Eya go dikagare

Eya go lelokelelo la dikagare

EKIŠANG TUMELO YA BONA | DEBORA

‘Ke Ile ka Ema Bjalo ka Mma Kua Isiraele’

‘Ke Ile ka Ema Bjalo ka Mma Kua Isiraele’

DEBORA o ile a gaša mahlo mašoleng ao a bego a kgobokane ka godimo ga Thaba ya Thabora. O be a kgomilwe ke go a bona a le moo. Ge go esa, o ile a naganišiša ka sebete le tumelo tša moetapele wa ona e lego Baraka. Le ge mašole ao e be e le a 10 000, tumelo ya ona gotee le sebete sa ona di be di tla lekwa kudu letšatšing le. A be a tlo lwa le lenaba le šoro, gomme a be a tloga a fokola ka palo e bile a se a itlhama ka mo go lekanego ge a bapišwa le a lenaba leo. Fela a be a tlile moo go sa šetšwe boemo—kudukudu ka ge a be a kgothaditšwe ke mosadi yo.

Akanya Debora, diaparo tša gagwe di tšewa ke moya ge yena le Baraka ba lebeletše molala o ikadilego ba o ukametše. Thaba ya Thabora e be e etša khoune e kgolo yeo e ikadilego ka godimo. Ge motho a le tlhoreng ya yona yeo e ikadilego o be a kgona go bona Molala wa Esdraelon, wo o lego botlaseng bja dimithara tše e ka bago tše 400, woo o nabelago ka borwabodikela. Noka ya Kishoni e be e phatša nageng ya bjang bjo bontši ka tsela ya manyokenyoke, e felela Lewatleng le Legolo kgauswi le Thaba ya Karamele. Noka e ka ba e be e omile mesong yeo, eupša go be go na le selo se sengwe seo se phadimago molaleng woo o ikadilego. Madira a Sisera a be a batamela, ditšhipi tša ona di gadima ka tsela ya go tšhoša. Go gadima moo go be go etšwa madireng a Sisera ao a a botilego kudu—e le dikoloi tša ntwa tše 900, tšeo di ka bago di be di hlometšwe disabole maotwaneng a tšona. Sisera o be a ikemišeditše go bolaya Baisiraele ba bantši bao ba sa itlhamago ka mo go lekanego kamoo a bego a ka kgona ka gona, go le bjalo ka ge eka o buna garase!

Debora o be a tseba gore Baraka le banna ba gagwe ba be ba letile gore a ba fe taelo e itšego, goba seka tsoko. Na e be e le yena mosadi a nnoši moo? O be a ekwa go le bjang go rwala boikarabelo bjo bogolo gakaakaa boemong bjo bjalo? Na o be a ipotšiša gore o dira eng moo? Ruri ga go bonale go le bjalo! Jehofa e lego Modimo wa gagwe, o be a mmoditše gore a thome ntwa ye; o be a bile a utolotše gore o be a tla phetha ntwa yeo ka go diriša mosadi. (Baahlodi 4:9) Debora le bagale ba ba ka re ruta’ng ka tumelo?

“EYA O APARELE THABA YA THABORA”

Ge Beibele e bolela ka Debora ka lekga la mathomo, e bolela ka yena e le “moporofeta wa mosadi.” Tsela yeo a bitšwago ka yona e dira gore Debora e be mosadi yo a sa tlwaelegago pegong ya Beibele eupša ga se yena feela. * Debora o be a na le boikarabelo bjo bongwe. Go bonagala a be a rarolla dingangišano ka go nea batho tharollo ya Jehofa mathateng ao a bego a tšwelela.—Baahlodi 4:4, 5.

