1-2. Abazaire baine kutwaza bata omwana yaababuuza ebibuuzo ebirikukwata aha bi turikwikiriza?

 BAINGI nibaikiriza ngu okuba omuzaire n’omurimo gw’obutwire. Ku oraabe ori omuzaire, nitukusiima ahabw’okuba omweziriki omu kuhwera omwana waawe kugira okwikiriza kuhami. (Bir. 6:​6, 7) Omwana waawe yaagumizamu naakura, naabaasa kutandika kubuuza ebibuuzo bikuru aha bikwatiraine n’enyegyesa za Baibuli, otwariiremu n’emitindo ya Baibuli erikukwata aha micwe.

² Omu kubanza, ebibuuzo by’omwana waawe nibibaasa kukwerarikiriza. Nangwa noobaasa n’okuteekateeka ngu okwikiriza kwe kutuubire. Kwonka amazima gari ngu, abaana baaba nibakura baine kubuuza ebibuuzo kugira ngu bahamye okwikiriza kwabo. (1 Kor. 13:11) N’ahabw’ekyo abazaire tibaine kuhahaaza omutima. Noobaasa kureeba ebi omwana arikubuuza aha bikwatiraine n’ebi turikwikiriza nk’omugisha gw’okumuhwera kugira okubaasa kw’okuteekateeka.

3. Nituza kureeba ki omu kicweka eki?

³ Omu kicweka eki, nituza kureeba oku abazaire barikubaasa kuhwera omwana waabo nari abaana baabo (1) kuhamiza kimwe ebi barikwikiriza, (2) kusiima emitindo ya Baibuli ey’emicwe, (3) n’okujuririra ebi barikwikiriza. Nituza n’okwetegyereza ahabw’enki ni kirungi abaana kubuuza ebibuuzo, n’ebi abazaire baarikubaasa kukora hamwe n’abaana baabo kubahwera kugaaniira nabo aha nyikiriza z’Ekikristaayo.

 HWERA OMWANA WAAWE KUHAMIZA KIMWE EBI ARIKWIKIRIZA

4. Omwana naabaasa kubuuza bibuuzo ki, kandi ahabw’enki?

⁴ Abazaire Abakristaayo nibamanya ngu omwana tarikuhungura okwikiriza. Naimwe abazaire timurazairwe murikwikiririza omuri Yehova. Nikyo kimwe n’omwana waanyu. Omwana yaaba naakura naabaasa kwebuuza ebibuuzo nk’ebi: ‘Nimbaasa kumanya nta ngu hariho Ruhanga? Buzima nimbaaasa kwikiriza ebi Baibuli erikwegyesa?’ Nangwa Baibuli neetuhiga kukoresa okubaasa kwaitu kw’okuteekateeka ‘n’okugyeza byona.’ (Rom. 12:1; 1 Tes. 5:21) Mbwenu shi noobaasa kuhwera ota omwana waawe kwongyera kuhamya okwikiriza kwe?

5. Abazaire nibabaasa kukora ki kuhwera omwana waabo kwikiririza omu Baibuli? (Abarooma 12:2)

⁵ Higa omwana waawe kwehamiza amazima. (Shoma Abarooma 12:2.) Omwana waawe yaabuuza ebibuuzo, mworekye oku arikubaasa kusherura eby’okugarukamu arikukoresa eby’okucondoozamu nka, Watch Tower Publications Index n’Akatabo k’Okucondooza ak’Abajurizi ba Yehova. Noobaasa kumuhiga kusherura ebicweka nari vidiyo ezirikubaasa kumuhwera kwehamiza ngu Baibuli ti kitabo ekyahandiikirwe abantu, kureka “n’ekigambo kya Ruhanga.” (1 Tes. 2:13) Nk’eky’okureeberaho, naabaasa kucondooza ahari Nineeve orurembo rwa ira orw’Abasiria. Emyaka mingi enyima, abahakanisa ba Baibuli abamwe bakaba nibagira ngu orurembo rwa Nineeve tirukabahoga. Kwonka omu myaka ya 1850, hakazoorwa ebitsigarira by’orurembo orwo, ebyahamize ngu ebiri omu Baibuli bihikire. (Zef. 2:​13-15) Kumanya oku okucwekyerera kwa Nineeve kwahikiriize obunabi bwa Baibuli, shoma ekicweka “ Eki Waaba Nookimanya?” omu Omunaara gw’Omurinzi ogwa Novemba 2021. Omwana waawe yaagyeragyeranisa ebi arikwega omu bitabo by’ekibiina, n’ebiri omu encyclopedia n’ebitabo ebindi ebirikwesigwa, naija kugira enshonga nungi ezirikumureetera kwongyera kwikiriza ebi Baibuli erikwegyesa.

