EKIŠANG TUMELO YA BONA | REBEKA
“Ke Rata go Sepela le Yena”
REBEKA o be a lebeletše naga yeo e lego leganata ge letšatši le dutše le sobela. Ka morago ga gore a fetše dibeke a le tseleng, o be a šetše a tlwaela mosepelo wa kamela wa go ya godimo le fase a dutše ka go se iketle mokokotlong wa yona. O be a le kgole le motse wo a goletšego go wona wa Harane wo o lego bokgole bja dikhilomithara tše makgolo ka leboabohlabela. Go ka direga gore a se sa bona lapa labo gape. Ga go pelaelo gore mogopolong wa gagwe go be go kitima dipotšišo tša mabapi le bokamoso bja gagwe, kudukudu ga bjale, ge leeto la gagwe le fihla bofelong.
Molokeloke wa dikamela o be o šetše o fetile Kanana gomme ga bjale o tshela naga yeo e omilego ya Negebe. (Genesi 24:62) Go ka direga gore Rebeka o bone dinku. Naga ye e ka ba e be e le leganata gomme e omile kudu gore go ka lengwa go yona, eupša e be e na le mafulo a mantši. Mohlahli wa bona yo a tšofetšego o be a tlwaelane le naga ye. O be a tloga a swaretše mong wa gagwe ditaba tše dibotse—Rebeka e be e tla ba mosadi wa Isaka! Rebeka o swanetše go ba a ile a ipotšiša gore o be a tla phela bophelo bja mohuta mang nageng ye. Monna wa gagwe Isaka o be a tla itshwara bjang? Ba be ba sa tsebane le gatee! Na Isaka o be a tla thaba ge a bona Rebeka? Gona Rebeka o be a tla ikwa bjang ka Isaka?
Manyalo a go kgethelwa balekane a ka bonala a sa tlwaelega dinageng tše dintši lehono. Ditikologong tše dingwe manyalo a a tlwaelegile. Go sa šetšwe moo o tšwago gona, o ka dumela gore Rebeka o be a tsena bophelong bjo a sa bo tsebego. Ge e le gabotse, e be e le mosadi yo a tlogago a na le sebete le tumelo. Re nyaka dika tše ka bobedi ge re lebeletšane le mathata bophelong. Go na le dika tše dingwe tše dibotse le tše di hwetšwago ka sewelo tšeo di tswalanywago le tumelo ya Rebeka.
“KE TLA GELA LE DIKAMELA TŠA GAGO MEETSE”
Phetogo e kgolo yeo e bilego gona bophelong bja Rebeka e thomile ka tsela yeo e ka bago e ile ya bonagala e tlwaelegile go yena. O goletše Harane goba kgauswi le yona, e lego motse wa kua Mesopotamia. Batswadi ba gagwe ba be ba sa swane le batho ba bantši ba Harane. Ba be ba sa rapele modimo wa ngwedi e lego Sin. Go e na le moo, Modimo wa bona e be e le Jehofa.—Genesi 24:50.
Rebeka o ile a gola ya ba kgarebe e botse kudu, eupša botse bja gagwe e be e se bja lefeela. O be a na le mafolofolo le sebete gomme ga se a ka a itšhilafatša boitshwarong. Lapa la gabo Rebeka le be le atlegile kudu moo le bego le na le bašomi, eupša ga se a ka a godišwa ka matepe goba go swarwa ka tsela e kgethegilego; o godišitšwe a šoma ka thata. Go etša basadi ba bantši ba mehleng yeo, Rebeka o be a dira mešomo e boima e bjalo ka go gela lapa labo meetse. O be a rwala nkgo ya go ga meetse legetleng mo e ka bago mantšiboa gomme a leba sedibeng.—Genesi 24:11, 15, 16.
Mathapameng a mangwe ge a tladitše nkgo ya gagwe, mokgalabje yo mongwe o ile a kitima a mo gahlanetša gomme a re go yena: “Hle, nnweše meetsana ka mo nkgong ya gago.” O ile a tloga a kgopela ka boikokobetšo le ka botho! Rebeka o be a kgona go bona gore monna yo o tšwa kgole. Ka gona gateetee o ile a rola nkgo ya gagwe legetleng a nweša monna yoo meetse, e sego feela meetsana eupša meetse a go kgotsofatša ao a tonyago kudu. O ile a lemoga gore monna yoo o be a na le dikamela tše lesome tšeo di bego di kwatame kgauswi le moo le gore legopo leo di nwelago meetse go lona le be le se la tlatšwa meetse. Ka ge Rebeka a be a kgona go bona gore mahlo a monna yoo ao a tletšego botho a be a mo lebeletše ka kelohloko, o be a nyaka go mmontšha botho ka mo a ka kgonago. Ka gona o ile a re: “Ke tla gela le dikamela tša gago meetse go fihlela di kgotšwe.”—Genesi 24:17-19.