Debora o be a dula dithabeng tša Efuraime, magareng ga motse wa Bethele le wa Rama. Ge a le moo o be a tla dula ka tlase ga mopalema gomme a hlankela setšhaba go ya kamoo Jehofa a laetšego ka gona. Ruri kabelo ya gagwe e be e le boima, eupša Debora ga se a ka a e dumelela gore e mo tšhoše. Go be go tloga go nyakega gore a dire dilo tše itšego. Ge e le gabotse, ka morago o ile a tšea karolo ge go tšweletšwa kopelo e buduletšwego, gomme e be e akaretša mantšu a mabapi le setšhaba sa Modimo seo se sa botegego, a rego: “Bona ba [ile ba] kgetha medimo e mefsa. Ke moo go ilego gwa tsoga ntwa dikgorong tša metse.” (Baahlodi 5:8) Ka ge Baisiraele ba be ba tlogetše go hlankela Jehofa ba yo hlankela medimo e mengwe, Jehofa o ile a ba gafela manabeng a bona. Ba be ba bušwa ke Kgoši Jabini wa Mokanana, a diriša tona ya madira yeo e bitšwago Sisera.

Sisera! Baisiraele ba be ba tšhoga ge ba ekwa leina leo. Bodumedi bja Bakanana le setšo sa bona di be di le sehlogo, bo akaretša go dira dihlabelo ka bana e bile bo na le bagweba-ka-mmele ba tempeleng. Go be go le bjang gore naga e laolwe ke tona ya madira ya Mokanana gotee le madira a yona? Kopelo ya Debora e bontšha gore go be go le thata go tšea maeto nageng yeo gomme metsaneng go be go se sa dula motho. (Baahlodi 5:6, 7) Re ka akanya batho ba tšhabetše dithokgweng le mebotong, ba tšhaba go lema goba go dula metsaneng yeo e sa ageletšwago ka merako le gona ba tšhaba go sepela ditseleng tše dikgolo e le gore ba se ke ba hlaselwa, ba tšeelwa bana gomme basadi ba bona ba katwa. *

Poifo e ile ya aparela ka nywaga e 20, go fihlela ge Jehofa a bona bohlatse bja gore setšhaba sa gagwe sa dinganga se be se ikemišeditše go fetoga goba, bjalo ka ge pego e buduletšwego ya kopelo ya Debora le Baraka e bolela, e re: “Go fihlela ge nna Debora ke ema, ke ema bjalo ka mma kua Isiraele.” Ga re tsebe ge e ba Debora, e lego mosadi wa monna yo a bitšwago Lapidothe, e be e le mma ka tsela ya kgonthe, eupša polelwana ye e be e reretšwe go dirišwa ka tsela ya seswantšhetšo. Ge e le gabotse, Jehofa o be a file Debora kabelo ya go šireletša setšhaba bjalo ka mma. O ile a mo laela gore a bitše monna wa tumelo e lego Moahlodi Baraka gomme a mo laela gore a yo lwa le Sisera.—Baahlodi 4:3, 6, 7; 5:7.

Debora o ile a kgothaletša Baraka gore a eme a hlakodiše setšhaba sa Modimo

Jehofa o ile a laela a diriša Debora, a re: “Eya o aparele Thaba ya Thabora.” Baraka o be a swanetše go kgoboketša banna ba 10 000 melokong e mebedi ya Baisiraele. Debora o ile a bolela kholofetšo ya Modimo ya gore ba be ba tla fenya Sisera wa mogale le dikoloi tša gagwe tša ntwa tše 900! Ga go pelaelo gore kholofetšo yeo e ile ya makatša Baraka. Isiraele e be e se na madira e bile go bonagala e be e se na dibetša. Lega go le bjalo, Baraka o ile a dumela go ya ntweng—eupša o be a tla ya ge feela Debora a be a tla ya le yena Thabeng ya Thabora.—Baahlodi 4:6-8; 5:6-8.

Baraka o be a bitšwa yo a hlokago tumelo ka baka la kgopelo ya gagwe, eupša ga go bjalo. Go ba gona, ga se a ka a kgopela Modimo gore a mo okeletše dibetša. Go e na le moo, ka ge Baraka e be e le monna wa tumelo, o ile a bona bohlokwa bja go ba gona ga moemedi wa Jehofa moo gore a tlo matlafatša yena gotee le banna ba gagwe. (Baheberu 11:32, 33) Jehofa o ile a dumelelana le kgopelo yeo. O ile a dumelela Debora gore a sepele le bona, bjalo ka ge Baraka a be a kgopetše. Lega go le bjalo, Jehofa o ile a ba a budulela Debora gore a porofete gore kgodišo e be e ka se newe monna bakeng sa phenyo ya ntwa yeo. (Baahlodi 4:9) Modimo o be a phethile gore ruri Sisera yo mobe kudu o be a tla bolawa ke mosadi!