6. Abazaire nibabaasa kureetera bata omwana waabo kugira okubaasa kw’okuteekateeka? Ha eky’okureeberaho. (Reeba n’ekishushani.)

⁶ Hwera omwana waawe kugira okubaasa kw’okuteekateeka. Abazaire musherure oburyo bw’okugaaniira n’omwana waanyu ahari Baibuli, nari aha kwikiririza omuri Ruhanga. Ekyo nimubaasa kukikora mwaba nimurambura amaijukiro, emisiri mirungi, nari ibiikiro rya ebya ira eriri aha ofiisi y’eitaagi ey’Abajurizi ba Yehova. Nk’eky’okureereberaho, mwataayaayira amaijukiro, yaaba butunu nari aha mukura noobaasa kugaaniira n’omwana waawe aha  byabaireho ira, nari ebishushani ebirikubaasa kumuhamiza ngu Baibuli ehikire. Omwana waawe naamanya ngu eiziina rya Ruhanga riri aha eibaare rya Moabu erimazire emyaka 3,000? Eibaare eryo riri omu eijukiro rya Louvre omuri Paris, France. Kandi, ekyeshusha ky’eibaare eryo nikyorekwa omu eijukiro “The Bible and the Divine Name” aha Ofiisi Enkuru ey’Abajurizi ba Yehova omuri Warwick, New York. Ebiri aha eibaare rya Moabu nibyoreka ngu Omugabe Mesha akagomera Israeli. Kandi ekyo nikihikaana n’ebiri omu Baibuli. (2 Bir. 3:​4, 5) Omwana waawe yaayereebera oku Baibuli ehikire, kandi erimu amazima, okwikiriza kwe nikwongyera kuhama.—Gyeragyeranisa 2 Obusingye 9:6.

7-8. (a) Nitubaasa kwega ki twayetegyereza oku ebintu bikozirwe omu muringo gurikushemeza? Ha eky’okureeberaho. (Reeba n’ekishushani.) (b) Ni bibuuzo ki ebirikubaasa kuhwera omwana waawe kwongyera kuhamya okwikiriza kwe omu Muhangi?

⁷ Higa omwana waawe kuteekateeka aha byahangirwe. Waaba nooraba omu byaro nari muri omu musiri, reetera omwana waawe kuteekateeka aha ku ebyahangirwe byakozirwe. Ahabw’enki? Oku ebintu ebi bikozirwe n’oku bitebeekanisiibwe nikworeka obwengye n’okwetegyereza kw’owaabihangire. Nk’eky’okureeberaho, abanyasaayansi bamazire emyaka mingi barikwega aha ku ebintu birikwehota. Omunyasaayansi Nicola Fameli naagira ngu waabara emirundi ei ebintu birikwehota, noija kwetegyereza ngu nibyehota birikukuratira enamba zikurataine, kwonka ezitarikushushana. Enamba ezo nizo zirikumanywa nka Fibonacci sequence. Okwehota okwo nikubaasa kureebwa omu bintu bingi nk’ebizinga by’enyonyozi, ebishokonkore by’ebinyantinda, amababi g’ebimera, n’ekimuri ky’amakyanda. a