Ela hloko gore Rebeka ga se a ithaopela go gela dikamela tše lesome meetsana feela, eupša o ithaopetše go di nweša go fihlela di kgotšwe. Kamela e tee e ka nwa * Na Rebeka o be a tseba seo ge a be a ithaopela go di gela meetse? Aowa. O be a ikemišeditše e bile a nyaka go šoma ka thata go amogela mokgalabje yo yo a sa mo tsebego. Mokgalabje yoo o ile a thabela seo. Ke moka o ile a mo tsepelela ge a le gare a emaema, a tlatša nkgo ya gagwe gantšintši, a tšhollela meetse ka legopong leo dikamela di nwelago go lona.—Genesi 24:20, 21.
dilithara tše fetago tše 95 ge e tloga e nyorilwe! Ge e ba dikamela tše lesome di be di nyorilwe gakaalo, gona Rebeka o ile a šoma ka thata ka diiri tše dintši. Lega go le bjalo, ga go bonagale eka dikamela tšeo di be di nyorilwe gakaalo.Re ka ithuta mo gontši mohlaleng wa Rebeka lehono. Re phela mehleng yeo boithati bo thopago sefoka. Bjalo ka ge go porofetilwe, batho ba fetogile “baithati” gomme ga ba nyake go direla ba bangwe dilo. (2 Timotheo 3:1-5) Bakriste bao ba nyakago go lwantšha boithati ba dira gabotse go naganišiša ka mohlala wa bogologolo wa ka Beibeleng wa kgarebe yeo, ge e be e emaema sedibeng.
Ga go pelaelo gore Rebeka o ile a lemoga gore mokgalabje yoo o mo tsepeletše. Tsela yeo a bego a mo lebeletše ka yona e be e sa belaetše; e be e bontšha gore o maketše e bile o thabile. Mafelelong ge Rebeka a feditše, mokgalabje yo o ile a mo nea dimpho—mabenyabje a bohlokwa! Ke moka a mmotšiša a re: “O morwedi wa mang? Mpotše hle. Na ntlong ya tatago go na le mo re ka robalago gona?” Ge Rebeka a mmotša ka lapa labo, lethabo la mokgalabje yoo le ile la oketšega. Mohlomongwe o ile a bolela ka go akgofa gore: “Re na le mahlaka le furu e ntši kudu, e bile re na le mo le ka robalago gona”—mokgalabje yo o be a sepetše gabotse kudu, ka ge a be a na le ba bangwe bao a sepelago le bona. Ka morago ga moo, Rebeka a kitima a yo botša mmagwe seo se diragetšego.—Genesi 24:22-28, 32.
Go molaleng gore Rebeka o godišitšwe a amogela baeng. Se ke seka se sengwe seo se bonagalago se hwelela lehono—e bile ke lebaka le lengwe la gore re ekiše tumelo ya kgarebe ye e botho. Tumelo ya rena go Modimo e swanetše go re tutueletša gore re be le moya wa go amogela baeng. Jehofa o amogela baeng ka gobane o na le seatla se se bulegilego go bohle gomme o nyaka gore balatedi ba gagwe ba dire se se swanago. Re kgahliša Tatago rena wa legodimong ge e ba re amogela le Mateo 5:44-46; 1 Petro 4:9.
bao ba ka se tsogego ba re diretše selo.—“O TŠEELE MORWA WA KA MOSADI”
Mokgalabje yo a bego a le sedibeng ke mang? E be e le mohlanka wa Aborahama ngwanabo rakgolo wa Rebeka. Ke ka baka leo a ilego a amogelwa ka ntlong ya Bethuele e lego tatago Rebeka. Mohlomongwe leina la mohlanka yo e be e le Eliesere. * Lapa leo le mo amogetšego le ile la mo nea dijo, eupša a gana go ja go ba go fihla ge a boletše seo a tlilego ka sona. (Genesi 24:31-33) Re ka mmona ka leihlo la kgopolo a bolela a thabile ka gobane o be a sa tšwa go bona bohlatse bjo matla bja gore Modimo wa gagwe, Jehofa, o be a mo šegofatša leetong le le bohlokwa. Bjang?
Bona ka leihlo la kgopolo ge Eliesere a anega ditaba tša gagwe gomme Bethuele tatago Rebeka gotee le Labane kgaetšedi ya gagwe ba theeditše ka kelohloko. O ba boditše gore kua Kanana Jehofa o šegofaditše Aborahama kudu, le gore Aborahama le Sara ba na le morwa e lego Isaka, gomme e be e tla ba mojabohwa. Aborahama o be a neile mohlanka yo taelo e bohlokwahlokwa ya gore o be a swanetše go nyakela Isaka mosadi gare ga ba leloko la Aborahama kua Harane.—Genesi 24:34-38.