Lefaseng la lehono, basadi ba imetšwa ka go hloka toka, bošoro le go swarwa gampe. Ke ka sewelo ba fiwago seriti seo Modimo a nyakago gore ba se fiwe. Lega go le bjalo, Modimo o tšea banna le basadi e le ba bohlokwa ka go lekana e bile o ba amogela ka go swana. (Baroma 2:11; Bagalatia 3:28) Mohlala wa Debora o re gopotša gore e bile Modimo o šegofatša basadi ka ditokelo le go ba bontšha gore o ba bota ka tsela e itšego le go ba amogela. Ke gabohlokwa gore le ka mohla re se ke ra ba le kgethollo yeo e atilego kudu lefaseng le.

“LEFASE LE ILE LA ŠIKINYEGA, MAGODIMO A TŠHOLLA MEETSE”

Baraka o ile a yo kgoboketša madira a gagwe. O ile a kgoboketša banna ba 10 000 bao ba bego ba na le sebete ka mo go lekanego go ka yo lwa le madira a tšhošago a Sisera. Ge Baraka a etile pele banna ba gagwe ba rotogela Thabeng ya Thabora, o be a thabetše gore sebete sa bona se a matlafatšwa. Re bala ka gore: “Debora a ya le yena.” (Baahlodi 4:10) Akanya kamoo mašole ao a ilego a ikwa a kgothaditšwe ke ge a bona mosadi yo a nago le sebete a sepela le ona a lebile Thabeng ya Thabora, a ikemišeditše go bea bophelo bja gagwe kotsing a na le ona ka baka la tumelo ya gagwe go Jehofa Modimo!

Ge Sisera a ekwa gore Baisiraele ba bile le sebete sa go kgoboketša madira a go yo lwa le yena, o ile a gata kgato kapejana. Dikgoši tše mmalwa tša Bakanana di ile tša ipopa ngatana le Kgoši Jabini, yo e ka bago e be e le mogale wa bagale gare ga tšona. Ke moka dihlopha tše dikgolo tša Sisera tša dikoloi tša ntwa di ile tša šikinya lefase ge di be di tladitše lešata di ikala moeding. Bakanana ba be ba kgodišegile gore ba be ba tla fenya Baisiraele ntweng kapejana.—Baahlodi 4:12, 13; 5:19.

Baraka le Debora ba be ba tla dira’ng ge lenaba le le gare le batamela? Ge ba be ba ka itulela metheogeng ya Thaba ya Thabora, ba be ba ka fenya madira a tlago go bona a Bakanana, ka gobane dikoloi tšeo tša ntwa di be di nyaka molala gore di kgone go fenya ntweng. Eupša ka ge Baraka a be a tlo lwa go ya kamoo Jehofa a laetšego ka gona, o ile a letela lentšu leo le tšwago go Debora. Mafelelong, lentšu le ile la tla. Debora o itše: “Ema, gobane le ke letšatši leo Jehofa a tlago go gafela Sisera seatleng sa gago. Na Jehofa ga se yena a go etilego pele?” Ka morago re bala gore: “Baraka a theoga Thabeng ya Thabora a šetšwe morago ke banna ba dikete tše lesome (10 000).”—Baahlodi 4:14. *

Madira a Baisiraele a ile a hlasela a theoga thabeng gomme a tšwela molaleng kua fase, a lebile dikoloi tšeo tše di tšhošago tša ntwa. Na Jehofa o ile a eta madira ao pele, go etša ge Debora a be a holofeditše? Karabo e ile ya latela go se kgale. Re bala gore: “Lefase le ile la šikinyega, magodimo a tšholla meetse.” Madira a Sisera ao a ikgogomošago a ile a hlakahlakanywa. Ka morago pula e ile ya na! Go bonagala go ile gwa na ya mafula moo kapejana naga e ilego ya apešwa ke meetse. Go se go ye kae, ke ge dikoloi tša ntwa tšeo di hlometšwego disabole maotwaneng di fetogile morwalo go e na le gore di thuše. Di ile tša sobelela lerageng gomme tša tanywa wa go hloka kholofelo.—Baahlodi 4:14, 15; 5:4.