⁸ Omwana waawe yaayongyera kwega ebya saayansi, naija kwetegyereza oku ebintu bikozirwe. Nk’eky’okureeberaho, amataagi g’emiti erikukira obwingi nigakura garikukuratira omuringo ogurikwegarukamu ogurikumanywa nka fractals. Emiringo egyo erikumanywa nka Fractal neeshwangwa n’omu bihangirwe ebindi. Kwonka, n’oha owaahangire ebintu omu buteeka, kandi omu muringo ogurikushemeza? Omwana waawe yaaguma naayebuuza ebibuuzo kandi akatunga eby’okugarukamu, naabaasa kwongyera kwikiriza ngu Ruhanga niwe yaahangire ebintu byona. (Heb. 3:4) Obumwe, noobaasa kumubuuza oti: “Ruhanga ku araabe niwe yaatuhangire, t’eky’obwengye kuba niwe yaatuha obuhabuzi bw’emicwe aha ku turikubaasa kushemererwa?” Noobaasa kumugambira ngu obuhabuzi bw’omuhendo nk’obwo nibushangwa omu Baibuli.

 MUHWERE KWONGYERA KUSIIMA EMITINDO YA BAIBULI EY’EMICWE

9. Niki ekirikubaasa kureetera omwana waawe kugira ebibuuzo ebirikukwata aha mitindo ya Baibuli ey’emicwe?

⁹ Omwana waawe yaaba naabangaanisa aha mitindo ya Baibuli ey’emicwe, teeraho kwetegyereza ekirikumureetera kubangaanisa. Tugire shi ngu tarikwikirizana nayo, nari tarikumanya oku aine kujuririra emitindo y’Ekikristaayo yaaba naagaaniira n’abandi? Omu mbeera ezo zoona, noobaasa kuhwera omwana waawe kusiima emitindo ya Baibuli ey’emicwe orikumwegyesa ekitabo Yesiimire Amagara Ebiro Byona! b

10. Noobaasa kuhwera ota omwana waawe kuteekateeka aha mukago gwe na Yehova?

¹⁰ Higa omwana waawe kutwara omukago gwe na Yehova nk’ogw’omuhendo. Waaba nooyegyesa omwana waawe Baibuli, teeraho kumanya ebiteekateeko bye orikukoresa ebibuuzo, n’eby’okureeberaho ebiri omu kitabo Yesiimire Amagara Ebiro Byona! (Enf. 20:5) Nk’eky’okureeberaho, eishomo rya 8 nirigyeragyeranisa Yehova n’omunywani orikufayo kutwijutsya obuhabuzi oburikuturinda kandi oburikutugasira. Bwanyima y’okugaaniira ebiri omu 1 Yohaana 5:​3, noobaasa kumubuuza oti: “Okumanya ngu Yehova ari nk’omunywani murungi, tushemereire kureeba tuta obuhabuzi bwe?” Ekyo nikibaasa kureebeka nk’ekibuuzo kyorobi, kwonka waakibuuza omwana waawe nikimuhwera kwetegyereza ngu Ruhanga naatuha ebiragiro ahabw’okugira ngu naatukunda.—Isa. 48:​17, 18.

11. Noobaasa kuhwera ota omwana waawe kwetegyereza obukuru bw’emisingye ya Baibuli? (Enfumu 2:​10, 11)

¹¹ Mugambe aha ku turikugasirwa twagyendera aha misingye ya Baibuli. Mwaba nimushoma Baibuli hamwe nari ekyahandiikirwe kya buri izooba, mugambe aha ku misingye ya Baibuli ehweraire eka yaanyu. Nk’eky’okureeberaho, omwana waawe naareeba emigasho y’okuba omweziriki kandi ow’amazima? (Heb. 13:18) Noobaasa n’okuhamiiriza oku okugyendera aha misingye ya Baibuli kirikuturinda omu by’omubiri n’omu nyehurira. (Enf. 14:​29, 30) Okugaaniira aha misingye nk’egyo, nikibaasa kuhwera omwana waawe kwongyera kwetegyereza obuhabuzi bwa Baibuli.—Shoma Enfumu 2:​10, 11.