Aborahama o be a dirile gore Eliesere a mo holofetše gore a ka se kgethele Isaka mosadi go basadi ba Kanana. Ka baka la’ng? Ka gobane Bakanana ba be sa rapele Jehofa Modimo le go mo hlompha. Aborahama o be a tseba gore Jehofa o be a rerile go tlo otla batho bao ka baka la mediro ya bona e mebe. Aborahama o be a sa nyake gore morwa wa gagwe Isaka a tle a be karolo ya batho bao le ditsela tša bona tše mpe. O be a bile a tseba gore morwa wa gagwe o be a tlo kgatha tema e bohlokwa go phethagatšeng dikholofetšo tša Modimo.—Genesi 15:16; 17:19; 24:2-4.
Eliesere o ile a tšwela pele a anegela lapa leo le mo amogetšego gore ge a fihla sedibeng sa kgauswi le Harane, o ile a rapela Jehofa Modimo. Ge e le gabotse, o ile a kgopela Jehofa gore a kgethele Isaka kgarebe yeo a ka e nyalago. Bjang? Eliesere o ile a kgopela Modimo gore a kgonthišetše gore kgarebe yeo A nyakago gore Isaka a e nyale e tle sedibeng. Ge kgarebe yeo e kgopelwa meetse, e se ithaopele go gela Eliesere a nnoši meetse a go nwa eupša e gele le dikamela. (Genesi 24:12-14) Ka gona ke mang a ilego a tla a dira sona seo? Ke Rebeka! Nagana gore o be a tla ikwa bjang ge nkabe a ile a kwa taba yeo Eliesere a bego a e anegela ba lapa labo!
Bethuele le Labane ba ile ba kgongwa kudu ke pego ya Eliesere. Ba ile ba re: “Se se tšwa go Jehofa.” Le gona ba ile ba dira kwano ya lenyalo gomme ba nea Isaka Rebeka gore e be mosadi wa gagwe, ka ge se e be e le moetlo wa bona. (Genesi 24:50-54) Lega go le bjalo, na seo se bolela gore Rebeka o be a se na kgetho tabeng ye?
Dibeke tše mmalwa pele ga moo, Eliesere o ile a botšiša Aborahama ka taba ye, a re: “Go thwe’ng ge e ba mosadi yoo a ka se rate go tla le nna?” Aborahama o ile a mo araba a re: “Gona moo o tla be o se sa tlangwa ke keno yeo o nkenetšego yona.” (Genesi 24:39, 41) Le ka lapeng la Bethuele, Rebeka o be a sa gapeletšwe go dira dilo tšeo a sa di ratego. Eliesere o be a duma go bona leeto la gagwe le atlega moo e lego gore mesong e latelago, o ile a kgopela go boela Kanana le Rebeka di tloga fase. Lega go le bjalo, lapa labo le be le nyaka gore a dule le lona bonyenyane ka matšatši a mangwe a lesome. Mafelelong ba ile ba phetha ka gore: “A re bitšeng mosetsana yoo re kwe gore yena o reng.”—Genesi 24:57.
Rebeka o ile a swanelwa ke gore a dire phetho e bohlokwa bophelong. O be a tla re’ng? Na o be a tla theetša tatagwe le kgaetšedi’agwe ge ba mo kgopela gore a se ke a tšea leeto la go yo tsena bophelong bjo a sa bo tsebego? Goba na o be a tla lebelela se e le tokelo ya gore o kgatha tema mererong ya Jehofa? Karabo ya gagwe e ile ya bontšha gore o be a ikwa bjang ka phetogo ye yeo e tlilego ka tšhoganetšo bophelong bja gagwe, mohlomongwe e bile e tšhoša. O ile a fo re: “Ee, ke rata go sepela le yena.”—Genesi 24:58.
Rebeka o bontšhitše moya o kgahlišago e le ruri! Lehono, meetlo ya rena ya manyalo e ka ba e fapana kudu, eupša re sa dutše re ka ithuta mo gontši go yena. O be a se a etiša pele dilo tšeo a di ratago, eupša a etišitše tša Modimo wa gagwe, e lego Jehofa. Lentšu la Modimo le nea dikeletšo tše dibotse kudu ge go tliwa tabeng ya lenyalo lehono—tšeo di lego mabapi le gore ke molekane wa mohuta mang yo o swanetšego go mo kgetha le gore ke bjang o ka bago monna goba mosadi yo botse. (2 Bakorinthe 6:14, 15; Baefeso 5:28-33) Re dira gabotse ge re latela mohlala wa Rebeka gomme re tsoma go dira dilo ka tsela ya Modimo.
“KE MANG MONNA YOLA?”