Baraka le banna ba gagwe ba be ba sa tshwenyege ka pula ya mafula. Ba be ba tseba gore e tšwa kae. Ba ile ba leba madireng a Bakanana. Ka ge Modimo a be a diriša Baisiraele go bolaya Bakanana, ga se ba tlogela le o tee wa madira a Sisera a phela. Noka ya Kishoni e ile ya tlala wa go falala, ya gogolela ditopo thokong ya Lewatle le Legolo.—Baahlodi 4:16; 5:21.

Go etša ge Debora a be a boletše e sa le pele, Jehofa o ile a lwela setšhaba sa gagwe, a fenya madira a Sisera

Lehono, Jehofa ga a sa romela bahlanka ba gagwe dintweng tša kgonthe. Lega go le bjalo, o kgopela batho ba gagwe gore ba lwe ntwa ya moya. (Mateo 26:52; 2 Bakorinthe 10:4) Ge e ba re leka go kwa Modimo lefaseng la lehono, gona re lwa ntweng yeo. Fela go nyakega gore re be le sebete, ka gobane bao ba emago lehlakoreng la Modimo lehono ba ka lebeletšana le kganetšo e šoro. Eupša Jehofa ga se a fetoga. O sa dutše a lwela bao ba dumelago go Yena le go mmota, go swana le Debora, Baraka le mašole a bagale a Isiraele ya bogologolo.

‘YO A ŠEGOFADITŠWEGO KUDU GARE GA BASADI’

Le lengwe la manaba a Bakanana le ile la phonyokga—lona lenaba le legolo go a feta ka moka! Sisera, mogateledi yo mogolo wa batho ba Modimo, o ile a tšhaba ntweng ka maoto. E le ge a tlogela madira a gagwe a hwela lerageng, o ile a phonyokga mašole a Baisiraele gomme a tšhabela moo go šireletšegilego, a tšhabela go bathekgi ba gagwe bao ba bego ba le kgauswi kudu bao a ilego a ba nagana. A kitima a phatša molala wo o ikadilego wa monabo wa dikhilomithara, a tšhogile le go feta gore mašole a Baisiraele a ka mo hwetša, o ile a leba ditenteng tša Hebere, e lego Mokeni yo a bego a itlhaotše go batho ba gabo bao ba ralalago a leba ka borwa gomme a dira kgwerano ya mohuta o itšego le Kgoši Jabini.—Baahlodi 4:11, 17.

Sisera o ile a fihla ditenteng tša Hebere a lapile kudu. O ile a hwetša Hebere a se gona, eupša mosadi wa monna yoo e lego Jaele, o be a le gona. Go bonagala Sisera a ile a nagana gore Jaele o be a tla hlompha kgwerano yeo monna wa gagwe a bego a e dirile le Kgoši Jabini. Mohlomongwe o be a sa nagane gore mosadi yo o be a ka dira dilo ka go se swane le monna wa gagwe goba gaešita le gore o be a ka nagana ka tsela yeo e sa swanego le ya gagwe. Go molaleng gore Sisera o be a sa tsebe Jaele! Ga go pelaelo gore Jaele o ile a bona bošoro bja kgatelelo ya Bakanana nageng; go ka direga gore gape o ile a bona a lebanwe ke go dira kgetho. O be a ka thuša monna yo yo mobe kudu goba a ema lehlakoreng la Jehofa gomme a bolaya lenaba le la setšhaba sa Gagwe. Eupša o be a ka dira’ng? Mosadi yo o be a ka fenya bjang mogale yo matla wa mahlwa-a-di-bona?