12. Omuzaire omwe naahwera ata omutabani kwetegyereza obukuru bw’okugyendera aha misingye ya Baibuli?

¹² Steve, omuzaire kuruga France, naashoboorora oku we n’omukazi we barikuhwera mutabani waabo omushogoyo, Ethan, kwetegyereza rukundo eri enyima y’ebiragiro bya Yehova arikugira ati: “Nitumubuuza ebibuuzo nk’ebi: ‘Ahabw’enki Yehova naayenda ngu tugyendere aha musingye ogu? Eki nikyoreka kita ngu naatukunda? Nihabaasa kubaho ki twayanga kugyendera aha musingye ogu?’” Okugaaniira nk’okwo kuhweraire Ethan kwega kugyendera aha mitindo ya Yehova. Steve naayongyeraho ati: “Ekigyendererwa kyaitu n’okuhwera Ethan kwetegyereza ngu Baibuli erimu obwengye oburikukirirayo kimwe.”

13. Abazaire nibabaasa kutendeka bata omwana waabo kugyendera aha misingye ya Baibuli? Ha eky’okureeberaho.

¹³ Tendeka omwana waawe kugyendera aha misingye ya Baibuli. Ekyo noobaasa kukikora obu omwana waawe arikuba ahairwe ekitabo eky’okushoma aha ishomero. Ekitabo nikibaasa kuba nikyoreka ngu tikiri ky’akabi kutooreza abantu abarikwejumba omu bikorwa by’obushambani, nari abaine ekiniga. Noobaasa kuhiga omwana waawe kuteekateeka aha ku emisingye ya Baibuli etarikuhikaana n’ebikorwa byabo. (Enf. 22:​24, 25; 1 Kor. 15:33; Fil. 4:8) Ekyo nikibaasa kumuhwera kuba ayeteekateekire kubuurira omwegyesa we, nari  abu arikushoma nabo baaba nibeega ekitabo ekyo.

TEBEEKANISA OMWANA WAAWE KUJURIRIRA EBI ARIKWIKIRIZA

14. Ni nyegyesa ki erikubaasa kutiinisa Omukristaayo omuto, kandi ahabw’enki?

¹⁴ Obumwe Abakristaayo abato nibaba bataine bumanzi bw’okujuririra ebi barikwikiriza. Nibabaasa kutiina kugamba aha nyegyesa erikugira ngu ebintu bikabaho bubaho baaba bari aha ishomero. Ahabw’enki? Abeegyesa baabo nibabaasa kugamba aha nyegyesa egyo nk’ehikire. Ku oraabe ori omuzaire, noobaasa kuhwera ota omwana waawe kugira obumanzi, kandi akahamira aha bi arikwikiriza?

15. Niki ekirikubaasa kuhwera Omukristaayo omuto kugira obumanzi omubi arikwikiriza?

¹⁵ Hwera omwana waawe kwongyera kwesiga ebi arikwikiriza. Omwana waawe tashemereire kukwatwa enshoni ahabw’okumanya amazima agarikukwata aha kuhanga. (2 Tim. 1:8) Ahabw’enki? Ahabw’okuba abanyasaayansi abaingi nabo nibaikiriza ngu amagara tigarabaireho bubaho. Nibamanya ngu hariho omunyabwengye orikukirayo owaakozire amagara omu muringo ogurikutangaaza. N’ahabw’ekyo, tibarikwikiriza enyegyesa erikugira ngu ebintu bikabaho bubaho erikwegyesibwa omu mashomero omu nsi yoona. Omwana waawe naabaasa kuhamya okwikiriza kwe, arikushwijuma enshonga ezaareeteire ab’eishe-emwe na banyaanyazi-itwe abandi kwikiriza ngu ebintu ebiine amagara bikahangwa. c

16. Abazaire nibabaasa kuhwera bata omwana waabo kujuririra ebi arikwikiriza aha Muhangi? (1 Petero 3:15) (Reeba n’ekishushani.)