Lapa la Bethuele le ile la šegofatša Rebeka yoo le mo ratago. Ke moka yena le yoo e bego e le mohlokomedi wa gagwe wa ge e sa le lesea e lego Debora gotee le bahlanka ba bangwe ba basetsana, ba ile ba tloga le Eliesere le banna ba gagwe. (Genesi 24:59-61; 35:8) Go se go ye kae ke ge ba le kgole le Harane. Leeto leo e bile le letelele kudu, la dikhilomithara tše e ka bago tše 800, gomme le ka ba le tšere dibeke tše tharo. Go bonala leeto leo le be le se bose. Rebeka o be a kile a bona dikamela tše dintši kudu bophelong bja gagwe, eupša re ka se re o be a kgona go di namela. Beibele e bolela ka lapa labo e le badiši, e sego babapatši bao ba bego ba sepela ka melokeloke ya dikamela. (Genesi 29:10) Batho bao ba namelago dikamela la mathomo gantši ba lla ka go se iketle ge ba di nametše—le ge ba sepetše leeto le lekopana kudu!
Lega go le bjalo, Rebeka o be a lebeletše tša pele moo a yago, gomme ntle le pelaelo a leka go kwa mo gontši go Eliesere ka ga Isaka le lapa labo. Bona ka leihlo la kgopolo ge mokgalabje yo a boledišana le yena ba itišitše mollong gomme a mmotša ka kholofetšo ya Jehofa go mogwera wa Gagwe Aborahama. Modimo o be a tla ntšha go tšwa lešikeng la Aborahama peu yeo e bego e tla tlišetša batho ka moka ditšhegofatšo. Nagana kamoo Rebeka a ilego a makala ka gona ge a lemoga gore kholofetšo ya Jehofa e be e tla phethagala ka yena le Isaka, yo e bego e tla ba monna wa gagwe!—Genesi 22:15-18.
Mafelelong letšatši leo re boletšego ka lona le ile la fihla. Ge molokeloke wa dikamela o tshela Negebe gomme leswiswana le thoma go swara, Rebeka o ile a bona monna a itshepelela nageng. O be a bonagala a ile le megopolo, a naganišiša. Beibele e re Rebeka o ile a “a fologa kamela”—mohlomongwe a se e emele le gore e kwatame ka dikhuru—gomme a botšiša mohlahli wa gagwe a re: “Ke mang monna yola a sepelago mola nageng go tlo re gahlanetša?” Ge a botšwa gore ke Isaka, a tšea lešira a ikhupetša hlogong. (Genesi 24:62-65) Ka baka la’ng? Go bonagala seo e be e le go bontšha gore o hlompha monna yo a bego a tlo mo nyala. Tsela yeo ya boikokobetšo e ka lebelelwa ke ba bangwe lehono e le yeo e šiilwego ke nako. Ge e le gabotse, banna le basadi ba ka ithuta mohlaleng wa Rebeka wa boikokobetšo, ka gobane ke mang go rena yo a sa nyakego seka se seo se rategago?
Isaka yo a ka bego a be a na le mengwaga e 40, o be a sa llela mmagwe Sara yo a bego a na le mengwaga e ka bago e meraro a hwile. Ka gona, re ka phetha ka gore Isaka e be e le monna yo borutho le yo a nago le lerato. Go fiwa mosadi yo a bego a šoma ka thata, a amogela baeng e bile a ikokobeditše e bile tšhegofatšo e kgolo go monna yoo! Ba ile ba swarana bjang? Beibele e re: “Isaka a mo rata.”—Genesi 24:67; 26:8.
Le ge go šetše go fetile mengwaga e 3 900, go sa dutše go le bonolo gore re rate Rebeka. Re ka bontšha bjang gore re tšeela godimo sebete sa gagwe, go šoma ga gagwe ka thata le boikokobetšo bja gagwe? Ka moka ga rena, go sa šetšwe gore re ba banyenyane goba ba bagolo, banna goba basadi, le gore re tsene lenyalong goba go se bjalo, re dira gabotse ge re ekiša tumelo ya gagwe!
^ par. 10 E be e šetše e le mantšiboa. Pego ga e bontšhe gore Rebeka o ile a swarelelwa sedibeng sa meetse ka nako e telele. Ga e bolele gore ba lapa labo ba be ba šetše ba robetše ge a fetša, goba gore go na le motho yo a kilego a tlo botšiša lebaka leo ka lona a tšerego nako e telele sedibeng.
^ par. 15 Pegong ye ga go bolelwe ka Eliesere eupša go bonala e le yena mohlanka yo a romilwego. Ga go pelaelo gore Eliesere e be e le mohlanka yo mogolo le yo a botwago go bahlanka ka moka ba Aborahama ka gobane Aborahama o be a kile a holofetša go mo nea thoto ya gagwe ka moka ge a be a ka se be le mojabohwa. Ye le yona ke tsela yeo mohlanka yo a hlaloswago ka yona pegong ye.—Genesi 15:2; 24:2-4.