DAUT Kjriez woat von millionende Menschen jeacht un veieet. En een Buak woat jesajcht, daut daut Kjriez “daut wichtichste Tieekjen fa dän christlichen Gloowen” es (The Encyclopædia Britannica). Oba wuarom brucken dan de woare Christen nich daut Kjriez?

Eemol, wiels Jesus Christus goanich aum Kjriez jestorwen es. Daut griechische Wuat staurós, waut vondoag mieeschtens met Kjriez äwasat woat, bediet en Werkjlichkjeit “een oppjerechta Pol ooda Staum”. En daut Buak The Companion Bible woat jesajcht: “Met [staurós] es kjeenmol een Biet Holt met een Dwäastekj jemeent . . . Daut griechische [Niee Tastament] jeft noanich auntovestonen, daut daut twee Bieta Holt wieren.”

De Bibelschriewa brukten opp Städen noch een aundret Wuat fa daut, aun waut Jesus hanjerecht wort. Daut wia daut griechische  Wuat xýlon (Aposteljeschicht 5:30; 10:39; 13:29; Galata 3:13; 1. Petrus 2:24; see uk Lutherbibel un Friesenbibel). Dit Wuat bediet eefach “Holt” ooda “Stock, Kjneppel ooda Boom”.

En daut Buak Das Kreuz und die Kreuzigung von Hermann Fulda sajcht daut, wuarom dee foaken eefach eenen Pol brukten, om wäm hantorechten. Doa steit: “Daut jeef nich aulawäajen Beem, wua Menschen hanjerecht worden. Doawäajen wort foaken een eefacha Baulkjen enjegroft. Dee, waut hanjerecht sull, wort doa met de Oarms no Hecht aunjebungen ooda aunjenoagelt, un foaken worden uk noch de Feet faustjemoakt.”

De kloaschta Bewies es oba daut, waut daut en de Schreft selfst sajcht. Paulus schreef: “Christus haft ons loosjekoft von däm Fluch, dän daut Jesaz äwa ons brocht, doaderch daut hee dän Fluch opp sikj neem, wiels daut steit jeschräwen: ‘Wäa aum Kjriez [“aum Holt”, Friesenbibel] henjt, es veflucht’” (Galata 3:13). Dit neem Paulus ut 5. Mose 21:22-23, wua sikj daut om eenen Boom ooda Staum haundelt un nich om een Kjriez. Wäa soo hanjerecht wort, wia “unja eenen Fluch”, un doawäajen wudd daut fa Christen nich rajcht sennen, en äa Hus Bilda opptohenjen von Christus aum Kjriez.

Doa es nuscht von bekaunt, daut en de ieeschte 300 Joa no Jesus sienen Doot irjent een Christ daut Kjriez en de Aunbädunk jebrukt haft. Een bät lota oba jinkj de heidnischa Kjeisa Konstantin bie de aufjefolne Christen bie un fieed daut Kjriez aus een Tieekjen fa Christen en. Wie weeten nich, wuarom hee daut deed, oba daut Kjriez haud aulmols nuscht met Jesus to doonen. Daut kjemt en Werkjlichkjeit von de Heiden häa. En een Buak heet daut: “Daut Kjriez brucken uk Velkja, waut nich christlich sent, un daut wia aul ver Jesus siene Tiet em Jebruck” (New Catholic Encyclopedia). Soo aus eenje sajen, wort daut Kjriez von Menschen jebrukt, waut Dinj ut de Natua aunbäden deeden, un uk bie onmoralische heidnische Zeremonieen.

Wuarom wort daut Kjriez dan manke Christen enjefieet, wan daut doch heidnisch es? Woomäajlich wullen de faulsche Christen de Heiden daut leichta moaken, bie äaren Gloowen bietogonen. Oba no de Schreft no es daut gaunz orrajcht,  heidnische Dinj to brucken, om Gott auntobäden (2. Korinta 6:14-18). Un uk Aufjettarie es gaunz faulsch (2. Mose 20:4-5; 1. Korinta 10:14). Daut jeft aulsoo goode Uasoak, wuarom woare Christen daut Kjriez nich brucken. *