¹⁶ Tebeekanisa omwana waawe kujuririra ebi arikwikiriza aha Muhangi. (Shoma 1 Petero 3:15.) Nimubaasa kugasirwa mwayeijutsya ebicweka ebikurataine “Young People Ask—Creation or Evolution?” aha jw.org. Bwanyima noobaasa kuhikaanisa ebiteekateeko n’omwana waawe, aha nshonga ei orikureeba ngu naabaasa kukoresa kuhwera abandi kwetegyereza amazima agarikukwata aha Muhangi. Mwijutsye ngu taine kuteera empaka n’abeegi bagyenzi be. Muhige kuhikaanisa ebiteekateeeka omu muringo gworobi n’abamwe abarikwenda kuhurikiza. Nk’eky’okureeberaho, omwegi mugyenzi we naabaasa kugira ati: “Ninyikiriza ebintu ebirikureebwa byonka, kwonka Ruhanga tinkamureebahoga.” Omukristaayo  omuto naabaasa kugarukamu ati: “Ka tugire ngu oriyo nooraba omu kibira ahatari bantu okashangayo eiziba rirungi. Nooteekateeka ki? Eiziba eryo ryaba niryoreka gye ngu haine omunyabwengye owaaritaireho, mbwenu shi eby’omu iguru n’omu nsi tibirikworeka gye ngu hariho owaabikozire!”

17. Abazaire nibabaasa kuhiga bata omwana waabo kusherura oburyo bw’okugambira abandi aha bi arikwikiriza? Ha eky’okureeberaho.

¹⁷ Higa omwana waawe kusherura oburyo bw’okugambira abandi amazima ga Baibuli. (Rom. 10:10) Noobaasa kugyeragyeranisa okuteeraho kw’omwana waawe kugamba aha kwikiriza kwe, n’okuteeraho kw’omuntu kwega kuteera ebyoma by’amaraka g’ebyeshongoro. Omu kubanza, omwegi naayegyezamu omu maraka agoorobi kuteera. Haahinguraho obwire, nikimworobera kubiteera. Nikyo kimwe, Omukristaayo muto, naabaasa kutandika arikukoresa enyanjura zoorobi kugambira abandi ebi arikwikiriza. Nk’eky’okureeberaho, naabaasa kubuuza omwegi mugyenzi we ati: Nookimanya ngu abanyasaayansi nibakora ebintu barikutooreza oku ebyahangirwe bikozirwe? Ka nkworekye vidiyo erikushemeza.” Bwanyima y’okumworeka vidiyo ahansi y’omutwe Kikahangwa? naabaasa kugira ati: “Omunyasaayansi ku araabe naabaasa kusiimwa ahabw’ebi akozire arikutooreza ebyahangirwe, n’oha oshemereire kusiimwa munonga ahabw’ebi omunyasaayansi ogwo yaatooreize?” Enyanjura eyoorobi nk’egyo neebaasa kuhwera omwegi muto ogwo kugira ekihika, n’okwenda kwega bingi.

GUMIZAMU NOOHWERA OMWANA WAAWE KUHAMYA OKWIKIRIZA KWE

18. Abazaire nibabaasa kugumizamu bata barikuhamya okwikiriza kw’omwana waabo omuri Ruhanga?

¹⁸ Turi omu nsi eijwire abantu abatarikwikiririza omuri Yehova. (2 Pet. 3:3) N’ahabw’ekyo, abazaire mwaba nimwegyesa omwana waanyu Baibuli, mumuhige kujumbura enshonga eziraamuhwere kwongyera kuha ekitiinisa Ekigambo kya Ruhanga, n’emitindo ye ey’emicwe. Mureetere kugira okubaasa kw’okuteekateeka orikugamba aha bihangirwe bya Yehova ebirikutaangaaza. Muhwere kwetegyereza obunabi bwa Baibuli oburikushemeza obwaherize kuhikiirira. Okukira byona, shaba ori n’omwana waawe, kandi omushabire. Waakora otyo, noobaasa kugira obwesigye ngu Yehova naija kuha omugisha okuteeraho kwawe kuhwera omwana waawe kuhamya okwikiriza kwe.—2 Bus. 15:7.