’ng ka rena? Ge e ba re kgonne go dira selo se itšego, na go ka direga gore Jehofa o ‘re tlogetše gore a re leke,’ e le gore seo se lego ka dipelong tša rena se tšwelele nyanyeng? Ka mohlala, ngwanabo rena a ka ba a šomile ka thata go lokišeletša polelo le go e nea pele ga batho ba bantši. Ka morago ga polelo, ba bantši ba ka tla go yena gore ba mo leboge. Na o tla arabela bjang ge a retwa?

¹⁴ Ge batho ba re reta, re swanetše go dira seo se bolelwago ke mantšu a Jesu ao a rego: “Ge le dirile dilo ka moka tše le di abetšwego le re: ‘Ga re bahlanka ba selo. Seo re se dirilego ke seo re bego re swanetše go se dira.’” (Luka 17:10) Gaešita le tabeng ye ya go retwa, re ka ithuta go tšwa phihlelong ya Hesekia. Ka ge a “se a ka a leboga dilo tšeo a ilego a holwa ka tšona,” o ile a bontšha gore o na le boikgogomošo. Go naganišiša ka dilo tšeo Modimo a re diretšego tšona go tla re thuša gore re pheme seka se seo a se hloilego. Re swanetše go iša theto go Jehofa. Ke yena a re thekgago ka Mangwalo a gagwe a Makgethwa le ka moya wa gagwe o mokgethwa.

15, 16. Ke’ng seo se ilego sa dira gore Josia a feleletše a bolailwe?

¹⁵ Sa mafelelo, re hwetša temošo efe go seo se diragaletšego Kgoši ya go loka e lego Josia? Nagana ka seo se ilego sa dira gore a fenywe ntweng le go bolawa. (Bala 2 Dikoronika 35:20-22.) Josia o ile “a tšwa” gore a yo lwa le Kgoši ya Egipita e lego Neko, gaešita le ge kgoši yeo e ile ya mmotša gore ga e lwe le yena. Beibele e re mantšu a Neko a be a ‘etšwa molomong wa Modimo.’ Eupša go re’ng Josia a ile a tšwa a yo lwa le Neko? Beibele ga e re botše.

¹⁶ Lega go le bjalo, Josia o be a tla tseba bjang gore mantšu a Neko a be a etšwa go Jehofa? Nkabe a ile a botšiša Jeremia, yoo e bego e le yo mongwe wa baporofeta ba Jehofa ba botegago. (2 Dikor. 35:23, 25) Eupša ga go na moo Beibele e re botšago gore o ile a dira bjalo. Le gona Neko o be a iphetela a lebile Karakemishi gore a yo lwa le “ba ntlo e nngwe,” e sego go yo lwa le Jerusalema. Go feta moo, leina la Modimo le be le sa akaretšwe, ka gobane Neko o be a sa roge Jehofa goba batho ba gagwe. Ka gona e be le bošilo gore Josia a lwe le Neko. Na re bona seo re ithutago sona tabeng ye? Re ithuta gore ge re lebeletšane le bothata bjo itšego, re ipotšiše pele gore Jehofa o be a ka nyaka re dira eng.

17. Ge re welwa ke bothata, ke’ng seo se ka re thušago go phema go dira phošo yeo Josia a e dirilego?

¹⁷ Ge re welwa ke bothata, re swanetše go naganišiša pele gore ke melao efe ya motheo ya Beibele yeo e ka re thušago gomme re e diriše gabotse. Mabakeng a mangwe, re ka swanelwa ke go kgopela thušo go bagolo. Re ka ba re naganišišitše ka seo re šetšego re se tseba ka bothata bjoo, e bile re ka ba re dirile nyakišišo dikgatišong tša rena. Lega go le bjalo, go ka ba go na le melao e mengwe ya motheo ya Beibele yeo re ka swanelwago ke go e ela hloko, yeo mogolo yo a itšego a ka re thušago go naganišiša ka yona. Ka mohlala, nagana ka kgaetšedi yo a tsebago gore o na le boikarabelo bja go bolela ditaba tše dibotse. (Dit. 4:20) Eupša a re re o nyaka go ya tšhemong ka letšatši le itšego, eupša monna wa gagwe yo e sego Hlatse o nyaka gore a dule ka gae. Monna yoo o mmotša gore ke kgale ba sa fetše nako ba le gotee, gomme a ka rata gore ba dire selo se itšego ba le gotee. Kgaetšedi yo a ka naganišiša ka melao ya motheo ya Beibele yeo e ka mo thušago boemong bjoo, go swana le yeo e rego re kwe Modimo le go dira batho barutiwa. (Mat. 28:19, 20; Dit. 5:29) Eupša o swanetše gore gape a naganišiše ka mangwalo ao a rego mosadi o swanetše go ikokobeletša monna wa gagwe le go dira dilo ka tekatekano. (Baef. 5:22-24; Bafil. 4:5) Na morero wa monna yoo ke go no šitiša kgaetšedi gore a se ke a ya tšhemong, goba na o no mo kgopela gore a dire selo se itšego le yena letšatšing leo feela? Re swanetše go ba le tekatekano ge re dutše re katanela go dira thato ya Modimo le go ba le letswalo le lebotse.

18. O ka holwa bjang ke go naganišiša ka mehlala ya dikgoši tše nne tšeo re boletšego ka tšona sehlogong se?

¹⁸ Ka ge re sa phethagala, le rena ka dinako tše dingwe re ka dira diphošo tša go swana le tša dikgoši tše nne tšeo re boletšego ka tšona. Sa pele, re ka tshepa bohlale bja rena re sa lemoge, sa bobedi, re ka gwerana le batho ba babe, sa boraro, re ka ikgogomoša, goba sa bone, re ka dira diphetho ntle le go ipotšiša pele gore Jehofa o be a ka nyaka re dira eng. Ruri re leboga Jehofa ge a bona dika tša rena tše dibotse, go swana le ge a ile a dira bjalo go dikgoši tšeo tše nne! Le gona Jehofa o a bona gore re mo rata kudu le gore re nyaka go mo hlankela ka pelo ka moka. Ke ka baka leo a re neilego mehlala yeo e ka re thušago gore re se dire diphošo tše dikgolo. Anke re naganišišeng ka mehlala ye ya ka Beibeleng e bile re leboge gore Jehofa o re neile yona!