JESCHICHTSFORSCHA haben en daut Äwabliefsel von daut oole Babel grulich sea väl Tieejlen väajegroft, waut jebrukt worden toom de Staut buen. No dän Jeschichtsforscha Robert Koldewey no worden soone Tieejlen “butakaunt Staut” en Owes jemoakt, “wua daut goodet Leem jeef un een deel Struck . . . toom vebrennen”.

Dee haben uk rutjefungen, daut de Beaumte von Babel dise Owes fa waut sea grausomet jebrukt haben. De Professa Paul-Alain Beaulieu von de Uniwersität en Toronto, waut utjelieet es en de Jeschicht un de Sproak von daut oole Assierien, sajcht: “Miere babelonische Schreften wiesen, . . . daut de Kjennich soone vebrennen leet, waut sikj jäajen am stalden un de Jetta von Babel veachten deeden.” Een Berecht, waut von dän Kjennich Nebukadnezar siene Tiet staumt, sajcht biejlikj dit äwa soone Menschen: “Venicht dee, vebrent dee, reescht dee, . . . nom Owen met dee . . . lot dee en Ruak oppgonen, brinjt dee om derch de Fiaflaum.”

Bibelläsa denkjen nu fuaz aun daut, waut en Daniel, Kapitel 3 steit. Doa sajcht daut, daut Kjennich Nebukadnezar eenen grooten goldnen Aufgott oppstald en de Jäajent von Dura, waut butakaunt de Staut Babel wia. Aus dree junge Hebräa, waut Schadrach, Meschach un Abed-Nego heeten, sikj nich ver disen Aufgott bekjen wullen, wort Nebukadnezar sea doll. Dan bestald hee, daut de Hettowen “säwenmol soo heet aus jeweenlich aunjehett” woaren sull, un de dree Mana worden “en dän jlieejenden Hettowen nenn jeschmäten”. Een stoakja Enjel rad dee oba von dän Doot (Dan. 3:1-6, 19-28).

Dise Tieejlen, waut se jefungen haben, wiesen uk, daut de Schreft rajcht es. Opp väl von dise Tieejlen stonen Saza bowen, waut dän Kjennich lowen. Eent von soone Saza sajcht biejlikj: “Nebukadnezar, Kjennich von Babel . . . Daut Kjennichshus, waut ekj, de groota Kjennich, jebut hab . . . Muchten miene Nokomen fa emma hia rejieren.” Dis Sauz es sea änlich met daut, waut en Daniel 4:27 steit, wua de Kjennich Nebukadnezar sea puchen deit un sajcht: “Es Babel nich groosoatich? Ekj hab dee aus miene Hauptstaut oppjebut met miene Krauft un Macht, un derch de kjennichliche Iea dee mie jehieet.”