Jaele o ile a swanelwa ke gore a nagane kapejana. O ile a nea Sisera lefelo la go khutša. Sisera o ile a mo laela gore ge go ka tla monna le ge e le ofe a mo nyaka, a se mmotše gore o gona. Jaele o ile a mo khurumetša ka kobo ge a robala, gomme ya re ge a kgopela meetse, a mo nea maswi. Go se go ye kae ke ge Sisera a ile le boroko. Ka morago Jaele o ile a tšea didirišwa tše pedi tša ka ntlong tšeo mosadi yo a dulago ditenteng a bego a di diriša gantši le ka bokgoni, e lego semapolo sa tente le noto. E le ge a kwatame kgauswi le hlogo ya Sisera, bjale o be a lebanwe ke modiro o boifišago wa go dirišwa ke Jehofa gore a mmolaye. Dilo di be di ka senyega ge a be a ka senya motsotswana a gakanegile goba a dikadika. Na o ile a nagana ka setšhaba sa Modimo le mabapi le kamoo monna yo a bego a se swere ka sehlogo ka nywaga e masomesome? Goba na Jaele o ile a nagana ka tokelo yeo a nago le yona ya go ema lehlakoreng la Jehofa? Pego ga e bolele ka seo. Re tseba feela gore o ile a phetha tiro yeo kapejana. Ruri Sisera o ile a hwa!—Baahlodi 4:18-21; 5:24-27.

Ka morago, Baraka o ile a tla a mo nyaka. Ge Jaele a mmontšha setopo sa gagwe se sa kokotetšwe ka semapolo bokagodimong bja marama, o ile a tseba gore boporofeta bja Debora bo be bo phethagetše. Ruri mosadi o be a bolaile Sisera wa mogale! Baswayadiphošo ba mehleng yeno ba biditše Jaele ka maina ka moka a sa rategego, eupša Baraka le Debora ke bona ba bego ba tseba ditaba ka botlalo. Kopelong ya bona, ba ile ba budulelwa gore ba rete Jaele e le ‘yo a šegofaditšwego kudu gare ga basadi’ ka baka la tiro ya gagwe ya go bontšha sebete. (Baahlodi 4:22; 5:24) Ela hloko go ba ga Debora le seatla se se bulegilego. Ga se a ka a ba le mona wa go nea Jaele theto e bjalo; go e na le moo, o be a tshwenyegile feela ka gore lentšu la Jehofa le be le phethagetše.

Ka ge Sisera a be a se sa le gona, Baisiraele ba be ba se sa tšhoga Kgoši Jabini. Bjale kgatelelo ya Bakanana e be e fedile. Khutšo e ile ya rena ka nywaga e 40. (Baahlodi 4:24; 5:31) Ruri Debora, Baraka le Jaele ba ile ba šegofatšwa kudu ka ge ba ile ba dumela go Jehofa Modimo! Ge e ba re ekiša tumelo ya Debora, re emela Jehofa ka sebete e bile re kgothaletša ba bangwe go dira bjalo, Jehofa o tla re šegofatša ka go fenya dintweng tša moya—le ka khutšo e swarelelago.

^ ser. 7 Baporofeta ba bangwe ba basadi ba be ba akaretša Miriamo, Huluda le mosadi wa Jesaya.—Ekisodo 15:20; 2 Dikgoši 22:14; Jesaya 8:3.

^ ser. 9 Kopelo ya Debora e bontšha gore Sisera gantši o be a boa ntweng a swere dithebola tšeo di akaretšago banenyana, ka dinako tše dingwe mašole a be a hwetša banenyana ba fetago o tee. (Baahlodi 5:30) Lentšu leo le dirišitšwego bakeng sa “ngwanenyana” temaneng yeo ka go lebanya le bolela “popelo.” Polelo e bjalo e re gopotša gore basadi bao ba be ba ratwa feela bakeng sa ditho tša bona tša pelego. Go ka direga gore go kata go be go atile.

^ ser. 17 Ntwa yeo e ilego ya thoma e hlaloswa gabedi ka Beibeleng—kanegelong ya histori ya puku ya Baahlodi kgaolo 4 le kopelong ya Debora le Baraka go kgaolo 5 ya puku yeo. Dipego tšeo tše pedi di a tlatšana, gomme e nngwe le e nngwe e hlalosa ditaba tšeo e nngwe e sa di hlalosego.